— Мәке, көрінбей кеттің ғой? — деп Амантай амандасып, асханаға кіріп кетті. Күн сенбі болатын. Қолымдағы бір жапырақ қағазды жетекшіме тапсырдым. Жұмыс уақыты аяқталған соң Мәдениет сарайына жол тарттым. Қарным да аш еді. Соған қарамастан Талия Рафаэлловнаның ашық сабағына қатысуға бел будым. Қаланың тарихы тұнып жатқан мұражайға барған күні «Солнышко» мультипликация үйірмесіне де кіріп шыққан болатынмын. Бұл үйірмеге жиырмаға жуық оқушы қатысады екен. Ашық сабақтан соң ғана бұл ұжымның жұмысымен толықтай таныса алдым.

---

---

Мультипликация

Өлген тілдің түсіндірме сөздігінде мультипликация сөзіне «көбейту» деген түсініктеме берген. Қазақша айтсам, техникалық амалдар арқылы үстелде жатқан суреттердің ауысу реті бойынша қозғалыстағы суреттер иллюзиясын жасау ғой. Еуропалықтар мұны «анимация» дейді. Француздардың сөзі екені рас, Le Grand Robert деген алты томдық түсіндірме сөздігінде бұл сөзге «тірілту», «жан беру» деген мағына берген. Жалпы, мультипликация туралы орыстар жақсы мәлімет берген. Ал мен ашық сабақ барысында мультфильмнің әлі жарық көрмей тұрып қандай қадамдардан бастау алатынын көргем. Grand Duos-ым көргенімен бөліссін ал.

---

---

Алғаш келгенде мұғалім мен оқушылар диалогының куәсі болғанмын. Жоқ, бұл мектеп емес, үйірме. Талия апайдың педагогикалық іс-әрекетіне қызықтым. Балаға деген мейірімі де бар, жұмысына деген адалдығы да көрініп-ақ тұр. Балалар ойынға еріксіз беріліп кеткен тұста ұстазы үлгілі түрде ескерту жасап, балалардың ойынды ары қарай жалғастыра беруіне рұқсатын бергені де естен кетер емес. Бұл балалар мультфильмді қалай жасайды екен? Өздері дыбыстайды екен. Жалпы, мультфильмді дүниеге әкелудің қиындығын саналы түрде дұрыс түсінемін. Міне, балалардың қандай міндеттер атқаратыны, мультфильмді қалай дыбыстайтыны менің ұйықтап жатқан қызығушылығымды анимациялық түрде теуіп оятқан да болатын.

---

---

---

---

Жаттығулар жұмысыБалалар жаттығудың жеңіл түрінен бастаған болатын. Бір қызығы, ұстаз да бірге жаттықты. Әй, педагог деп бекер жазбадым ғой мен. Әлбетте, мұндай жаттығулардың мультипликациямен қырық қайнаса да сорпасы мен көжесі бірге қайнайды. Бар болғаны, назарыңыз суреттерде болсын.

---

---

Бұл не жаттығу деп ойыңызға «жоңғар шапқыншылығын» жасай көрмеңіз. Сіз үшін жаттығуларды видеоға түсірген болатынмын:


Мына видеода балалардың мультфильмді қалай дыбыстайтынын көрмесеңіз де, дауыстарына қызығатын боласыз. Жаңылтпаштарды сайрай жөнелетін дауыстар әлгі Союзмультфильм туындыларындағы дыбыстауларға өте-мөте ұқсайтын сияқты, иә?!

---

---

---

---

Мультфильм

Негізі, ашық сабақта көбінесе жаттығумен жұмыс болды. Содан соң мұғалім нобайдағы жұмысымен бөлісті:

---

---

Сабақтың соңына таман балалардың пластилиннен жасаған кейіпкерлерін көрдік.

---

---

Сабақтың қанша уақытқа созылғаны есімде жоқ екен. Әйтеуір, қарнымның қатты ашқаны анық есімде. Шаршау да болды. Мұнда сонымен қатар «Мечта» сурет өнері студиясы бар еді. Ал оның жай ғана көрмесі өтіп жатты.Елена Васильевнаның балаларының суреттерін тамашалауға шамам жетпеді. Қарнымның қатты ашқаны әрі қарай шыдатпады. Талия Рафаэлловнаның да пікірін алмай үйге қайтып кеттім. Дегенмен, қаңтар айында дыбыстап, ақпан айына қарай мультфильміміз дайын болады деген.

---

---

Ертеңіне жұмысқа жетсем, директор мырза арызыма қолын қойған екен. Жетекшім арқылы жолдаған болатынмын. Айлық та түскен екен. Түбіртекті жыртып тастадым. Өткен айда да осындай жиырма мың теңгенің көлемінде айлық алған едім. Жұмыстан өз еркіммен шыққаныма еш өкінбедім...

---

---

P.S.

«Желтоқсан оқиғасы» Тәуелсіздік әперді ме?

     Күмәнім бар. Бірақ осылай айтқаным үшін қаншама адамнан балағат естігенімді санап тауыса алмаспын :) Өйткені 16-желтоқсан қарсаңында әлеуметтік желілерде тәуелсіздігімізді алып берген желтоқсаншылар деген пікір белең алып жүр. Тіпті сол оқиғаға қатысқандардың өздері осы пікірді алға тарта беретіні жасырын емес. Тікелей айтпаса да, жанама түрде. Тіпті баспасөз беттерінде де кездесіп қалып жүр. Рас, «Желтоқсан оқиғасы» қазақ тарихында ауыр да қасіретті парақтың бірі болып жазылары белгілі. КСРО атанған қанқұйлы алып машинаның алдына қаймықпай қарсы шыққан батырларды қалай құрметтесек те, артық болмас. Бірақ...

