Бейшара есек құйрығын қайтарам деп, екі құлағынан айырылды

Күндердің бірінде ауылдағы малдардың арасында бір тентек есек өмір сүріпті. Ол ауылдың айналасын аралауды жақсы көріпті. Бау-бақшалар мен адамдардың егін жерлеріне барып, өсіп тұрған нәрсені жейді екен. Оның мұндай ісі бірте-бірте адамдарды шаршатып, олар ызаланып, иесіне: «Егер есегінді қойдырмасан, өзіміз шара қолданамыз,»- деп ескертеді.

Есектің иесі есегінің алдын ұстау туралы уәде береді. Бірақ уәдесін іске асыра алмайды. Бір күні есегі шаруалардың жеріне барып, бидай жеп тұрған жерінде қолға түседі. Бидай жеп тұрған есекті көрген бірнеше адам, оны ұстап алады. Олар есектін құйрығын кесіп тастап: «Енді басқалардың бауы мен жеріне аяқ баспайтын боласың,»- дейді. Иесі естісімен сол жерге қарай асығады, бірақ кешігіп қалады. Құйрықсыз қалған есегін жетектеп, үйне қарай қайтады. Малдар құйрықсыз қалған есекті көріп, ол туралы сөз айтып, күледі. Есектердің арасында ақылды есек болған екен, ол: "Өткен нәрсе өтті. Мен саған өз істеріңмен өзінді жаман атты қыласын деп сан рет ескерттім, бірақ сен тыңдамадың, енді осы оқиғадан кейін абай бол. Құйрығынан айырылған есек: «Есек құйрықсыз бола ма?» Ақылды есек: «Сен өзін айырылдың ғой, енді не істейсің?» Тентек есек: "Құйрығымды қайтарғым келеді, былай мені барлықтар таниды." Ақылды есек: "Өзің кінәлісің, енді не істеуге болады?" Тентек есек құлақтарын қозғалтып: "Әрине, мен құйрығымды кесіп тастаған жерге барып, оны тауып әкелемін."

Мұндай әңгімені естіген малдар күлді. Ақылды есек: «Еш нәрсе істеме, өзінді қайтадан бір нәрсеге ұшырасын. Бұдан артық жағдайынды ауырлатпа.» Тентек есек: «Жоқ, мен жағдайды дұрыстаймын, көрде тұр,»- деп жауап берді.

Келесі күні есек құйрығын кесіп тастаған жерге барады, шамалы бидай жеп, құйрығын іздеуге кіріседі. Бір мезгілде: "Әй, келіңдер, тентек есек келді,"- деген дауыстарды естиді. Ол қайтадан шаруалардың қалына түседі. Адамдар: «Ақылы келгенше ұрайық,» «Иесіне апарып тапсырайық,» «Мұның барлығынын пайдасы жоқ, ақылға келетін болса, осыған дейін түсінер еді. Өткен жолы құйырығын кесіп тастадық, бұл жолы екі құлағын кесіп алайық,» – деген әртүрлі дауыстар естілді.

Есек қателескенін түсінді, өкінудің пайдасы жоқ. Шаруалар есектің екі құлағын кесіп босатады. Құйрығы мен құлақтарынан айырылған есек өз үйіне қайтты. Иесі оны көріп: «Көрдің, өзіңді бақытсыз қылдың, қайтадан не істедің, басқа есектерге не дейсің?»- деді.

Есек малдар тұратын жерге кірді, осы жолы олар шаршағанша күлді, тек ақылды есек күлмеді. Біреу одан: «Сен неге күлмейсің?»- деп сұрады. Ол: «Не үшін күлемін, біз есектер жылауымыз керек, өйткені осы жолы біз туралы қайтадан сөз таралады,»- деп жауап берді.

Есектердің бірі: «Не деп айтады?»- деді. Ақылды есек: «Енді бейшара есек құйрығын қайтаруды армандап еді, екі құлағын жоғалтты дейді,»- деп түсіндірді.

