Бір үзік естелік...
Әлі есімде… 1998 жыл. Жетібайдан Ақтауға келдім. Қарапайым ауылдық мектептен облыстық дарынды балаларға арналған мектеп-интернатқа келдім. Қазіргі балдар 6-7 сыныпта Ақтауды жатқа білсе, мен сол кезде 10-сыныпқа аяқ басқалы отырсам да шешемнің етегінен ұстап келдім. Сәл босасам, адасып кетемін. «Дарынға» аяқ бастық. Емтиханмен қабылдайды екен мектепке. Бірінші көруім ондайды. Тапсырдық. Қаншалықты дұрыс не бұрыс екенін білмедім, 3-4 пәннен тапсырған емтиханнан өтіппін. Алайда сыртқа үзіліске шыққанда, бұрын осы мектепте оқып кетіп, кейін қайта түскелі тұрған болашақ сыныптасымнан сабақтың таңертең 8-30да басталып, түс қайта 4-ке жақын бітетінін естігенде көзім тас төбеме шықты. Сөйтсем, бұларда сабақ кезінде өзім әрең шыдаған 45 минут емес бақандай 90 минут болады екен. Уау! Ауылға тартып тұрғым кеп, бұтым дірілдеп кетті…
***********
Қалада үйіміз жоқ болғандықтан «Дарынның» интернатына жатқызбақшы болды. Ол үшін мені енді қолымнан жетектеп (ұят-ай, дардай 10-сынып оқушысымын) келген әкем арыз жазбақшы болды. «Приемная», болашақ сынып жетекшім (марқұм), мен және әкем. Арыз жазу процесі «Менің… сыныпта оқитын ұлымды интернатқа жатқызуыңызды сұраймын» деген жолға келгенде әкем маған қарап: «Балам, неше оқисың?» деді) Сондағы жанымызда тұрған сынып жетекшімнің көкірегін ұстап айтқаны «Ой, Алла-ай, сіз балаңызды прокатқа алғансыз ба?..»…
***********
Орыс тілінен жаман қиналдым… Өзім ауылда жүргенде орыс тілінен қиналатын мен үшін қаланың орыс тілі мен әдебиеті есімді шығарғаны әлі есімде. Әлгі "Қысылғаннан қыз болдым" демекші, «Моя школа» атты тақырыпта бүкілмектептік шығарма сайысы болып, барлығымызға бірдей жазу міндетелгенде «Моя школа, моя! Моя и твоя!...» деп 4 па, 5 па шумақ өлең шығарып тастадым! Орысша! Уау…
************
Орыс әдебиетінен «пересказ» дегенді сұмдық жек көрем. Түсінбесем қалай пересказ жасаймын? Құр жаттап алуға да жоқпын. Өмірі орысша жаттау жаттаған емеспін. Өтірік болмаса… Сол бір күні тақтаның алдында тұрғанда «опубликован» деген сөзді тілім келмей, айта алмағаным есіме түссе әлі күнге дейін ұялып кетемін…
***********
Тархитан беретін апайымыз столының астына тығып апельсин, мандарин жеп отырады. Біздер білмесін дегені. Бірақ кластың ішіне иісі түгел жайылып кетеді. Қыздар қу. Сабақ оқымай келсе, «апай, анау не, мынау не» деп сериал жайлы көзқарасын, киім бірдеңелерді айтып кетед…
***********
Директордың тәрбие жөніндегі орынбасары… ағай)) Валелогия сабағын өткізіп тұрып «Эротика! Ол керемет нәрсе!» дегені…
**********
Интернат. 11-сыныптың жігіттері бөлек жатады. Біздер 10-сынып бөлекпіз. Біздің Русик ол кезде әлі жоқ кезі. Бір күні төбелес болды. Обшым біздерді сындырды. Дедовщина! «Мен қазақпын, әңгімең бар ма?» деп келетін рэпті естігендерің бар ма? ДМХ яғни «Долина Маленьких Хулиганов» деп аталатын топтың ішіндегі Мұраты екеуміз бір бөлмеде жаттық. «Лонг Бич» деген аты бар. Соны 11 кластағы Оразақ бір удар боковоймен қаңғытып жіберді. Содан кейін жым болдық негізі…
**********
Ауылдан техникалық яғни физика-математикадан тереңдетілген сыныптан келгем. Ақтауда техникалық қиын болар деп гуманитарлық бағытқа түстім. Сыныпта қазақ тілі мен әдебиетінен жыртып алдым негізі… Сөйтіп апайымыздың любимчигіне айналдық
***********
Интернатта кешкі тамақты 6-ларда береді. Онда да үкіметтің асханасы не жарытсын? Ауылда түнгі 11-12де ет жеп үйргенген қазақ. Қарын ашады түн батқанда. Есік жабық. Алдында вахтер тұр? Не істейміз? Шешім табылады, 10-сыныптың щеголдары бар, әсіресе Тимур сияқты кішкентай бойлы, жеңілдер бар. Екінші қабаттың терезесінен беседканың трубасы арқылы секіріп түсеміз. Қайтып келгенде ауылдың баласына трубаға өрмелей проблема болып па еді?.. Сондағы алып келетініміз – нан мен колбаса… Кейін іште былшыратып макарон пісіріп те жүрдік.
