Домбыра — думан!!!

Аталардың жолымен жиған үлгі
Домбыраның шанағына сыйған үнді,
Құдіреті қос ішектің дәлелдесін
«Қазақ» болып атадан туғанымды!

Шабыт берсін шалқыған кеуделерге
Желбіретсін желкенді туларымды!
Әсем әуен төгілген пернелерден
Көріңіздер, домбыра думанымды!

Суреттейтін тұлғасы тау елесін
Абыл, Ақтан, Нұрымдар жебегесін,
Паш етіп даламдағы дархандықты
Жеті қайқы саздары әуелесін!

Қалықтаса көгімде бала қыран
Талмасын деп қанатың салам ұран!
Құрманғазы, Дина мен Есір болып
Күй төгілсін киелі шанағыңнан!

Сағым болып жортады құмай тазы
Ата сөзін баталы ұл айтады,
Қашаған, Аралбайдың дастандарын
Жаттап жүрген ұлдарың жыр айтады!

Сырға толы Шәмшінің саздарымен
Маңғыстаудың таулары мұнартады.
Дүбірлеткен даланы дара үнді
Құлақ тігіп, тыңдай ма шың арқары?

Тебіреніп, толқынымен тербегендей
Асау теңіз жуасып, сыр айтады,
Домбыраның шанағында дөңгеленген
Менің жаным дүниеге құмар тағы!

Нұргүл Маулина, ақын.

Бізде Ақтауда алғашқы Пәти 23-інші мамырда 14 шағын/аудандағы теңіз жағалауында өткен болатын.Ол туралы Абылай kerekinfo.kz/blog/10647.html жазған болатын.Осы Домбыра Party бізге көп пайдасын тигізді.Оны әрине Ақтаулық пәтишілер біледі.қызықты оқиғалар да көп болды.)Айтыста, тартыста бәрі болды… Ал мен сіздермен керемет естелік, суреттер мен видеолармен бөлісейін!

Біздер, сонау ұзын арқан, кең тұсау заманының бір пұшпағын көріп қалған, бірақта балалығымыз өліара кезге тап келген ұрпақпыз ғой. Кейде тым болмаса ой арқылы балалық шағыма орала бергім келеді.
Қазақтардың бала туу санын шектемеген тұстары үйдің бір бөлмесіне қаз -қатар көрпе жайып, рет-ретімізбен жата кетуші едік қой. Өзімізше бір-бір жастықты иемденіп, бір-бір көрпенің тұрақты жамылушысы болғанымызға мәз болатынбыз. көрпе ауысып кетсе арты төбелеске дейін барып тұратын. Біздер, үйдегі майда-шүйде балалар осылай ырду-дырду болып жатқанда ересектеу ағамыз анадай жерде раскладушккасын жайып жіберіп жататын еді. Кей күндері ағамыздың үйде болмайтынын білген кездерімізде, қоңыр материалын жан жағынан серіппелермен тартқылап, әлуминиге бекітілген сол раскладушкаға жату бақытына ие де болып қалатынбыз. Серіппе тартылған жері үзіліп әр жері салбырап, кей жерлері қызыл сыммен, енді бір жерлері қара сыммен бекітіліп тұрған сол қоңыр раскладушка әлі күнге көз алдымда.
Кейін, заман кеңіген бір тұста тәуелсіздіктің алғашқы жылдары маған да бір кішігірім көк раскладушка бұйырған еді. Қуандым әриен. Бірақ, сол раскладушкаға жатқан кезде қоңыр раскладушкаға жатқандай әсер ала алмадым…
Суретке сілтеме

Болашақ күтпейді, жаңа күн түнге кезегін береді. Осылайша болашақтың бір күні өтіп, «Ех, ертеңгі күн, сен не әкелесің?» — деп батқан күнге қарап, болашақты болжауға үміт береді.
Ішім қуатқа толы. Тың істерді атқаруға дайынмын. Мектеппен қоштасқалы жаз, күз, қыс, көктем, жаз болыпты. Тура бір жыл. Жиырма күнде оқуымды жалғастыруға қайта ораламын.
Күз де келді. Жаздың ыстық күнінде анық көрінген тау бөктері енді көкшіл реңге боялған.