     Кішкене кезімнен бері естіп келе жатқан осынау «Желтоқсан оқиғасы» туралы қаншама шығарма, қаншама деректерді оқыдым. (Яғни қазір құпия құжаттарға қолы жетпейтін, тек желтоқсан туралы іздеген адамның қолына түсетін құжаттар мен тарихи деректерді қарасаңыз, осы сұраққа мен сияқты күдік келтіретініңіз белгілі). Сонда да дәл тақырыптағы сұраққа жауап таба алмадым. Сөз көбейтпей, неге күмән келтіретінімді қысқаша айтып кетейін.
     Айталық тәуелсіздікті кімнен алдық? Әлбетте, КСРО-дан. Ендеше нақты құжаттар мен тарихи деректер, шетел баспасөзіндегі шолуларға қарасақ, «қызыл империяның» құлауына «қырғи-қабақ соғыс», мұнай бағасының арзандауы, соның салдарынан рубльдің құнсыздануы, экономиканың әлсіреуі, қала берді КСРО генсекретары Горбочевтың ЦРУ-дың адамы деген пікір әлсіз болса да, баспасөздерде аз айтылып жүрген жоқ. Ал желтоқсан оқиғасының ықпалы туралы бірде-бір дерек естімеппін.
     Әрине, оқиға туралы деректердің бәрін оқып шықтым деу мүмкін емес. Бірақ баршаға қолжетімді құжаттарды оқып шыққанда, күмәнім қоюлана түсті. Негізі бұл пікір кейінгілерді 1991 жылғы 16-желтоқсанда қол қойылған «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігі туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңымен шатастырып алғаннан туындаса керек.
     Ал енді «Желтоқсан оқиғасына» оралайық. Сол кезге көз салсақ, ең маңызды бір сұрақ туындайды:

16-желтоқсанда жастар тәуелсіздік үшін күресті ме?

     Тағы да күмәндімін. Біріншіден, деректерге қарағанда жастар шеруі 17-желтоқсанда басталды. Әлбетте, оған түрткі 16-сы күні Г. В. Колбиннің Қазақстан Компартиясы ОК бірінші хатшысы болып тағайындалғаны екені рас. Бірақ біз айтып жүрген оқиға ертесі басталып еді ғой.
     Екіншіден, шеруге шыққан жастардың қолында "Әр халықтың өз ұлттық көсемі болу керек" деген ұранмен қатар, «Ленин идеясы жасасын!» плакаттар да болған. Бұл нені білдіреді?
     Демек, олардың ойларында КСРО-ны құлатайын, болмаса қазақ жеке шықсын деген «өзге пиғылды» ниет болмағаны көрініп тұр. Сонда олар қалай Тәуелсіздік алып бермек? Оның үстіне КСРО-ны сақтап қалу жөніндегі референдумда Қазақстан халқы «иә» деп жауап берген және одақтан ең соңғы болып шыққан мемлекет болды. Бұған әрине, басшылардың қатысы болар, бірақ сол кезде желтоқсаншылардың еңбегі қайда?
     Осындай жайттарға қарап, қорытынды жасасақ, «Желтоқсан оқиғасы» КСРО-ның тарауына негіз болған жоқ деген пікірге тірелеміз(Қазақстанның соңғы болып шыққанын ескеріп, КСРО-ның тарауы ұғымымен бір қарап отырмын).
Алайда, қазақ халқының өміріндегі маңызды кезең болғандықтан, оған нақты баға берілу керек. Алайда «әрі тарт, бері тартпен» әлі шешілмей келе жатқан мәселе бұл. Әлеуметтік желідегі жұртшылықтың да «Тәуелсіздік күні» қарсаңында жұлмалап жатқаны да осы сұрақ:

Желтоқсан оқиғасы: қозғалыс па, көтеріліс пе, әлде толқу ма?

