Термин №1 - "Сканер"

Физикалық тұрғыдан қарасақ,«Айна» сөзі дұрыс емес. Себебі айнадағы кескін мен шын көскіннің айырмасы бар. Сканер шын кескінді көрсетеді.

Ана кісінің кескінді мәтінге жатқызып жібергені дұрыс емес-ау осы. «Мәтін» сөзінің ауқымы «текстен» де кең деген түсіндірмені/анықтаманы көрген емеспін өз басым. Жаңадан енгізіп жатқан термин ғой, ондай мағынаны да қоса салу қиын емес деп ойлайтын шығар, кім біледі :))
Кескінді мәтінге емес, керісінше мәтінді кескінге жатқызған қисындырақ болар ма еді, ІМНО (Ішкіш, Маскүнем, Нашақордың Ойы)
Қолдайтын вариантым — «Сканер деп қалдыра беру керек»

менде мынадай ұсыныстар бар. Қосам десең өзің біл.

Ең біріншісі Сканер күйінде қалса, бірақ аздап өзгеріске ұшыраса. Скәнір — Яғни қазақша артикуләтсиямен айту. Еш күлкісі мәмбеттігі жоқ. Корейлер, Филиппиндер, Малазийліктер, Тагалдар «сканер» «секано» «сыкхано» деп түрліше атайды.

Тілі туыс түріктер мен әзерилер Тарайджы (қателеспесем) деп айтады.

Менің тағы бір ұсынысым, "Қаралғы". Ол менің азғындалған фантазиямнан туған сөз емес. Көптеген елдердің тіліне түпнұсқаның ағылшындардың scan-scnaner деген сөздерін аударып шықтым.
Соның ішінде қазақ тіліне scan — сөзі көбіне мұқият қарап шығу, көз жүгірту деп аударылады.
Орыс тілінен басқа тілдердің кейбірінде «Зерттегіш», деген сияқты боп аударылады екен.
Еуропалық тілдерде әлгі филиппиндер мен корейлер секілді, Скануар, Сканор, Сканир деген сияқты версиялар басым.
Қаралғы — қарап шығатын құрылғы — яғни басты етістіктің түбірі мен есімнің жұрнағынан туып отыр.
Қазақтың морфологиясына бұндай сөз жасам түрі жат емес.
Қаралғы. Қаралғыдан өткізіп алу.
Сканировать — Қаралғыдан өткізу, қаралғылау

мәтін деген мазмұн деп өтірікті соқпасын. ол сөз бізге қайдан келді? әрине, біраз сөздер сияқты түріктерден. Е орнына Ә, И орнына І қойылды. Метин араб тілінен келген сөз, бірнеше мағынасы бар сөз. бірақ бұл жердегі мағынасы текст. Мәтіналғы дұрыс емес, сканерді тек текст распозновать ету үшін қолданатын редакция қызметкерінің шығарған сөзі сияқты.
ал түріктер не дейді сканерге? олар да асқалар сияқты сканер деп те айта береді, ресми бекіткендері Тарайыджы (Tarayıcı). Тарау теген етістіктен шыққан сөз, тарау — яғни белгіленген бір жерді мұқият қарап өту. Бізге де қолданысқа алуға болатын сияқты, Тараушы деп. бірақ маған Гастарбайтердің варианты да ұнап тұр: Қаралғы

"Қаралғы" жақсы әсер тудырғанына риза болып отырғанымды қарашы. Тағы сөздер болса жаза отырыңдар, керек сөз іздеп тарихи жазбаларды іздеп кетуге бармын. Ескі-көнерген қазір пайдаланылмайтын сөздерге жаңа (ескісіне ұқсас) мағына беріп қайта тірілту көптеген елдердің сөз жасам барысында мықты нәтиже бергені бар.

Талқыға басқа сөздерді де сала беріңдер, мен кеттім Батырлар Жыры, Ертөсті пен Құдатғу Білікті дайындап қояйын.

сканер!

Негізі сканер боп қала бергені дұрыс деп ойлаймын.
Шын мәнінде, халықарализмдерді локализациялауда кейде тым әсіре кетуден сақ болу керек сияқты. Көне, көмескі эквиваленттермен түйістіру жайы айтылып қалыпты. Мұнда да 100% семантикалық біртұтастық бола қоюы неғайбыл.

Менің версиям мүмкін қызық болуы мүмкін бейнесүзгі болса қалай болар екен?!.. Мысалы «көзбен бір сүзіп өтті» деген тіркес бар ғой. Сол осы сканерлеу ұғымына сәйкес келетін секілді :)

«Диірмен» деп атайықшы, неге екенін білмейм…

Әтіркүләсия әдісімен «сканер — скәнір — іскәнір — іскәндір — іскендір — ескендір» деп неше түрлі қылып құбылтуға бола береді екен :)

Айна қатесіз деген сөз бар ғой! Мағынасы ешқандай қателігі жоқ, таза, анық нәрсеге қолданылады. Айналғы деу кере:)

Сканер — жалпы, техника тілінде нүктелерді, жасушаларды («Шыбын» филмн еске алыңыз), инфоқуатты т.б. материалық нәрсені сіңіріп сақтауға, орын ауыстыруға мүмкіндік беретін қондырғы.Басты қызметі -сіңіру. Меніңше, «СІҢІРГІ» сөзі келетін секілді. «Сіңіру» бұйрық райлы етістігіне «гі» жұрнағын тіркеу арқылы құрал сайман атауын аламыз. «Сіңіргіш» те болады, бірақ бірінші нұсқа сайман, қондырғыларға атау беретін сөзжасам мүмкіндігі.

«скәнір» дегенге қарсымын. Міністірлік, аптыр, режім деген сөздерді оқысам жаман көрінеді. Сканер деп қала бергені жөн. Аударуға лайық сөздер бар, жоқтары да бар. Қазақтың бар сөзінің өзін ретімен, қатесіз, орынды қолдана білсек те жетер. Көп ретте аудармасы ұсынылып, тіпті Мемтерминкомда бекітілген осындай шет сөздерінің аудармасын қолданбайтын жағдайлар болады. Себеп? Себебі, тілге оғаш, оны құжатқа жазсаң қазақшасы онсыз да нашарлау жұрт мүлдем ұқпайды, қабылдамайды. Шеттен енген сөздерге аса тиісудің қажеті жоқ, менің ойымша.

скәнір деген мазақ енді. Мемтерминком бекіткен сөздікте, Виндоустың қазақша нұсқасының өзінде Сканер — Мәтіналғы.
Жарайды. Сканерді аудардық делік, ал «сканировать» дегенді не дейміз?

Скәндеуіш, Сканшы, Сканақ, Сканағы сосын мұнда Әбдіразақтың ұсынысы бар «Сипалақ» деген.

Негізі, филологтар жаңадан сөз бекітпеуі керек сияқты. Олар тек трендтің артын аңдып, ауыз екі болып қалыптаса бастаған сөздерді бекітіп үлгеріп отыруы керек пе, деп те ойлайм. Алға қарай тілдер жағрапиялық не этникалық категориялар бойынша емес, кәсіби мамандар тілі бойынша бөлінетін сияқты. Жұрт сөйдейТ. :)

Сауалнаманың ашылғанына 3 жыл өтсе де қалайша дауыс беру уақыты өтпеген? Қазір ғана дауыс бердім.
Басқа сауалнамаларда дауыс беру уақыттары бітіп қалады ғой.