Астана несімен ерекшеленеді? Иә, ғажайып архитектурасымен, зәулім ғимараттарымен.


Сіз осындай күнге шағылысып жылтыраған биік ғимараттар қалайша әдемі әрі таза болып тұрады деп ойлайсыз?


Бәлкім, қолында шелегі бар ғимараттың төбесінен салбырап тұрған адамдарды байқаған боларсыз?
Олар өндірістік альпинисттер. Осы кәсіп жайлы «Maхima» клинингтік компаниясының қызметкері Элер Махмадаминовтан сұрап, әңгімелейтін боламыз.
— Өндірістік альпинисттерді қайда оқытады? Сіз қайда оқыдыңыз?
— 2000 жылдары СНГ елдерінде, тіпті Ресейде кәсіби альпинистерді оқытатын курстар жоқ еді. Көп қабатты, шыны үйлердің көптеп салынуына байланысты 2008 жылдардан бастап Қазақстанда арнайы оқыту орындары ашыла бастады. Алматыда, Щучие, Астанамызда да бар. Ал өзім басым 2002 жылы Германидағы Мюнхен қаласындағы альпинистерді оқыту орталығында 9 ай оқыдым.
— Мұндай қауіпті мамандықты таңдауыңызға не себеп болды?
— Жеке қызығушылығым. Бастапқыда тауға шығатынмын, ал қазір табыс көзі болып кетті.
— Еңбекақыңызға қанша сонда?
— Жалақымыз жақсы. Айына 120 мыңнан жоғары.
— Осы салада тәжірибеңіз қанша?
— Жалпы альпинизммен айналысқаныма 12 жыл. Бастапқыда альпинизм бойынша нұсқаушы болып істедім. Ал өндірістік альпинист болғаныма 5 жыл болды. Ресейдің Мәскеу, Санкт-Петербург, Қазан қалаларында жұмыс істедім.
— Жұмыс тәжірибеңіздегі ең биік ғимарат неше қабатты болды?
— 125 қабатты Мәскеудегі «Гранд» қонақ үйі еді. Жоғары қабаттың терезесін ауыстырдық. Сонда төменге қарағанымда жердегі адамдар кішкентай қыбырлаған жәндіктер сияқты болып көрінді.
— Ерекше тапсырыстарды орындадыңыз ба? Мысалы төбеден түсіп романтикалық құттықтау жасау сияқты.
— Иә, жаңа жылда қызықты тапсырыс болды. Бір кісі кішкентай балаларын аяз ата болып киініп, терезеден кіріп, сыйлықтарды табыс етуімді өтінді. Сөйтіп бір күн аяз ата болып, балаларды қуантып кеттім.
— Жеке тәжірибеңізден қызықты оқиғаңыз туралы айтып берсеңізші.
— Бір рет үйдің қабырғаларын бояп жүргенде 9 қабаттағы терезе ашылып, бір апа «Балам, байқа. Мә мынаны ал» деп, шәй мен кәмпит ұсынды. Әр жағынан баласы шығып, «Не істеп жатырсың, мама? Жап терезені, бөгет жасама» деп айқайлады. Осы оқиға есімде қалыпты.
— Ауа-райы сіздердің жұмыстарыңызға қаншалықты әсер етеді? Әсіресе Астананың желін ескерсек.
— Қатты жел болғанда, жаңбыр жауғанда жұмысқа шықпаймыз. Сондықтан ауа-райы болжамын қарап, бақылап жүреміз.
— Жұмыс барысында трагедиялық оқиғалар болды ма?
— Жоқ, үнемі қауіпсіздік ережелерін сақтап жүремін, оның үстіне тәжірибем де аз емес, сондықтан ондай жағдай болған жоқ.
— Қорқынышты жеңу үшін «допинг» қабылдап немесе ішімдік ішкен таныстарыңыз бар ма?
— Жоқ, өз басым ондай альпинистерді кездестірмедім.
— Биіктіктен кез-келген адам көре алмайтын қаланың әдемі көріністерін тамашалайсыздар. Осы туралы айтып берсеңіз?
— Иә, дұрыс айтасыз. Мына алып қаланы, көркем ғимараттарды биіктіктен көреміз. Ол сұлулықты сөзбен түсіндіру үшін тіл байлығым жетпейтін шығар. Таңның атқаны, күннің батқаны, көліктердің қозғалысы, жердегі адамдардың қарбалас тіршілігі, жалпы биіктіктен бақылау қызық.
— Сіздің жұмысыңыздың 3 кемшілігі мен 3 артықшылығы қандай?
— Артықшылығынан бастайын. Біріншіден, сұранысқа ие, еңбек ақысы жоғары жұмыс. Екіншіден, адреналин. Қызығушылығым болғандықтан бұдан ләззат аламын. Үшіншіден, достарыммен жиналғанда биіктіктерді бағындырғаным туралы әңгіме айтым отыру ұнайды. Ал кемшілігі — қауіпті жұмыс. Алпинистің қателік жасауға құқығы жоқ. Бір қате жіберсең не денсаулығың, не өмірің қатерге тігіледі. Осы ғана, басқа кемшілігін білмеймін.
— Кәсіби ырымдарыңыз бар ма?
— Жоқ, ондай жоқ.



