12 маусым күні Family Village коттедж қалашығында Қазан хандығының ханшайымы Сүйінбике атындағы жаңа көше ашылды. Салтанатты шараға қала әкімі Әсет Исекешев пен Татарстан Республикасының Президенті Рустам Минниханов қатысты.

– Былтырғы жылдың қазан айында біз Астанада Татарстан уәкілдігінің мекемесін салтанатты түрде ашқан болатынбыз, ал бүгін ханшайым Сүйінбике атындағы көше ашылып жатыр. Бұл – ортақ тарихи тамырдың тереңдігі мен халықтар арасындағы берік достықтың нышаны деп санаймын. Елорда тұрғындарын және татар серіктестерін бүгінгі маңызды оқиғамен құттықтаймын, — деді Астана қаласының әкімі Әсет Исекешев.

Ханшайым Сүйінбике көшесі – осымен Елордада татар халқының өкілдеріне берілген екінші көше. «Сарыарқа» ауданында Кеңес одағының батыры, татар ақыны, Мұса Жәлел атындағы көше бар.

— Біз бүгін бұрынғыдан да жақындай түстік. Біз ағайынды халықпыз, бұл көшенің ашылуы – аса маңызды әрі тарихи оқиға. Біздің астанамызда Нұрсұлтан Назарбаев атындағы тамаша көше бар. Осындай қадамдар бізді жақындастыра түсері сөзсіз. Қазақстан Президентіне, Астана қаласының әкімі Әсет Исекешевке және ханшайым Сүйінбике атындағы көшенің ашылуына шешім қабылдаған барлық тұлғаларға алғысымыз шексіз. Достығымызды нығайтатын осындай мүмкіндіктердің болғанына қуаныштымын. Барлық қазақстандықтарды ЭКСПО көрмесінің ашылуымен құттықтаймын және әлемдік деңгейдегі шараның лайықты өтуіне тілектеспін, — деді Татарстан Республикасының Президенті Рустам Минниханов.

Ханшайым Сүйінбике атындағы көшенің ашылуына халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері, еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, Қазақстан жазушылар одағының мүшесі Шарбан Бейсенова, ақын, филология ғылымдарының докторы Жанат Әскербеккызы мұрындық болды. Ханшайымның мүсінін Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, Татарстан Республикасының халық суретшісі, Қазақстан мен Татарстанның мемлекеттік сыйлықтарының лауреаты, Ресей және Қытай Халық Республикасының суретшілер академиясының құрметті мүшесі Кәміл Муллашев дайындады.

Елордалық Қазанат ипподромының аумағында бірегей этноауыл өз құшағын ашты. Қала тұрғындары мен Халықаралық ЭКСПО көрмесінің қонақтары жан-жақты бұқаралық-мәдени іс-шаралады тамашалай алады.

Ол ЭКСПО-2017 көрмесіндегі мәдени-туристік бірегей жоба. Кешен келушілерін қазақ халқының салт-дәстүрі, өнері мен бай мәдени мұрасымен таныстырады.


Меймандар өткенге саяхат жасап, көшпенділер өркениетімен танысып, батыр, шебер немесе бүркітшінің образына ене алады.


Астанадағы этноауыл 10 маусым мен 10 қыркүйек аралығында жұмыс істейді. Осы үш ай ішінде шамамен 700-ге жуық шара өткізу көзделіп отыр.


«Қазақ әуендері» АҚ вице президенті Сәкен Шакеевтің мәліметінше, шетелдік қонақтар үшін күнделікті концерттік шаралар өткізу жоспарланған.


Мақсаты – ЭКСПО қонақтары мен келушілерін тек нано технологиялармен ғана емес, сонымен бірге қазақ халқының бай тарихы мен зор мәдени мұрасымен кеңінен таныстыру.


Импровизацияланған ауыл «Қазанат» ипподромы аумағына 2500 шаршы метр аумаққа тігілген 30 киіз үйден тұрады.


Сондай-ақ ойын-сауыққа да арнайы бағдарлама бар. «Сайыс», «Қыз қуу», «Күміс алу, «Алтыбақан» ойындары да өз көрермендерін табады деп күтілуде.
Ауыл аумағында қазақтың ұлттық музыкалық және театр өнері мен атбегілік және ұлттық спорт түрлерінен арнайы бағдарламалары да әзірленді


«Дәстүрлі аңшылық түрлері» секторында ұлттық аңшылық өнері таныстырылады. Мергендер мен саятшылар келушілерге бекзада өнердің қыр-сырын таныстрады.