     Мүмкін, 17-желтоқсан. Жарайды, қойшы ол маңызды емес. Маңыздысы қандай дүрбелең?
     Оқиға емес деушілер өте көп. Әй, сонда болған жағдайды оқиға демегенде, не деп атаймыз? Оқиғаның үлкен-кішісі болады. Бірақ олай айту баға беру емес қой. Сондықтан тағы бөлшектеп көрейік.
     Жалпы саяси қозғалыстың анықтамасы – өкімет билігі үшін күрес арқылы қазіргі жағдайды өзгертуге немесе үкіметке ықпал жасай отырып, оны нығайтуға тырысқан қоғамдық күштерді айтады екен. Осы жағынан аздап келеді. Бірақ қозғалыстың нақты сипатында белгілі бір мерзімді болмай ма? Бастаушысы, басқаруылуы, ұйымдастырылуы тағы бар дегендей… Ал деректер Желтоқсан оқиғасына Колбиннің тағайындалуы түрткі болғанын айтады. Басы да, аяғы да жоқ, өте қысқа мерзімді қозғалыс болуы мүмкін емес.
     Көтеріліс десек, бірден көз алдымызға қару ұстанған адамдар елестері сөзсіз. Басқа не болушы еді?! Аты айтып тұрғандай көтерілу, өре түрегелу. Қанша жерден стихиялы түрде болса да, көтерілістің де бастаушысы, ұйымдастырылу мерзімі болады. «Азаматтық көтеріліс» дегенді алға тартсаңыз да, ол аяқ асты пайда болмайды. «Бұрқ ету» деген тіркес әдеби шығармаларда болар. Әйтсе де аттан дегенде билікке қарсы атқа міне шапқан әрекетті қазақ тарихынан таба алмайсыз. Демек бұл нұсқа да «істен шықты».
     Менің ойымша Желтоқсан оқиғасы толқуға көбірек келетін сияқты. Былайша айтқанда мемлекет ішіндегі билікке наразылық. Өйткені жоғарыда айтып өткендей, алаңға шыққан жастардың ойында егемендік алу, жоғары билікті құлату, болмаса коммунистерден азат болу болмағанын көріп отырмыз. Рас, Қазақ АКСР-ы басшылығына қазақ отырсын деген талап болды. Бірақ бұл ұлттық саясатты негізге алды деуге келе ме, тәуелсіздікті былай қойғанда? Жеке басты кемсітушілік салдарынан осындай жағдай болды деуге мәжбүр етеді тарихи деректер. Өйткені бұған ұлттық дейтіндей орыс пен қазақтың арасындағы шиеленіс емес, алаңға шыққан жастардың басым көпшілігі қазақ болғанмен, ішінде 26 орыс, 18 ұйғыр, 10 татар, 7 қырғыз, 4 өзбек, 4 кәріс және бірнеше (қарақалпақ, грузин, шешен, грек, украин, башқұрт) ұлтының өкілдері болғандығы дәлел бола алады (тапқан деректер бойынша бұл мәліметтер сол кездегі ішкі істер министрлігінен алынған).
     Көрдіңіз бе, тапқан-оқыған деректерім менің осылай ойлауыма әсер етіп отыр. Ал бұндай билікке қарсылық қазір әлемнің түкпір түкпірінде болып жатыр. Тіпті Еуропа елдерінде де. Бірақ бұны ешкім көтеріліс немесе қозғалыс деп атамайды. Толқу деп баға береді. Айталық Түркиядағы Гези саябағындағы талдарды кесуге қарсы наразылықтың соңы Ердоғанға кет деумен жалғасқан жоқ па? Онда да бірнеше адам өліп, мыңдаған адам жараланған еді.
Білем, сіздің көкейіңізде «жастар өзге ұлт өкілінің сайлануына қарсы шықты, Түркиядағыдай емес» деген пікір тұр. Бірақ ол да өтірік сөз. Өйткені Деректер Қонаевтың орнынан алынғанына емес, айдаладағы Колбиннің сайланғанына наразылық туғанын айтады. Әйтпесе оған дейін Қазақстанды кіл қазақ басқарып келмегені әмбеге аян. Аяқ астынан намысы оянып кетті дей алмаймын. «Колбин емес, елдегі өзге ұлт басқарса болмай ма» деген сарындағы пікірлерді көзім шалған-ды.
     Міне, қолым жеткен деректерді қарап отырып, мен түйген пікір осындай. Бұлардың барлығы әлеуметтік желілерде отырып, негізсіз пікір айтатындарға қарсы білдіретін ойым еді. Босқа даурығып, тарихты зерделеген ұрпақтың алдында өтірігіміз шығарғанша, нақты деректерге сүйенген артық болмас.
     Осындай негізсіз псевдопатриоттық әңгімелерді айтқанша,

«Желтоқсан оқиғасындағы» батыр ұл-қыздардың тұлғалық келбетін, азаматтығын неге кейінгілерге дәріптемеске?!

     Расында да, мемлекет «желтоқсаншыларды» бағаламайды, көтермейді, әлеуметтік жеңілдіктер жасалмайды деп билікті жамандаумен боламыз. Бірақ қарапайым халықтың өзі олар туралы керемет білетініне сеніміңіз кәміл ме? Билік тұрмақ айқайлап жүргеендердің өздері Қайрат пен Ләззатты, Ербол мен Сәбираны тек қана 16 желтоқсанда еске алатынын көріп жүр емеспіз бе?
     Неге?
     Оның себебі біреу-ақ! Біз олардың себебін саясатқа тіреп қойғанбыз. Билік мойындау керек, орыс мойындау керек, геноцид, біз қырылдық деп соңы өш алу керекпен аяқталады. Сонда біздің ойлап жүргеніміз кек пе? Мүмкін саяси ұпай жинау болар?
     Құрып кетсінші, мен үшін олардың бірі де бір тиын. Тіпті өліп кеткен боздақтар үшін де кектің қажет екеніне күмәнім бар.
     Сонда не істеу керек?
     Дәріптеу керек. Бірақ жаңағы жалған ұрандармен, популистік жарнамалар емес, Қайрат, Ерболдарды кезіндегі Павлик Морозов немесе Ғани Мұратбаев секілді неге жастардың кумиріне айналдырмасқа?! Оларды ҰОС соғыс ардагерлерімен теңестіруге тырысып, дау тудырғанша, ұлттың намысын таптатпай, қазақ екенін көрсетіп кеткен ер екенін дәріптесек қой шіркін! Мағынасы мүлде жуымайтын ҰОС ардагерлерімеен емес, Алаш қайраткерлері, «Жас тұлпар» ұйымымен, «Целиноград оқиғасымен» бір қатарда қарастырған жөн емес пе?! Жас ұрпаққа «Желтоқсан оқиғасының» саяси мәселесін алға тартқанша, жоғарыдай айтып өткендей, Қайрат Рысқұлбектің «Мен алаңға қазақ қызын ұрып жатқандықтан келдім» деген бір ауыз сөзінің астында қаншалықты ердің ісі, ұлттың тәрбиесі жатқанын ұғындырсақ кәні?!
     Ол үшін билікті әурелеп емес, өз ұрпағымызға мақтанышымыз ретінде көрсете білсек, желтоқсан құрбандарының нағыз аңсаған арманы орындалған болар еді. Ол үшін «Қайрат Рысқұлбеков» атындағы «Ұлт батыры» деген халықтық атақ бересің бе, жыр дастан арнайсың ба, ән жыр арнайсың ба, өз шаруаң. Тек 16 –желтоқсандағы науқандық шараға айналдырмасаң бопты. Өйткені, тағы да айтам,
     Сенің популистік ұрандарың мен науқаншылдығыңның құны көк тиын!!!

