Саламатты өмір салтын ұстану – заманауи қоғамның тренді. Алайда, тәніңді өз тонусында ұстап тұру арзанға түспейді. Табиғи өнім, дәрумен, спорттық жабдықтар мен спортзалға абонемент – мұның бәрімен ай сайын тұрақты түрде айналыссаң қаншама шығын болмақ. Астана әкімдігінің ресми сайты қалада тегін жаттығулардың қайда өтетінін, оның үстіне нұсқаушысы бар және спортзалға кететін абонементті қалай үнемдеуге болатынын айтады.

Астанада осымен үшінші жыл қатарынан мәдениет және спорт басқармасы ұйымдастыратын барлық үміткерлерге арналған тегін спортпен айналысу өтіп келеді. Тегін жаттығуда өз қалауыңды табу үшін жаның қалаған нәрсенің барлығын жасай аласың. Ендеше, сөмкеге формаңызды салыңыз да – алға!

Жүгіру

Кім таңертеңнен жүгіргенді ұнатады, өте дұрыс істейді. Қысқасы, денсаулық үшін өте пайдалы. Жүгіру ерік жігерді дамытады, денсаулықты күшейтеді, мінезді шыңдап, өзіңді формаға келуге көмектеседі. Астанада жыл сайын әуесқой жүгірушілер көбейіп келеді. Қала әкімдігі осыған орай шара қолданды: саябақтарда жолдарға арнайы резинасы жамылғысы төселді.

Астанада қазіргі таңда сертификаты бар инструкторлар топтық жүгіруден тегін дәріс өткізеді.

Қайда: Астаналық саябақ пен Триатлон саябағында аптасына 3 рет – дүйсенбі, сәрсенбі, жұма – сағат 19:30-дан 20:30 дейін сертификаты бар инструкторлар топтық жүгіруден дәріс өткізеді.

Сонымен қатар жексенбі күнгі дәрістер бар, ол таңертең және кешкісін – сағат 10-нан 12 сағатқа дейін және де сағат 17:00-ден 19:00 дейін.

Кроссфит

Кроссфит. Бұл өзінің шыдамдылығын қайрап, күші мен жылдамдығын шыңдап, өз өзіне шақырту тастап және өзінің қолынан не келетінін дәлелдегісі келетіндерге арналған спорт.

Кроссфит Астана саябағындағы жексенбілік жаттығу бағдарламасына қосылған және таңертең сағат 10-нан 12-ге дейін. Студент және Жерұйық саябақтарында сағат 10-нан 12-ге дейін жексенбі күндері барлық қатысқысы келетіндер кроссфиттен жаттығуға келе алады.

Ушу

Ушу – бірегей жауынгерлік өнер, ол адамның шығыс жекпе жегі философиясын тереңінен түсінуге, өзін өзі қорғаудың жаңа машығын, тәні мен денсаулығын қатайтып, санасын тазартуға әрі ішкі қуатын дамытуға көмектеседі.

Ушумен Астаналық саябақта жексенбі күндері таңертең айналысуға болады.

Джиу-джитсу

Джиу-джитсу техникасы қозғалысты көп пайдалануға және қарсыластың өзіне күш салуға бағытталған және де арнайы «қулығы» бар тәсілдер қолданылады, яғни ауыратын нүктелерге соққы жасау, арнайы көңілді басқаға аударатын қимылдар, шабуыл сызығынан ауытқу және т.б.

Джиу-джитсу дәстүрі әлі күнге дейін сақталып келеді. Әлемнің көптеген елдерінде жауынгерлік өнердің осы түрін дамытып, культке айналдырып отырған одақ, федерация, қауымдастық, оқу орталықтары мен клубтар бар.

Астанада джиу-джитсудан тегін жаттығулар демалыс күндері таңертең Астаналық саябақ пен Жерұйық саябақтарында 19:00-ден 20:00-ге дейін өтеді.

Йога

Йога – бұл практикалық философия, жан мен тәннің бірігуіне арналған. Оның бастауы сонау ежелгі үнді дәстүрінен алынған. Бүгінде йога үлкен танымалдылыққа ие. Онымен бала да, кәрі де айналыса алады.

Йоганың техникасымен танысқысы келетіндер таңертең демалыс күндері Студенттік және Жерұйық саябағына келе алады.

Шахмат

Шахмат ойнаудың пайдасы шаш-етектен. Ойын барысында мидың оң жақ және сол жақ бөлігі де бір мезгілде жұмыс істейді де, мидың дамуына үйлесім туғызады – бұл шахматтың негізгі пайдасы.

Астаналық, Студент және Жерұйық саябақтарында таңертең ойнағысы келгендер шахмат пен шашка ойын үстелінде кездесе алады.