Ұлттық кешеннің тағы бір ерекшелігі қолөнер шеберлері болмақ. Үш ай бойы меймандар ұлттық қолөнер туындыларын тамашалап қана қоймай, олардың дайындалу барысына атсалыса алады.

Халықаралық мамандандырылған ЭКСПО-2017 көрмесінің ашылуына мыңдаған қала тұрғындары мен қонақтары куә болды.

Астанадағы оқиғаларға қарапайым xалықтың ой-пікірі қандай? Алған әсерлері жайында өздері айтып берді.

Халықаралық мамандандырылған ЭКСПО-2017 көрмесінің ашылуына мыңдаған қала тұрғындары мен қонақтары куә болды.

Астанадағы оқиғаларға қарапайым xалықтың ой-пікірі қандай? Алған әсерлері жайында өздері айтып берді.

Астана қаласының №4 олимпиадалық резервтегі балалалар мен жасөспірімдер мамандандырылған спорт мектебінің спортшылары аз қамтылған отбасылардың және жетім балаларға байдарка және каноэ мен академиялық ескек есуден көрнекі өнер көрсетті.

Шараны ескек есу спорт түрлері бойынша «Қайық» федерациясы «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ бірлесіп ұйымдастырды. Мақсаты – балаларды салауатты өмір салтын ұстануға баулу және ескек есу спорт түрлеріне қызығушылығын ояту. Шара шымылдығын №4 олимпиадалық резервтегі балалалар мен жасөспірімдер мамандандырылған спорт мектебінің директоры Қали Саит Мейрамұлы ашты.

Салтанатты бөлімнен кейін байдарка мен каноэда, академиялық ескек есу жаттықтырушылары балаларға қайықпен жарыс және жаттығу түрінде өнер көрсетіп, бұл спорттың ерекшеліктерін айтып берді. Одан кейін спортшылар шеберліктерін көрсетті. Сондай-ақ балаларға спорт кешені ішінде экскурсия ұйымдастырылды.

Жаттығу залында жас қонақтар спортшылардың арнайы жаттығу құралдарын тамашалады. Тіпті, балалар академиялық ескек есу спортшыларына арналған кәдімгі ортаға лайықталған ескек есу ваннасында өздері жұмыс істеп көрді.

Шара аяқталған соң «Қайық» федерациясыныңвице-президенті Жасұлан Тайтенов пен байдарка мен каноэ бойынша ескек есуден мемлекеттік жаттықтырушы Қайсар Нұрмағамбетовтың атынан балаларға естелік сый-сияпат берілді.

Балқаш қаласында қыздар арасында өткен баскетболдан ҚР чемпионатында Астананың намысын №5 олимпиадалық резервтегі балалар мен жасөспірімдер мамандандырылған спорт мектебінің тәрбиленушілері қорғады.

Жарысқа 2003-2004 және 2005-2006 жылдары туылған ойыншылар қатысты. 2005-2006 ж.т. баскетболшыларымыз ерекше ойын үлгісін көрсетіп, бірінші орынды жеңіп алды. Олармен бірге Астана атынан барған 2003-2005 ж.т. ойыншылар 7 команда ішінде 5-ші орыннан көрінді.

2003-2004 жылдары туылғандар категориясы бойынша Астана, Ақтөбе, Ақмола, Қарағанды, Батыс-Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан, Шымкент қалаларының командалары қатысты.

Бұл жас категориясы бойынша қортынды мынадай:

1 орын – Қарағанды облысы

2 орын – ОҚО

3 орын – Ақмола облысы

4 орын – Ақтөбе облысы

5 орын – Астана қаласы

6 орын – БҚО

7 орын – Шымкент қаласы

2005-2006 жылдары туылғандар категориясы бойынша Астана, Қарағанды облысынан 1 және 2 команда, Батыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан және Челябинск қалаларының командалары өзара мықтыны анықтады. Финалда Астана мен Қарағанды облсының 1 командасы кездесіп, 57-46 есебімен аяқталды. Осылайша, елорда командасы екінші рет осы жас категориясы бойынша Қазақстан Республикасының чемпиондары атанды.