Аллаһ Тағаланың 4 уәдесі:
1. «Шүкір етсеңдер, нығметті арттырамын».
2. «Мені ойласаңдар, сендерді ойлаймын».
3. «Менен тілесеңдер, беремін».
4. «Кешірім сұрасаңдар, кешіремін»…

тойота каринамды сатып, үстіне жаңа ақша қосып көлік алайын деп едім. Опель астра, Форд фьюжн, Шевроле болып тұр таңдауым. Сосын көршілес Ресейден алмақшымын. Тойота 2010 жылғы болу керек, евро 4 бойынша. Ұсыныстарыңызды айта отырсаңыздар.

Міне, тағы да сол уақыт. Бұл уақыт – менің бірінші өмірімден екінші өмірге ауысуым. Аз қалды, өте аз… міне, компьютерімінің қосылуына бірер секунд… па, шіркін, технология! Бірден-ақ қосылды. Ендігі интернетімнің қосылуы… қане, қане… міне, жарайсың! Фейсбук, қош көрістік!



Негізінде мен өмірде тұйық, аса көп адамдармен тіл табыса алмайтын, жалғыз жүретін адамдар қатарындағы жанмын. Үйде жалғыз өзіммін, жалғыз дегенде тек өз жұмыстарымен ғана шұғылданатын үй қызметшілері бар, ал әке-шешем жұмыстарымен әрдайым шетелдерде жүреді. Сабақта ең соңғы партада жалғыз өзім отырамын. Шынайы өмірде мен әлеуметтік желідегі болған жағдайларды ойлап отырамын. Ешкімді естімеймін, көрмеймін, жалпы, ешкіммен ешқандай жұмысым жоқ. Маған десе, қай кезде, қай жерде болсамда ғаламторда отырар едім. Әттең, мектепке ұялы телефон мен ноутбук алып жүруге болмайды. Бұл – мектептегі ең маңызды ереже. Бұл ережені бұзған жағдайда мектептен шығып кету қаупі бар. Ал мектептен шығуға болмайды, әке-шешемді ренжіткім келмейді. Айына бір-ақ рет көретін отбасыма өзім жайлы жаман ой қалдырмасам деймін. Өйткені олар менің орта білім алуыма бар жағдайды жасап отыр.
Әлеуметтік желі – бұл менің өмірім. Ол болмағанда мен жалғыздықтан о дүниелік болып кетер ме едім? Бұл арқылы мен өзімнің бұл өмірде жалғыз емес екендігімді білдіреді. Дүниенің екінші бұрышында да мен сияқты, екінші өмірімен ғана өмір сүретін адамдар бар және олар мені қолдайды. Солардың бірі – Зэйн. Зэйннің шын табиғатын мен білмеймін, алайда мен үшін ол мейірімді, қарапайым, қалжыңды жақсы көретін және бұзық. Онымен сөйлескен маған қызық, бір жеңілденіп, серпіліп қаласың. Онымен танысқаным да өте қызық болды. Бірде ғаламтор желісінде ask.fm деген сайта отырдым. Бұл сайта анонимді түрде кез-келген адамнан білгің келген сұрағыңды қойып, жауап алуға болады. Бірде, ойынмен Зэйн Малик, яғни әлемдік жұлдызды топ «One Direction» тобының әншісі, бар ма, әлде жоқ па екенін білгім келді. Қарасам, бар және сол секілді. Қуанғанымнан, төбем көкке жетті. Бірден сұрақ қоюға көштім. Қойған бетте жауап келеді, қызық. Соңында, өзімнің фейсбуктағы адресімді беріп, мені өзіне қосуын өтіндім. Айтқан бойында мені қосты. Қуаныштан жүрегім жарылайын деп тұр. Фейсбукта кәдімгіше сөйлестім, мен оны әлем жұлдызы деп санап тұрмын, бірақ біраздан соң, ол маған өзінің жұлдыз емес екендігін айтты. Жай ғана кездейсоқ атымыз бен түріміз ұқсайды деді. Таңдайым жерге түсіп қалардай таң қалдым. Алайда, оның әлем жұлдызы болып шықпағанына еш ренжімедім, керісінше өзіме жаңа дос таптым. Соған ризамын.
Тағы бірі – Том. Ол Америка Құрама Штаттарындағы Вирджиния штатының тұрғыны. Білуімше, ол жан-жақты. Көбіне маған ақыл айтып, дүниетаным туралы көзқарасымды тез өзгерте алады. Ең қызықтысы, ол әлем саясаттын жақсы біледі және Қазақстан тарихымен де жетік танысқан. Көбіне білмейтін жайларды менен сұрап отырады. Онымен сөйлесе бастауымда бір әңгіме жатыр. Фейсбукта World News деген әркім өз пікірін жаза алатын саяси топ бар. Мен ғаламторда көп отырғандықтан, әлем жаңалықтарын көп оқиымын, сол топқа өз пікірімді білдіремін. Томмен танысқан уақытқа дейін менің пікіріме ешкім қарсы тұрмайтын, бір сәтте Том қарсы ойын білдіріп жазып еді, бәрі де менің жазғаныма қарсы шықты. Содан, қаты ашумен оны фейсбуктен тауып, өз жазғанымның дұрыс екендігін дәлелдей бастадым. Ол өз айтқанынан айнымады, өзін жақтады. Ақыр аяғында, мен жеңілген сияқты болдым. Осымен екеуміздің әңгімеміз аяқталады деп ойлағанмын, сөйтсем келесісінде өзі жазып, өмір, экономика, саясат жайлы біраз әңгіме шерттік. Содан міне, 1-2 айдың шамасы болып қалды, достығымыз жарасты.
