Педагог болғым келмейді
Қызық. Жұрт мұндай пікірден шақырым аулақ жүретін еді. Өйтпей қайтсін? «Ұстаздық еткен жалықпас..., төрдегі орын мұғалімдікі» деген ұлылардың ұлағатына қарсы шығу мүмкін бе? Алайда бір танысым осылай деген кезде, таң тамаша болдым. Өзі мынау деген мектептің мынау деген педагогы. Шәкірттері қаздың балапанындай соңынан еріп жүреді. Солай бола тұра жаңағыдай айтқанына таң қалмай көр. Сөйтсем…
Бақсам бақа екен демекші, себебі бар екен. «Педагог дегеннің түп тұқиянын білесің бе» деді. Шынымды айтсам, еуропадан импортталған сөз екенін білсем дағы, тереңнен білмейді екем. «Жоқ». «Ол – бала бағатын құл деген сөз» деп сарт еткізді. Мәссаған… Кім ойлаған. Ұстаз деген сөзден гөрі, педагог деген ұғымды мақтаныш қылып айтатынымыз шындық қой. Сонымды айтып, аузымды аша бергенім сол еді, «жоқ – деді ол, жұлып алғандай – мен педагог болғым келмейді, ұстаз боламын. Балаларға білгенімді үйретіп қоймай, өміріне бағыт-бағдар сілтеймін. Құлдар адам есебінде емес, тамағын ғана беріп, бұғаулап ұстайды. Сонда мен қалайша құл болуым керек» деп өңештеп-өңештеп барып басылды. Ойланып қалдым. Содан соң «жоқ, сен ұстаз бола алмайсың, педагогсың» дедім. Ол түсінбегендей бетіме бағжиып қарады. «Жоқ – дедім сөзімді нығырлап, — айтшы сенің жалақың қанша?». «Елу мың». Досым аузын толтырып айтты. «Есепте, үй жалдайсың отыз мыңға, балаларың үшеу, әйелің, бесеуің жиырма мыңға тойып жүрсің бе?». Досымның үні өшті. «Және, сенің басыңда ерік бар ма? әр оқушыңның ата анасының алдында жарбаңдайсың, қала берді кеше референдум деп шапқыладың, дұрысы шапқылатты. Сайлауға дауысты да өз еркіңмен бере алмайсың. Аз жалақыңның да уақтылы берілген күні жоқ. Сен мықты оқытқан балаларың шетелде оқып келсе де, жұмыссыз қаңғып жүр. Сол ма ұстаздығың?! Педагог деген сол емес пе?». Досымда үн жоқ. Екеуміз де қалың ойдың құшағына ендік.
Досым педагог па, ұстаз ба?
Бақсам бақа екен демекші, себебі бар екен. «Педагог дегеннің түп тұқиянын білесің бе» деді. Шынымды айтсам, еуропадан импортталған сөз екенін білсем дағы, тереңнен білмейді екем. «Жоқ». «Ол – бала бағатын құл деген сөз» деп сарт еткізді. Мәссаған… Кім ойлаған. Ұстаз деген сөзден гөрі, педагог деген ұғымды мақтаныш қылып айтатынымыз шындық қой. Сонымды айтып, аузымды аша бергенім сол еді, «жоқ – деді ол, жұлып алғандай – мен педагог болғым келмейді, ұстаз боламын. Балаларға білгенімді үйретіп қоймай, өміріне бағыт-бағдар сілтеймін. Құлдар адам есебінде емес, тамағын ғана беріп, бұғаулап ұстайды. Сонда мен қалайша құл болуым керек» деп өңештеп-өңештеп барып басылды. Ойланып қалдым. Содан соң «жоқ, сен ұстаз бола алмайсың, педагогсың» дедім. Ол түсінбегендей бетіме бағжиып қарады. «Жоқ – дедім сөзімді нығырлап, — айтшы сенің жалақың қанша?». «Елу мың». Досым аузын толтырып айтты. «Есепте, үй жалдайсың отыз мыңға, балаларың үшеу, әйелің, бесеуің жиырма мыңға тойып жүрсің бе?». Досымның үні өшті. «Және, сенің басыңда ерік бар ма? әр оқушыңның ата анасының алдында жарбаңдайсың, қала берді кеше референдум деп шапқыладың, дұрысы шапқылатты. Сайлауға дауысты да өз еркіңмен бере алмайсың. Аз жалақыңның да уақтылы берілген күні жоқ. Сен мықты оқытқан балаларың шетелде оқып келсе де, жұмыссыз қаңғып жүр. Сол ма ұстаздығың?! Педагог деген сол емес пе?». Досымда үн жоқ. Екеуміз де қалың ойдың құшағына ендік.