Мен де драйв пен экстримді сезіну үшін 12 қабатты «Парасат» іскерлік орталығының төбесіне мініп, өрмекші адамдарша түспекке бел будым.



Қауіпсіздік техникасы туралы нұсқаумен таныстырып, екі жігіт үстіме жабдықтарды кигізе бастады.



Сонымен ең негізгі жабдық, бұттан бастап киілетін обвязка (1). Сонан соң статикалық жіп (2), басқаша канат деуге де болады. Түсетін құрылғы (спусковое устройство) (3), яғни осы арқылы жіп өтеді. Карабин (8,9), отыратын жабдық. Негізгі құрылғылар осылар. Жалпы бір өндірістік альпиниске қажетті құрылғылар жинағы 400 мың теңгеден асады.


Канат қажалып жыртылып кетпес үшін құбыршекке (шланг) кигізеді екен.


Ал статикалық жіптің өзі шатырдағы қолайлы бір жерге мықтап байланады.




Басым айналатын шығар деп қобалжығаным рас. Алайда, биіктікке шыққанда да, төмен қарай түсіп жатқанда да еш қорыққан жоқпын. Акрофобиямен ауырмайтыныма көзім жетті.



Ендігі мақсатым — парашютпен секіру.

P.S. Бұл пост алғаш рет 14.07.15 ж. «Columnist.kz» сайтында жарияланған болатын.

Марс бетіндегі қаззақты елестетіп көрдіңдер ме? Мүмкін турист, мүмкін ғарышкер. Марс тематикасы әлемде кеңінен тарала бастағанда бұл да әбден мүмкін нәрседей көрінеді.

Марсты игеру мәселесі кәдімгідей қолжетімді мақсат-мүддеге айнала бастады қазір. 2020 жылдан кейін тіпті экспедиция да жоспарланған. Арада жылдар өтеді, Марсты игеру кәдімгідей жолға қойылады. Тіпті туристер таситын коммерциялық ұйымдар пайда болады, жекелеген елдер ірі ғылыми-экспедициялық бағдарламаларға өз үлестерін қоса бастайды. Бұндай мүмкіндікті Қазақстан билігі де жібермейді, хуле Астана, Қазақстан брендтерін кеңінен насихаттау керек. Сол себепті күндердің күнінде Қазақстан өз ғарышкерін Марсқа жібереміз деп жар салады.

Әлбетте, Қазақстанның өз ғарыш бағдарламасын жасауға потенциалы жеткіліксіз. Сол себепті қазақ астронавтын бір еуропалық немесе халықаралық бағдарламаға қосып, сол арқылы жіберуге тырысады. Ғарышкердің атын да шамалап тұрмын, екі буыннан тұратын, шетелдіктер айтуға ыңғайлы есімі бар адам таңдалады, типі Талғат, Айдын. Скафандры шетелдік серіктестердің талаптарымен сәйкес болғанымен, қосымша «Astana», ''KZ' деген ебедейсіз жабыстырылған жазулар болады.

Старт күні телеарналардың барлығы космодромнан тікелей трансляция ұйымдастырады. Молда құран оқиды, өзі туып-өскен елді мекеннен бір ақсақал келіп бата береді. Тіпті бір мемлекеттік телеарна Марсқа жеткенге дейінгі қазақтың өмірін көрсететін видеотрансляция немесе арнайы репортаждар жасайтын ерекше бағдарлама ашып алуы мүмкін.

Халық ерекше әсерде болады. Иә, қарсы шыққандар болады. Бірақ олар да қазақ ғарышкерінің кеме ішіндегі қызықты видеоларын байқамай әлеуметтік желіде бөлісіп қояды. Сөйтіп, сырттай қарсы болғанымен, ішкі қызығушылығы бар екенін жасыра алмай қалып жатады.

Марсқа аман-есен қонғаннан кейін қазақ ғалымы Жоғарғы бас қолбасшы алдында тікелей телекөпір арқылы есеп береді және нақты тапсырмалар алады.

Қазақ ғалымының Марстағы сапары жүріп жатқан кезде Жерде үлкен өзгерістер басталады. Мысалы, Қазақстанда ғарыш зерттеулеріне қатысы бар бір мекемеге Марстағы азаматтың есімі берілетін болады. Осы кісінің құрметіне тағы бір ғылыми орталықтың құрылысы басталады, алғашқы іргетасын қалау кезіндегі видеосы Марсқа жөнелтіледі. Марстағы қазақ бұған тебіреніп, көзіне жас алған видеосәлемін жолдайды. Онда отандастарына риза екенін, Қазақстанға өлгенше қызмет етенін айтып тебіренеді. Қолдау білдіргендерге рахмет айтады және елінен жеткен кез-келген хат-хабарға риза болатынын жеткізеді.

Бұл тізбек реакциясын тудырады. Осыны естігеннен кейін түрлі мектептерден, жоғары оқу орындарынан видеосәлемдеме жөнелту тренді жолға қойылады. Ал мәдениет қайраткерлері өз арнауларын жолдайды — әншілер ән айтады, ақындар өлең шығарады.