Содан бері кімді-кім қателесіп, қолында бар нығметінің бірінен айырылса, кейін оның соңына түсіп, басқа нығметінен айырылса, оған: «Бейшара есек құйрығын қайтарам деп, екі құлағын жоғалтты,»- деп айтады,"-деді.
Әрі қарай

Түлкінің айла-қулығы

Күндердің бірінде сақалта мен түлкі дос болыпты. Бір күні халықты алдап-арбауға үйренген түлкі сақалтаға: «Досым, сен әрқашан аспанда ұшып, бұлттардан басқа еш нәрсе көрмейсін, кел, менің арқама отыр саған орманды көрсетемін. Қазір көктем талдар көктеп, гүлдер гүлдене бастаған кезең,»- деп айтады.

Сақалта қабылдап, түлкінің арқасына отырады. Түлкі ағаштар арасында жүгіре бастады. Ол қалын талдар арасынан өткен сайын, сақалтаның қанаттары талдардың бұтақтарына тиіп, қауырсыны бірте-бірте жерге түсіп қалды. Бірақ түлкі тоқтамай, орманның ішінде жолын жалғастырады. Біріншіден сақалтаның екі қанатының қауырысыны түсіп қалды, кейін кеудесінің мамығы түсті, сөйтеп денесінде бірде-бір қауырсыны қалмады. Түлкі сақалтаның түрін көріп, күліп оны мазақтады. Сақалта қауырсынсыз қалған қанаттарымен ұшып, аң аулай алмайтын болды. Түлкі кейбір күндері өзінен қалған тамақпен тамақтандыратын, ал ол ұмытқан күні, тамақсыз қалып, торғайлар ұясына барып, тамақ іздейтін. Сақалта денесіне жаңа қауырсыны пайда болып, қанаттары қатайғанша, жағдайымен санасуға мәжбүр болды. Бірақ барлыға орнына келген соң қайтадан аспанға көтеріліп, ау аулауға кірісті. Біраз уақыт өтті. Бір күні сақалта түлкіге: «Досым, осы кезге дейін жерді аспаннан көруді ойладың ба? Аспаннан жер өте әдемі көрінеді. Егер көргін келсе, мен сені аспанға жеткізуге дайынбым,»- дейді.

Түлкі сақалтамен аспанға қарай көтерілуге келісті. Сақалта түлкіні аспанға қарай алып ұшты. Бір мезгілде ол түлкіден: «Жерді көресің бе, қандай екен?»- деп сұрайды. Түлкі: "Өте үлкен,"- деп жауап береді. Сақалта биігірек көтеріліп: «Досым, осы биіктіктен жер қандай екен?»- деп қайтадан сұрайды. Түлкі: «Жер бір қаланың көлеміндей көрінеді,»- деді. Құс одан да жоғары көтеріліп сұрағын үшінші рет қайталады. Түлкі: «Жерді бір қарбыздай ғана көремін,»- деп жауап береді. Сақалта: «Жақсы, енді төмен кете бер,»- деп тырнақтарын босатып, түлкіні биіктіктен тастап жібереді. Түлкі жерге қарай құлай бастайды, қатты жел денесіндегі жүндерінің түсіп қалуына себеп болады. Түлкі құлап бара жатып, жұмсақ жерге түсуді армандайды. Арманы орындалады. Сол кезде бір шаруа таңғы тамағын жейін деп отырған еді. Ол теріден тігілген тоның қасына қойып, алдында наны мен қаймағын дайындаған еді. Шаруа аспаннан тура өзі отырған жерге бір нәрсе құлап келе жатқанын көріп, орнынан тұра жүгіреді. Түлкі жұмсақ тонның үстіне құлап, өлімнен құтқарылады. Дайын тұрған тамақты жеп-ішіп, тонға оранып кетеді. Жолда арыстанмен кездеседі. Арыстан: «Тонды қайдан алдын?»- деп сұрайды. Түлкі: «Менің тон тігетінімді білмейсін бе?»- деп жауап береді. Арыстан таңқалады және түлкіден оған бір тон тігіп беруді сұрайды. Түлкі: «Бес семіз марал әкел және бір апта уақыт бер, содан соң тоның дайын болады,»- дейді. Арыстан түлкінің сұрағаның әкеліп береді. Түлкі жанұясымен маралдар етін жеп алады, бір аптадан кейін арыстан: «Тоным қайда?»- деп сұрағанда, түлкі: «Белбеу мен екі женіне екі қозы қажет,»- дейді. Арыстан екі қозыны да әкеліп береді. Түлкі жанұясымен оларды да жеп алады. Бір күні түлкі арыстанмен кездесіп қалады. Арыстан: «Тоным қайда? Сабырлығым таусылды, тонымды бер, әйтпесе өзінді жеймін,»- деп ақырады. Түлкі: "Әй, хайуандар сұлтаны, тоның үйде. Жүр берейін,"- дейді. Екеуі түлкінің үйіне жақындайды. Бір мезгілде түлкі қашып, ініне кіріп кетпекші болады, бірақ арыстан құйрығынан ұстап үлгереді. Түлкінің құйрығы жұлынып, ол құйрығысыз ініне кіріп кетеді. Арыстан: «Сені қайда болсаң да тауып аламын. Құйырықсыз түлкіні танимың,»- дейді.

