Ғаламтор! Ғаламтор… Кейде жақсы, кейде… жаман тор! Техниканың дамып кеткені сондай, уақытымыздың көбі жанымызға жақын жандардың жанында емес, ғаламтордың алдында мониторға телмірумен өтіп кететін күндеріміз болады. Ой-санасы, жеке пікірі қалыптасқан, ерік-жігері мен таңдау мүмкіндігі бар адам болсақ та, дәл осы ғаламтор алдында дәрменсіздік танытып жатамыз. Біздің әрекетіміз осындай, ал ой-санасы қалыптаспаған, ақ пен қараны ажырата алмайтын балаларымыздың әрекеті қандай болмақ?

Өскемен, 2012 жыл. Бұл қалада дәл осы уақытта Қазақстандағы бірінші антивирус бағдарламасы жасап шығарылған еді. Жергілікті жастар Андрей Горковенко, Сергей Алешин, Андрей Куропаткин — сол Altair бағдарламасының авторлары, оларға мұндай бастаманы жүзеге асыруда көмек қолын созған да — қазақстандық жастар. Бағдарламалық өнім патенттелген, құрамы 100 пайыз Қазақстанға тиесілі деуге болады. Біздің тұңғыш. Тұңғыштар.

Қыркүйек айының 24-26 күндері аралығынға шығыс өңірінің халқы өзге аймақтардан қалыспай Құрбан айт мерекесін атап өтті. Халифа Алтай атындағы орталық мешітте таңғы Айт намазы оқылып, дұға етілгеннен бастап, мереке өз жалғасын тапты.
Құрбан айт мерекесінде құрбандыққа мал шалынып, оның еті үш бөлікке: өзіне, туыстарына және мұқтаж азаматтарға таратылып берілетіндігі көпшілікке аян. Бірақ, биылғы жылы құрбандыққа… 4 қыз шалыныпты. Дәл осындай отыз тістен шыққан сөз отыз рулы елге тарап, жастардың арасында мереке шырқын қашырды.
Жастар арасында әлеуметтік желі, соның ішінде Вконтакте, WhatsApp желілері арқылы таратылған суретте Бахабистер қыздарды құрбандыққа шалу үшін ұрлап жатқандығын айтса, жедел таралған аудиожазбада: «… қыздары! Жаңа хабарландыру болды! Байқап жүріңдер жолдан! Экстремизм жүріп жатыр! Осы қаладан 4 қызды ұрлап кетіпті. Ешқайда бармаңдар. Бүгін үйде отырыңдар. Ешқандай таксимен жүрмеңдер. Кешке көшеге шықпаңдар! Түсінікті ма? Үйде болыңдар. Осылай бәрлік қыздарға жетізіңдер. Па городу милиция жүріп жатыр» (жазба редакциялық жөндеуден өтпеген) деген саңқылдаған қыздың дауысы бірден жас буын өкілдерін дүрліктірді.
Дәл осындай хабарландыру 2012 жылы көптеп таратылған еді. Онда Оңтүстік Қазақстанда, Қарағандыда экстремисттер көшеге қағаз лақтырып, онда 40 баланы құрбандыққа шаламыз деп жарияланған-мыс. Сол жылдан бері дәл осындай хабар жаңа жылда, наурыз мерекесінде емес, Ораза айтта да емес, дәл Құрбан айтта таратылады.
Айталған хабар аясында тек әлеуметтік желілер ғана бір шулап қалды. Ал ресми ақпарат таратушы ғана емес, бейресми сайттардың өздері де бұл тарапта ауыз ашпады. Тек abai.kz сайты nur.kz сайтына сілтеме жасаған «Құрбандыққа «Адам шалады» деп алаңдауға негіз жоқ» деген мақаласында оның барлығы жалған екендігін көрсеткен.
Жасырмаймыз, балалар жоғалу үстіне. Дегенмен, оны дәл Құрбан айт мерекесінде құрбандыққа шалынып, еті жіліктеніп, таратылып жатқан жалған ақпаратпен немесе дезинформациямен байланыстырудың қажеті жоқ сыңайлы. Себебі көріп тұрғандарыңыздай ешбір жерде ресми ақпарат таратылмады және сақтық шаралары жүргізілмеді.
«Қорыққанға қос көрінеді» демекші, тәуелсіз, зайырлы және дін бірлестігі орнаған елде отырып, күлкіге қалып жатырмыз. Әрине, «Сақтансаң, сақтаймын» деген қағида бар. Жыл сайын «көрінбейтін адамдар» «көрінбейтін қыздарды» құрбандыққа шалғанына басымызды сұқпай, қалай ақиқат пен өсекті айыра білу керектігін үйренсек етті.

