Ауыр, артық ойлар адамның еңсесін де, денесін де басып тастайтын сияқты. Таңда бетім ісіп, умаждалып оянатын әдетім 3-4 күннен бері азайып барады. Жеңіл қимылдаймын. Шынымен, арқама көрінбейтін қанат біткен сияқты  Күлмеңіздер, сау күйімде жазып отырмын

Қазір қалтафонсыз өмірімізді елестету қиын. Ішінде жоқ зат жоқ. Ал алғашқы тасымалды телефондарды қалай елестетесіз? Олар қалта түгілі арбамен алып жүруге ыңғайсыз болған. Сымсыз байланыс құралдарына шолу жасап көрсек.

Қытайлар мұны да істеді!

Мына "Қызыл бұрыш қосылған доңыз басы" консервісі Халал сертификатымен шығыпты.

Футбол қарайтындардың барлығын футбол фанаты дейді. Бірақ олардың өзі бірнеше түрге бөлінеді. Солардың негізгі 3 түрі туралы айта кеткім келеді: Кузьмич, Ультрас, Хулиган. Үшеуі де бір команданың жанкүйерлері, бірақ мақсаттары бөлектеу.

Кузьмич

Әлемдегі барлық стадиондарды толтырушы негізгі күш осы жігіттер. Олар команданың барлық ойындарын, футболшыларды, статистиканы т.б бәрін біледі. Бірақ трибунада қатты белсенділік танытпайды. Ойыналды және соңы 2-3 бокал сыра ішу, ойынды талқылау, мойынға шарф тағып, команда атын айқайлап жүру сияқты қасиеттер тән. Ойынды отырып қарайды. Қарсы жақ фанаттарынан агрессия байқалған кезде қашып кетулері де мүмкін. Стадионда ультрас жағы бастайтын ән, ұран, зарядтарды біледі, реті келсе қосылып отырады. Футбол олар үшін театрдың басқа түрі.

Ультрас

Әдетте қақпа артына жайғасатын белсенді топ. Трибуна шоу жасайды. Баннерлер, файерлер, команданы үнемі алға сүйреп отыратын ұрандар… Барлығын осы жігіттер жасайды. Өте белсенді, ұйымдасқыш топ. Команданың сырт алаңдағы ойындарына да баратын осылар. Мақсат — трибунада шоу жасау, команданың жеңісінде өз үлесі барын сезіну.

Хулиган

Футбол фанаттарының ең агрессив түрі. Футболдағы нәтиже маңызды емес. Футболға бармаулары да мүмкін. Мақсат қарсылас команда фанаттарын жеңу. Олармен төбелес я келісім бойынша, я «жабу» арқылы болады. Келісім бойынша 2 жақ шығатын адам санын келіседі де басқа ешкім араласпайды бұл төбелеске. Ал «жабу» қарсыластардың қай жерде екенін тауып алып, сол жерде үстеріне секіру. Бұл жерде адам саны маңызды емес. Тек ешқашан қолдан басқа құрал қолдануға болмайды.

Қазақстандағы жағдай

Қазақстанда «кузьмичтер» әлбетте барлық қалаларда бар. Хулиганизм әлі дами қоймаса да ультрас ішінде хулиган топтар бар немесе екеуін де бірге ұстанатын «Хультрас» деп аталатын топтар.
Қазақстанда алғаш рет 2006 жылы басталды ультрас қозғалыс. Ақтөбеден кейін Қостанай, Астана, Алматы қосыла бастады. Жаулар, достар анықталып, алғашқы төбелестер де, «жабулар» да болды. Жалпы қазіргі ультрас қозғалыстың аяқ алысы жаман емес. Тек бұрынғыдай еркіндіктен айрылды. Стадиондарда файер, түтін жағуға болмайды. Полиция да бұлармен қарым-қатынасты үйрене бастады. Бірнеше күнге отырып шыққан фанаттар да бар. ОМОН-мен де қақтығыстар болды.

Тағы бір ескертетін жай: ультрас арасында ұлтшылдық дамып барады. Бұрын бізге барлығы Ресей арқылы орысша келсе, енді қазақшалануда баннерлер де, әндер де. Барлық әлемде солай. Футбол фанаттары оңшыл ұстанымда. Яғни футболдан тыс ұлтшыл бағыттағы әрекеттерге де баруға дайын. Фанаттарды өз қаласының, елінің ең мықты патриоттары деуге болады ғой? Демек мұндай ұлтшыл ұстанымдары да заңды. Фанатизм дамыған сайын шынайы ұлтшылдық та дамиды деген сөз. Бұл біреуге жақсы, біреуге әлбетте жаман.