Бұл жас категориясы бойынша қортынды мынадай:

1 орын – Астана қаласы

2 орын – Қарағанды облысы – 1

3 орын – БҚО

4 орын – ОҚО

5 орын – Қарағанды облысы – 2

6 орын – Челябинск қаласы

Чемпионат қорытындысы бойынша әр жас категориясы бойынша жаттықтырушылардың дауыс беруі арқылы турнирдің ең үздік ойыншылары анықталады. Бұл жолы елорда командасы атынан 5 үздік спортшы қатарына №5 олимпиадалық резервтегі балалар мен жасөспірімдер мамандандырылған спорт мектебінің 3 оқушысы енді.

2003-2004 жылдары туылғандар категориясы бойынша Дарья Богданец үздік ойыншы атанды.

2005-2006 жылдары туылғандар категориясы бойынша үздік ойыншылар қатарынан Дарья Головина мен Тамила Солсанова көрінді.

10-маусым күні Есіл өзенінің жағалауында, Кенесары хан ескерткішінің маңында ЭКСПО-2017 мамандандырылған халықаралық көрмесінің ресми басталуына орай Елорда арбатының салтанатты ашылу рәсімі өтті.

Шараға қала әкімі Әсет Исекешев, қоғам және мәдениет қайраткерлері, қала тұрғындары мен қонақтары қатысты.

– Бүгін біз Елорда арбатының ашылуына жиналып тұрмыз. Әлемнің барлық қалаларында өз Арбаты бар екенін білесіздер. Бұл – зергерлер мен шеберлер, музыканттар мен суретшілер жиналатын мәдени орын. Олар – әр адамға ілтипат танытып, дарындары мен таланттары арқылы таң қалдыратын бірегей өнер иелері. Олардың қолтаңбалары қала мен аудандардың айрықша бейнесін әспеттейді: өздеріңіз көріп тұрғандай бұл жерге қолданбалы өнердің шеберлері жиналған. Есіл жағалауына ерекше рең беріп, халықтың сүйікті жеріне айналдырды, — деді «Сарыарқа» ауданының әкімі Арман Тұрлыбек.

Астана Арбаты қала әкімі Әсет Исекешевтің бастамасымен құрылды. Мәдени нысан өткен мен бүгінді байланыстырып, бейбітшілік пен келісімді нығайтады, өскелең ұрпақтың қазақ халқының әдет-ғұрпы мен тарихына деген қызығушылығын арттырады.

Арбатта қолөнершілер мен суретшілердің дүңгіршіктері бар 14 жартылай киіз үй орналасқан. Елордалық қылқалам шеберлері мен қолөнершілері бұл жерде бірегей бұйымдарын құрастырып, шеберлік сыныптарын өткізеді. Астана арбатының негізгі нысаны – хан ордасы болмақ.

Бүгін елордалық «Нұрлы жол» вокзалына Ақтөбе облысының жас қонақтары келіп жетті. Облыстың әр мектебінен жиналған дарынды оқушыларды, балалар үйінің тірбиеленушілерін, әлеуметтік-мұқтаж отбасы баларын, Астана қаласы әкімінің орынбасары Малика Бектұрова қарсы алды.

— Біз өңірлердің алғашқы оқушылар тобын қарсы алып жатырмыз. Жалпы ЭКСПО кезеңінде, яғни, 3 айда Қазақстанның барлық өңірлерінен оқушылар көрмені тамашалайды. Жазғы каникул басталысымен осындай сапарлардың оқушылар үшін маңызы зор деп есептейміз. Бағдарлама аясында балалар ЭКСПО-ны ғана аралап қоймай, Елорданың көрікті жерлеріне де саяхат жасайды. Оларды нарыққа қажетті мамандық түрлерімен таныстыру мақсатында мұражайлар мен заманауи зауыт, фабрикаларды аралатамыз. Екі-үш күндік бағдарламаның көлемі ауқымды әрі республикалық деңгейді қамтитын жоба болғандықтан оған бәріміз ортақ ат салысуымыз қажет, — деді Малика Бектұрова.