Мемлекеттік кірістер басқармасы Есіл ауданында салық төлеушілерге қызмет көрсетуге арналған жаңа орталықты салтанатты түрде ашты.

– Елордамыздың сол жағалауы жылдам қырқынмен өсіп жатыр. Сондықтан Есіл ауданында заманауи технологиялармен жабдықталған салық төлеушілерге қызмет көрсету орталығы ашылды. Қазіргі таңда салық төлеушілер мен мемлекеттік кірістер басқармасы арасындағы байланыс электрондық тәртіпке көшіп жатыр. Астана қаласы тұрғындарының 95%-ы мемлекеттік кірістер басқармасына электронды есеп тапсыруға көшкен. Олардың көбінің айтуынша, электронды есеп жіберудің артықшылықтары көп. Бүгін ашылған жаңа орталық салық төлеушілердің уақытын үнемдеп, сапалы қызмет алуларын қамтамасыз етеді. Өйткені қызмет көрсету электронды кезек арқылы жүзеге асып жатыр, – деді Астана қаласы Мемлекеттік кірістер Департаментінің басшысы Әбілқайыр Сқақов маңыздылығына тоқталып.

Орталықта салық төлеушілердің өз бетінше өтініштер мен салық есептерін жіберуге арналған терминал іске қосылған. Салық төлеушілер терминалды пайдалануды тез үйреніп, алғашқы күннен бастап салық есептерін жүргізіп жатыр.

Астана қаласының кез келген салық төлеушісі өздерінің салықтық міндеттемелерін «Жеке кәсіпкерлерге арналған салық төлеушінің жеке кабинеті» сервисі арқылы да өтей алады.

Биыл қаңтар-тамыз аралығында Астана қаласының кәсіпорындары мен ұйымдары 261 582,7 млн теңге сомасында құрылыс жұмыстарын орындады, деп хабарлады Астана қаласының Статистика департаменті.

Орындалған құрылыс жұмыстары көлемінің 62,9% ең жоғары үлестік салмағы жеке меншік мердігерлік ұйымдарға, ал 37%-ы шетелдік мердігерлік ұйымдарға тиесілі. Мемлекеттік мердігерлер жалпы көлемнің 0,1%-ын орындады.

Атқарылған шаруалардың 97,2%-ы құрылыс-монтаж жұмыстары, 1,7%-ы күрделі жөндеу, қалған 1,1%-ы ағымдағы жөндеу.
136987,7 млн теңгеге тұрғын және тұруға арналмаған ғимараттардың құрылысы жүргізілді. Мамандандырылған құрылыс жұмыстарында 20554,9 млн теңге игерілді.