Бір күні екеуміздің әңгіме барысында біздің ел туралы әңгіме басталып кетті.Мен өз елімнің мұнайы басқа елге сатылып, өз елімнің тоналып жатқанын айттым. Ол мен қолдайды деп ойлағам, алайда менің көзқарасымның бұрыс екендігін дәлелдеп берді. Оның айтуынша, егер де қазақ елі өз мұнайын сатпағанда, қазіргі Монғолия мемлекеті сияқты, ол елдің бар-жоғын да білмей қалатын едік дейді. Том сөздерінің жаны бар, менің дұрыс емес деген нәрсенің еліміз үшін өз пайдасын әкеліп жатқанын түсіндім. Шыны керек, бірден емес, арада біраз пікір-талас болды.
Байқағаныңыздай, мен көбіне шетел адамдарымен сөйлесем. Неге десеңіз, олармен еш қиындық тумайды, қайта керісінше, тілді жақсы үйренесің. Ал Қазақстандықтармен сөйлессем, кездесуге шақырады, анау дейді, мынау дейді және қазақ бола тұра, мақтаншақтық па, білмеймін, орысша сөйлеп ішімді күйдіреді. Бір сөзбен айтқанда, олармен сөйлескен мүлдем қызық емес…
Әлеуметтік желіде менің достарым өте көп. Бәлкім, досым деуге келмейтін шығар, жай ғана таныстарым. Жақын достарым — Том мен Зейн.
Бірде фейсбуктағы парақшама бір қазақ қосылды. Аты Самат екен. Суреттеріне қарасам, түрі таныс. Қайдан көрдім екен?.. Әрине, қосылса қосылсын, жазғысы келсе жазсын, маған бәрібір. Дегенмен түрі сүйкімді екен. Жоқ… мен оған жазбаймын, өзі жазсын… жігіт қой.
Бір күн өтті. Екінші күн өтті. Том, Зэйн басқа да достарыммен сөйлесіп жүрмін. Бірде намысыма тиіп кетті, неге қазақпен сөйлеспеске?.. Ал, нар тәуекел, алдымен жаздым «сәлеметсіз бе!» деп, шамамен 10 минут өтті, жауап жоқ. Қиын екен біреуден хабар күткен, шыдамым жетпей кетті. Далаға шығып, жүріп келдім. Ұзақ уақыттан кейін келсем, жауап келіпті. Сондағы жауап: «Сәлем!». Шамамен 1 сағаттан кейінгі жауап бір ғана сөзден тұрады… Неге екенін білмеймін, осыған өзімше ренжіп, болды кірмеймін деп шығып кеттім.
Осыдан күні бойына ойланып жүрдім. Ойлағаным неге шетел азаматтарымен сөйлескен оңай, оларға бір жазсаң әрі қарай өздері әңгімені өрбіп, ширатып жібереді. Ал, қазақтар ше? Өр көкіректік пе? Өздерінше, менсінбеушілік пе?..
Күні бойы құлағымда наушник болды. Ой толғаныста далада ұзақ жүрдім. Алайда, еш қорытындыға келе алмадым.
Қайта интернетке кірдім, әдеттегідей, Том мен Зэйнмен сөйлесіп отырмын. Әңгімелері қызық, фейсбуктың ішіне кіріп кетіппін. Көңілім көтеріліп, анау Самат дегеннің бар екенінде сезбей қалыппын. Бірде Том өзінің парақшасына кіріп, жазған блогын көруімді өтінді. Бірден келісе кетіп, парақшасына кіріп оқыдым, енді шыға бергенде Саматтың сайта отырғанын байқап қалдым. Өзімше, көкіректеніп, менің онда еш шаруам жоқ деп, көңіл аудармауға тырыстым. Әрі қарай Томмен сөйлесіп отырдым. Бірер сәттен кейін Том сайттан шығып кетті. Отырдым, жаңалықтар оқыдым, музыка тыңдадым. Кейіннен, Саматтың сайта отырғанын қайта байқап қалдым. Жазғым келіп тұр, алайда қолым бармай тұр. Бір тосқауыл. Әй, тәуекел, жазамын.
М: Сәлеметсіз бе!
С: Сәлем
М: Қалайсыз?
С: Шүкір, Алла деп…
Осыдан отырдым, қашан менің жағдайымды сұрайды екен деп. Шамамен 10 минутай өтті, бір кезде:
С: Өзің қалайсың?
М: Жақсы, не істеп жатырсыз?
С: Сіз демей-ақ қой, жай жұмыста отырғанмын.
М: Ааа, қандай жұмыс атқарасыз?
С: Сен шында да осыны сұрап отырсың ба?
М: Иә, ал не болып қалды? Сұрамауым керек пе еді?