Алғашқы делегация медициналық колледжге орналастырылып, барлық тараптан жағдай жасалды. Қала әкімдігі әлеуметтік жағдайы төмен отбасы санатындағы және дарынды 40 мың оқушыға көрмені аралап-көру мүмкіндігін ұйымдастырып отыр.

Жас қонақтар үшін екі күндік арнайы бағдарлама қарастырылған: бірінші күні – ЭКСПО-2017 көрмесін аралап, келесі күні – Елорданың әсем жерлеріне саяхат жасайды. Жалпы 1600 адам бойынша 25 жол қатынасы жоспарланып отыр – бір жолғы қатынаста 40 баладан 40 топ.

Әр өңірдің делегациясына Астананың білім беру басқармасы мен оқу орындарының директорларынан құрылған жауапты тұлғалар бекітілді. Әр аймақ тарапынан балаларға жауапты мұғалімдер мен медициналық кызметкерлер карастырылған.

Балалардың келуінен бастап, оларды орналастырылу, көрмеге апару, қаланың ішіндегі саяхат және шығарып салу қатынасының бағыты түзілді. Оқушыларды «Astana LRT» ЖШС ұсынған қолайлы жаңа автобустармен тасымалдау жоспарлануда. Оқушылардың барлығы қаладағы білім беру ұйымдарының жатақханаларына орналастырылады.

Барлық ғимарат төтенше жағдайлар, тұтынушылардың қорғау департаменті және ювенал полициясының ЖПҚ бөлімі мамандарының тексерісінен өтті. Тұратын жерлері, тамақтанулары мен қауіпсіздіктері қадағаланды. Елордада бірыңғай 109 нөмірі бойынша қоңырауларды қабылдайтын ахуал орталығы жұмыс жасауда. Жас қонақтардың саяхаты кезінде ІІД ЖПҚ қызметкерлері тәулік бойы күзетте болады.

ЭКСПО-2017 мамандандырылған халықаралық көрмесі қала тұрғындары мен қонақтарына таңертеңгі сағат 9-дан бастап есігін айқара ашты. Шараның алғашқы күнінде, түске дейін көрмеге 10 мыңнан астам адам келді.

Келушілер көрмеге қатысушы елдердің павильондарымен емін-еркін танысу мүмкіндіне ие болды. «АСТАНА ЭКСПО-2017 ҰК» АҚ басқармасының төрағасы Ахметжан Есімовтың айтуынша бірінші күні 87 қатысушы ел өз павильондарының есігін ашты.

Бүгіннен бастап кез-келген адам үздік тәжірибе алаңдарын көріп, таныса алады. Мұнда баламалы энергия көздері бойынша әлемнің үздік жетістіктері қойылған. Жұмыстарды арнайы халықаралық комиссия іріктеді. Шығармашылық энергия аумағы да іске кіріскен. Тағы бір бірегей нысан – 2000 көрерменге арналған конгресс орталығы. Бұл жерде зал түрленіп, жаңа кеңістік пайда болады. ЭКСПО аумағында 700 ш.метрден қабылдауға арналған 4 аймақ бар. Тап осы жерде кеше Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев шетелдік қонақтарға арнап қабылдау өткізді.

Көрме конақтары 1100 орынға арналған киноконцерт залын энергия холын көре алады. 12 мың көрермен сыятын амфитеатр 9 маусымда көрменің салтанатты ашылуына арналған концерттік бағдарламаның сахнасына айналды. Бірлескен павильонда бес ірі шетелдік және бес ұлттық компаниялардың жұмыстары қойылды.

Бүгіннен бастап ЭКСПО аумағында орналасқан барлық мейрамхана, дәмханалар толық жұмыс істеп жатыр.

Осы күні сфераның 8-қабатында орналасқан Қазақстан павильоны да көпшілікке таныстырылды. Ұйымдастырушылардың айтуынша, қазақ елі павильонымен тыңғылықты танысып шығу үшін 3-3,5 сағат уақыт қажет. Ал барлық көрме аумағын танып-білуге 3-4 күн кетеді.