Велоспорт

Велосипед спорты – специфика жағынан бұл аэробты жаттығу болып есептеледі, ол жүрек пен өкпені, бұлшық ет пен аяқты қатайтады. Қысқасы, кеуде мен иықтың бұлшық ет жинамауын қамтамасыз етеді. Осылайша велоспорт жылдамдық жағынан коньки мен тау шаңғысы сияқты жүк түсіреді. Демек бұл да аяқтың бұлшық етін шынықтырады.

Осы жылы әуесқойлар үшін велосипед жүретін жолдарға жағдай жасалды. Астананың мерейтой құрметіне 56 км веложол салынды.

Бүгінгі таңда Астанада мектепке дейінгі білім беретін тәрбиешілер, бастауыш сынып мұғалімдері, орыс тілі, ағылшын тілі, әдебиет, математика пәндерінің мұғалімдері тапшы, деп хабарлайды елорда әкімдігінің ресми сайты.

Жұмыс іздеп жүрген мұғалімдер үшін әр сенбіде бос орындар жәрмеңкесі өткізілетін болады.

Алғашқы үміткерлер әңгімелесуге 11 тамызда № 31 мектеп-гимназияда (Кеңесары к-сі, 49) және № 84 мектеп-лицейде (Ұлы дала д-лы, 7/1) келе алады.

Жәрмеңкені өткізу уақыты: сағат 10:00-ден сағат 13:00-ге дейін.

Айта кетейік, мұндай жәрмеңкелер әр сенбі күні (11, 18 және 25 тамызда) өтетін болады. Қазіргі таңда Астанада мектепке дейінгі білім беретін тәрбиешілер, бастауыш сынып мұғалімдері, орыс тілі, ағылшын тілі, әдебиет, математика пәндерінің мұғалімдері тапшы.

Болашақта елорда мектептерінде жұмыс істейтін жас мұғалімдер хостелдер мен жатақханаларда тұра алады. Алдағы уақытта жас отбасыларға шағын габаритті пәтерлердің құрылысы жүргізіледі деп жоспарлануда.

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасының Кітапханасы мен Қоры баспа, электрондық және аудиовизуалдық бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің арасында белгіленген тақырыпқа арналған үздік материалға ашық шығармашылық конкурс жариялайды.

Конкурстың мақсаты – елдің тәуелсіздік жылдарындағы жетістіктерін көрсету, Қазақстан мемлекеттілігінің негізі ретінде «Назарбаев моделін», Елбасының идеялары мен бастамаларын танымал ету, деп хабарлайды Астана әкімдігінің ресми сайты.

Конкурс төрт номинация бойынша өткізіледі:

1) «Үздік теледидар материалы»;

2) «Үздік радиоматериал»;

3) «Газеттер мен журналдардағы үздік мақала»;

4) «Ғаламтор-БАҚ-тағы үздік жарияланым»;

5) «Ел жүрегі – Астана».

Номинациялардың әрқайсысы бойынша жеңімпаздарға 1 миллион теңге мөлшерінде ақшалай жүлде беріледі, ал екінші және үшінші орындар үшін тиісінше – 500 мың және 200 мың теңге табысталады. Барлық жүлдегерлер дипломдармен, төсбелгілермен марапатталады.

Конкурсқа 50 жасқа дейінгі жеке және ұжымдық авторлар қатыса алады. Жеке немесе ұжымдық автор тек бір номинация бойынша қатысуға құқылы. Сондай-ақ, бір тақырыппен біріктірілген материалдар циклын ұсынуға болады.

Конкурсқа 2018 жылғы 1 маусым мен 10 қазан аралығында ресми түрде жарияланған (алғаш жарияланған, эфирге шығарылған, ғаламторда орналастырылған) бірегей материалдар қабылданады.

Конкурстың қорытындысын құрамына белгілі журналистер, Қазақстанның көрнекті мемлекет және қоғам қайраткерлері енген комиссиясы шығарады.

Жеңімпаздарды марапаттау салтанаты Тәуелсіздік күні қарсаңында өткізіледі.

Конкурсқа қатысуға өтінімдер 2018 жылғы 1 маусым мен 10 қазан (қоса алғанда) аралығында келу тәртібімен немесе пошта арқылы Z05S5X1, Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Ә. Бөкейхан көшесі, 1, 213 каб., мекен-жайы бойынша «Қазақстан Тәуелсіздігі және Елбасы» конкурсына» деген белгімен қабылданады. Байланыс тел.: (7172) 69-30-54, 69-30-56, 69-30-57, 75-12-15).

Конкурсты өткізудің шарттары мен уақыты туралы барлық ақпаратпен www.presidentlibrary.kz,www.fpp.kz сайттары арқылы танысуға болады.

