Жақында қаржы министрлігінде қызмет еткен жақын досыммен ой алмастық. Сол әңгімеден білгенім: қазақ халқының еңбекке жарамды бөлігінің 60%-ы несиеге тәуелді екен. Содан туған сұрақ; неліктен халқымыз несиеқұмар? Ол бәленің қай тығырыққа апарып тірейтінін білмей ме?

Әрине, қолыңа бір сәтте аоншама көп ақша ұстау әр адамды қызықтырады. Қиялындағы нәрсені алуды ойлайды. Сауатсыздар бұл қармаққа бірден ілінеді. Одан асқан топастар бір күндік той үшін банктен миллиондап ақша алады. Мейлі, ел алдында бір күн жарқырады. Бірақ өмірінің бір бөлігін сол банкке қарызын өтеумен өткізеді. Есі-дерті сол ақшаны қайтарумен болады. Басқа нәрсеге уақыты болмай, өмірінің мәні мен сәні кетеді.

Жылы төсекте ұйықтаған адам,
Жаурағанның мұңын қайдан білсін?
Қарыны тоқ, киімі көк адам,
Аш, жалаңашты мұңын қайдан білсін?

Қолда бар да алтынның,
Жоғалтпай тұрып қайдан білсін?
Жезөкшеге жүгірген жүгермек,
Өз әйелінің қадірін қайдан білсін?

Арғымақтың қадірін,
Лексус мінген қайдан білсін?
Жүз теңгенің қадірін,
Миллиард ұстаған қайдан білсін?

Сайлаушының қадірін,
Сайланып болған қайдан білсін?
Мына халықтың қадірін,
Депутат ағам қайдан білсін?

45 мың теңге айлықтың қадірін,
150 мың айлығы бар бастық қайдан білсін?
Мына өмірдің қадірін,
Өлгендер енді қайдан білсін?

Осылай жазып отырғанымды,
Үйдегі әйелім қайдан білсін?
Интернет жайлаған заманда,
Интернетсіз отырған қайдан білсін?

Не нәрсенің болса да қадірін ұғына білейік. Асып-төкпейік, шашып бітпейік… Былтырғы шашылып жиналмай қалған астықтың қадірін, биылғы қуаңшылықта білетін шығармыз, бұдан былай қамбаға астық симай қалды деп байбалам салуды қойып, астық жинайтын қамымызды жасайық…

Мен соңғы екі күн бойы вебинармен қалай жұмыс жасау керектігін интернеттен көп іздедім, тіркелу керек жердің бәріне тіркеліп, нәтиже шығара алмап едім. Екі күн өткен соң индиядан бір сайттың мэнеджері қоңырау шалып, оның сайтымен қалай оңай вебинар өткізуге болатынын екі сағат отырып түсіндірді. Мен де бір қуанып қалдым. біздегі түскі мезгіл оларда таңертеңгі ерте уақытпен сәйкес келеді екен. Менің байқағаным — кішкене ғана командалық топ таңертеңгі ерте уақыттан өз жұмыстарын бастап көп адамдарға қоңырау шалып, адамдармен сөйлесіп,қолынан келгенінше көмектесіп шаршамай түсіндірді. Және сол қызметтері үшін әрине ақша жасауда,,,Қазыргы 21ҒАСЫРДА ақша жасау үшін ауыр қызмет жасау міндетті емес, ойды іске қосып және интернет әлемінен көбірек хабардар болып халыққа қызмет ете отырып ақша жасау керек деп ойладым. Және өзіме сондай интернетті үйреніп интернетпен жұмыс жасағысы келетін жастардан құралған команда құрғым келеді… Кім қалай ойлайды бұл жайында, ой бөлісе отырыңыздар!

Салық органының қызметкері алаяқ Әібілазовтан сұрап жатыр:
— Сіз мына вилланы, қымбат көлік пен кемені, ұшақтарды халықтың ақшасына сатып алдыңыз ба?
Әбілазов таңғалып:
— Есің дұрыс па өзіңнің? Халықта қайдан ондай ақша болсын!