Ғимараттың тақырыптық концепциясы болашақ энергиясының мұражайы іспетті және 8 деңгейден тұрады – «Болашақтағы Астана», «Ғарыш энергиясы», «Күн энергиясы», «Жел энергиясы», «Биомасса энергиясы», «Кинетикалық энергия», «Су энергиясы» және «Ұлттық павильон». «Нұр Әлем» негізінде 5000 ш.м. алаңында Қазақстанның Ұлттық павильоны орналасады, ол негізгі екі аймаққа бөлінеді: Қазақстанмен танысу және «Жасампаз қуат» аймағы.

«Сфера болашақтың мұражайы ретінде қалады. Бұл жерде атақты әлемдік компаниялар жұмыс істеді. Сол себептен нысанға болашақта қызығушылық танытатындардың қатары қалың болып, «Нұр Әлем» танымал орынға айналады. Құрылымдық жағынан диаметрі 80, биіктігі 100 метр құрылыс осыған дейін болған емес. Мұнда соңғы заманауи технологиялар ғана қолданылды, — деді «АСТАНА ЭКСПО-2017 ҰК» АҚ басқармасының төрағасы Ахметжан Есімов.

Бұдан бөлек, 10 маусымда АҚШ, Швейцария, Польша, ҚХР, Түркіменстан, Ресей т.б. елдердің ресми таныстырылымы өтті. Халықаралық ұйымдар арасында БҰҰ павильоны таныстырылды.

Көрме 10 маусымнан 10 қыркүйек аралығына дейін 3 ай бойы жұмыс істейді. Ашылу салтанаты кеше, 9-маусым күні конгресс орталықта 17 мемлекет пен үкімет басшыларының қатысуымен өтті. Мамандандырылған көрменің ашылуында немесе жабылу сәтінде бұрын соңды осыншама көлемде басшылар қатысқан емес.

Мыңдаған астаналықтар мен қала қонақтары елдегі елеулі оқиға -ЭКСПО-2017 мамандандырылған халықаралық көрмесінің салтанатты ашылу рәсімінің куәгері болды.

Тарихи оқиғадан қарапайым халықтың алған әсері қандай? Тұрғындар мен қонақтар өз ой-пікірлерімен бөлісті.

— Мен кешегі шараны теледидар арқылы көрдім, өте жоғары деңгейде өтті! ТМД елдері арасында мұндай оқиға болған емес. Жоғары лауазымды қонақтардың келуі де үлкен жайтты аңғартады. Керемет!, — деді Астана тұрғыны Рамиль Хусеев.

Астаналық Анастасия балаларымен бірге көрмені шілдеде барып көрмекші. Шараның алғашқы күндері шетелдік туристер мен басқа өңірлерден келетін отандастарымыз тамашалап болған соң міндетті түрде баратынын айтты.

— Біз әзірге теледидардан көрдік, тыңғылықты дайындықтың нәтижесі бірден байқалды. Жан-жақтан қонақтар келіп, Елордамызға тамсанып жатыр. Мен де балаларымды маңызды шараға алып барамын, — деді Анастасия.

— Кеше бізге төрткүл дүние көз тікті. Маңызды шара алдағы үш айда жалғасады. Бүкіл Қазақстан кешегі айтулы оқиғаны тамашалады деп ойлаймын. Қаншама елдің көшбасшылары келді, біз Елбасымызбен мақтанамыз. Ел мәртебесі одан әрі асқақтап жатыр, — деген ойымен бөлісті қала тұрғыны Мұрат.

Ал оның он жастағы ұлы Әлімжан ЭКСПО қонақтарына көрсетілетін мәдени-ойын сауық шарасына қатыспақ.

— Көптеген әртістер өнер көрсетеді. Мен де солармен бірге осындай шараға қатысатыныма мақтанамын. ЭКСПО-ның арқасында Қазақстанды бүкіл әлем танып жатыр, — деді астаналық жас тұрғын.

ЭКСПО-2017 мамандандырылған халықаралық көрмесінің алғашқы күні таңертең ертемен көрме ғимаратының алдына адамдар көптеп жиналды. Келушілердің арасынан қала тұрғындарынан бөлек, Қазақстанның әр түкпірінен жиналған қонақтарды да көруге болады. Шетелдік туристер де ашылған павильондарды үлкен қызығушылықпен тамашалап жүр.