Астананың «Столичный», «Жерұйық», «Студенческий» саябақтары мен қаланың тұрғын үй алаптарында елорданың 20 жылдығына арналған концерттік бағдарламалар жалғасын табады. Тұрғын үй алаптарының тұрғындары «Думанды Сарыарқа» концертін жексенбіде сағат 15:00 және 19:00-де тамашалай алады. Ал елорда саябақтарында өтетін «Саябақтың жеті кереметі» концерттерін жұмыс күндері сағат 14:00-ден 18:00-ге дейін, демалыс күндері сағат 12:00-ден 16:00-ге дейін көрермен назарына ұсынылатын болады.

6-12 тамыз аралығында Тәуелсіздік сарайында ҚР Өнер Академиясы дайындаған «Астана – арман қала» атты қолданбалы және көркем сурет көрмесі, «Ақанаевтар әулеті» және С. Мүсіреповтың «Жаңа бастау» жеке көрмелері, сондай-ақ, фотожурналист, жергілікті тарихшы Нұрмұхамат Имамовтың шығармашылығына арналған көрме жұмыс істейді. Экспозицияны сағат 10:00-ден 18:00-ге дейін көруге болады.

Ал 7 тамыздан 26 қыркүйекке дейін елорда тұрғындары роботтар балының қонағы атана алады. Келушілерді Америка, Еуропа, Оңтүстік Корея және Жапония сияқты елдерден әкелінген роботтар қуантайтын болады. Кештің басты қонағы – ұлыбританиялық робот гуманоид Теспиан. Күліп-жылай алатын робот қонақтармен әңгіме -дүкен құрып қана қоймай, Шекспирдің шығармаларын оқи алады. Ұйымдастырушылардың айтуынша, робот театрландырылған қойылымдарға да қатысқан. Ән салып, кітап оқитын техниканы «Нұр Әлем» павильонында сағат 10:00-ден 20:00-ге дейін көруге болады.

Ретро әуендерді ұнатындар үшін Есіл өзені жағалауының амфитеатрында 9 тамызда сағат 19:00-де 90-шы жылдардың «IloveAstana, Ilove 90-th» концерті ұйымдастырылады деп күтілуде.

Бұдан бөлек, 9-12 тамыз аралығында «Этноауыл» ұлттық мәдени кешенінде «Алпамыс» атты театрландырылған цирк шоуын тамашалауға болады. Қойылым сағат 19:30-да басталмақ.

«Астана – Операның» камералық залында 10 тамызда сағат 19:00-де өнер сүйер қауымның назарына «Музыкалық демалыс» концерттік бағдарламасы ұсынылады.

Сенбі және жексенбі, 11 және 12 тамызда, елорда циркінде Астана тұрғындары мен қонақтарының алдында мәскеулік «Планета 13» Никулин циркі өнер көрсетеді деп жоспарланған. Басталуы сағат 16:00-де.

Қуыршақтар театры өзінің кішкентай көрермендері үшін А. Салаевтың «Жалқаудың айласы» атты ертегісін дайындапты. Балалар қойылымды сағат 12:00-де және 14:00-де тамашалай алады.

Сонымен қатар, 6-12 тамыз аралығында елорданың спорттық нысандарында да іс-шараларды өткізу жоспарланған. Бұл күндері «Дәулет» спорт кешенінде 12 жасқа дейінгі балаларға арасында теннистен ҚР Кубогі жарыстары өтеді.

Ал «Барыс-Арена»спорт кешенінде 9-12 тамыз аралығында хоккейден халықаралық ІХ турнир «ҚР Президенті Кубогі» аясында матчтар өтеді. Матчтар сағат 14:00-ге белгіленді.

Аптаны драг-рейсингтен Астана қаласы кубогінің 4 кезеңі мен қала саябақтарында «FitnessParkAstana» бағдарламасы бойынша өтетін спорттық іс-шаралар аяқтайды. Жарыстар 12 тамызда өтеді.

Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи паркі аумағынан Өгем, Сайрамсу, Қасқасу, Біркөлік, Машат, Дәубаба және Көкбұлақ өзендері ағып өтеді. Бұл материалда біз Сайрамсу төменгі көлге саяхатты 20 суретте баяндап бермекпіз.

Сайрамсу төменгі көлі — 2350 м биіктікте мұздан жасалған көл. Оның қазаншұңқыры гитара тәріздес болып табылады. Көлдің төменгі жағында түсі ашық жасыл және өте салқын болып келеді. Көлдің түсі нақ екі түрге бөлінуі, яғни ашық көкшіл және ашық жасыл болуы өте қызықты. Кез-келген ауа-райында көлдің түсі өзгеріссіз екі түрлі.

Көлікпен Сайрамсуға дейін келіп, төменгі көлге жету үшін тағы да 9 км жаяу жүру қажет. Кеттік!



Сіздер дайын болсаңыздар, біз де саяхатымызды бастайық.



Сарқырап Сайрамсу ағып жатыр.



Баратын жеріміз аноооу жерде.



Төменгі көлге барарда 6 мәрте көпір пайдаланылады. Солардың бірінен көрініс.



