Қылмыс романын оқығандарың бар ма?

Алаш жұрты ауыр қазаға душар болды. Қытайдағы қазақ жазушысы, «қылмыскер» деп айыпталып, өмірінің қырық жылын тар қапаста, қалғанын үйқамақта өткізген Қажығұмар Шабданұлы 86 жасында бақиға аттанды.

Бір көңіл жұбатарлығы, ақсақал түрме ішінде жазған «Қылмыс» романының 6 кітап болып Қазақстанда жарық көргенін көріп кетті.
Бір көңіл құлазытары – ақсақал сүйегінің туған Қазақстанында қалуын армандап өтті.
Тағдырға дауа жоқ. Ақсақалға туған жерін тым болмаса бір көріп қайтуды жазбапты.
Шабданұлы 1925 жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Таңсық елді мекенінде дүниеге келген. 1930 жылдардың басында Қазақстанды жайлаған ашаршылықтан бас сауғалап, ата-анасымен Қытайдың Шыңжаң өлкесіне қарасты Дөрбілжін ауданына ауып барған. Қытайдағы мәдени-ағарту көтерілісі кезеңінде Дөрбілжіндегі «Қазақ-қырғыз ұйымын» басқарған. Алғаш рет 1958 жылы «оңшыл», «солшыл» деген саяси айыптаулармен сотталып, 22 жылға бас бостандығынан айырылған. Сөйтіп, жазасын Такламакан шөліндегі Тарым лагерінде толық өткеріп, 1980 жылы бостандыққа шығады.
1986 жылдың желтоқсанында ұлттық дербестікті көздейтін «Үміт» атты партия құрды және Қазақстанның астыртын ұйымдарымен байланыс жасады деген айыптаулармен, шетел жансызы деген желеумен 13 жылға екінші мәрте түрме жазасына кесіледі. Бұл жаза мерзімін ол Үрімжі қаласының №1 түрмесінде өткізеді. Қытай өкіметі тарабынан саяси себептерге байланысты қудаланғаны үшін Қажығұмар Шабданұлы қамауда отырған кезде адам құқығын қорғау жөніндегі «Халықаралық рақымшылық» ұйымы оны «ар-ождан тұтқыны» деп таныған. Сөйтіп, Қытайдың құзыретті ресми орындарынан ол кісіге байланысты әділ тергеу мен ашық сот жүргізуін жүйелі түрде талап еткен-ді.

Ауыр да азапты болғанмен, Қажекең өнегелі ғұмыр кешті.
Қош болыңыз, Алаштың ардақты ақсақалы!

www.aikyn.kz/index.php?option=com_content&task=view&id=6298&Itemid=2