С: Жоқ, әрине, тек таң қалып отырмын.
М: Неге таң қаласыз?
С: Мені қазақ елінің бәрі теледидар арқылы таниды, неге бұл қыз мені танымай отыр деп таң қалудамын.
М: Танымай қалғаныма ренжімеңіз) Теледидар көрмеймін. Көрсемде тек клиптер көремін. Сонымен сіз кімсіз?
С: Хабар агенттігінде жаңалықтарды жүргіземін.
М: Журналистсіз ғой сонда?
С: Жоқ, жүргізуші
М: Екеуі бір ғой?
С: Біреулер үшін бір мамандық, біреулер үшін екеуі екі түрлі мамандық…
М: ммм
Осыдан тағы да үнсіздік. Біраздан соң қарасам, ол сайттан шығып кетіпті. Көңілімде бір тынышсыздық орнады. Ерекше сезім, бұрын сезбегем. Музыка тыңдап, біраз жаттым. Содан ұйықтап кетіппін. Мен үй жинастырып жүрмін, ыдыс, еден жуып, қоқыс тастап жатырмын. Оянып кеттім, түсім екен ғой. Тездетіп үй тапсырмаларды жасап, қайта фейсбукке кірдім. Оқылмаған бір хабарлама, қарасам Саматтан екен.
С: Өзің немен айналысасың?
М: Мектепте оқимын
С: Қай сыныпта?
М: 11
С: О, биыл бітіреді екенсің ғой?! ҰБТ-ға дайындалып жүрсің бе?
М: Жоқ, мен ҰБТ тапсырмаймын
С: Неге?
М: Өткен айда Байқоңырда Халықаралық ғылыми жұмыс жарысы болған, содан орын алдым, орынмен қоса ҰБТ-дан 125 баллды да алдым.
С: мм, жақсы, құтты болсын! Қай сабақтан?
М: Рақмет. Физика
С: Болашақта кім болғың келеді? Қандай мамандықты таңдайтын ойын бар?
М: программист
С: жақсы, жақсы
М: мхм
Қайта үнсіздік. Көкейімде сұрақтар өте көп, тек қалай сұрарымды білмеймін. Маған Саматпен сөйлесу қиынға соғып тұр. Неге екені белгісіз… Қиындығы, мүмкін, оның менімен дұрыс сөйлеспейтіндігінен шығар?
Фейсбуктын хат келгендегі даусы шыға кетті. Өзімше қуанып, Саматтан болар дегенмін, сөйтсем Зэйн жағдайымды сұрап жазыпты. Көңілім босап кетті. Зэйнге білдірмей, дым болмағандай, әдеттегідей сөйлестім.
Таң атты. Күнделіктегідей сабаққа бардым. Ойымнан Самат кетер емес. Ол туралы көп нәрсені білгім келеді. Ал сұрауға қысыламын. Ойлана, ойлана бір шешімге келдім. Одан білгім келетіннің бәрін сұраймын, сұрағанда тұрған ештенке жоқ. Сабақ бітпей жатып, үйге қайтып кеттім. Бірден бара сала фейсбукқа кірдім және дәл уақытында. Фейсбукте Самат отыр. Қайтадан өзім бастадым.
М: Сәлеметсіз бе!
С: Сәлем
М: Қалайсын?
С: Жақсымын, өзің ше?
М: Жақсы
М: Не істеп жатырсын?
С: Жай отырғанмын
С: Неге парақшаңда суреттерің жоқ?
М: Қойғым келмейді
С: Неге?
М: Қажет емес
С: Түсінікті
Менің парақшамдағы суреттерімнің бар-жоғы оны қызықтырады ма? Менің түрімді қайтеді ол? Бәріміз адамбыз ғой, бет-ауызымыз бар. Әлде, мен оны қызықтырамын ба? Маған қызығатындай ештенке болған жоқ қой, алайда?..
М: Сұрақ қойсам, қарсы емессің бе?
С: Қоя ғой
М: Үйленгенсің бе?
С: жоооқ, бойдақпын, әрі қызым да жоқ.
М: Неге?
С: Ойымдағы қызды кездестіре алмай жүрмін.
М: Тезірек кездестіруіңе тілектеспін.
С: Рақмет!
Осыдан соң суреттерін тағы бір қарап шықтым. Неге екенін білмеймін, жүрегімнің соғысы жиіленіп, біртүрлі сезініп кеттім. Бұрын соңды болмаған сезім. Суретті көріп біттім, жоқ қайта қайталап көремін. Осылайша, түсініксіз бір оймен, айналдырған 10 суретті қайталап көре бердім. Ойым бөлініп кетті. Том жазыпты. Негізінде, Зэйнге қарағанда, Том қандай әңгіме болса да, шешімін тауып береді. Сол үшін өзімнің қазіргі сезімімді жазып бердім. Ол ұзақ уақыт жауап жазбай отырып, сен ғашықсын деді. Қайдағы ғашықтық, кімге ғашықпын? Саматқа ма? Мүмкін емес, өмірімде көрмеген адамға қалай ғашық боламын?.. Сан алуан сұрақтар…