Аноооу қарды көрдіңіздер ме? Төменгі көл сол жерде.



Сайрам-өгем мемлекеттік ұлттық табиғи паркі территориясында 7 табиғат зонасы бар, шөлейттен бастап тау зонасына дейінгі, яғни онда өсімдіктің 1635 түрі, сүтқоректілердің 59 түрі, құстардың 300 түрі кездеседі. Саяхат барысында сізге көбелек, инелік, кішігірім жыландар серіктес болады.



Төменгі көлге жақындап қалдық.

Сайрамсудан төменгі көлге дейін 9 км жүрсеңіз де, 1 км-дей жоғары қарай шығу керек.

Анау қырды ассақ болды.

Төменгі көл мына қырдың артында. Бұл жердегі бір ғажайып — төменгі көлден ағып келе жатқан су мына тастардың арасына кіріп жоқ болып кетеді де кейін басқа жерден пайда болады.

Картадан қарап көрсеңіздер болады %)

Төменгі көлге жету үшін соңғы қадамдар…



Келдік…



Неткен табиғат?!











Төменгі көлде бірнеше бұлақ бар. 9 км жаяу жүріп келгенде, шаршағаныңды ұмытып кетесің. Осында келуді сіздерге де жазсын, құрметті оқырман!

Ресейде аяқталған әлем чемпионатында қанша гол салынды? Қанша ойыншы алаңнан қуылды?

Астана — еліміздің елордасы, саяси орталығы қазір рухани, мәдени, экономикалық діңгегіне де айналып келеді. Әлем картасында ойып тұрып орын алған шаһар Орта Азия, Азия, Еуразия, тіпті дүние жүзіне таңсық фактілерге ие. Ендеше, Астананың 20 әлемдік қырын ашып көрейік.

Әлемдегі екінші суық астана

Астана Ұлан-Батырдан кейінгі салқын астана болып табылады. Оған ұйытқыған желдің қарқынын қосыңыз. Жалпы, қаладағы температураның ең төменгі көрсеткіші −51,6 °C 1893 жылдың 5 қаңтарында тіркелген.

Хан шатыр — әлемдегі шатыр тектес ең үлкен ғимарат

Норман Фостердің туындысы Гиннестің рекордтар кітабына енген. Әрине, алып ғимарат Мәскеудегі Патша-қоңырау немесе Патша-зеңбірек секілді «Шатырлардың ішіндегі ханы» деген мағына білдіреді.

Рекордтық көлемдегі ет асылды

2015 жылы Астанада салмағы 736,5 килограмдық ет тағамы әзірленді. Гиннестің рекордтар кітабына енген бұл ұлттық асқа 800 кг ет, 14 қап пияз, 300 кг қамыр кетті.

Мұхиттан ең алыс орналасқан океанариум

«Думан» ойын-сауық кешеніндегі океанариумнан ең жақын мұхитқа дейінгі қашықтық 3000 километрді құрайды. Гиннестің рекордтар кітабына енгізілген. 3 миллион л көлем суда 2000 мақұлық тіршілік етеді.

Пирамидадағы лифтілер қиыс қозғалады

Бейбітшілік және келісім сарайындағы лифтілер қабырғасы сияқты қиыс қозғалады. Тігінен емес, 60 градус диагональ көтерілетін бұл лифтілер Эйфель мұнарасы мен Лас-Вегастағы «Люксор» қонақ үйінің лифтілеріне парапар.

Ұлттық бидің ең ауқымды флешмобы

Қазақстан тәуелсіздігінің 20 жылдығына арнап, 2012 жылдың 16 желтоқсанында жастар флешмобы өтті. Халықаралық және отандық бақылаушыдар ұлттық биді бір уақытта ең көп адам билеген шараға куә болды. Лондондағы штаб-пәтерге берілген өтінім мақұлданып, рекорд тіркелді.

Чемпиондар лигасы тарихындағы ең ұзақ қашықтыққа ұшу

«Астана» ФК УЕФА Чемпиондар лигасы тарихындағы екеуара матч өткізуге кеткен ең ұзақ жол жүрудің бірі бойынша есте қалды. Мысалы, Шотландиялық «Селтикпен» ойын кезінде Глазгоға барып-қайту 10000 км-ді құрады.

Астана — өз статусын атауымен білдіретін қос қаланың бірі

Елдің тілінен аударғанда «Астана» деген мағына беретін әлемде екі-ақ қала бар. Олар — Оңтүстік Кореяның бас қаласы Сеул («Соуль») және біздің елорда. Кейбір әлемдік астаналар бағдарлы тіркестерге ие, мысалы, Бейжің мен Токио «Солтүстік астана» немесе «Шығыс астана» деген мағына білдіреді.