География пәні онша қызықтырмайтын. Бірақ, себебі табылып географияға қызыға бастадым.
Мұғалімнің сабақ үстінде климаттық белдеулер туралы тақырыпты өткенде Шығыс Қазақстанды мысалға келтіріп, ойын бірнеше рет қайталап «еске сақтаңдар» дегенде жатталып қалғаны:
— Шығыс Қазақстанда барлық бес климаттық белдеулер өтеді. Шығысында субарктикалық климат, оңтүстігінде шөлейт даланың климаты, -деп тақтада ілінген көптеген фотосуреттерге қарай сілтеме таяқшасымен меңзеп — мезеп қойғаны бар еді.
Жетінші сыныпта жаз айында үлкен ағамның арқасында Алтай тауларының қойнауында орналасқан Зырян қаласынан Зайсан көлінің жағасындағы Тұғыл кентіне дейін үш тәулікке созылған ерекше мың жарым километрге тақау жерге сапар шектім.

Бұл жазбаны ешқандай конкурсқа ұсынбаймын. Блогкэмптегі әсерім ғой. Алда-жалда жүлдеге лайықты деп жатсаңдар, үшінші орынды бере салыңдар

Кіріс*

Басында Шымкентке бармаймын деп ойлаған едім. Ауылға барып наурыз өткізу, көмектесу тәрізді жұмыстар блогкэмпке баратын жолымды жапқандай көрінген. Наурыз мерекесі күні таңертең қым-қуыт басталды да, ештеңе ойлауға мұрша болмады. Бір қарасам ұялы телефоныма хабарлама келіп түсіпті. «Наурыз құтты болсын!» Кобус Блок. Әлі ешкімге хабарласпағаным, оның үстіне алғаш болып шетелдік мені құттықтағанына ұялып кеттім. Бірден телефонға жармасып, «А» әріпінен басталатын контактілерге қоңырау шала бастадым. Аты «А»-дан басталатын блогшылар көп екен менде. Олардың дауыстарынан-ақ блогкэмптің аурасы, құрылтайдың қызықты өтетіні бірден сезілді. Соған дейін «барайын ба, бармаймын ба?» деген сұрақ ойландырып келсе, блогшылармен сөйлескеннен кейін нақты шешімге келдім. Барамын! Аман-есен наурызды өткізгесін, 23 күні таңертең «Шымкент қайдасың» деп тартып кеттім.

Өткенде(21-ші ақпан) әжемнің қырқын беріп жатқан кезде бір туысымыз мені қасына шақырып алды. «Баяғыда бізге анекдот оқып бергеніңді білесің бе?».«Жоқ» дедім. Негізі есімде. Ол кезде мектепке бармаған кезімтін. Бес жас шамасындамын. Үйде "Қазақы қалжыңдар" әлде "Қазақша анекдоттар" дей ме бір жұқалтаң кітап бар еді. Ағаларым соның ішінен бір анекдотты бір-біріне оқып беріп, шиқылдап күліп отырғаны есімдетін. Сондай кезекті қонақтардың алдында өзімнің кітап оқи алатынымды көрсетіп мақтанғым кеп кетті. Көбісі «Лениншіл жасты» судыратып оқығанымда мақтап кететін. Қырсыққанда газет табыла қоймады. Әлгі жұқалтаң кітапты қолыма ұстап «Мама, анекдот оқып берейін бе?»-деп сұрадым. Әжем марқұм рұқсатын берді.
«Автобус ойдым-ойдым жерлермен секіртіп келе жатады. Жолаушылардың ішінде масаңдау жігіт болса керек. сол жүргізушіге „Әй, гондон! Ағаш тиеп келе жатқан жоқсың, жай жүұр“ деп қайта-қайта ескерту жасай берсе керек. Шыдай алмай кеткен жүргізуші қолына мантировкасын алып»Өзің түсесің бе, әлде түсіріп жіберейін бе?" деп анаған тұра ұмтылады. Сол кезде екеуінің ортасына бір әжей килігіп "Қарағым, Гондонжан, бір ашуыңды маған бер, барар жерімізге жетіп алайық" депті" деп бітетін әлгі анекдот. Қонақтар күлкіден қырылып қалды.«О»-ны «А» қылып оқу білмейміз. Әлгі сөзім тіптен күлкілі естілді -ау деймін…