Бәлкім мына себептердің арасынан өзіңіздің не үшін байығыңыз келетінін табарсыз:
— Сіз кедей болудан әбден шаршағансыз, қалай тартсаңыз да жетпейді, қалаған тұрмақ, қажеттіні алуға да кейде ақша түскір жетпей жатады.
— Ай сайын коммуналдық төлемдердің қағазын көріп, жүйкеңіз жұқарып жүрген шығар. Әсіресе олардың соңғы кездері тоқтаусыз көтеріліп жатқаны жанды жейді.
— Өзіңізді жағдайы нашар адам ретінде сезінуден жалықтыңыз, себебі жақсы көретін адамдарыңызға лайықты сыйлық жасай алмай жүрсіз.
— Жақын адамдарыңыздың (ата-анаңыз, балаларыңыз) ақшаның жетіспегенінен қамығып жүргенін көргенде жүрегіңіз сыздайды.
— Жөндеу, үй жинау, бау-бақша күту, кешке үйге жұмыстан қайтар жолда дүкенге соғу, балаларды киіндіру, қыс, көктем, жаз, күз… жалғасып жатқан уақыт, денсаулығыңыз сыр бере бастады. Бірақ мұның бәріне қызметші жалдауға ақшаңыз болмаған соң, өзіңіз істеуге мәжбүрсіз.
— Көзге көрінбейтін, мүмкіндігі шектеулі, қалағанына қол жеткізуге тұрмыс тапшылығы жібермейтін, біреулердің қол астында ғана жұмыс істейтін адам болудан шаршадыңыз.
— Таңнан кешке дейін жұмыс істейсіз, одан тапқан табысыңыз жылына ең болмағанда бір рет комфортты жерге барып демалуға жетпейді.
— Қанша тырыссаңыз да материалдық жағдайыңыз еш өзгерер емес, бірақ уақыт болса өтіп жатыр, әлемді аралап, ел-жер көргіңіз келеді.

Ендеше осыны оқыған уақытыңыздың орнына баюдың жолын іздеңіз!

Қазақстанның тәуелсіздігіне жиырма жыл толуына орай шығарылған он мың теңгелік банкнот «2011 жылдың ең үздік банкноты» аталымын жеңіп алды. Сараптаманы International Bank Note Society(IBNS) жүргізген екен.

Ең үздік сылтауды таңдайық ағайын!

«Артембазар» деген базар жақта күніне 300 теңгеге жалданып жұмыс істеуге болад деп естідім. © Satibaldi

Әрі-үнемдеп бері үнемдеген, алдыңғы жұмысымның соңғы айлығы да таусылды. Шүкірфонымды кепілдікке тастап, ақша алайын деп едім, әттең үш күн бұрын «Жомарт-Ломбардтқа» өткізіппін…

— Апай, саламатсыз, анау күнтізбелеріңіз қаншадан? — дедім.

«Есектің көтін жу да мал тап» деген. Бірақ жақын маңда зообақ жоқ, ал қолымнан келетін жалғыз амал тап сол сәтте тек сауда қылу еді. Қалтамды сығып 300 теңге шығарып, жақын маңдағы дүңгіршекке беттеген сәтім еді.

Осы жолғы демалысымның 3 күнін қиып Өзбекстанға барып қайттым.
Әкем екеуіміз 16 сәуір таңертең Шымкент қаласынан Жібек Жолы өту бекетіне (таксимен 1000 теңге) келдік. Шекарадан өтпей тұрып, ақшамызды айырбастадық (айырбастау бөліміндегілерден аздап консультация алып, бар жоғы 40 мың теңгені 19,2 курсымен 768 мың сумға айналдырдық).

Қазақстандық БАҚ пен блогерлар арасында мемлекеттік тілді меңгерудің мысалдары мен инновациялық әдістері туралы бірінші дәстүрлі үздік жарияланым байқауы іске қосылды. Байқаудың жалпы жүлде қоры 1 миллион теңге. Жеңімпаз 50 грамм салмағы бар алтын құйма мен ақшалай жүлдеге қол жеткізеді.

Иа. Қанша ақша керек…
Есімде бала кезім, ағаларымның тойы үйде, ауылда және аулада палатка құрылып, ағайын туыстардың басы қосылып, думандатып өте шығатын… спиртке су қосып арак жасап, юппиге су қосып түрлі түсті соктар жасап,,, анау мынау дегендей, не керек бәрі бар тамаша жайналған дастарханда жайқалған думанды той кеші өтетін.
Ал қазір ше??? Қайран сол кездер дейсің іштей… сол кезде үйленіп тұрмыс құрғандарда солай дейді…

Ал сіз қалай ойлайсыз қазіргі заманда той тойлау үшін қанша ақша керек… Той тойлағандар білгендерімен бөліссе, үйленейін деп жүргендер дайындала жүрсе деген ой ғой біздікі.

Барлық ресурстардағы кредит лимиттері толған Грекия Болгарияны кредит алып беруге көндіруде. Болгария сапарынан кейін Грекия премьерінің мәдени байланыстарды нығайту мақсатында Астанаға іссапар жоспарлауы бүгін Мәжіліс кулуарларында орташа деңгейде дүрлігуге себеп болды. Мамандардың болжамы бойынша олар Қазақстаннан да қарыз сұрауға келеді немесе қарыз алып берулерін өтінеді. Осы оқиғаға байланысты ақша сұрау мәселесі бола қалған жағдайда нақты жауап беру үшін қаржы секторындағы білікті мамандар, депутаттар және тәжірибелі кәсіпкерлерден құралған бір комиссия құрылатын болды.