Орталық Азиядағы қос ірі мешіттің бірі — «Хазірет Сұлтан»

Түркіменстандағы «Түркіменбашы рухы» мешітімен қатар бұл діни орда Орта Азияда теңдессіз болып отыр. Аумағы 11 гектар мешіт 10 мың адамға дейін сыйдыра алады. Сопылықтың басты өкілдерінің бірі Қожа Ахмет Яссауидің құрметіне аталған, ұлттық нақыштағы ғимараттың биіктігі — 51 м, минареті — 77 м.

Астананың 23 бауырлас қаласы бар

Астана әлемнің 18 елінің 23 қаласымен бауырласы болып келеді. Мысалы, ең алғашқы бауырласқан қаланың бірі Гданьскпен 1996 жылы ресми келісілді. Жалпы, астанамызға Анкара, Стамбул, Ізмір, Мәскеу, Санкт-Петербург, Қазан, Амман, Рига, Ташкент, Гданьск, Варшава, Киев, Сеул, Дубай, Бейжің, Манила, Тбилиси, Бішкек, Ханой, Ницца, Оулу, Белград, Уфа қалалары бауырлас.

«Астананың құрметті азаматы» атанған 4 ел басшысы бар

Бұл атаққа елбасы Н.Ә.Назарбаевпен бірге Грекия Республикасының экс-президенті Константинос Стефанопулос, Кореяның бұрынғы басшысы Ли Мен Бак және Молдова Республикасының Петру Лучински ие.

Астана паркіндегі терек ғасырдан ұзақ өсіп тұр

Астанадағы ең кәрі ағаш — 120 жылдық терек. Климаттық ерекшеліктерге сай, ыстық белдеуде көп өспейтін ағаш — азиядағы ең кәрі теректің бірі.

Бадди аюлары келген 16-ыншы қала

2010 жылы Астанаға әйгілі қонжықтар әкелінді. 2010 жылы «Германия Қазақстанда» бағдарламасы аясында «United Buddy Bears» («Аюлар достастығы» экспозициясы Астанаға қойылды. Әлемнің жұзден астам елдерінің мінез-құлқын сипаттайтын қонжықтар ірі қалаларды әлі де аралап келеді.

Кәріс аспаздары 157,8-метрлік кимбап роллын дайындады

2011 жылы 160 адам еңбектенген бұл рекорд «Сүйікті қалаға — аспаздар шеберлігі» фестивалі аясында тіркелді. Ескі алаңда қыдырып жүрген барлық қонақ тегін асқа қарық болғаны да рас.

Әлемдегі ең ұзын әкімшілік ғимараттың бірі орналасқан

Әрине, бұл — министрліктер үйі. Оның ұзындығы 1,5 км-ді құрайды.

«Астана Опера» — Орталық Азияның ең үлкен театры

Театрдың бас залы 1250 орынға арналған. Акустикасын келтіруге Еуропаның маңдайалды мамандары қатысты.

Көлемі өзгеретін ғимарат

Тағы да пирамида. Бейбітшілік және келсім сарайының ені ауа температурасының өзгерісіне байланысты өзгеріп отырады. Қаланың шүғыл континенттік климатына сай, архитектор Фостер ғимарат діңгегін сырғанайтын тірекке орналастырған, сондықтан болат қаңқасы қозғалмалы: қыста қысылып, жазда кеңейеді. Айырмашылық 6 см-ге дейін болуы мүмкін.

111-метрлік мемлекеттік ту көтерілген

Алғаш рет ту 2012 жылы Мемлекеттік рәміздер күні көтерілді. Жалауының ауданы 450 кшаршы метрді құрайды. Қаланың көп жерінен оңай көруге болады.

Әлемдегі ең үлкен сфералық ғимарат

«ЭКСПО-2017» көрмесінің сәулеттік символы саналған ғимарат – «Нұр Әлем» павильоны. Бұл ғимараттың диаметрі 80 метр, биіктігі 100 метр, ал жалпы ауданы 22000 шаршы метр. Көрем кезінде еліміздің тарихы, мәдениеті, көрікті жерлері, соңғы жетістіктерімен таныстырған бұл айрықша нысан энергия түрлерін паш еткен ғылыми нүктеге де айналды. «Нұр Әлемді» салуға 13 000 тонна металл пайдаланылды, ал шардың беті 2 800 шыны панельмен қапталған.
Жалпы, EXPO-2017 көрмесі өткен 3 айда әлемнің 178 елінен 4 млн адам келіп қатысты. Барлық павильондардфы қарап шығу үшін 96 сағат керек еді.

5 жылда — 30 үздік қалаға

2003 жылы, яғни елорда болғаннан 5 жыл кейін астанамыз Moody’s Investors Service әлемдік рейтингілік агенттіктің нұсқасы бойынша, дүние жүзінің ең үздік 30 қаласының қатарына енді.