Бір ырғақпен Саматпен сөйлесе бердім. Өкініштісі, әңгімені өзімнің бастауы, қуаныштысы, оның менімен сөйлесетіні. Біршама қызық сөйлесетін болдық. Бір-біріміздің мінездерімізді білетіндей шамаға жеттік. Тіпті, бір-бірімізбен күн сөлеспесек тұра алмайтындай болдық. Жалпы айтқанда, өмірім түбегейлі өзгерді. Басты жаңалығым, теледидар көріп, өмірдің тамашалығын көре бастадым. Айналамдағы болып жатқанын бәріне көңіл аударып, бірге оқыған сыныптастарым мен ұстаздарымның атын білдім. Алайда, әлі күнге шейін ешкіммен сөйлеспеймін, сөйлесуге де тырыспаймын. Өйткені, мен оларды түсінбеймін.
Бойымда бір қорқыныш бар. Егер мен Саматпен өмірде кездессем, қалай болады екен? Өмірімде ешкіммен кездеспеген мен тек әке-шешем мен үй қызметшілерім мен сөйлесемін ғой. Қалай болады екен??? Кездескім келмейді, бірақ мен оған ғашықпын. Қызық, адамдар ғашық болса, кездескілері келуші еді, ал мен керісінше… Мен қоғамнан ауытқыған адаммын және маған қайта қоғамға кіру қиынға соғады. Себебі, мені қоршаған адамдардан көңілім қалған.
Түннің ортасы. Ноутымды құшақтап Саматпен сөйлесіп жаттым:
С: Кездесуге қалай қарайсың?
М: о_О
С: Не болды? Сонша уақыт сөйлескенде кездескің келмей ма?
М: эээээм……
С: Бәрі дұрыс па??? Жай ғана кездесуге шақырып тұрмын ғой?
М: Ойланып көрейін…
С: Ойланатын несі бар? Жай ғана кездесу ғой. Қане, ертең бірге киноға барайық.
Киноға бару? Бірге отырып шай ішкеннен жақсы ғой. Көп сөйлеудің қажеті де болмайды. Келісіп көрейін, әйтпесе ренжіп қалар…
М: Жарайды
С: Ертен сағат 5-те Керуендегі киноға барайық?
М: Қарсы емеспін.
С: Телефон номеріңді бересің бе?
М: Қажеті жоқ. Өзім тауып алам сізді.
Қайтадан «сізді», неге сыпайы түрге көштім. Бұл ненің белгісі?
Жуынып жатырмын, анда-санда айнаға қарап тамсанып қоямын. Айнаны қолыма алып ем, бірден қолымнан түсіп кетті. Шошып ояндым. Неткен қызық түс?
Келесі күннің таңы әдеттегінше арайлап атпады. Еш нәрсеге де зауқым жоқ. Жата бергім келді. Ең бастысы, фейсбукке де кіргім келмеуі. Ақыр соңында, өзімді қинап тұрғыздым. Өзімше сәнденіп, киноға жиналдым. Бұрын соңды көйлек кимейтін едім, енді соны киюді шештім. Осылайша киноға кеттім. Жол бойына өзімді жайсыз сезіндім. Бүкіл адамзат маған қарап тұрған сияқты көңілімде тынышсыздық орнады. Нысанама жеттім.Көп адамдар. Саматты іздей бастадым. Ақыр аяғында таптым, қасына барып:
М: Сәлеметсіз бе!
С: Сәлем! Қалайсың?
М: Жаксы…
Осыдан кейін тілім байланды да қалды. Аузымнан еш сөз шықпады, тек сұрақтарына басымды иіп қана жауап бердім. Өзі де қызық болып қалды. Шаршады ма, соңында еш сөйлемей қойды. Ал мен болсам, түріне қарап қана отырдым, бар кино бойы… Кино біткен соң:
С: Жарайды, ендеше сау бол!.. – деп кетіп қалды.
Мен туралы не ойлады екен? Көңілім босап, жылағым келді. Тезірек үйге қайтып, фейсбукке кірдім. Самат отыр екен. Жазайын ба, әлде жазбайын ба? Не істесем болады? Суретін қосып қойып, бетіне қарап отырдым. Көп уақыт өтпей, Саматтан хат келді.
С: Сенімен таныс болғаныма қуаныштымын! Сен өте сұлу екенсің, сұлулығыңа ақылың да жарасады. Бірге болып, бар өмірімді сенімен өткізсем деймін. Жаныңда болып бақытты болсақ! Мені бақытты жандардың қатарына қосар едің, егер де сен бүгінгі кеште фейсбукта қандайсың, өмірде сондай болсаң. Шынымды айтамын, ренжіме, сенің бір дертің бар-ау. Емдел, психологқа бар… Бұлай бола беруге болмайды. Ойлан! Ал мен сені өз өмірімнен, фейбугымнен өшіремін. Болашақта өз махаббатыңды кездестіресің деп ойлаймын. Сәттілік!
Дей келді де, мені достар тізімінен өшірді деген хат келді. Жүрегіме құдды бір қанжар тығылғандай болды. Көзімнен я жаста шықпайды, я жынды адамдар секілді күле де алмаймын. Тұрған орнымнан қалт етпедім. Біраздан соң есімді жиып, Саматтың суретіне қарап тұрып, өзімнің суретімді оған жібердім. Содан соң баяу жүріспен ас бөлмеге бардым, ең үлкен деген пышақты алып, жүрегіме қададым… Түк сезбедім. Бойымды суық жаулады. Қара жер қызыл қанға боялды…