Бұндай ықылас пен ілтипат қазақ ғарышкеріне ерекше әсер етеді. Еліне деген сағынышы күннен күнге арта түседі. Оның үстіне Жерден 400 миллион шақырым қашықта екені, 6 ай бойы салмақсыздықта ұшып келгені — бәрі-бәрі психологиялық салмақ салады. Елден жеткен түрлі хабарлар оны одан сайын депрессияға түсіріп тастайды.

Сосын ауылы жиі түсіне кіре бастайды: Атасымен бірге қой бағып жүр екен дейді. Аспан жаңбырдан кейін енді ашыла бастаған. Ауа жұп-жұмсақ, жусанның иісі мұрынды жарады. Дәл осы жерге келгенде оянып кете береді. Жусан!

Енді жусан туралы көп ойлана бастайды. Тіпті иісі мұрнына келгендей болады! Қайдағы иіс? Марста иіс түгіл, ауа да жоқ. Бірақ қазақ ғарышкерін бұл тоқтатпайды. Жусанның иісін бүкіл тұла-бойымен, бар болмысымен сезеді. Өз-өзіне сенбей, скафандрын мойнынан ағытып жібереді. Шлемін көтереді де, лақтырып тастайды. Келесі істегісі келген әрекеті — Марстың тозаңды атмосферасын бір жұтып, жусанның иісін татып көру еді. Бірақ шлем Марс топырағына түспей жатып, қазақтың беті алдымен Күн радиациясына шыжғырылып қалады, сосын оттегі жетпей гүрс етіп, қырылдаған дауыспен құлайды.

1-тур сұрақтары by asaubota

Бой қыздыру сұрақтары:

— Оқиғалар тізбегінен құралған танымал ертегі атаулары түрлі болғанымен бірнеше халықта бірдей сюжетпен айтылады. Барлығында да көңілді кейіпкерді ертегі соңында аяусыз өлім күтеді. Ертегінің қазақша атын атаңыз.
— Олимпиада ойындары және Футболдан Әлем чемпионатынан кейін ең ірі халықаралық іс-шара болып саналатын бұл шара бүгінге дейін 60 рет өткен. 61-нің девизін атаңыз.

1. Ламборджини автокөлігінің бір жарнамалық постерінде “Жоғары жылдамдығы 112 км/сағ” деген жазу жұлдызшамен белгіленген. Постердің төменгі жағында жұлдызшаға қандай түсініктеме берілген?

2. Жапония мен Кореяда 14 ақпан күні тек қыздар ғана жігіттерге сыйлық жасайды, Шоко күні деп те аталатын бұл күні көбіне шоколад сыйланады. Бір айдан кейін 14 наурыз жапондардың ұсынысымен Жауап күні немесе Ақ күн атанып кетті де, бұл күні тек жігіттер қыздарға сыйлық жасайтын болды. Ал кәрістердің ұсынысымен 14 сәуір Қара күн кімдерге арналған?

3. Қытай мен Тибет шекарасында өмір сүретін мосо атты халықты әйелдер басқарады. Мосоларда неке жоқ, үй қожайыны әйелдер өз туған үйлерінде тұра береді. Еркектер қалаған әйелімен бірге түнеп, таңертең өз үйлеріне қайтады. Балаларын бағуға да құқығы жоқ. Мосо еркектері тек қандай балаларды баға алады?

4. Балаларға арналған тамақ өнімдерімен танымал Nestle компаниясының логосында бастапқыда ұядағы балапан саны 3 еді. Бір ғасырдан астам өзгермеген бұл сурет 1988 жылғы ребрендинг кезінде өзгеріп, 3 балапанның біреуі кеміді. Ұядағы балапан санының не себепті өзгергенін табыңыз?

5. Ирландияның символдарының бірі жасыл үшқұлақты Әулие Патрик христиандықпен қалай байланыстырды? Мағынасын табыңыз.

6. Поло жейдесін алғаш киген поло ойыншысы емес, алаңда жыртқыштығымен танымал, бірнеше дүркін чемпион француз теннисші еді. Бұл жейде түрі осы спортшы арқылы танылды, спорттық карьерасынан кейін жеке брендіне айналды. Француз теннисшінің фамилиясын атаңыз.

7. 2009 жылы бір ІТ журнал танымал компанияның жаңа өнімі туралы мақалада компания логотипін сәл өзгертіп иллюстрация жасайды. Логотиптің сол жақ төменгі бөлігін, оң жақ бөлігінің астына қояды. Бұл өнімнің атауын нақты атаңыз.

8. 2016-ның хит әндерінің бірінің қайырмасында көпшілік ойлағандай есірткі туралы емес, жігіттің сүйікті қызына арналған бір теңеу сөзі айтылады. Румын тіліндегі бұл сөзді аударып көріңіз.

9. Соңғы, бітіруші соққыларымен танымал волейболшы Гамоваға канадалық журналистердің қойған лақап атын атаңыз.

2-тур сұрақтары by RaymbekEgemberdiev

Сергіту сұрағы:
— Өзбектерде белгілі бір жағдайларда қыздарға Фатима және Зухра есімдерін беру дәстүрі бар. Қандай сирек кездесетін жағдайларда олар қыздарға Назира және Надима деген есімдер береді?