Келесі күні түлкі інінен шығып, достарын көреді, оларды жүзімге толы бау-баққа апарады. Түлкілер жүзімді көріп, талдарға мойындарын созып, жей бастайды. Сол кезде түлкі достарының құйрықтарын байлап, баудың иесін шақырады. Ол қолына таяқ ұстап келеді, түлкілер қорқып, қашып кеткілері келеді, байланған құйрықтары жұлынып қалады.

Күнің ортасы еді, бір мезгілде арыстан түлкіні көріп, оған қарай бас салады: "Қолыма түстің бе, құйрықсыз түлкі." Түлкі күлімсіреп, айқайлап, басқа түлкілерді шақырады. Түлкілер жиналады, арыстан жиналған түлкілердің құйырықсыз екенін көріп, таңқалады. Түлкінің алдап, оның аңқаулығын пайдаланып, өзі мен жанұясын тамақпен қамтамасыз етіп, оның арқасында жанұясын тамақтандырғаның түсінеді. Ол түлкіге: "Әй, айлакер ешкім сен секілді алдай алмайды,"- деді. Арыстан содан бері түлкі секілділерден абайлап жүруді үйренді.
Әрі қарай

Баста да талай қызық бар...

«Адамның басы — Алланың добы» десек, дүниеде ең ерекше жаратылған доп — осы болса керек-ті. Білгенге Алла бар сезім мүшелерін, адам денесін басқару «пультін», ағзаға қажетті «жанар-жағармайды» қабылдайтын қақпаны да осы бастың үлесіне беріп қойған. Бірі кемістік етсе, бүкіл дене ақсайды. Десе де, бастың қадіріне барып жүрміз бе? Көз, құлақ, мұрын, тіл, тіс — қай-қайсысының да қызметін молынан пайдаланғанымызбен, күтіміне келгенде, кержалқаулаумыз. Қадірін қойып, оның құпияларын да біле бермейміз-ау осы. Ендеше, бүгінгі әңгімені өзіміз өмір бойы өңгеріп жүретін басымыздың біз біле бермейтін қырлары жайында жалғайық...
Әрі қарай

Елдер мен жерлер туралы қызықты мәліметтер

1. Мұздың тығыздығы бетонның тығыздығына тең.

2. Лас қар таза қарға қарағанда баяу ериді.

3. Ауаға қарағанда мәрмәр дыбысты он есе жақсы өткізеді.

4. Ауаға қарағанда болатта дыбыс он бес есе жылдам тарайды.

5. Таза алтын өте жұмсақ, оны қолмен майыстыруға болады.

6. Ыстық су салқын судан ауыр.

7. Кавказда қарбызды тұздайды.

8. Құрамында ең суы көп көкөніс – қияр.

9. Қара шайға қарағанда көк шайда С дәрумені 50 пайыз артық.

10. Қыста ағаш өспейді.

11. Бір түп ащы жусанда 100 000 тұқым бар

12. Жаңа үзілген алма суға батпайды.

13. Швейцарияда орден, медальдар жоқ.

14. Кувейт пен Катарда табыс салығы салынбайды.

15. Ұлыбританияда конституция жоқ.

16. Ең суық астана – Улан-Батор.

17. Сауд Арабиясында бірде-бір өзен жоқ.

18. Рим атты қала барлық континентте бар.

19. Территориясында шөлі жоқ Таяу Шығыстағы ел – Ливан.