Досым педагог па, ұстаз ба?
Ayliktari jaksi bolsa, sonin barin jauip keter edi. Kazirgi mugalimder tek kunkoris uwin gana mugalim bop jur.
Сонымен қатар, мұғалімдердің оқушылар алдында абыройы жоқ қой. Баяғыда біздер үйге мұғалімдеріміз қонақ болып келгенде ұялғаннан отыра алмай безіп кетуші едік. Қазіргі оқушыларда дым ұят жоқ. Мұғалімнің көзінше темекі шегіп тұрады. Уәлибек айтпақшы, мұғалім ұялып, жерге қарап өтіп кетеді.
Маған менің танысым арқылы қойғызып отыр, әйтпесе соны ақыға жалдап та қойғызудан тайынбайды. Тапқан таянғанын мектепке жаратып, жұрт жалақысын өзіне жаратса ол мұғалімдер мектептің кеңселік тауарына жаратып (((
Бұл жерде сен кәсіп пен мамандық туралы емес, ақша туралы айтып отырған сияқтысың нақ. Ендеше, 150 000 ақы төлейтін туалет тазалаушы бар екен десе, сен «Туалетпен жұмыс істегім келеді» деп, тағы жазбас едіңіз: үндемей сол жұмысқа тұрып алар едіңіз.
Профессинаол болғысы келетіндер бұлай айтпайды. «Сталинннің Ставкасында бір күн жұмыс істесем, шіркін!» деп армандайтын офицерлер болған, бастарын шауып жатса да. Ақша үшін емес, өзінің нағыз қабілетін көрсету үшін. Сталин жоғары баға берсе — бекер өмір сүрмегенім, атып тастаса — іске аспағасын атып тастар деген. Профессионал болғысы келетіндер, таңдаған ілімінде айтарым бар дейтіндер бәрібір тесіп шығады.
Педагог болғым келмейді — хехе, болмай-ақ қой, адамзат көп нәрсе жоғалтады деп ойламайм.
Неге бірден мұғалім мамандығына оқымадыңыз?
Нағыз ереуіл жасайтын мұғалімдер қауымы болуы керек. Оған барлық себептер бар. Жалақылары көтерілгенмен, заттарға, қызметтерге баға да бірге көтеріледі. Мұғалімдер ереуіл жасап, жұмысын тоқтатса, зардабы ауыр болар. Тұтас бір ұрпақ білімсіз, тәрбиесіз боп өсуі мүмкін. Дегенмен ереуіл жасау үшін мұғалімдер арасында ер адамдар көп болуы керек. Әйел адамдары көп мұғалімдер қауымы ереуіл жасауға бара алмайды.
Үндеу болғанмен, нәтижеге әкелмейтін үндеу. яғни, бос дақпырт. Так что, Камазжеккенге жіберетіндей емес.
Байғұс мұғалімдердің шықпаған жаны...
арине берген билимине сураныс бар екенине, биликтилигине сенген адамдар жеке устаз болып кетсе де ольмей кунин коред.
Олар Астананы асырап жатқан жоқ, олар Қазақстанның болашағының негізін қалаушылар. Болашақтың қандай болатыны тікелей мұғалімдердің жұмысына байланысты.
