Халық біліп айтады
Бала мазасыз. Көп жылайды. Кірнелеп қалған шығар деп көрші апайға жиі жүгіреміз…
Мазасыз күндер мен түндер өтіп жатыр. Төрт айлық болған кезінде, бауы берік болсын айтып бір достарымыз келіп қалды.
Оларда жас отау еді. Досымның әйелінің емшектегі баласы бар… Қонақ келгендегі қазақы жанұяның әдетіне басып, мен қой сойып, әйелім болса өз тірлігімен тырбыңдап жатқан кезіміз еді…
Тілі жаңа-жаңа шығып сөйлей бастаған қызым «бала жылап жатыр» — деген соң, омыра-уындағы қызы ұйықтап жатқандықтан мен досымның әйеліне «сенде құнажынсың ғой, сүтің бар — үйге кіріп ұлымды емізе салшы» -деген қалжыңымды еш жауап қатпастан, іңгәлап мазасы кеткен ұлымды емізе салмасы барма…
Күйеуі шатынап әлек, "құрттың бәрін, енді құдалығымыз құрдымға кетті" — дегенді айтып :-).
Не керек, күйкің тірлікті бітірп үйге кіріп дастарханға отырдық. Тағы да қаладан келетін достарымыз да келдіі.
Тойлап, ойнап; студенттік кезеңдеріміздің небір кездерін еске алып бірааааз отырып қалыптық…
Кенеттен, менің әйелімнің мазасы кете бастады. «Балам оянар емес, омырауым сыздап барадыны» — айтып… Барып қараймыз, пыс-пыс тәтті ұйқыда. Осы кезде, менің құнажынымнан кекселеуі: жасы да үлкен, бала туу жағынан да біраз алда — "Әй қыз сен осы балаңды тойғызбайтын сияқтысың, немесе сүтің сұйық " — дегенді айтты, айта отырып «ауылда отырсыңдар ғой ешкінің сүті кәт емес шығар, оның сүтінен артық ешнәрсе таппайсыңды» — қосып қойды…
Ести сала, вешірімізге байқатпай(байқасада кешірген шығар) бір көше кейніріек тұратын ешкісі көп(12 балалы ана) үйге қарай түнделете шаптым.
Руы Боққайнат(осындайда ру бар) жеңгеме ұшып бардым да, ешкісін саудырып алып келдім. Асығыс жиналғаны 250 граммдай сүт…
… Қонақтар кетті, балама алып келген сүтімді қосымша бердік. Рахат — ұйқысы тыныш, күліп оянады. Саңғырығы да қоюланды...;-)
Келесі күні жексенбіні асыға күтіп мал базарына қарай аяңдадым… Алғашқы сауда — сауда деген шартпен қаруланып алғаным тағы бар.
Ешкілер көп… Менің көзім — емшектерінде: «неғұрлым салалы болса соғұрлым сүттірек» — деген ойым ғой.
Міне біреусі кезікті. Емшегі тырсиып тұр. Өзі де жуастау, көпті көріп көп сауылған ешкі осындай болар деген ой кетті. Сатушысы (кейін білдім делдал екен) тіпті ақжарқын адам. Мәселемді май шамман қарап алған соң салалы емшекті тартып жіберіп еді сүт дегенің ағыл-тегіл. Құдай берді, оңынан келді — сатып алдым. Біраз жиналған ақшама, тұқымы жақсы (абсент) тайды(құлынды) қоса алып, оларды ақ тілекке аянбайтын спонсорларға жуа-жуа үйге де жеттім ау әйтеуір…
… Ертесінде оянсам боққайнат жеңгем қайнап жүр. "Өй ақымақ, сыңар емшек ешкіге соншалықты есің кеткенше, бізден ақ сатып ала салмадыңба, ақшаң төгіліп жатсаны" — айтып.(Өзінде ғой бар кінә — сол түні ешкіні сауып отырып сіңбіріп жіберіп сауынды жалғастырмағанда сүтті сол кісіден ақ алып тұрар ма едік)? :-) Гигиенасссс…
Балам тоқ, уайым жоқ. Ешкінің қасиеті ай, буаз бола жүріп сүт беретін. Буаз екен. Бір айдан соң егіз лақ туды…
сурет
Мазасыз күндер мен түндер өтіп жатыр. Төрт айлық болған кезінде, бауы берік болсын айтып бір достарымыз келіп қалды.