Сұрақтар:

1. Жақында танымал журналдардың бірінің мұқабасы көпшіліктің назарын аударды. Егер ол жерде кейбір жазылған сөздерді қысқартсақ, яғни, абревиатураға айналдырсақ, «DSA» деген абревиатура шығар еді. Бұл өте нәзік әзілмен қатар, шынымен де саяси жағдайдың көрінісі. Сұрақ, журналдың мұқабасында кім бейнеленген?

2. 1985 жылы ойлап шығарылған нәрсені Википедия I, J, L, O, S, T, Z латын әріптерімен байланыстырады. Бұл не нәрсе?

3. Екінші дүниежүзілік соғыстан соң сицилиялықтар арал Италия құрамында қалуына қарсы болды. Өздерінің армандарында олар арал болашағын 49 санымен байланыстырды, бірақ олардың бұл армандары орындалмайтын еді. Егер біздің уақытымызда сицилиялықтар осы арманына қайта оралса, олар басқа санды таңдар еді. Қандай?

4. Жыл сайын шамамен 2500 адам 16-хромосомы рецессивті болуына қарамай, 16-хромосомы доминантты ген болатын адамдарға арналған құралдарды пайдалану кезінде жазатайымнан қайтыс болады. Біз мұндай адамдарды қалай атаймыз?

5. Кейбіреулер, бұл марканың кез-келген өнімі басқа фирмалар үшін нормаға, ережеге, канонға айналып кетеді деп есептейді. Егер сіздер бұл компанияның атақты ұранын таба алсаңыздар, марканы да таба аласыздар деп ойлаймын. Бұл қай марка?

6. Ежелгі Рим құдайы Помона тек өзінің ғажайып бақшасымен әуре болды және тұрмыс құру туралы мүлдем ойламады. Бірақ, құдай Вертум өжеттік көрсетіп оның алдына әр түрлі кейіппен қайта-қайта келе берді. Төртінші рет келгенінде Помона ақыры оның жары болуға келісім берді. Вертум қандай табиғи құбылыстың құдайы еді?

7. Бірнеше жыл алдын Байқоңырдағы бір ғимарат қайта жабдықталды. Жабдықтардың қатарында ескі кесілген газ баллондары да бар еді. Олар сол ғимарат қызметкерлері тарапынан күн сайын пайдаланылады. Қызметкерлерді немесе бұл қандай ғимарат екенін атаңыз.

8. Лондонда тұрғызылған ғимарат қарама-қарсы тұрған машиналарға зақым тигізе бастайды. Осы оқиға туралы жазылған мақалада белгілі бір аңыз еске алынып, қандай ғалым туралы айтылады?

9. Осы жылы жазда Қазақстан сайттарының бірінде мақала жарияланды. Мақалада, 1847, 1848, 1852 деген сандар кездеседі, автордың пікірінше (яғни менің) бұл тізімде 2016 да болуы керек еді. Мақаланың тақырыбы “Олар Қазақстанға оралды”, сұрақ: мен “олар” сөзімен қандай сөзді алмастырып тұрмын?

Қосымша қойылған сұрақтар:

— 1971 жылы шығарылған автомобиль модельдерінің бірі көз тартатын қызыл түске боялды, брэнд атауы да соған байланысты қойылды, логотипі де соған қатысты. Осы автомобильді шығарған компанияны атаңыз.

— Бір топтың мүшелері екінші дүниежүзілік соғыстан қалған орларға әрдайым түсетін еді. Алыстан қараған адамға, бұл процесс жер астына кіріп бара жатқандай, топыраққа көміліп жатқандай болып көрінетін еді. Ал шын мәнінде жай ғана музыканттар репетиция жасап жатқан болатын. Бірнеше жыл өткен соң бұл топ қалай атала бастады?

— Энштейн 1929 жылы өзінің елу жылдық мерейтойында көптеген құттықтаулар қатарында X-тан хат алды. Бұл хатта X Энштейнді Sie Glucklicher" [зи глЮклихер] — «бақытты адам» деп атайды. Энштейннің оны неге бұлай атап тұрғанын сұраған жауап хатына X, Энштейннің теориясын түсінбейтін адамдар оны талқылауға дәттері бармайды, ал бірақ X теориясын кім көрінген талқылайды деп жауап берген. X-тің фамилиясын атаңыз.

Дүниежүзілік экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабілеттілік индексінің жыл сайынғы қорытындысында Қазақстан ғылым саласында жұмыстарын белсенді жүргізуде деген тұжырым жасалыпты.

«Ғылыми-зерттеу ұйымдарының сапасы» көрсеткіші бойынша Қазақстан 2015 жылы 81-орында болса, биыл 63-орынға көтерілген. «Жоғары оқу орындары мен бизнестің ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардағы әріптестігі» көрсеткіші бойынша республикамыз 66-орынға шыққан (2015 жылы 88-орында болатын). «Инженерлер мен ғалымдардың қолжетімділігі» көрсеткіші бойынша біздің еліміз 8 орынды артқа тастап, 64-орынға табан тіреді.