***********
Бәрін бастаған Оразақ сияқты. Джынды компьютерный кабинетіміз болды. Бір емес екі темір есіктің артында. Шамасы соларда тұрған Windows 95 болу керек. Quike пе еді ана атыс ойынның аты? Информатика сабағы біткенде Оразақ сол компьютер класында тығылып қалады шықпай. Кейін елдің барлығы кеткен соң ішінен ашып шығады. Есіктің құлпы тек сыртынан кілттенеді. Ішіндегі адамға ашылады. Бүткіл интернаттың балдары жиналып алып айда бас ойынды… Сәния есімді татар нянкамыз болды. әжей десек те болады. Сол кісі жүреді, барлығымыздың атымызды айқайлап шақырып, бізді таба алмай…
***********
Бір күні сол нянкамыз әлде басқасы, әйтеуір ана 11-сыныптағы оқушылардың шакфынан чекущка тауып алыпты! Оппа! ЧП! Кешкісін, түнге қарай. Директор келіп, интернат аяғынан тік тұрды! Охх… Қатал сөгіс берілді…
***********
Түсінбеймін, сол он бірдің балалары (быраттар ғой) өмірі сабақ оқығанын көрмеймін. Өмірі қаңғиды да жүред. Бірақ барлығы да технарлар. Сабақтары мықты болды!
***********
Ойй… айта берсе көп екен ғой… жалғасы бола жатар…
ПыСы: Аты аталған персонаждар ренжімейтін болар деген ойдамын
***********
Қалада үйіміз жоқ болғандықтан «Дарынның» интернатына жатқызбақшы болды. Ол үшін мені енді қолымнан жетектеп (ұят-ай, дардай 10-сынып оқушысымын) келген әкем арыз жазбақшы болды. «Приемная», болашақ сынып жетекшім (марқұм), мен және әкем. Арыз жазу процесі «Менің… сыныпта оқитын ұлымды интернатқа жатқызуыңызды сұраймын» деген жолға келгенде әкем маған қарап: «Балам, неше оқисың?» деді) Сондағы жанымызда тұрған сынып жетекшімнің көкірегін ұстап айтқаны «Ой, Алла-ай, сіз балаңызды прокатқа алғансыз ба?..»…
***********
Орыс тілінен жаман қиналдым… Өзім ауылда жүргенде орыс тілінен қиналатын мен үшін қаланың орыс тілі мен әдебиеті есімді шығарғаны әлі есімде. Әлгі "Қысылғаннан қыз болдым" демекші, «Моя школа» атты тақырыпта бүкілмектептік шығарма сайысы болып, барлығымызға бірдей жазу міндетелгенде «Моя школа, моя! Моя и твоя!...» деп 4 па, 5 па шумақ өлең шығарып тастадым! Орысша! Уау…
************
Орыс әдебиетінен «пересказ» дегенді сұмдық жек көрем. Түсінбесем қалай пересказ жасаймын? Құр жаттап алуға да жоқпын. Өмірі орысша жаттау жаттаған емеспін. Өтірік болмаса… Сол бір күні тақтаның алдында тұрғанда «опубликован» деген сөзді тілім келмей, айта алмағаным есіме түссе әлі күнге дейін ұялып кетемін…
***********
Тархитан беретін апайымыз столының астына тығып апельсин, мандарин жеп отырады. Біздер білмесін дегені. Бірақ кластың ішіне иісі түгел жайылып кетеді. Қыздар қу. Сабақ оқымай келсе, «апай, анау не, мынау не» деп сериал жайлы көзқарасын, киім бірдеңелерді айтып кетед…
***********
Директордың тәрбие жөніндегі орынбасары… ағай)) Валелогия сабағын өткізіп тұрып «Эротика! Ол керемет нәрсе!» дегені…