Бұл туралы Астана қаласы әкімдігінің ресми сайты мәлімдеді. «Ақылды қаланың» инновациялық инфрақұрылымын қалыптастыру елорданың ұзақ мерзімді дамуының негізгі басымдықтарының бірі болып табылады және оған келесі құрамдас бөліктер енеді: «Астана қаласының тыныс-тіршілігін кешенді қамтамасыз ету жүйесі», біріктірілген тұғырнама, мәліметтерді беру желісі, «Смарт Астана» жобасының үлгілері және кіші жүйесі, «ақылды қала» шешімдерінің Астана орталығы. Астана қаласының тыныс-тіршілігін кешенді қамтамасыз ету жобасы шеңберінде қауіпсіздікті бақылау және қамтамасыз ету саласында жаңа технологиялар қолданылды. Бұл құқық бұзушылықтарды анықтауға және ол туралы ақпаратты қалалық басқару орталығына беруге мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта бейнебақылау камераларымен қаланың орталық бөлігі қамтылған. Жоба шегінде қалалық басқару орталығына жол бойындағы және қоғамдық орындардағы, оның ішінде салынып жатқан «ЕХРО-2017», «Абу Даби Плаза» КБК, «Жаңа теміржол вокзалы», Мұз сарайы, «Қазақ хореографиясы академиясы ғимараттарының кешені (би мектебі)» объектілерінде 1221 бейнебақылау камерасы іске қосылды. Статистикалық мәліметтерге сәйкес, осы жүйемен қамтылған аудандарда құқық бұзушылық санының төмендеуі күтілуде. Сондай-ақ жол қозғалысы ережесін бұзушылықтарды тіркеудің аппаратты-бағдарламалық кешендерін енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде. Қазіргі уақытта жылдамдық түзімін тіркейтін 25 фиксатор және бұрылыстардағы қозғалыс мониторингінің 10 кешені орнатылды. Бұл шаралар 1 км/сағ көлік құралының жылдамдығын оптикалық диапазонда тіркеуге мүмкіндік береді және қосымша датчиктерді орнатуды қажет етпейді.

сілтеме

Ақмола облысының шаруалары жыл басынан бері Астана тұрғындарына 15 мың тоннаға жуық ет жеткізген. Аймақта елорданы сапалы азық-түлікпен қамтамасыз етіп отырған жалпы саны 140-тан астам ауыл шаруашылығы құрылымдары бар болса, оның көпшілігі мал өсіріп, ет өндірумен айналысады. Есіл ауданындағы шаруашылықта қазір 1000-нан астам ірі қара байлауда тұр. Барлығы да қазақтың ақбас сиыры. Мұндағылар: «Малдың басын 2 мыңға жеткізсек», – дейді. Ірі қаралардың күтімі де ерекше. Себебі күйі келіспеген мал жарытып салмақ қоспайтыны белгілі. Елена Бежина, ферма бригадирі -Біз бағып отырған малға уақытында екпе жасап, күтімін бақылауда ұстап отырамыз. Бір бас ірі қараға күніне 5 келі жем-шөп беріледі. Ал қыста тек жылы су ішкіземіз. Бұдан бөлек мұнда жылқы да өсіріледі. Әзірге олардың саны 100 шақты ғана. Кәсіпкер оны келешекте 300 басқа дейін көбейтуді көздеп отыр. Ал сойылған мал еті Астананың азық-түлік белдеуін қалыптастыруға жұмсалса, артылғаны сыртқа шығарылады. Уәлихан Әріпов, шаруашылық басшысы -Біз жақында 70 тонна сиыр етін өткіздік. Оның 20 тоннасы Ресейге экспортталды. Өзімізде мал соятын арнайы орын бар. Барлық ет сол жерде дайындалады. Айта кету керек, ақмолалық шаруалар өткен жылы 40 пайыз Астананы етпен қамтамасыз еткен болса, қазір бұл көрсеткіш 9 пайызға көтерілген.

сілтеме

Бүгін Астана қаласының әкімі Әділбек Жақсыбеков пен Павлодар облысының әкімі Қанат Бозымбаев сауда-экономикалық қарым-қатынасты одан әрі нығайту жөніндегі келісімге қол қойды.

Енді елордада Павлодар облысының арнаулы дүкендері ашылмақ. Тұрғындар бұдан былай «Шапағат» коммуналдық базарынан керекулік өнімдерді де тұтынады.