Еліміздің білім беру жүйесінің басқа параметрлері бойынша да даму байқалады. Мәселен, «Орта біліммен қамтылу» көрсеткіші бойынша Қазақстан 138 елдің ішінен 21-орынға шықты (2015 жылы 42-орында еді). Мектептерде интернетке қолжетімділік те жақсарған – былтыр осы позиция бойынша 71 орында болсақ, биыл 29-орынға бір-ақ шықтық. Сарапшылар математика және жаратылыстану пәні бойынша білім сапасының жақсарғанын да атап өтуде. Бұл көрсеткіш бойынша Қазақстан екі пунктке көтерілді, былтырғы 71-орыннан 69 орынға шықты.

Ғаламдық бәсекеге қабілеттілік индексі (The Global Competitiveness Index) — бұл Дүниежүзілік экономикалық форум (World Economic Forum) нұсқасы бойынша экономикалық бәсекеге қабілеттілік көрсеткішнің әлем елдері арасындағы рейтингі және ғаламдық ауқымдағы зерттеу.

Бұл индекс Дүниежүзілік экономикалық форумның (World Economic Forum) әріптес ұйымдар желісімен, яғни танымал зерттеу институттармен және осы саладағы көшбасшы ұйымдармен бірлесе терең талдау жасай отырып жүргізілетін жыл сайынғы ауқымды зерттеу нәтижесінде есептеледі. Бұл ауқымды зерттеу әлем бойынша әртүрлі компаниялар басшыларының ғаламдық сауалнамасының нәтижелеріне және жалпыға қолжетімді статистикалық деректерге негізделеді. Ал, индекстегі білім беру жүйесінің сапасы нақты 12 көрсеткіш бойынша анықталады.

Бұл зерттеу 2004 жылдан бері жүргізіліп келеді және қазіргі таңда дүниежүзінің түрлі елдер бойынша бәсекеге қабілеттілік көрсеткішінің ең толыққанды кешені болып саналады.

Болгарлық авторлар Надежда Георгиева (NAD) және Яна Бурер Таваниердің «МЕН ШЕШІМ ҚАБЫЛДАЙМЫН = МЕН ӨМІР СҮРЕМІН» көрмесі Сорос-Қазақстан Қорының қолдауымен Болгарияның Коммерциялық емес Құқық Орталығының (BCNL) «Келесі қадам» бағдарламасы аясында өтеді.

Астана қаласының «Bolognese» (Абай даңғылы 27) мейрамханасында 2016 жылғы 9 — 27 желтоқсан аралығында өтетін «Мен шешім қабылдаймын = Мен өмір сүремін» көрмесінің атауы Декарттың атақты «Cogito ergo sum», яғни «Мен ойлаймын, нәтижесінде, өмір сүремін» өрнегіне сайып келеді. Қоғамның дамуы мен жаңа гуманистік идеялар адамдар қарым-қатынасына өзіндік өзгертулер енгізді. Көрменің мақсатын түсіну үшін өмірлік оқиғалары арқау болған көрме кейіпкерлерінің сөзіне жүгінейік:
«Қамқоршылықтың ескі жүйесі мүмкіндігі шектеулі немесе психикалық проблемалары бар адамдардың өміріне билікті өзгелердің қолына беріп қояды. Қамқоршы адамның өмірін, оның көңіл-күйі мен бостандығын, сондай-ақ мүлкі мен қаражатын бақылауда ұстайды.
Қамқоршылық — құқықтан айырумен тең.
Құқықтан айыру — әлеуметтік өліммен тең.
Қамқоршылыққа алынған адамдар өз өміріне билік жүргізе алмайды. Олардың дауыстары, тілектері мен ойлары заң алдында құнсыз. Көбісін жабық мекемелерде ұстайды. Ол жерден шығу үшін заң аясында өз бетімен күресу мүмкін емес.
Әдетте, қамқоршыны табу жеңіл, алайда оның қамқорлығынан шығу мүмкін емес. Бұл — мәңгілікке.
БҰҰ мүгедектердің құқықтары туралы Конвенциясында қарастырылған балама ретінде «шешім қабылдауда қолдау» болып табылады.
Бұл көрме өзгерістер уақыты келгенін баяндайды».