— Салтанатты шараның ашылу рәсімін көру мүмкіндігіне ие болдық. Ғаламдық деңгейдегі, мәнді-мағыналы оқиға деп айтар едім. Елдегі осындай жетістіктермен мақтанамыз, біздің балаларымыздың болашағын ойлап көңілімізді қуаныш кернейді. Танымдық, тәрбиелік маңызы зор шарамен таныссын деген мақсатта Павлодардан арнайы балаларыммен келдім. Германия мен Монаконың павильондарын тамашалап үлгердік. Баламалы энергия көздері туралы тақырып расымен өзекті, — дейді бүгін таңертен Павлодардан келген балалар дәрігері Гаухар.

Елорда тұрғыны Назымбек шараның әрбір сәтін қалт жібермеу үшін әйелімен таңертеңгі сағат 9-да көрмеге арнайы келіпті.

— Кеше біз отбасымызбен бірге ЭКСПО маңында отшашуды тамашаладық. Отшашу БАӘ деңгейінде өтті деп жатыр. Расымен, солай. Ал қазір көрмені аралап, танысып жатырмыз. Алған әсерімді айтып жеткізе алмаймын. Павильон өкілдерінің ыстық қабылдаулары ерекше. Енді алдағы концертке билет алуды жоспарлап отырмыз, — дейді Назымбек.

Бір сағат бұрын Италиядан энергияның баламалы көздері туралы зерттеп жүрген ғалымдардың бір тобы келді.

— Мен Италиядан келдім. Келгенімізге көп болмағандықтан, әлі толық танысып үлгермей жатырмыз. Дегенмен, алғашқы әсеріміз жаман емес. Көптеген елдердің жұмыстарын көріп тұрмыз, әзірге адамдардың қатары қалың емес, оның себебі де түсінікті, бүгін шараның алғашқы күні әрі таңертеңгі уақыт. Болашақта қуат көзін алмастыратын баламалы энергияға қатысты жобалармен танысу үшін арнайы келдім. «Болашақтың энергиясы» тақырыбын дамыта отырып, көп жетістіктерге қол жеткіземіз деп ойлаймын. Өйткені, әлемде осы бағытта өте көп бастамалар қолға алынуда, — деді Италиядан келген турист Матиа.

Семей тұрғыны Жандос — темір ұстасы. Көрменің алғашқы күніндегі шараларды көріп-тамашалау мақсатында отбасымен арнайы келіпті.

— Кешегі салтанатты шараға жолда болғандықтан үлгермедік. Елордаға бес күнге келдік, осы аралықта барлық павильондармен танысып шыққымыз келеді. Күн сайын көркейіп келе жатқан бас қаламыздың көрікті жерлерін де аралағымыз келеді, — деді Жандос.

— Шара өте қызықты, ауқымды, жарқын, әдемі әрі қайталанбас деңгейде басталды. Бүкіл әлем көз тіккен шараны өз көзімізбен көріп жатырмыз, инновациялық жобалармен жақын танысқым келеді, — дейді Арайлым Ысқақова.

Қоғамдық ұйым өкілдері де өз ой-пікірлерімен бөлісті.

— ЭКСПО-2017 мамандандырылған халықаралық көрмесінің ашылуы – ғаламат шоуға айналды. Өзім осы тарихи сәттің куәгері болғаныма қуанамын. Кеудемді қуаныш кернеді, Еліммен мақтандым. Елбасымыз 17 елдің көшбасшыларын қалай қарсы алғанын онлайн тамашаладық. Ал отшашудан алған әсерімді айтып жеткізе алмаймын, — деді BestForKids қайырымдылық қорының өкілі Әйгерім Қарбаева.

— Бұл маңызды шараны әрбір қазақстандық тағатсыздана күткені рас. Еліммен, Елбасыммен мақтандым. Мен өзім әуесқой фотографпын. Сол себептен онлайн көрсетілімде әрбір кадр, әрбір сәт, әрбір қозғалыс есепке алынғанын бірден аңғардым. Ұйымдастырушылардың еңбектері орасан. Еліміз одан әрі өсіп, өркендей берсін. Осындай мазмұндағы маңызды шараны екінің бірі өткізе алмайтыны ақиқат, — деді «Астана-Арена» стадионының «Достық» спорткомбинатының бөлім басшысы Шыңғыс Қабылов.