Сондай-ақ, сенбі, жексенді күндері Павлодар облысының ауыл шаруашылық жәрмеңкесі өтеді. Биыл тауар өндірушілер елордалықтарға 184 миллион теңге сомасындағы 730 тонна өнім ұсынады. Атап айтқанда, 108 тонна ет пен еттен жасалған өнімдер, 25 тонна сүт өнімдері, 104 мың дана жұмыртқа, 300 тонна картоп, 490 тонна көкөніс пен бақша дақылдары, 20 тонна ұн, 37 тонна жарма мен макарон өнімдері, 12 тонна нан-тоқаш және кондитерлік өнімдер, 18 тонна күнбағыс майы, 3 тонна бал әкелінді.

Бзб 480 жылдары Парсылар Грек жеріне басып кіреді. Қамсыз отырған грек патшасы Леонид өз әскері арасынан ең таңдаулы деген 300 сарбазын 80 мың әскерге қарсы жібереді. «Мың сарбаз жіберсең қайтеді»,-дегендерге «жауды жеңуге мың да аздық етеді, ал ел үшін өлім құшуға үш жүзде жетеді» деген екен. Сол үш жүз әскер, сексен мың әскерге төтеп бере алмаса да үш күн бойы шайқасып өздерінен екі есе жаудың көзін жойып ерлікпен қаза тапқан. Бұны қазір гректер мақтанышпен фильмдер түсіріп кеңінен айтып жүр.
Тарихтын терең жықпылына үңілсек қазақ жері де бұндай ірі шайқастардан кенде болмаған. Соның бірі Орбұлақ шайқасы 1643 жылдың жазында болған шайқас жоңғар ханы Батыр мен қазақ ханы Жаңгірдің арасында өрбиді. 50 мың әскермен тұтқиылдан келген жоңғарларға еш дайындықсыз бірікпеген, қолда бар 600 адамнан жасақталған азғантай топ шығады. Жер жағдайы мен әскери шеберлікті ұштастыра отырып алғашқы шайқаста ақ жоңғарлардың он мың әскерін жойып жібереді. Осындай тарихи мәні үлкен шайқас туралы өскелең ұрпақ аз біледі. Биылғы жылы елбасымыздың «халық тарих ағымында» мәдени мұрасының аясында Алматы облысы жастар саясаты мәселелері басқармасы Орбұлақ шайқасы туралы Республикалық көлемінде реконструкция өткізбек. Жастардың арасында патриоттық рухты көтеріп, тарихты терең тануға бағытталған іс шара Талдықорған қаласында өтеді. Үстіміздегі жылдың қазақ хандығының 550 жылдығына арналғаны белгілі. Осы мақсатта еліміздің дәстүрі мен тарихын еске бір түсіретін тарихи қойылым екінші қазан күні өтпек. Белгілі актерлерден құрылған қазақ батырларының көрмесімен қатар Ұлттық ойындар ойнатылып, өнер шеберлері өз өнімдерін ұсынбақ. Кеш соңы этникалык ән концертте халық назарын өздеріне аударары сөзсіз. Талдықорған қаласында екінші қазанда өтетін іс шара қалалық иподромында өтетінін еске саламыз, барлық келем деушілерге есік ашық.

Түсіремін ақ параққа ойымдағын,
Қиялыма қанат бітіп көкке самғап.
Жаза берем ешқашанда шаршамаймын,
Өлеңдерім кейбір жанға болса сабақ.

Құлақпен емес жүрекпен тыңда сөзімді,
Бәлкім сонда жылынар көңіл құрғақ.
Шарафат жолға бет алып ақыл-сана,
Харам ойға нық қадаммен салар салмақ.

Қарлығаштың қанатымен су құйғандай,
Сөндірейік жамандықтың қызыл отын.
Алла берген түзу жолдан адаспай,
Имансыз ойды тыяйық жамағатым.

Ақынсымақ емеспін асыр салған,
Бойға келер хәм ыстық шабыттымын.
Жұлдыз болу емес қой маған арман,
Ғибрат болса сөздерім бақыттымын.