Ең басты байлық — адам, адам ресурсы екені белгілі. Ал енді осы адам ресурсымен тікелей айналысатын, адам сапасын арттыратын не кемітетін мұғалімдер мен дәрігерлер. Так что болашағын ойлаған мемлекет осы мамандықтардың жағдайын ойлауы керек. андай-мындай жұмыстарға жегіп, құл көрмей. «Жыламаған балаға емшек берілмейді» дейді. Әсіресе бізде бұл орынды сияқты. Өз талаптарын қоймаса, мұғалімдер қауымын басына плотно отырып алды.
Қазіргі мұғалімдер қауымы қайыршылар сияқты, көшеде келе жатқан адамның (биліктің) рақымы түссе, артық тиын тебені болса берер, бермесе ашығып жүре берер.
Оған кім кінәлі? Әр адамның таңдауы өзінде ғой, әлде қазақстандық мұғалімдер бір кездері олигарх болып, осы бүгін ғана маңдайына қара тігіліп қап па?
Жалпы мұғалімдерді биологиялық түр ретінде құрбан қылып көрсетуді түсінбеймін.
Әлбетте, арасында бар өз деңгейіне лайық марапат ала алмай қор боп жүргендері. Бірақ, жалпы мұғалімдерді құрбан қылып көрсету тенденциясына мал сияқты бірге лағып кете бермей, бір нәрсені анықтап алған жөн.
Көбіне біз өзіміздің жолымызды өзіміз таңдаймыз.
Ал ол туралы иллюзиямыздың кейін келе шындыққа сәйкес келмеуі, кешірерсіздер өмір шындығы.
Қазірде жылаудан жалықпайтын дәрігерлердің көбі де солай, бір кездері дәрігер болу «ақ халат киіп алып, „Доктор Толепович, пациент в приемной“ деп қылымсыған медбикенің мықынынан бір сипап „Щас, проверим“ деуден ғана тұрады деп ойлап барғандар, дәрігер болудың қатаң реалияларымен бетпе-бет келгенде сиіп жібереді де, өмірге ренжіп осындай ренжіген опустарды кесаревосыз туа бастайды.
Камооон, аще ағайындар!
Капитализмге қош келдіңдер!
Мұғалімдер! Псевдопедагогтар!
Сабақтарыңда оқушыларға таратылған кітапты оқып алып, түсінігіңді 5 рет айтып беріп, „уфф, сабақ өткіздім“ дейтіндер!
Биология пәнінде өткен жылғы оқушылардың жасап берген көрнекіліктерімен ашық сабақ өткізетіндер!
Хуй из он дьюти тудейіңдіссс, ағылшын тілінде 45 минут, 4 тоқсан, 9 жыл ішінде балаға қай артикльді қай кезде қолдану керегін үйрете алмағандар! Және ең сорақысы, өздері пенсияға шыққанша соны үйрене алмағандар!
Қорқыңдар!
Ия, ия, үкіметтің мұғалім ақысын көбейтуінен қорқыңдар!
Бұттарың дірілдеп, тік ішектерің тырысып, анустарың мұздап тұрып үкіметтен айлықты тым асыра көбейтпеуін, коррупция, көт қысты, башпай басты тірліктердің шектелмеуін, өле-өлгенше тілеңдер!
Себебі, айлық көбейіп, коррупция азайса, ең алдымен сендер кетесіңдер.
Ия, себебі, конкуренцияға шыдамайсыңдар. Араларыңда ісіне адал, айлыққа қарамастан өзін өзі жетілдіріп, методикасын шыңдаудан шаршамағандар ғана қалады.
Ол күн де келер бір күні.
Иә, мүмкін мұғалімдер біліксіз болғанынан өз құқықтарын қорғай алмай, ежелгі мағынадағы «педагог» болып жүрген шығар.