Әлемге таңсық боларлық біз жинаған 20 факті осы. Бұл да елорданың ерекше 20 қыры. Ал сен астанамыз туралы қандай ерекше, көпшілікке беймәлім дерек білесің, оқырман?

Блокчейн деген кезде адамның ойына ең алдымен криптовалюталар және солармен жасалатын транзакциялар келеді. Негізінде блокчейн тек криптовалюта үшін ғана емес, түрлі функцияларға ие жүйе.

Блокчейн — мәліметтерді, деректерді, жазбаларды тізбектеп сақтау технологиясы. Ада өміріне қатысты барлық құжаттамалы деректер блоктарда тізбектеліп сақталады. Яғни, қағазға жазылатын деректердің бәрін blockchain-ге де тіркеуге болады. Бірақ бұл деректерді өзгертуге, жоюға, қолдан жасауға болмайды. Өткен күнмен жазба жасай салатын нотариустар, айыппұлыңызды базадан өшіретіндер, несие тарихын жаңартатындар дәурені өтеді. Blockchain деректерін яғни блоктарды және олардың мазмұнын иесі рұқсат етсе кез-келген адам көре алады. Демек blockchain желісінің пайдаланушысына оның деректерін растайтын нотариус, тіркеуші, аудитор, сақтандыру агенті, бақылаушылар сияқты делдалдар қажет болмайды.

Мемлекеттік басқару және атқару саласы бойынша қарайтын болсақ, Астанада блокчейн қаржы, денсаулық сақтау және медицина, логистика, жер кадастры, мемлекеттік және корпоративтік құжатайналым бойынша пайдаланылатын болады.

Қазірдің өзінде бірнеше сала бойынша блокчейн платформасы қолданылуда:

— Давоста өткен Дүниежүзілік экономикалық форум аясында «Астана» халықаралық қаржы орталығы мен Waves блокчейн-платформасы ынтымақтастық және стратегиялық серіктестік туралы меморандумға қол қойды. Серіктестік мақсаты – жаңа блокчейн-платформаны қолдана отырып, қаржылық технологияларға арналған озық экожүйені қалыптастыру.

— Осы жылдың тамыз айында блокчейн технологиясын қолдана отырып, салықтың орындалуының айқындығын қамтамасыз ететін жобаның тұсаукесерін өтеді. Жобаның мәні — салық төлеушілердің қаржылық-транзакцияларын онлайн түрде қадағалап, оларға салықты уақытында қайтару.

— Жер қатынастары саласында онлайн аукциондар өткізілуде. Аукционға қатысатындар өз үйлерінде, я болмаса кеңселерінде отырып, онлайн режимде аукционға қатыса береді.

— Биылғы «StartUp Weekend» денсаулық сақтау мен білім салаларындағы блокчейн және смарт-келісімшарттарға арналды. Қатысушылар командалар осы технологиялар негізінде мекемелердің тапсырыстарын орындауға тырысты.

— «1000 орын – көше саудасы» бағдарламасын жүзеге асыру блокчейн жүйесі бойынша мамыр айында өтті. Бұл өз кезегінде адами факторды барынша қысқартып, орындарды ашық түрде бөлуге септігін тигізеді.

Болашақта Астанада блокчейн арқылы жасалатын нәрселердің мысалы:

Авторлық құқық тіркеу. Ascribe платформасы қазірдің өзінде суретшілер, өнер және шығармашылық адамдарының туындыларының авторлық құқықтарын тіркеуде.

Жеке бас қауіпсіздігі. BAASIS ID және Civic  платформалары тұлғалардың жеке мәліметтерін сақтайды. Несие және басқа операциялар бойынша алаяқтардан қорғайды.

Сайлау немесе дауыс беру. Follow My Vote арқылы болашақта тұрғындар сайлау учаскесіне бармай-ақ үйлерінде отырып-ақ дауыс бере алады.

Билікпен қатынас. Жергілікті атқарушы органдармен түрлі азаматтық, тұрмыстық, құқықтық мәселелер блокчейн платформалары арқылы шешіледі. Құжат рәсімдеу, тіркеу, қол қою операциялары.

Құжатайналымы. мемлекеттік және кәсіпкерлік құжатайналымы толықтай блокчейн платформасына өтетін болады.

Мемлекеттік сатып алу және аукциондар. Қазірдің өзінде кей аукциондар блокчейн жүйесінде өтіп жатыр. Ал мемлекеттік сатып алу олығымен осы жүйеге өтеді.

Білім жүйесі. Балабақша, мектепке тіркеу, оқушы үлгерімін бақылау түбегейлі блокчейн жүйесіне өтеді. Оның алғышарттары жасалуда.

Денсаулық сақтау. Емханаларға кезек, медициналық карталар, тіркелулер, ауруды алдын ала анықтау сияқты процедуралар толықтай блокчейн жүйесіне көшеді.

Бұның барлығы Астанада қалай орындалады?

