Латын әліппесі туралы ойыңыз қандай?

5 шілде 2011, 19:25

Азаттық радиосы латын әліппесіне көшу туралы кішігірім дөңгелек үстел өткізіпті.

Латын әліпбиіне көшу «біздің қоғам үшін тиімді» дейді мәдениет министрі Құл-Мұхаммед. Ал шетелдік ғалым әліпби ауыстыру «Назарбаевтың саяси ойыны» екенін айтады.

Қазақстан парламенті мәжілісіндегі «үкімет сағатында» мәдениет министрі Мұхтар Құл-Мұхаммед: «Республиканың латын әліпбиіне көшуі – заман талабы. Егер Қазақстанның ғылыми-педагогикалық қоғамы шынында да осы идеяны қолдайтын болса, онда латын әліпбиіне көшу керек. Бұл біздің қоғам үшін тиімді» — деп мәлімдеді.

«Егер жоғарғы жақ шешім қабылдайтын болса, біз – атқарушы билік – оны орындауға дайынбыз» дейді мәдениет министрі Құл-Мұхаммед.

Қазақстан билігінің латын әліпбиіне көшу туралы саяси шешім қабылдауына заманның талабы ықпал етуі мүмкін бе, әлде үлкен саясаттың мүддесі жетелей ме? Латын әліпбиіне көшу туралы нақты шешім қабылданатын болса, түркітілдес елдер Өзбекстан мен Әзірбайжанның тәжірибесі ескеріле ме? Қазақстанның латын әліпбиіне көшуін көпұлтты мемлекеттік өзге ұлттар өкілдері қалай қабылдауы мүмкін?

жалғасы мында
Өзім кирилдікіне үйреніп қалғасын ба, латын әріптерімен қазақша оқу қиын секілді. Бірақ, біріңғай әліппе қабыласа жақсы болар еді деп ойлаймын.

әліппе, аққұлақтар, Азаттық, дәруішөлмеген, шопақжегір Кирилл, qazaq

35 пікір

Дүние жүзіндегі қазақтармен интернет арқылы қатынас құруда латын әліпбиінің көмегі зор деп ойлаймын. Себебі латын әліпбиі ең кең таралған. Және де XX ғасырда Қазақстаннан кеткен қазақтар араб және латын әліпбилерінде жазған болатын.
Идея жақсы екені рас. Тек бұны дұрыстап жүзеге асыру керек. Өзбекстан, Әзірбайжан елдерінің тәжірибелерін ескеріп, қазақ тіліне ыңғайлы әліпбиді жасақтап деген сияқты. Себебі әліпби ауыстыру оңай шаруа емес. Бұған уақыт та, қажырлы еңбек те, қаражат та керек.

Жасыру

латын әрпіне көшкен жақсы ғой. бірақ жақсы істі бізге біреулер істетер ме? істетудің астына үңілсек деемк біреулердің бізді басқарып отырғаны шығады ғой. ал енді латын әрпіне көшіп көрші

Жасыру

Референдум, сауалнама деген нәрселер бар. Осы арқылы өз иницативамызды білдіруге болады, содан кейін мемлекет жүзеге асыруға міндетті. (наивно естіліп кеті даЧы)

Жасыру

Шұбарланған тіліміздің қирилше жазылбаларындағы кететін түрлі қателерге латынша қаріпке көшкенде жіберетін қателерді қоссақ

Онсызда қазынаның қоржынын түрлі желеумен кеміруге әбден әккіленіп алған сылтауқұмар жылыпостардың аранын ескересек — сиыр құймашақталып кетуге даяр тұрған тым дүдамал бастама сияқты…

Пікір түзетілген: 6 шілде 2011, 17:41

Жасыру

латын тәуелсіздікті айшықтаудың тармағы ед, консервативтілердің кесірінен кеш қалған сияқтымыз

Жасыру

Иә, жақсы тармағы болатын. Бармақтарын шайнап қалмауға тырысқандардың әрекеті… Ендігі жерде — соншалықты пайдасы бола қоймас ау өзі(Қазынаның қазанынан май шелпек аңдығандардың сілекейлерінің шұбырғандығы болмаса)

Жасыру

Түркі елдерімен байланыс жасау, техника даму үшін керек деп жатыр ғой жақтаушылар.

Жасыру

Үйреншікті кирилл(Ыбырай Алтынсариннің ребрнеді(қәріп қосып)) неге кедергі болып жатыр екен?

Пікір түзетілген: 6 шілде 2011, 18:01

Жасыру

Қазақ тілінің дыбыстарын дұрыс шығармайды дид. Және де кеңестік одақтың сарқыншағы.

Жасыру

~~Қатынша~~ Латынша қатыратынымызға сеніңкіремеймін. Теңбіл-Шұбар-Ала-Дүбара болып жүрген кезімізде — мүлдем түрлі-түсті болып кетпеспе екен?