«МЕН ШЕШІМ ҚАБЫЛДАЙМЫН = МЕН ӨМІР СҮРЕМІН» көрмесі көптеген елдерде көрсетілді, бірақ, әр қоғамның идеяны қабылдау дайындығына және экспозициялық кеңістіктің мүмкіндіктеріне байланысты әр түрлі қырынан танылды. Мәселен, Алматы қаласында мүмкіндігі шектеулі адамдардың кіріп-шығуына қолайлы мұражайлар мен көрме залдары жоқ болып шықты.
Болгарияда тұрып, әрі жұмыс істейтін суретші Надежда Георгиева мен журналист Яна Бурер Таваниердің туындысы болып табылатын Art Lane-дегі көрме, вербалды және визуалды бейнелердің теңесуі қағидасында ұсынылған. Картиналарға қосарланған мәтіндер Н.Георгиеваның бейнелеуіндегі туындыларды тереңдетеді және ауқымын кеңейтеді. Романтикалық және ашық көк түсті фонда, ала жейдедегі қаһарманның, мағына беру үшін байланған қолдары астында жазылған мәтіндік сипаттама, қарапайым адамның өзіндік ерекшелігін көрсетіп, суретке прозалық нәр беріп тұрғандай: «Иванға жеңіл үлпек крем мен теңіз ұнайды». Авторлардың баяндаулары жекеден көпшілікке жол тартады – 16 визуалды-мәтіндік туындыларда, бақытты жаңаша сипаттайтын, әлеуметтік өлімді жеңу туралы ой көрсетілген.
Бейнелер мен мәтіндердің үйлесімі, проблеманы терең түсінуде қосымша реңк береді. Сол «Бақытты жаңаша сипаттауда», Надежда қаһарманын жабылған шыны ішінде, «балалық» стилдегі манерада бейнелейді. Онық бостандығы, тек өзге каһарман шыныны балғамен ұрғанда ғана жүзеге асады. Бұл бейнеде суретші масштабын ұлғайтып көрсеткен маңызды фрагмент – бұл құрылысқа арналған балға емес, бұл соттың балғасы. Сондықтан да сипаттау мәтінде бюрократиялық тіл қолданылған: «Қолдау көрсету ұйымның көмегімен Митько кіммен және қайда өмір сүретінін шешті, еңбек шарты мен тұрғын үйді жалға алу келісім-шартына қол қойды, сонымен ол бақыттың жаңаша сипатын тапқандай».

Осылайша, контрастар мен үйлесім стильдерін, қиялдың ұшқырлығы мен көркем тәсілдерді біріктіру арқылы авторлар көрермендердің назарын қазіргі қоғамда қажетті гуманизм идеясына, әлеуметтік жауапкершілік және төзімділікке бағыттауға тырысты.

Қараша айында аталмыш көрме Алматы қаласында өтіп, қалың көпшіліктің қызығушылығына бөленді.

www.facebook.com/events/1834714046750105/

Шахмат комментарийлері ағылшын және орыс сегментінде біршама таралған. Бірақ, әрине, жеке қызығушылар тобы шеңберінде ғана. Қазақ тіліндегі блиц ойынын экраннан түсіру кем де кем.
Жалпы, блицті бірді жығар!

Бой қыздыру сұрақтары:

— Скандинавтарда Ниссе, жапондарда Сегацу-сан, чехтарда Микулаш, беларустарда Зюзя. Қазақтарда ше?

— Қай компанияның өкілдері өз өнімдерін қолданбайтындарды “айкон” деп атайды?

— Азия Микс командасының биылғы пікірінше, ақшаны дәл осы бас киімде сақтаған дұрыс. Қандай?

1-тур сұрақтары by asaubota

1. Кездейсоқ сәйкестікті есепке ала отырып, Үндістанда Балалар Күні күздің қай айының нешесінде тойланатынын табыңыз.

2. Бәсекелестік нарығына 1930 жылы “Сол бағаға 2 есе ал” слоганымен кіріп келген бұл бренд 1988 жылы КСРО телевидениесіндегі алғашқы жарнама беруші ретінде де тіркелген. 2013-тен бері бізге “Өткеніңді құшақта, қазіргімен өмір сүр” атты слоганын ұсынып келе жатқан брендті атаңыз.

3. “ИКС — ел тұрақтылығы мен Тәуелсіздіктің белгісі” дейді Нұрсұлтан Назарбаев. Тәуелсіздіктің символы туралы ойымен Коко Шанель мен Пушкин де бұл тұжырыммен келісер еді. Елбасы айтқан ИКСті нақты атаңыз.

4. Википедиадағы көшпенділер туралы парақшада неокөшпенділер туралы да жазылады. Қазіргі өмірдегі өзгерістер, тұрмыстық жағдайларға байланысты көшпенді немесе жартылай көшпенді жағдайда жұмыс істейтін кей санаттағы адамдарды неокөшпенділер деп атайды. Бұл санатқа әртістер, шоумендер, программистер, дизайнерлер, ғалымдар, маусымдық жұмысшылар, гастарбайтерлер кіреді. Неокөшпенділерді басқаша, танымал қандай сөзбен атар едіңіз?

5. Минск 88, Тбилиси 89, Баку 90, Душанбе 90, Рига 91, Вильнюс 91. Тізбектің басына Қарағандыны қоятын болсақ, жанындағы сан қандай болар еді?

6. 2 жыл бұрын Procter & Gamble компаниясы қорабында 88 саны жазылған өнім үшін көпшіліктен кешірім сұрады және 88 санында ешқандай жасырын мағына жоғын айтты. Бар болғаны 88 рет қолдануға жетеді-мыс. Сондай-ақ 18 саны жазылған өнімді де тоқтатты. Сынаушыларға брендтің атынан да жасырын мағына көрген екен. Бұл қай танымал бренд?

7. Мадагаскар аралының маңайында өмір сүретін су көшпенділері болып саналатын Везу атты тайпа өкілдерінің көбінің жер бетінде үйі жоқ, олар су бетінде өмір сүреді. Акула етін сатып күн көретін везулар табыстарының үштен біріне не алатынын нақты екі сөзбен жазыңыз?