Астана Innovations жанынан құрылған Смарт технологиялар бойынша құзірет орталығы блокчейн технологияның қандай салалар және қандай қалалық түйткілдерді шешу үшін қолданылатынын зерттеді. Мемлекеттік сектордағы технологияларды пайдаланудың көптеген нұсқалары қарастырылды. Олар – дипломдар мен аттестаттар беру, балаларды балабақшаға кезекке қою, еңбекке жарамсыздық парақтары мен рецептілерді рәсімдеу, дауыс беру мен әлеуметтік сауалнамалар жүргізу. Барлық әлеуетті сценарийлер (юс-кейстер) STREET (scope, track, rank, evaluate, evangelize, transfer) әдіснамасы аясында инстинкттер мен басқа елдер тәжірибесіне негізделген шешімдерді қабылдауға жол бермеу мақсатында блокчейн-бастамаларды бағалау және оларды басқаруды сәйкестендіру үшін бағаланды. Смарт технологиялар бойынша құзірет орталығының бірнеше апталық жұмысының нәтижесі – жылжымайтын мүлік нарығын блокчейн технологияға өткізудің ұзақмерзімдіқ стратегиясы болды.

Бірінші кезеңдерде пилоттық жоба ретінде құзірет орталығы «Bitfury» компаниясымен арада жасалған әріптестік туралы меморандум аясында «Bitfury» компаниясымен, «Астана қаласының инвестициялар және даму басқармасы» ММ және «Астана қаласының Жер қатынастары және жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасы» ММ-мен Астана қаласындағы жер пайдалану құқықтарын сату бойынша аукциондар өткізуге арналған технологияны сынап-көруді жоспарлап отыр. Екінші кезеңде, команда смарт-келісімшарттарды пайдалана отырып, мемлекеттік жер кадастры мен жылжымайтын мүлік регистрінің қолданыстағы жүйелері негізінде жер телімдері мен басқа да жылжымайтын мүлік түрлеріне меншік құқықтарын рәсімдеу үшін технологияны тарататын болады. Үшінші кезеңде команда үлескерлік қатысу шарттарын тіркеу және құрылыс кезеңіндегі нысандарды есепке алу үдерістерін «блокчейндейтін» болады.

Астана ауа-райы да, адамдары да суық, жұмыс пен үйдің арасындағы жалықтыратын, қажытатын қала дегенді құлағым жиі шалады. Бір қарағанда солай да сияқты. Кеңсеге лайық киінген, қабағы қату, түрі сұсты адамдар жұмысқа асығып кетіп бара жатады, асығып қайтып келе жатады. Бірақ жұмысбасты қаланың да қыдыратын кезі, көңіл көтерін сәті, қызық іздеп, қорқыныш құшағына сүңгитін мезеттері көп.

Адам адам болып жаратылғандықтан да өзіне өзі бір челлендждер ойлап тауып, оны еңсергеннен рахат тауып өмір сүрмей ме?! Әрине актив демалысты жұмсақ диван немесе салқын сыраға өлсе де айырбастағысы келмейтіндер де мыңдап табылады. Бірақ бұл пост ондайларға арналмаған. Бұл пост — адреналиннің порциясы болмаса, бесінші нүктесі тыныш таппайтын, жүрегі соқпай, миы істемей қалатын энерджайзерлерге арналған.

Астана әлем картасында құр әдемі қала ғана емес, тұрғындары әрі білімді, әрі мәдениетті, ештеңеден қорықпайтын, бар нәрсеге ашық шаһар ретінде белгілі болғанын қалар едім. Шүкір, елордамыз жылдан жылға оған да жақындап келе жатқан сияқты. Әрісі қаланың әлеуметтік-экономикалық даму динамикасын былай қойғанда адреналин іздеген адамдарды қанағаттандыратын қызықтарымен де мойындалаған озық шаһарларды өкшелеп келеміз.

Сонымен адреналиннің кезекті порциясы керек болғанда қайда барған жөн. Астанадан алысқа кетпейтін бес түрлі вариантты қарастырып көрейік.

5. Марафон, дуатлон, триатлон
Байқасаңыз соңғы жылдары Астанада жүгірушілер, жүзушілер және велошабандоздар саны күрт артты. Мақтанып қояйын — біреуі мен. Әдепкіде екі шақырымнан кейін өкпесі қысылып, бүйірі шаншып, тізесі қақырап қалатын Маралбек қазір біреулерді вокзалға апарып салып, тура он шақырым жердегі үйіне 50 минутта қиналмай жүгіріп келе алады. Енді адреналин қайда дейсіз ғой. Адреналин жарыста. Әрине, ресми жарыста жүлдеге іліну мүмкін емес, бірақ әр жаңасы сайын, тіпті әр жаттығу сайын бұрынғы жетістігіңді жақсарта түсу адреналинді де, эндорфинді де көбейтеді. Қысқасы, кемі бір ай тұрақты жүгіріп көрмейінше түсінбейтін де шығарсыз. Ал бір бастасаңыз тоқтай қоюыңыз екіталай.