Бұлар кімдер?
2006-2010 жылдары өзім де осы топтың ішінде болдым. Алғашқы құрушыларынанмын десем де болады. Біздің арамызда мектеп мұғалімі де, дизайнер де, архитектор да, жеке кәсіпкер де, фирма менеджері де, банк қызметкері де, құрылысшы да, жүк түсіруші де, жұмыссыз да, бай баласы да болды. Түрлі тап, түрлі деңгейдегі адамдар. Бәрін біріктіретін футбол. Былай сыртқы өмірде оларды фанат деп ойламауың мүмкін, бірақ трибунаға келген кезде іштеріндегі жыртқыш аң сыртқа шығады, адам танымастай өзгереді. Ультрас трибунасына бір рет келген адам тағы келгісі келіп тұрады. Бір рет сырт алаңдағы ойынға барып көрген адам тағы да шыққысы келіп тұрады. Бір рет файер немесе түрлі-түсті түтіннің иісін сезген адам сол иісті аңсап тұрады. Бір рет ОМОН немесе қарсылас агрессиясын сезінген адам тағы да сол адреналинді қалап тұрады. Бұдан құтылу мүмкін емес. Иә, фанаттың да жасы өседі, ақырындап кете бастайды, орнына жастар келеді. Бірақ бәрібір ол бұдан қашып құтыла алмайды.

Егер бұл тақырып сізге қызық болса жақында шыққан ресейлік «Околофутбола» деген фильмді қарауға кеңес беремін. Фильмдегі барлық нәрсе шынайы және анық көрсетілген.


Бонустар
Бонус ретінде Қазақстандық топтардың төбелестерін қарап көріңіз:

Север (Павлодар) — 13-сектор (Ақтөбе)


Ақтөбенің Динамо Киев фанаттарын жабуы


Легион (Астана) — Ривер (Қостанай)




Легион (Астана) — Локомотив (Астана)




(әзірше осылар, кейін тағы қосамын)

Көзім жеткені, қандай көңіл-күймен ұйықтасаң, сол көңіл-күймен оянасың. Осы жобамды бастағалы ұйықтар алдында күні бойына орын алған позитивтерді еске түсірем де, шаршағанымды да, басқасын да ұмытып кетем. Көтеріңкі көңіл-күймен ұйықтап, сол сезіммен сергек оянып жүрмін. Бұл маған ұнайдыыыы

Wordpress — ақпараттық сайттар жасауға қолайлы CMS екені белгілі. Ал осы жүйе арқылы қандай танымал сайттар жасалды екен?

Алдымен әлемдік танымал БАҚ өкілдерін қарап көрейік:
Британияның үздік басылымдарының бірі Metro

metro.co.uk

Бұрын ертегіден ғана оқитын адам айтса сенгісіз қабілетке ие кейіпкерлердің күнделікті өмірде қолданып жүрген тұрмыстық затқа айналып кеткеніне де біршама уақыт болып қалыпты. Оқу-білімнің арқасында адамзат алып жер шары мен жан-жануар атаулыны төрт бұрышты теледидарға сыйдырып, «айшылық алыс жерлерден жылдам хабар алғызып» қойды. Бұл жазбада адам қолынан жасалған керемет туынды — фотоаппарат туралы сөз етпекпіз.

Өткен аптада жолым түсіп, ҚР Қорғаныс министрлігінің шақыртуымен Қарағандының Спасск кентіндегі құрлық әскерінің мамандарын даярлау орталығындаболдым. Бір топ журналисті оқу-жаттығу жұмыстарының қалай жүргізіп жатқанымен таныстырды. Келісімшарт негізінде қызмет етіп жүрген жігіттермен сөйлестік. Сол күні орталыққа вице-министр де келген. Онымен де сөйлесудің орайы туды.

Өзімде фотик жоқ болғандықтан Қарағандыға шығар алдында Ерболдың камерасын сұрап алған едім. Бұрын мұндай камерамен түсіріп көрмеген соң, біраз жаттығып көрейін дедім. Қазір өзіме қандай камера алсам деп ойлап жүрмін. Оқу-жаттығу орталығынан түсірген кейбір суреттерімді ұсынып отырмын.