8. Қытайда өлім жазасына кесілгендер үкім орындалғанға дейін бірнеше юаньдық БҰЛ үшін бірнеше сағат жұмысқа жегіледі. Ал 1912 жылы Теодор Рузвельт президент сайлауы науқанында БҰЛ арқылы өзіне жақсы пиар жасап алды. БҰЛ не?

9. 1916 жылы Петербор газеттері Сазонова атты кәсіпкер әйел ашқан 2 ерекше ресторан туралы жарыса жазады. Біраз жыл шетелде болып келген Сазонованың ресторандарында жұрт 1 рубль 45 тиынға қазір бәріне таныс нәрсемен алғаш рет танысады. Сазонова қай елде болып келген еді?

2 тур сұрақтары by MERmukhanov

1. 1905 жылы Францияда тұңғыш халықаралық конгресс өтті. Ол іс-шараға жиылған адамдар бір-бірімен аудармашысыз сөйлесті. Қай тілде?

2. Қазақта бір әулеттің келіндерін қалай атайтынын бәріміз білетін шығармыз. Көшпенділердің әскери дәстүрлері жайлы баяндай отырып, Таласбек Әсемқұлов ол атауды басқа тарихи алыста өмір сүрген бір әйелдер тобының атауымен байланыстыратын гипотеза ұсынады.
Ол қандай сөз?

3. Желідегі таралған арзанқол иллюстрацияда жазылуы бірдей екі түрлі әріптен басталатын сөздер жазылған. Екі сөздің алғашқы екі әріптерінің жазылуы бірдей. Сұрақ авторының пікірінше, екеуінің де бейнеленуі сәтті және дәлме-дәл емес, дегенмен ол екі сөзді атаңыз.


4. Түрік жұмбағын шешіңіз. Ол – бөлмеде, бөлме – онда.

5. Назар аударыңыздар, ойбастар!
1933 жылы Зигмунд Фрейд ирониялы түрде орта ғасырлармен салыстырғандағы прогрессті атап өтті, себебі, ол кезеңдерде Х-тарының орнында оның өзі болар еді. Қазақ фольклоры саналы адамдарды оның үстінен өтпеуге шақырады.
Біздің ойбастарда жатқан не?

6. Мәскеу мейрамханаларының бірінің шеф-аспазы бұл тағамға қойылған атаудың мәнін өзінше түсіндіреді: «Біріншіден, технология бойынша оны үсіру қажет. Екіншіден, Корсикада апельсиндер Бразилияда маймылдар сияқты көп». Не тағам ол?

7. Жасыл, жасыл, жасыл,
Жылады, жылады, жылады,
Айна, айна, айна,

Вознесенскийдің құрылымы ақ бұл өлеңін аяқтаңыз.

8. Жерорта теңізі ойындары – мультиспорттық аймақтық ойындар, спорттық жарыстар мерекесі. Жерорта теңізін қоршай жатқан әлемнің үш бөлігінің мемлекеттері қатысады. Соңғысы 2013-те өтті, келесісі 27 спорт түрі бойынша 2017-де болмақ.
Ал оның туында, эмблемасында белгіленген нәрсе/нәрселерді атаңыз.
9. Ницше ОЛарды жарқын, әдемі киініп алып, сағаттап бір орында тұра беретін сарай қызметкерлеріне теңейді. Кэроллдың кейіпкері Алиса Түйе королевасының қабылдауында крокетті ОНЫмен ойнайды. ОНың құрметіне отты қаруы бар неміс танктері аталды. Астанадағы ең басты көшелердің бірінің екіншісімен қиылысында да ОЛарды кездестіруге болады.

ОЛ не?

27 қарашада өткен ойында жазғы серияның лидері «Бақсы» командасы 8 ұпаймен 1-орын алды. Жазғы серияның соңғы ойынында жеңіске жеткен «Brainstorm» командасы құрамға уақытша жастарды қоса отырып, 6 ұпаймен 2-орында қалды. Негізінен «мафиялықтардан» және тағы бірер командадан құралған микс «Самғау» командасы 5 ұпаймен 3-орынға табан тіреді.



І тур сұрақтары by asaubota

1. “Ирония судьбы или с легким паром” фильміне үнділер 2013 жылы “Жаңа Жылды сүйемін” атты римейк түсірген екен. Фильмде басты кейіпкер Рандир достарымен моншада ішіп отырып басқа қалаға ұшып кетеді. Танымал аббревиатураға сүйене отырып Рандирдің Чикагодан қай қалаға ұшқанын табыңыз.

2. Украиналық мəнерлеп сырғанаушы Елена Ляшенконың айтуынша тек спортшы қыздар үшін ғана емес, жалпы əйелдер үшін “ең жақсы стимул — тек дүкен ғана”. Біз стимул жəне дүкен сөздерімен тек бірінші əріптері ғана басқаша қандай 2
сөзді ауыстырдық?