Мен мектеп табалдырығын аттағанда қай жылғы балалар мектеп бітіргелі жатқандығы толық есімде жоқ. Есімде қалғаны ол жылдары біздің мектеп 9 жылдық еді. Тағы бір есімде қалғаны 1977-ші жылғылар жоғарғы кластардың бірінде оқып жүретін.Шамасы осылар-ау деймін мектептің ең үлкендері.Себебі, бізді төбелестіріп қоятын да, өздері біреулермен төбелесіп жүретіндер де солар секілдітін қазір қарап отырсам. Мектептің қабырғасының әр жерінен «77 жаса»(типа, «Алға Қазақстан») деген ұрандарды оқып қалушы едік. Айтпағым бұл емес дегенменен.
Ия, біздердің мектеп бітіретін жылдарымызда мектепке пакет ұстап бару немесе түк ұстамай бара салу дәстүрге айналса ол кезде олай емес еді. Мектеп дәлізінде ерсілі-қарсылы жүгіріп жүретін біздер жоғарғы класс оқушыларының қолындағы дипломаттарға қызыға қараушы едік. «Тезірек өсіп, осындай дипломаттар ұстасақ қой» деген арман әрқайсымыздың ішімізде жатушы еді. Қолдарына дипломат ұстап жүрді демесек олар да бала екен-ау ойлап отырсам. Кей-кейде әлгі бізге жігіт секілді көрінетін 77-лер де балалалыққа салынып қолындағы дипломаттарымен қыздардың арқасынан «ыңқ» еткізетін.
Сіздердің мектептеріңізде осындай үрдіс болды ма?

Суретке сілтеме

www.kerekinfo.kz/blog/8918.html жалғасы

Түс ауа күн ыси түсті, күн көзінен қорғанып үйдің көлеңкесінде отырған бетім. Бір уақытта зырылдап келіп ш…ш…ш… шұғыл тоқтаған велосипед дауысынан кейін зың-зың еткен қоңырау шылдыры естілді.
Орынымнан тұрып қарасам Арман велосипед қоңырауын зың-зың етіп шылдыратқан. Қаша түбінде өсіп тұрған талдан мені бірден байқаған жоқ. Екі көзі терезеде, үйдің ішінде деп ойлап, қайта-қайта велосипед қоңырауын шылдыртады. Қашаға жақындай түскенде мені байқап қалды.
-Мойыл теруге барасың ба?
-Барамын…
Арманға ауылдан төрт-бес шақырым жерде мойыл өсетін жерді атасы көрсетіпті. Мойыл ағаштары сайдың оң жақ бетінде ғана өскен соң «мойылды бет» атаныпты.
Велосипедтерден түсе сала алда өсіп тұрған мойыл ағаштарына беттедік.

Бірден екеуіміздің көзіміз мойылдың бір ағашына түскені, піскен жемістері қаракөк түсті самсып тұрғаны, ағаш бұталарына аяқ салып жіберіп жуандау біздің салмағымызды көтереді ау деген бұта үстіне жайғастық. Жан-жағымызға қолымызды жүгіртіп уысымызға жиналған жемістерді ауызға толтыра шайнап, мойылдың жеміс сүйектерін жаңа жеміс порциясына босату үшін түкіріп үлгермей отырмыз. Қол созым жерде мойыл таусылып барады… Қолымыз бір жерде өскен жеміске созыла бастады. Арман қулығын асырып жібергені.

Біраздан соң қол босап көптен ойда жүрген әңгіме нобайын жазып көрмекшімін. Балалық шақтан естелік. Әзірше атауы «258» не себепті осындай атау бермекші болғанымды тауып көріңіздер. Әңгіме оқиғасы ауылда жаздың соңғы айларында жас шамалары бірдей екі баланың қатысуымен өрбиді. Екі бала ренжіседі соңынан тез татуласып кетуіне 258 саны себепші болады.

Жеңіс күні тақырыбын қозғай келе, назарларыңызды «Екпіндегі» мына материалға салғым келіп отыр.


«Менің атам — Әзілхан Нұршайықов» дейді журналист Әлия. Иә, расында қазақ әдебиетіне «Аңыз бен ақиқат», «Махаббат қызық мол жылдар» сияқты сүбелі туындыларды алып келген Әзілхан Нұршайықовтың немересі болғанын қалай мақтанышпен айтпайсың…