Бүгін алғашқы дәріс күні еді. Жайшылықта оңай деп жүрген түрік тілін мұнда келгенде тым терең білу керек екенін енді ұғынып жатырмын. Оқып жатқан салам түркология болғандықтан, кейін түрлі дәрістер өтеміз. Соның ішінде османлы түрік тілі деген дәріс болады алдағы жылдары. Қазіргі түрік тілін жетік игермесең, османлы түрік тілін меңгеру қиын соғады дейді. Сондықтан түрікшемді жақсарту үшін бір жыл түрік тілінен дайындық оқуға өтініш беріп қойғам. Алла қаласа бір жыл дайындық курсынан соң универді бастаймын.
Кеше тілдік деңгейіңді анықтап, топтарға бөлу үшін емтихан болған. Әлемнің қаншама елінен тілдік деңгейі әртүрлі студенттер жиналды. Соның ішінде Африкадан келген қара нәсілділердің ішінде бір грамм түрікше сөз білмейтіндер өте көп. Бұгін олардан шаршап шыққан мұғалімдер біздің топқа келгенде бір рахаттанып қалатынын айтты. ))
Сабақтан қайтып бара жатып қарным ашып кетті. Жолай кешкі асқа дейін жүрек жалғап алайын деп едім, студенттер асханадан шығып келе жатқанын көрдім. Кешкі астың уақыты сағат үштен кешкі онға дейін екен. Мұнда асханада қалаған тамағыңды таңдап ала аласың. Тек, алған тамағың өздерінің белгілеп қойған бағасынан асып кетпеуі керек. Қазақстанда жүргенде де тегін асханадан тамақ іштік қой. Бірақ тағамтану институтының белгілеп берген ережеден аспайды. Яғни, қуырылған тағамға қарағанда суға қайнаған быламықты көп беруші еді. Мұнда тамақтары ұнады. Сонымен қоса айран, жеміс шырыны, кола, спрайт сияқты сусындар мен қоса тәттінің түр-түрі жемістер, қауын-қарбыздар бар. Бармақ ізін басып ала бересің. Бірақ мұнда келгелі тәттіні әлі жемедім. Шәйсіз қызық емес сияқты. )) Шәйді тек таңғы аста ғана аласың. Оны өзінде ащы қызыл. Ашық болсын деп сұрамасаң. Біздегідей бөлмеде тәттімен шәйді соғып отыру деген жоқ. Жалпы бөлмеде шәй қойып ішуге тыйым салынған. Тамақтанғың келсе, алайда сырттағы асханаға баруға ерінсең жатақхана ішіндегі кантин таңнан түнге дейін жұмыс жасайды. Түрік кофесі де ащы. Оған кейін тоқталамын. Сондықтан нескафе ішемін барлық жерде. Өзіміздің шәйді сағындым. Қыздармен әңгімені жіберіп қойып, сүтті қою шәйді ішетін. Ұшақтан бастап, келгелі бері тек кола ішіп жүргем, кейін айрандарына көшіп алдым. Ұнайды. Біздегі шалап қой кәдімгі. Түріктер тамақпен бірге шәйді ішпейді. Айран не су ішеді. Сондықтан ба мұнда келгелі краннан су ішу деген ұғымды ұмыта бастадым. Су болсын, сусын болсын стаканға құймай 0,5 немесе 0,3 түріндегі құтымен береді. Ішкің келмесе кейін бөлмеңе апарып ішуге қолайлы.
Бөлмеге келген соң, түрікше сөздерге құлағым үйренсін деп, радио қосып наушникті құлағыма салып жатып ұйықтап кетіппін. Қатты шуылдаған дауыстан оянып кеттім. Сағат кешкі 20:15 екен. Не болып жатыр деп терезені ашып қарасам, жүзден аса студенттер қарсылық көрсетіп митинг жасап айқайлап жатыр екен. Солайша әр жатақхана алдына жиналып, қарсылық көрсетіп жатыр. Сөздеріне үңілсем, бүгін кешкі аста бір сусын алсаң, басқа сусын түрінен бермегенін сөз етіп, бір ауыздан хормен айқайлап, ұрандатып жатыр екен. Таң қалдым, мұншама адам қалай жиналып, ұйымдасып шыққан деп. Осыған қарап, бұл елде сөз бостандығы еркін екенін байқадым. Өзім елде универде оқып жүргенде білем ғой, тоталитарлық жүйе еді. Біздің халықтың санасында да үрей бар. «Қой, нем бар. Тыныш жүрейін, ертең оқудан шығып қалармын» деген оймен өзімізді басып, бұғып жүреміз. Бас көтергендерді халық жауы етіп шығарады. Бөлмедегі қыздардан сұрасам, мұндай нәрсе үйреншікті нәрсе екен мұнда. Универдің алаңынан да байқадым. Сабаққа кетіп бара жатып көрем, мұнда студенттер түрлі саяси, әлеуметтік жағдайларға қарсылықтарын білдіріп, плакаттар іліп, әр түрлі шаралар ұйымдастырып тұрады. Кейде ойлап қоям, бұлардың сабағы басқа айналысатын ісі жоқ па екен деп. ))

Оятқышымды зар қақсатып барып, ұйқымнан әрең оянып, төсектен зорға көтерілетін мен бүгін таңда сергек оянып, жұмысқа томпаң-томпаң етіп, тез-ақ жеттім. Күттай кешіктім енді, ештеңе етпес