Жалпы сенің сөздерің мынаған сайып келеді: мұғалімдер осындай отношение, жалақыны заслуживают. Себебі басым көпшілігі біліксіз.
Бірақ негізі олар біліксіз болғаннан жалақылары аз емес, жалақысы аз болғаннан біліксіз мұғалімдер жұмыс іздеуде. (өз орнында емес)
Автордың көзқарасына айтарым, өзін нағыз ұстазбын деп таныған кісі ешқашан біреудің қолбаласы болмайды. Салыстыру үшін айтып кетелін, менің кураторым жоғарыдан бұйрық келіп қалса, өл-тіріл соны істеп жантығатын. Қашан айтылған нәрсе бітпейінше студенттерге де дамыл жоқ болатын. Біздің группаның студенттері көше аралап жүреді, не нәрсе болса да солар жүгіреді т.с.с. Ал басқа топтың кураторы өте білімді, жоғары дәрежелі ұстаз болатын. Ол кісіге анда бар, мында бар дегенді естіген емеспін
Ақша көбейген жерге үміткер көбееді, бақталастық күшееді. Бірақ коррупцияны бақыламаса, бақталастық сіз бен бізге қажетті критерилер бойынша жүрмейді.
1.Өзі осы мамандықты таңдап,өз ниетімен мұғалім болған
2.Ең үздік оқытушы атағын көп рет жеңіп алған
3.Сыртқы келбеті мен киінгені-супер.
4.Оның сабағын бәрі 4 пен 5ке біледі. Неше түрлі олимпиада, программаларды жылына 10 шақты оқушысы жеңіп алып жатады.
5.Барлық каникулдарда балаларды Англия, Америка,құрып қалғанда Малайзияға апарады
6.Сабағында шыбынның ұшқаны ғана естіледі
7 Менің сынып жетекшім болды. Бір тапсырмасын орындамай көр, бүкіл сыныпты күнде сабақтан соң жинап, типа пятиминутка(пятичасовка дейтінбіз)өткізеді.Тәртіпті қатал талап етеді.
Мұғалімдердің бәрі сондай болса ғой
Иә, әрине, бұл жерде "құл" деген сөз педагог — байдың баласын бағуға тапсырма алған жалшы мағынасында. Ол, әу баста сөй деп алынған атау, ал қазір мағынасының өзгергені белгілі емес пе? Заман басқа, қоғам басқа. Кім кімді құл қып ұстап отыр қазір?
Иә, жағдайы мүшкіл мұғалімдердің, сол не бопты? Кімге өмір жеңіл тиіпті?
Құл-құл, ақша-ақша дейсіз аффтыр, негізі ақшаны аз алғаны да, көп алғаны да — құл ғой, біреуге жәутеңдеген!..
қандай пікір болса дадедім.
Ұстаздықтың қадір-қасиеті мен мән-мазмұнын жете түсініп, байыбына бара бермегендіктерінен осындай ойларда болады басында.
Қағаздың рөлі басымырақ болып тұрған мына заманда, мұғалімдердің жұмысының екі есеге артатыны сөзсіз.
Ал ұстаз болсын, педагог болсын ең бастысы, өз ісінің маманы болса жеткілікті. Және нағыз маман ғана барлық қиындықтарға төтеп бере алады.
Барлығын қалтасынан шығарса жақсы екен, біздің мектептерде мұғалімдер қалтасынан ақша шыгармайды, оқушылардан жинайды, анаған ақша, мынаған ақша,әйтеір бір таусылмайтын ақша.
Екзаменнен кейін ата -аналар міндетті турде ақша жинап жақын маңдағы кафелерге отыргызады, ата-аналарды боліп қойған әр екзаменге.
Мұғалімдерде балалардың біліміне қиналмайды, оқы не, оқыма не барі бір…
Біздің жақта мұғалімдердің қиналып шапқылап, балаларға болсын, білім алсын дегендерін көріп журген жоқпын.
Соган қарағанда олар құлда емес,қайыршы да емес