Жасыру

Алғашқы кезде екі әліпби қатар жүруі мүмкін. Сондықтан байыппен бәрін зерттеп алып, көшу керек. Нақты латын әліпби үстемдік ететіндей қылып.

Жасыру

Алғашқы кезде екі әліпби қатар жүруі мүмкін.

— екі тілді арқалағанымыз аздай үшінші тілді көксеп жүргендер бар, енді әліпби кіріссе онсызда суланып жүрген миымыз құнарланудың орнына борсып кетпейме?

Пікір түзетілген: 6 шілде 2011, 18:34

Жасыру

екі әліпби қата жүрмес үшін

Сондықтан байыппен бәрін зерттеп алып, көшу керек. Нақты латын әліпби үстемдік ететіндей қылып.

Шегірткеден қорыққан, егін екпес. ©

Жасыру

Шегірткеден қорыққан, егін екпес. ©

-қорықпай егіп, шегіркесізде бір құшақ орым алмай қалатын кез болатынын білуің керек

Жасыру

латын әліпбиіне күмәніңіз зор екен.

Жасыру

Еш күмәнім жоқ! Мысалы осы интернетте жазылған латынша ойларды 90 пайыз түсіне аламын… Тек — оны НАУҚАН қылудың қажеті шамалы. Қаптесерлерддің онсызда қарны тоқ, оларға желеу керек!

Жасыру

Латынша жазылған қазақ тіліндегі жазбаларды түсінудегі басты қиындық — нұсқалардың көптігі. Әркім білгенінше жаза береді. Сондықтан да нақты белгіленген бір әліпби нұсқасын жасап, соны енгізу керек. Ол нұсқа дайын тұр. Әдебиет институты дайындап қойыпты. Тек биліктің саяси шешімі керек. Билік те бұған қарсы емес. Президенттің өзі осы мәселені қозғады. Тек кеңестік кезеңде саналары қалыптасқан, кирилл әліпбиіне үйреніп қалғандар ғана қолдамайды. Бірақ қолдамайтындардың саны аз.

Жасыру

Президенттің өзі осы мәселені қозғады.

— Мәселе аз еді.
Барды жоғалтпауға мүмкіншілік көп… Ал енді, көрініп тұрған сөреге жету үшін кедергі емес нәрсені кедергі деп танып — соны мәселе қылу, өзімізді өзіміз алдау. Жұмсалатын қаржыны басқа салаға жұмсауға бұданда үлкен Негіздер бар…

Жасыру

Қаржыны қажет ететін сала қашан да табылады.

Жасыру

Иә, әсіресе момын жарна төлеушілердің қаржысын түрлі(күмәнді жобаларға) желеумен жұмсауға құштар қазына қаптесерлерінің қолдауымен…

Жасыру

латын әліпбиіне көшу — жеке топтың мүддесі емес, тұтас мемлекеттің мүддесі. Бір адамдар тобы үшін әліпби ауыстыру ақылға сиымсыз.

Жасыру

техника даму үшін керек деп жатыр ғой жақтаушылар

— латынша әліпбиде техниканы дамытудың ерекше әдістемесі барма еді?

Жасыру

техника дегенде таза трактор ғана емес, кең ауқымда қарастыру керек. мысалы, интернет.

Жасыру

мысалы, интернет.

— Содан???

Жасыру

Латын әліпбиінде болсақ, коммуникация үшін пайдалы.

Жасыру

коммуникация үшін пайдалы.

— жарық сөнбей, дәретхана толмай, ауыз су өзі үйді-үйімізге жүгіріп келеді дегің келмегенін түсініп отырсамда, түйінің қызық…

Жасыру

Әрине, мен жақсы түсіндіре алмаймын. Ғалымдар жақсырақ түсіндіреді.

Жасыру

Латын қарібіне көшсек тіліміз де ептеп үстемдік алып қалар еді.

Жасыру

Сенгім келседе сенбеуге негіз көп…

Жасыру

Сіздің жасыңызға келгенде біз де көп дүниеге сенімсіздікпен қараймыз.Қалыпты жағдай.

Жасыру

латын қарібіне көшсек тіліміз де ептеп үстемдік алып қалар еді

кирилдің құдайы — орыс
латынның құдайы — ағылшын
латын арқылы ағылшынмен үзеңгі қағыстыра желіп жүрер ек, жорғамызға қызғанышпен қараушылар боғандықтан сәтті шығу-шықпауы күмәнді боботыр

Жасыру

дүние жүзіндегі қазақтармен байланыс үшін керек деген аргументпен келіспеймін. Еуропадағылардың көбісі қазақша білмейді, ал Моңғолия, Қытайдағылар кириллицаны біледі. білмегендер үйреніп жүр. латынға көшу тек ІТ мамандарына ғана тиімді болатын шығар. ал былай қазір көшіп керек емес деп ойлаймын. және біздікілер есі дұрыс алфавит істейді деп ойламаймын.