Астана марафоны, Ironman секілді жарыстар қатыссаңыз орасан адреналинге көміп тастайтыны хақ. Мен де әлі қатысып көргем жоқ. Бірақ жоспарда бар.



4. Картинг
Келісем, жүгіру біреуге ит әуре болып көрінуі де мүмкін. Адреналин деп жүріп, сағаттап жүгірудің не қажеті бар дерсіз. Жақсы. Онда картингке бара қойыңыз. Отырып алып, кайф алатын тамаша вариант.



Астанада мен білетін екі карт трек бар. Мұндағы машиналардың жылдамдығы сағатына алпыс шақырымға дейін жетеді. Бұрылыстарда 45 шақырым. Машина айдайтын болсаңыз, жылдамдықты шамамен түсініп отырған шығарсыз. Оның үстіне бұл жерде де сіз біреумен жарыса аласыз. Ал кез келген жарыс, әсіресе жеңіс адреналинді еселей түседі. Ал бағасы 1500-5000 теңге арасы.



3. Авто/мото спорт
Картинг баланың ойыншығы деп ойласаңыз, әлдеқайда салмақты сынға қалай қарайсыз? Мотоцикл немесе автомобиль айдау былай да оңай емес, ал мотокросс немесе дрифтке қатысатын болсаңыз ұмытылмас әсерге тойып алатыныңыз сөзсіз.



Астана көшелерінде жүйткіп жүрген автомобильдерден tri-mira.kz деген лейблдарды көрдіңіз бе? Осы фирма қалада мото және автоәуесқойлардың (профилердің де) жарыстарын өткізіп тұрады. Ралли, драг-рейсиң, дрифт, джимхана… жарнасын төле де таңдағаныңа қатыс. Бірақ көлік өзіңнен. Бұл жағы аздап қиындық тудырады. Сылтау іздегендер «Машинаны қайдан алам»,- деп жатқан диванында әрі аунап түскен шығар. Құрығанда видеосын қарап көр.



2. Роуп Джампиң
Бұл жерде машинаның керегі жоқ. Батылдық болса жеткілікті (ауылда "*өтің тұрса" дер еді).



Роуп Джампиң деген арқанға оранып алып, биіктіктен секіру. Астанада 45 метрден төмен құлдилайтын мүмкіндік бар. Аса биік емес. Бірақ жүрегің аузыңа тығылатындай қобалжуды сезінетініңізге кепілдік менен. Осыны жазып отырып-ақ, табаным мен алақанымның ылғалданып бара жатқанын сезіп отырмын. Есіңізде болсын, бұл қауіпті іс, сондықтан сыраны да, басқа алкогольді де қоя тұруға тура келеді. Кеше ішсең де, бүгін секіртпей қоюы мүмкін.



1. Парашют
45 метр дегеніміз 15 қабатты үй. Ондай биік сияқты емес пе? Онда 800 метрге қалай қарайсыз?



Астананың іргесінде Северный деген аэродром бар. Ал онда Астана парашют спорты федерациясының базасы бар. Салмағы 45 пен 90 келінің арасындағы жасы 18-ден асқан кез келген адам сол жерге барып, парашютпен секіре алады. Алдымен екі сағат дайындықтан өтесіз. Қалай секіру керек, негізгі парашют ашылмай қалса не істеу қажет, қалай қонған жөн, парашют сүйреп кетсе не істейсіз… шындығында бұл жерде сұрақ та, күдік те, қорқыныш та көп. Инструкторлар осының бәрін түсіндіреді, арнайы платформадан секіртеді. Содан кейін ұшаққа отырғызады да, 800 метрге жеткен соң шығуды бұйырады. Білесіз бе, әуеге ұшақпен көтеріліп, өз аяғыңмен қонғанның әсері бөлек екен. Бәріңізге бір рет көруге кеңес берем.


Астананың өзі секілді Астанадағы эктрим спорт түрлері де даму үстінде. Бірақ бізде бір үлкен артықшылық бар. Ол баға. Қай қайсысының да құны салыстырмалы түрде шетелдегілерден әлдеқайда арзан. Бұл біріншіден өзімізге, екіншіден Астанаға келген шетелдіктерге жақсы мүмкіндік. Біз де, олар да жаңа тәжірибе, жаңа эмоция жинай аламыз. Ол өз кезегінде Астананың адамзат санасындағы, әлем картасындағы орнын бекіте түседі.

Астана қаласының тарихын, ғимараттарын, жолдарын, ескерткіштерін, мәдени орындарын қаншалықты жақсы білесіз? Танымдық тесттен өтіп көріңіз. Нәтижесін достарыңызбен бөлісіңіз.