3. Туринде өткен Қысқы Олимпиада ойындарының бір жарнамалық постерінде трамплиннен секіру алаңы бейнеленген. Постердің астыңғы бөлігінде трамплиннен секіргелі тұрған спортшының шаңғыларының ұштары ғана көрінеді. Жарнамалық постер қай танымал брендтікі?

4. Бір карикатурада ИКС пен ИГРЕКті қосқан кезде қосындысы құпия қызмет дерек қорына айналып шыға келеді. ИКС пен ИГРЕКті атаңыз.

5. 1776 жылы Тəуелсіздік алған АҚШ жыл сайын мереке кезінде 21 рет отшашу атады. Бұл дəстүр бізге де келетін болса, Тəуелсіздік күні неше рет атар едік отшашуды?

6. Жаңа жылдық бір анекдот бойынша еркектің есеюінің 3 кезеңі болады екен. Біріншісі: ол Аяз Атаға сенеді, екіншісі: ол Аяз Атаға сенбейді. Үшіншісін сіз атаңыз.

7. Сэр Фрэнсис Бёртон — танымал ағылшын дипломаты, саяхатшысы, шығыстанушы жəне тыңшысы. Шығыс тілдерін зерттеумен қатар, танымал 2 шығарманы ағылшын тіліне аударуға да қатысқан. Жалпы Еуропа халқы Фрейдтің идеяларын осы шығармалар арқылы қабылдауға дайын болды деседі. 2 кітаптың бірі — Камасутра, ал екіншісін сіз атаңыз.

8. Роберт Мэтьюс атты физиктің бұрынғы зерттеулеріне сүйеніп айтуынша смартфон құлаған кезде экранының сыну ықтималдығы өте жоғары. Физик бұрын ненің құлауын зерттеген еді?

9. “12 маймыл” фильмінде Бред Питт жүйкесі нашар, ашулы адамның ролін сомдайды. Образ мейлінше жақсы шығуы үшін режиссер Бред Питтен нені тартып алды?

ІІ тур сұрақтары by MERmukhanov

1. ИЛ-76 ұшағы Оралдан Лондонға 18 әуе рейсін жасап, кері қайтты. Бұл оқиғаның болған жылын атаңыз.

2. Желтоқсан айының алғашқы күндерінде (бірақ Бірінші Президент күні емес, әрине), суретшілердің бүкіләлемдік екі мерекесі бар. Ол екі мереке арналған суретшілер тобының бір-бірінен айырмашылығын атаңыз.

3. Солақайлар күнінде туған бұл солақай «Арсеналдың» жанкүйерін Иоанн XXIII Шіркеуден аластатқанмен, Иоанн Павел II онымен кездесу өткізді. Бірнеше фильмде ойнаған, Forbes-қа қайбір жылдары 550 және 900 миллион долларлармен кіріп кеткен бұл адамды атаңыз.

4. Көрермен сауалнамасына сенсек, ең ұнамсыз айдар — цитаталар. Америка философы Ральф Эмерсонның кұнделігіндегі цитатаны аяқтаңыз: «Мен жек көремін ....»

5. Сұрақ авторы 2006 жылы «Артек» халықаралық орталығына жолдама алып барды. Ондағы лагерлердің біріне орналасқаннан кейін, Қазақстаннан барған басқа балаларды іздеуі қисынды шығар. Дегенмен, Маңғыстау облысынан келген балалардың көпшілігінің есімінің бірдей болуы аздап жымитты. Олардың аттары қандай еді?

6. Since 1986, Richard is also a businessman and winemaker. He owns the restaurant and a 50-hectare vineyard which produces some 80,000 bottles a year (red and rosé). Бұл кім жайлы википедия парақшасынан үзіп алынған?

7. Қазақ жұмбағын шешіңіз.
Бір нәрсе төрт бұрышты, түсі шұбар,
Екі адам екі жақтан аңдып тұрар,
Екеуі он екіден әскер алып,
Жерінде ұшан майдан ұрыс салар.

8. Революция жылдары Фидель Кастро бір хабарландыру жазуларға екі нөл қосып, салып кететін. Нелерге?

9. «Взгляд» газетінде орынды, ғимараттарды қиратуға арналған бір мақала «Х жоқ» деп аталды. Х сөзі Еуропада «1001 түн ертегілерінің» танымалдығының арқасында таралды. Х-ті атаңыз.

Өткен аптаның бос уақыты Қазақстанның сүт нарығында үлесі көп брендтердің сапасын зерттеп, түсіруге арналды. Ресей, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстаннан шыққан белгілі өнімдердің сапасы қандай? Сүт сатып аларда неге көңіл бөлгеніңіз жөн? Біліп жүріңіз.

Шахмат комментарийлері ағылшын және орыс сегментінде біршама таралған. Бірақ, әрине, жеке қызығушылар тобы шеңберінде ғана. Қазақ тіліндегі блиц ойынын экраннан түсіру — жай ғана әуестік, хобби.
Бастапқы ойындарда тіпті сөз орнына әсем музыка ойнап тұрды. Алайда, күннен күнге технологиялық сапа, дауыс ырғағы, комментарий шеберлігі көтерілуі тиіс. Ойын сапасы да өседі, бірақ әуесқой деңгейден ары аспайды.
Жалпы, блицті бірді жығар!