Абылай хан

sodan ?? kimdi tunshyktyramyz?

Алдын ала есткеркені шығар

шешесс

Абылай ханның айтқанын жариялап, ескертіп қояйын дегені шығар))

???

wtf

Тосекте басымыз косылмаса да тоскейде малымыз косылfан кай коршiмiзге де айтарымыз осы. Дос болfанfа кушаfы ашык туыспыз, кас кылfанfа, киып тусер кылышпыз.болса, оз канына озiн туншыктырарымызды бiлiп койfан абзал.Тосекте басымыз косылмаса да тоскейде малымыз косылfан кай коршiмiзге де айтарымыз осы. Дос болfанfа кушаfы ашык туыспыз, кас кылfанfа, киып тусер кылышпыз.

монолог па?

жіләдым)))

Біріншіден копипаст, еще қисық қолмен жасалған копипаст. Екіншіден, бұл Абылайдың сөзі дегенге күмәнім бар. Екіншіден бұл монологтың авторы Абылайхан деген тарихи деректер жоқ, соңғы кезде жасап қоймаса. Жер-жерде құлақ-екі мәтелге айналған сөздерден құрылған пафосты диалог.
Бұл монологтағы «модный» тіркестерді ежелден әртүрлі елдер, рулар, тайпалар айтып кеткен деген күмән бар. Мәселен, сарматтарда: «Біз Електің бойын мекендеген, кең байтақ жерде мал жайып еңбек еткен сармат деген ел боламыз. Дос болғанға құшағы ашық туыспыз, қас қылғанға қиып түсер қылышпыз» -деген сөздері болған дейді…
Сондықтан, бұл Абылайдың емес, кинодағы актердің айтқан сөзі деген күмәнім бар.
Абылай-Абылай деп ханның атын асқақтату «мода» болса да, жырауларымыз бен би-шешендеріміз кейінгі кезде көлеңкеде қалып жатады.
Бірақ кинодағы монологтан көркемдігі мен тарихи шынайылығы жағынан сенімдірек Қазыбек Бидің айтқаны бар, қазақ жайлы монолог деп соны айту керек:

****
«Біз -қазақ деген мал баққан елміз,
Ешкімге соқтықпай жай жатқан елміз.
Елімізден құт-береке қашпасын деп
Жеріміздің шетін жау баспасын деп
Жылқы қылын найзасына таққан елміз.
Ешбір дұшпан басынбаған елміз,
Басымыздан сөз асырмаған елміз.
Досымызды сақтай білген елміз,
Дәм-тұзды ақтай білген елміз.
Асқақтаған хан болса,
Хан ордасын таптай білген елміз.
Атадан ұл туса,
Құл болам деп тумайды.
Анадан қыз туса,
Күң болам деп тумайд
Сен темір де, мен көмір – еріткелі келгенмін,
Қазақ-қалмақ баласын теліткелі келгенмін.
Танымайтын жат елге — танысқалы келгенмін,
Танысуға көнбесең – шабысқалы келгенмін.
Сен қабылан, мен арыстан – алысқалы келгенмін,
тұтқыр сары желіммен жабысқалы келгенбіз.
Бітім берсең – жөніңді айт,
бермесең – тұрысатын жеріңді айт»

Гаста, мені таңқалдыратыны: Тарихи тұлғалардың ауызына өз сөзін салуға тырысып баққандардың әрекеті, сол тұлғалаларды өзінің идеологиялық ноқтасы ретінде халыққа кигізіп, мал қылғандағы бар тілегі, тірлігі-билік, одан басқаның бәрі олар үшін бос әурешілік. Кезінде, 1998 жылы Көкшетауда Абылайханға ескерткіш қойылды, ашылуына Елбасы қатысты, сонда елде танымал каламгер «Хан мен Президент» деген өлең де жазған болатын, әлгі шығарманы жазуға не итермеледі деген сұрақ әлі күнге дейін мазалайды, өз басым, сол жазушыны батыл, билікті сын көзбен қараушы деп білуші едім.

Ал, ана «көшпенді» фильмі-сандырақ, қазақ әртістерінің арасынан адам табылмғаны қызық болды)))

Гаста, мені таңқалдыратыны: Тарихи тұлғалардың ауызына өз сөзін салуға тырысып баққандардың әрекеті,

Тарихи тұлғаң не, Рұмда құдайдың аузына өз сөзін салуға тырысып, онысы мыңдаған жыл сәтті өтіп жатқан жоқ па?

«Көшпенділер» фильмінің 80 пайызы тарихи шындыққа жанаспайды. Абылайды қалмақтардың тұтқынынан Сайдалы Нияз батыр,қазаққа абыройлы бір би (жанында бір би бар,Қазыбек би ме тошны білмеймін)барып алып келген. сол кезде Қалдан Церен Нияз батырды Ққалмақтың бір батырымен күш сынастырады.«Жеңсең ханыңды аласың» деген шарты бар екен.Нияз батыр жеңеді, бірақ қалмақ басшысы сөзінен тайып, енді бірдей киінген қырық жігіттің ішінен сол атынан аударып түсірген батырымды танысаң босатам дейді. Нияз батыр ол сыннан да сүрінбеген екен. Сайдалы Нияз батырдың кесенесі Түркістанда. Ауытқып кеткеніме кешірім сұраймын