P.S. Әңгіменің басты идеясы — әлеуметтік желілерде отырып, қоғамнан ауытқып кетпеу. Жоғарыдағы қыз өз өмірін қиюда, жігіттің еш қатысы жоқ. Тек шынайы өмірде жан дүниесімен бөлісетін жанның болмағанынан.
Оқиға өмірде болмаған. Бәрі менің фантазиям!

КерекИнфо сайтында «Нұр Отан» партиясының қолдауымен өткен репортаждар конкурсы аяқталды. 4 апта бойы блогерлер өз өңірлеріндегі жаңалықтарды репортаж форматында бөлісті. Сайысқа Астана және Алматы қалалары, Қызылорда, ШҚО, СҚО, Атырау, Қарағанды облыстарынан барлығы 15 блогер қатысты. Блогерлер 1 ай ішінде Салауатты өмір салты, Қоғам, Кәсіпкерлік, Мәдениет тақырыптары бойынша 39 жазба жазды. Репортаждарда қоғамдағы мәселелер, тұрмыстық тақырыптар, түрлі іс-шаралардан фоторепортаждар, сұхбаттар, қала көріністері орын алды. 4 жюри тарапынан бағаланған блогерлердің қорытынды рейтингі мынадай:

1. ademi_alem — 37,75
2. Aya — 35,25
3. tomarlik — 34,25
4. qonyrbai — 29,75
5. NazerkeAbibulla — 24,25
6. Basic — 23,25
7. AydosRymkul — 21,75
8. ErbolAliaskaruly — 13,75
9. tauewki — 7,25
10. Maqta_qyz — 7
11. FaraOn1 — 6,50
12. AlmasNakhypbek — 5,50
13. Sunshine — 5,00
14. Kuralayka — 4,00
15. DinarNahypbek — 1,50

4 турлық Мини-блогиадада ең көп ұпай жинаған жүлдегерлер:

1-орын: Зарина Долатаева (Шығыс Қазақстан облысы)
2-орын: Ая Өміртай (Астана қаласы)
3-орын: Нұрлыхан Қалқаманұлы (Қарағанды облысы)

Жеңімпаздарды құттықтаймыз!

«Керек тілші» сайысының қорытындылау 11 желтоқсан күні, сағат 15:00-де «Нұр Отан» партиясы ғимаратында өтеді. Жарыс жүлдегерлері бағалы сыйлықтармен марапатталады, белсенділік танытып ондыққа кірген блогерлерге арнайы диплом және естелік сыйлықтар беріледі.


Астана, Д.Қонаев к., 12/1

«Керек тілші» жобасында Мәдениет аптасы сапалы репортаждарға толы болды. Берілген бағалар төмендегідей:

ademi_alem — 10
NazerkeAbibulla — 7,5
tomarlik — 9,25
qonyrbai — 10
Basic — 6,25
Aya — 10

Android қосымшаларын Windows-та қолданудың көптеген жолдары бар. Соған байланысты түрлі эмуляторларды мысалға келтіруге болады. Ғаламторды шарлап, BlueStacks деген ыңғайлы да түсінікті бағдарламаны таптым. Бірақ оны эмулятор деуге келмейді, себебі Apk файлдарды ашатын Player-дың қызметін атқарады және ол эмуляторда қажет ететін барлық баптауларды автоматты түрде жасайды. Енді бағдарламаның өзіне көшейік.
1. Бағдарламаны мына сілтеме бойынша жүктейміз → www.bluestacks.com/
2. Оны орнатамыз (орнату процесі мен оптимизация 5-10 мин уақыт алады).
3. Орнатылып болған соң төмендегідей терезе ашылады.

4. Ендігі қадамда «пернетақтаны» баптап алуымыз керек. «Все приложения» бетіне өтеміз.

5. Настройки.

6. Дополнительные параметры.

7. Язык и ввод.
8. По умолчанию → «Аппаратура» дегенді сөнідреміз.

9. Тілді таңдаймыз. «Язык системый» сөндіріп, қажетті тілдерді таңдаймыз.

10. Келесі қадамда Настройки → Добавить аккаунт деп жәшік логинын жазу керек.
11. Поиск бетіне өтіп, Play Market-ке кіру үшін кез келген сөз жаза саламыз.

Ары қарай бәрі түсінікті).

Ескерте кететін жағдай: Бағдарламадан кіріп-шыққан сайын СЕГІЗІНШІ қадамды қайталап тұру қажет(((.

Бұл бағдарлама Android қосымшаларының мүмкіндіктерін зерттеуге, смартфоныңыз көтермейтін ойындар мен бағдарламаларды орнатып қолдануға ыңғайлы.

Қазақстандықтардың қоғамдық қабылдауларға өтінішпен келетін бес өзекті мәселесі, бүгін, Астанада «Нұр Отан» партиясының ең таңдаулы қоғамдық қабылдауы» республикалық байқауының қорытындысын шығару барысында жария етілді.

Азаматтардың қоғамдық қабылдауларға өтінішпен келетін өте өзекті мәселелері – жұмысқа тұру мен жалақының төленбеуі, тұрғын үй мен жер телімдерін бөлу мәселесі, әлеуметтік мәселелер (зейнетақы, жәрдемақы, материалдық көмек), коммуналдық қызмет көрсету сапасы және сот шешімімен келіспеу, сот шешімінің орындалмауы.

Айталық, жұмысқа тұру мен жалақының төленбеуі мәселесі азаматтар өтінішің — 21% құрайды, екінші орында — 15% мемлекеттік қордан тұрғын үй мен жер телімдерін бөлу, 11 % — ол әлеуметтік мәселелер (зейнетақы, жәрдемақы, материалдық көмек) және 6% — коммуналдық қызметтердің сапасы мен ТКШ үстінен шағым 3% — сот шешімімен келіспеу, сот шешімінің орындалмауы.

Партия Төрағасының бірінші орынбасары Бауыржан Байбек, Мемлекет басшысының «Нұрлы жол –болашаққа бастар жол» Жолдауында осы мәселелерге баса назар аударылғанын атап өтті.