20. Шөлі жоқ жалғыз құрлық – Европа.

21. Ең биік 25 шыңның он тоғызы Гималайда.

22. Экватордан бастау алып, теріс қарай ағатын жалғыз өзен – Ніл.

23. Жердегі ең жылы теңіз – Қызыл теңіз.

24. Вашингтонда адамнан телефон көп.

25. Малайзияда жол полициясы жоқ.
Әрі қарай

Артық болар білгенің

«Генетика мен кибернетика — құсық, аффтарларын — зынданға!» © И.В. Сталин

Кванттық физика. Очм, сенің көрген ең кішкентай нәрсе не? Мысалы, торғайдың әшауы делік. Ендеше сол әрең көрінетін торғайдың әшауы мынау құсық ғылымда — пілдікінен үлкен боп көрінед! Епті, көзбен көріп, қолмен ұстап көрмеген нәрсе туралы таз бұтақбас-ғалымдар күндіз-түні формула мүжіп, бірдеме деп жеп отырады. Өткенде біреуі маған:«барионның өмір сүру периодын білесің бе?» дейд! «Білмейм!» дедім де, әнассқа, барион дегенді де естіп тұрғаным осы. Білмегеніме қуанып кетіп, тақтаға «0,000000000000000000000000113 сек.» деп жазып жатыр. "Өзің елестетші, елестетіп көрші өзің!" деп, тап-тап беретінін қайтерсің. «Кетейнақ!» дедім лібәдқа, жұғып кетер нақ, әрі жүр.

Генетика. Бұл да жолайтын ілім емес, шешесстің. Иттің қылшығын шыны құтыға салып жіберіп, бұл қылшықтың иесі — пекинестің ұрғашысы болған дейд нақ өткенде біреу е-қазитте. Енді не бопты десем, типінақ, генетиканың кереметтігі сол — кез келген жүніңнен барлық
Әрі қарай

Мен оқыған бір кітап. "Психологическое айкидо".Михаил Литвак

Өзге қалаға келгелі, құрбы-құрдастан жырақтағалы кітаппен қайта достастым.3 күн поезда келе жатып, Поуло Коэльоның «Мактубын» оқып келдім. Рекомендеймін деп айта алмаймын. Оқып,өз керегіңді алуға болады. Жалпы Пауло Коэльоның шығармаларын сүйіп оқымайтындардың қатарынанмын. Ұсынайын деп отырған кітабым ол емес, Михаил Литвактың «Психологическое айкидо» кітабы.Психотерапия, психологиясы туралы.

Оқыған адам қазақы психологияға келмейді деуі мүмкін. Бірақ барлығы салыстырмалы түрде ғой. Құр құрғақ теориямен емес, әртүрлі жандардың басынан өткен оқиғаларын мысалға келтіріп отырады. Бәлкім, сонысымен қызық болар. Басымды көтермей 2 күнде оқып шықтым. Автордың басқа да кітаптарын оқысам деген ой жоқ емес.
Жалпы осы психология саласында қандай кітаптарды оқуға кеңес берер едіңіздер?
Әрі қарай

Таныс болыңыздар: Marco

Marco — Маралбек Сағынғанов. 17.03.1983ж. Журналист. Ақтөбе облысы, Ырғыз ауданында туған.

— КерекИнфоға қалай келдің?
— Осындағы көп жұрт секілді, баяғы «Мәссаған», «Солай де» арқылы келдім. Дегенмен, соңғы бір жылдың төңірегінде, қол үзіп қалып ем, Астанаға көшкенім жақсы болды, қазір күніге бір уақ, столдың астында кісінеп жатам.))) Бірақ, бұрынғы сайттардың тұрақты оқырманы болсам да, тіркелгенім тек осы «керек» болды. Шынымды айтсам, мұнда тіркелу үшін «Кешіріңіздер мен журналист едім» деп, анонимді алкоголиктер сияқты мүләйімсу керек шығар деп ойладым.)))
Әрі қарай

Жаңаөзен (1989-2011)


Болар іс болды, бояуы сіңді… Ел Тәуелсіздік мейрамын тойлап, үбір-дүбір болып жүргенде, батыстағы шағын қала — Жаңаөзенде «страшный» оқиға орын алды.
Әрі қарай