**********
Интернат. 11-сыныптың жігіттері бөлек жатады. Біздер 10-сынып бөлекпіз. Біздің Русик ол кезде әлі жоқ кезі. Бір күні төбелес болды. Обшым біздерді сындырды. Дедовщина! «Мен қазақпын, әңгімең бар ма?» деп келетін рэпті естігендерің бар ма? ДМХ яғни «Долина Маленьких Хулиганов» деп аталатын топтың ішіндегі Мұраты екеуміз бір бөлмеде жаттық. «Лонг Бич» деген аты бар. Соны 11 кластағы Оразақ бір удар боковоймен қаңғытып жіберді. Содан кейін жым болдық негізі…
**********
Ауылдан техникалық яғни физика-математикадан тереңдетілген сыныптан келгем. Ақтауда техникалық қиын болар деп гуманитарлық бағытқа түстім. Сыныпта қазақ тілі мен әдебиетінен жыртып алдым негізі… Сөйтіп апайымыздың любимчигіне айналдық
***********
Интернатта кешкі тамақты 6-ларда береді. Онда да үкіметтің асханасы не жарытсын? Ауылда түнгі 11-12де ет жеп үйргенген қазақ. Қарын ашады түн батқанда. Есік жабық. Алдында вахтер тұр? Не істейміз? Шешім табылады, 10-сыныптың щеголдары бар, әсіресе Тимур сияқты кішкентай бойлы, жеңілдер бар. Екінші қабаттың терезесінен беседканың трубасы арқылы секіріп түсеміз. Қайтып келгенде ауылдың баласына трубаға өрмелей проблема болып па еді?.. Сондағы алып келетініміз – нан мен колбаса… Кейін іште былшыратып макарон пісіріп те жүрдік.
***********
Бәрін бастаған Оразақ сияқты. Джынды компьютерный кабинетіміз болды. Бір емес екі темір есіктің артында. Шамасы соларда тұрған Windows 95 болу керек. Quike пе еді ана атыс ойынның аты? Информатика сабағы біткенде Оразақ сол компьютер класында тығылып қалады шықпай. Кейін елдің барлығы кеткен соң ішінен ашып шығады. Есіктің құлпы тек сыртынан кілттенеді. Ішіндегі адамға ашылады. Бүткіл интернаттың балдары жиналып алып айда бас ойынды… Сәния есімді татар нянкамыз болды. әжей десек те болады. Сол кісі жүреді, барлығымыздың атымызды айқайлап шақырып, бізді таба алмай…
***********
Бір күні сол нянкамыз әлде басқасы, әйтеуір ана 11-сыныптағы оқушылардың шакфынан чекущка тауып алыпты! Оппа! ЧП! Кешкісін, түнге қарай. Директор келіп, интернат аяғынан тік тұрды! Охх… Қатал сөгіс берілді…
***********
Түсінбеймін, сол он бірдің балалары (быраттар ғой) өмірі сабақ оқығанын көрмеймін. Өмірі қаңғиды да жүред. Бірақ барлығы да технарлар. Сабақтары мықты болды!
***********
Ойй… айта берсе көп екен ғой… жалғасы бола жатар…
ПыСы: Аты аталған персонаждар ренжімейтін болар деген ойдамын
Тани алмай огтырмын.
Нағыз универсал көшпенді мына кісі екен?
Қате пікір!!!
Мен де гуманитарда оқыдым. Бірақ біздегілер де осал емес.
шаптырғанынанбіліп едім«Мектеп-интернет, орысша білмеу,қарын ашу, чекушка тауывалу)) „
Сенің қарның ашпау үшін әке-шешең барын салған ғой. Лайым, қазақстанда ешкімнің қарны ашпайтын күн тусын.
Түлкілерді-врагтарды сындырам, атам» дегенді айтатындарды ше? Танисың ба?
Осы өлеңді естіп алып «я боюсь тебя»
Деп айтасың біздерге, я на 100 уверен,
Айтпасаң олай я тебя кулаком бір берем