Оларда жас отау еді. Досымның әйелінің емшектегі баласы бар… Қонақ келгендегі қазақы жанұяның әдетіне басып, мен қой сойып, әйелім болса өз тірлігімен тырбыңдап жатқан кезіміз еді…
Тілі жаңа-жаңа шығып сөйлей бастаған қызым «бала жылап жатыр» — деген соң, омыра-уындағы қызы ұйықтап жатқандықтан мен досымның әйеліне «сенде құнажынсың ғой, сүтің бар — үйге кіріп ұлымды емізе салшы» -деген қалжыңымды еш жауап қатпастан, іңгәлап мазасы кеткен ұлымды емізе салмасы барма…
Күйеуі шатынап әлек, "құрттың бәрін, енді құдалығымыз құрдымға кетті" — дегенді айтып :-).
Не керек, күйкің тірлікті бітірп үйге кіріп дастарханға отырдық. Тағы да қаладан келетін достарымыз да келдіі.
Тойлап, ойнап; студенттік кезеңдеріміздің небір кездерін еске алып бірааааз отырып қалыптық…
Кенеттен, менің әйелімнің мазасы кете бастады. «Балам оянар емес, омырауым сыздап барадыны» — айтып… Барып қараймыз, пыс-пыс тәтті ұйқыда. Осы кезде, менің құнажынымнан кекселеуі: жасы да үлкен, бала туу жағынан да біраз алда — "Әй қыз сен осы балаңды тойғызбайтын сияқтысың, немесе сүтің сұйық " — дегенді айтты, айта отырып «ауылда отырсыңдар ғой ешкінің сүті кәт емес шығар, оның сүтінен артық ешнәрсе таппайсыңды» — қосып қойды…
Ести сала, вешірімізге байқатпай(байқасада кешірген шығар) бір көше кейніріек тұратын ешкісі көп(12 балалы ана) үйге қарай түнделете шаптым.
Руы Боққайнат(осындайда ру бар) жеңгеме ұшып бардым да, ешкісін саудырып алып келдім. Асығыс жиналғаны 250 граммдай сүт…
… Қонақтар кетті, балама алып келген сүтімді қосымша бердік. Рахат — ұйқысы тыныш, күліп оянады. Саңғырығы да қоюланды...;-)
Келесі күні жексенбіні асыға күтіп мал базарына қарай аяңдадым… Алғашқы сауда — сауда деген шартпен қаруланып алғаным тағы бар.
Ешкілер көп… Менің көзім — емшектерінде: «неғұрлым салалы болса соғұрлым сүттірек» — деген ойым ғой.
Міне біреусі кезікті. Емшегі тырсиып тұр. Өзі де жуастау, көпті көріп көп сауылған ешкі осындай болар деген ой кетті. Сатушысы (кейін білдім делдал екен) тіпті ақжарқын адам. Мәселемді май шамман қарап алған соң салалы емшекті тартып жіберіп еді сүт дегенің ағыл-тегіл. Құдай берді, оңынан келді — сатып алдым. Біраз жиналған ақшама, тұқымы жақсы (абсент) тайды(құлынды) қоса алып, оларды ақ тілекке аянбайтын спонсорларға жуа-жуа үйге де жеттім ау әйтеуір…
… Ертесінде оянсам боққайнат жеңгем қайнап жүр. "Өй ақымақ, сыңар емшек ешкіге соншалықты есің кеткенше, бізден ақ сатып ала салмадыңба, ақшаң төгіліп жатсаны" — айтып.(Өзінде ғой бар кінә — сол түні ешкіні сауып отырып сіңбіріп жіберіп сауынды жалғастырмағанда сүтті сол кісіден ақ алып тұрар ма едік)? :-) Гигиенасссс…
Балам тоқ, уайым жоқ. Ешкінің қасиеті ай, буаз бола жүріп сүт беретін. Буаз екен. Бір айдан соң егіз лақ туды…
сурет
Қилеке, шын айтсам, бас жағын түсіне алмадым. Вечерде кімдікін кім емізді, құрсақ құда болуға бекінген бе едіңіздер жолдасыңызбен?
адам сүтіне ең жақыны ешкі сүті дейді ғой.
Анау сүт пен қантты қоюлатып қайнатқанда бізде кәдімгі сгущенка сияқты шығады, какао қосуға болады.
Көп қайнатса карамель болады.
менің анам да тап осылай дейтін))
t3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSAJHE_7qDFSfB-or-BtXVI-gR060DQfMmzeQQ-7WzkHgFJbydU
Мен көрген науат осы болды:
pics.livejournal.com/iqmena/pic/0019s43x
жақсы жазба, көңілді.
бірақ саңғырық деп құстың несін айтпаушы ма еді:)
Баланың саңғырығы сұйық, көпіршік болатын себебі, көп әйелдер білместікпен, омырауын кезек ауыстырып емізеді, сөйтіп бала бетіндегі шөл қандырар сұйық сүтті ғана емеді де, соңындағы иіндісі қалып қояды.
ЗЫ. Қошақрдыңда еті күйек кезінде сасық…
Қазақы қойларда сондай (меринос
ссссссс) — төлдері ширақ, өздеріде ширақ!