Қазақ киносының тілі жаңа стиль ме?
Қазір жаңа қазақша сериал болып жатыр, Болашақ деген. Қазақша. Қазақша болғаны жақсы ғой, бірақ неге сөздері сондай жасанды болып көрінеді?
Жалғыз бұл сериал емес, соңғы жылдардағы қазақша кинолардың көпшілігі сондай. Жетімдер, Жаралы жүрек, Ағайындылар, Жерұйық, астанаға көктем кеш келеді… бұл тізімді жалғастыра беруге болады.
Маған ұнамағаны неге қазақша жасанды сөйлейді? Неге соншама әдеби тілде сөйлейді?
Театр мен кино екеуі екі түрлі нәрсе емес пе? Неге актерлар театрдағыдай ойнайды, сөйлейді?
Әлде барлық мәселе ақшаға тіреледі ме? Ақшасына қарай сапасы принципі ме? Арзан актерлер, арзан сценаристер, арзан кино ма?
Мүмкін бұл жаңа жанр, жаңа стиль шығар?
сурет kaztrk.kz
өз басым кинодан шынайылық іздеймін. жасанды, жаттанды сөздерді театрдан да естуге болады. онсыз да театр сондай емес пе? ал қазіргі киноларда актерлардың ойыны да театрдағыдай, сөздері де.
неге басқа елдердің киноларында адамдар өмірде қалай сөйлейді кинода да солай сөйлейді де тек бізде өте әдемі сөздермен сөйлейді?
тіпті көшедегі бұзақылардың сөздеріне дейін әдеби! ал мен кинода олардан шын сөздер естігім келеді біләлі, кетнақулы, шешессгинді сөздерді.
Жасандылықпен келісем. Әдеби дегенмен келіспеймін.
Егер кино керемет шықса, ондай сұрақтар туындамайд.
Театрда әдеби сөздер қолдану керек, ал кинода қолданбау керек деген шектеу болмау керек.
Мәселен, американдық эпоста, тарихи аңыздарда, фэнтезиде, немесе мюзиклдарда нешетүрлі сөйлеу стильдері қолданылады. Мәселе, әдебилікте емес, кәсіби шеберлік пен тәжірибелілікте.
Сол өздерің Құрмаш әлгі мұжыққа «Ей, қотақбас, ырылдатпа дедім мен саған!» дегенінен сұмдық бірдеңе өзгереді деп ойламаймын.
Алматыда неше рет болдым білмеймін. адамдары мен сияқты сөйлейді
осыдан біраз бұрын, қазақы ауылдың күнделікті күйбіңін, сол жерде орын алған оқиғаларға деген адамдардың көзқарасын ешқандай бүркемесіз сол күйінде берген 2-3 кино жарыққа шыққанда барлығы «көркемдік құндылығы жоқ», "әдебиліктен жұрдай" деп сол киноларды шығарушыларды есекке теріс мінгізіп жіберген. ұмытпасам, Қазнетте де осы тұрғы да бірді-екілі пікірталастарды көзім шалған.
Ал, енді әдеби тілде сөйлейтін киноларды сынауға шықтық…
Сонда бізге не керек? Жанымыз нені қалайды?
Жауап біреу, Мүмкін киноның бюджеті қымбат болуы мүмкін, бірақ, нәтиже жоғарыдағыдай…
«Кирпичи» романының авторы Данияр Сүгірәлиновтың бір сұхбатында айтқаны бар еді (орысша берілген сұхбат болғасын шама-шарқымша аударып жазғаным) «Сіздің туындыларыңызда анайы сөздерді қолдануыңызға не себеп?» «Себеп біреу, мен сюжетті өмірден алғанмын, ол ешқандай әрлеусіз бастапқы нұсқасында ғана қызықтыра алады. Мысалы, біздің адамдар көшеде сүрініп, құлап қалғанда кинодағыдай „черт побери“ деп емес, „б**дь“ деп айтатынына сенімдімін, және солай жазамын».
Бірақ, актерлеріміз әдеби сөйлеп тұрып, көрерменнің ойына (тіліне, фантазиясына) анайы сөздерді салып беріп тұратын шеберлікке жеткен кезде бұл пікірталас тоқтайды деп үміттенемін.
Ал УДАФ.КОМ-да боқтық жазу дегенді, құрметті көзі қарақты оқырмандар, Құдайдың өзі қолдайды десем артық айтқандық болмас.
Сол Дәруішөлгеннің боғауызшыл болуының идеясын да Удафф.Ком шабыттандырды десем, Мастұр батыр келіп бұтағымды кесіп алмас.
мысалы мына ағай:
және мына апай:
театр актерлері. кинода дым ойнай алмайды.
Меніңше Театрда мықты, кинода әлсіз деген түсінік қате. Немесе тек уақытша ғана. Талантты адам барлық жағынан талантты демекші, театрда мықты болған адам киноға секірсе, тез арада киноның ерекшеліктерін меңгеріп алады.
Мысалы, Сергей Безруков таза театр актеры ғой. Кинода да нашар ойнаған жоқ.
Оданда «2» алғаным дұрыс деп ойлайтынмын.
— Мынау картобыңыз шірік ғой апа? Басқасы жоқ па?
— Үйбәй, жүдә гектарник-рекордсмен сияқты сөйлейсің ғой, менің орнымда картоп сатып көр алдымен!
Мысалы: Аватар фильміндегі Наави тілінде сөйлеу, «Жұлдызаралық соғыстардағы» Йода Ұстаз, «Валл-И». Келін кинофилмінде тіпті де сөз пайдаланылмайды.
Сосын дубляж туралы Патик айтып еді. Кеңестік кезде мықты дубляждайтын команда бар еді, әлгі Атагелді Ысмайылов, Нөкөтай Мышбаева, Нұрлан Өнербаевтар ма еді?
Көбейе берсін, талай уақыттың жұмысы тарихта ізін қалдырмай, ия коммерциялық пайда әкелмей, қоқысқа тасталып жатқанын түсінген әрбір ақылды бастық тактикаға өзгеріс енгізіп, жыл сайын тәжірибесін арттыра түседі, сөйтіп саннан сапа іріктелер деп үміттенемін. Бірақ оған дейін, батыс кинематографы біз ойламаған деңгейге көтеріліп кетуі мүмкін.
Енді қалай сөйлеуі керек? орысша-қазақша аралас па?
«Я тебе не Апайка! -деуі керек
Біздің тұрмыстық тіл орысшасыз болған ба?!
Сен өз басың, реалда қазақшаң осында жазғандай бола ма?
Бізде кәсіби сериал мен кино ғана түсіретін режиссерлер мен актерлер аз сияқты. Сондықтан тетаральный движениелерін көрсетіп жібереді кинода. мәселе кәсібилікте сияқты.