Сәлем! Достар! Бүгін сендерге арнап мақала жаздым! Web money кошелегымен жұмыс істеуді білмесеңдер, яғни кошелекты толтыруды, кошелекқа ақша аударуды және де тағы да басқа нәрселерді білмесеңдер, онда осы мақаланы оқыңдар! Бәрін де түсінетін боласыңдар!
Міне, мақаланың сілтемесі!

Остап Бендер – Илья Ильф пен Евгений Петровтың «Он екі орындық» және «Алтын бұзау» романдарының бас кейіпкері, «ұлы комбинатор», «ақша алудың төрт жүзден астам әділ түрін меңгерген» кейіпкер. Білгіштердің айтуынша ол 1900 жылы 25 шілдеде сағат 20-дан 15 минут өткенде Одессада дүниеге келген. Оның өткен өмірі тұман сияқты, ешқандай анық дерек жоқ. Романның авторлары да оның қайдан шыққанына онша көп тоқталмайды. Тек қысқа да нұсқа жолдардан оның тегінің еврей екенін, кезінде саудамен айналысатын еврейлердің түрік болып жазылғанынан аз-маз хабар береді. Әкесінің аты – Ибрагим екен. Бұл еврейше Авраам деген сөз.
Остаптың ақшаны жақсы көретіні соншалықты, ол ақша табу үшін алаяқтықтың небір түрін меңгерген. Бірде ол алаңғасар ауыл адамдарының аңқаулығын пайдаланып, өзін шахматтан гроссмейстермін деп таныстырып та ақша тауып кетеді.
Аты аңызға айналған – Остап Бендердің бейнесі тұтастай ойдан шығарылған бейне емес. Ильф пен Петров мұндай ақылды алаяқтың образын сомдау кезінде Осип Бельяминович Шор бейнесін протипке айналдырған. Атақты Кеңес жазушысы Валентин Катаев (Е.Петровтың бауыры) «Осип- біздің одессалық достарымыздың бірі. Ол тамаша футирист ақынның ағасы болатын» деген деректер келтірген. Бір қызығы Ильф пен Петров осы прототиптің бойындағы барлық белгілерді Бендерге көшіре салған десе де болады. Мысалы, Осипті достары көбінесе Остап деп атаған. Шор да 1899 жылы 30 мамырда күн сәулетті Одесса қаласында туған. Қалалық мұражайдан тіптен оның тұрған көшесі, үй номері және туу туралы куәлігінің көшірмесі де табылған. Енді шынайы өмірдегі Осип пен кейіпкер-Остаптың өмір жолын тізбектесек тоғысатын жерлері де көп екен. Қалтасында көк тиыны жоқ Осип-Остап он жеті жасында император Николай-І атындағы Технологиялық институтқа түсу үшін Санкт-Петербург қаласына келеді. Алайда, Осиптің студенттік жылдары ұзаққа созылған жоқ. 1917 жылдың 17 қарашасынан 1919 жылдың 13 қыркүйегіне дейін ғана студент атанған ол өзінің өмірбаянындағы бұл кезеңдерді жиі еске түсіре бермейді екен. Оның немере әпкесі Эльзаның айтуынша Остап Питерде қатты ауырып қалады. Бірде ол айнаға қарап тұрып «бөлмеге біреу кіріп кетті» деп шыңғырады. Өз бейнесін өзі танымай қалған Остап осы сырқаттың салдарынан Одессаға қайтып оралады. Бірақ Санкт-Петербургтен Одессаға дейінгі жол табаны күрестей тоғыз айға созылады. Бұл уақытта Осип алаяқтықтың небір түрімен айналысады. Тіптен мұрнына шахматтың иісі бармаса да ол өзін атақты гроссмейстермін деп таныстыратыны да осы кезең. Қолына қылқаламды қалай ұстауды білмесе де пароходқа суретші болып орналасады. Сөйтіп, Волганың бойын жағалаған бұрынғы студент Одессаға келген соң басқа жақта бастан кешкен оқиғалары туралы өзінің достары Илья Ильф пен Евгений Петровқа айтады. Міне, осы кезде олар басында болашақ роман туралы идея туады. Ал, кейіпкердің аты әлемдегі ең атақты қол жуғыштар мен унитаз сататын атақты «Тарас Бендер және ұлдары» деген фирманың атауынан алынады. Басында Остап Бендер романда «Мүмкін Сізге енді ақша тығулы жатқан пәтердің кілтін берермін» деген бір ғана фразамен «өтпелі фигура» болатын. Артынан Петров «біз үшін Бендер мүлдем тірі адамға айналғаны соншалықты, ол әрбір тарауға сыналап кіре бастады. Ал, біз ештеңе істей алмадық» деп жазды. Өзінің «сыңарының» табысын көрген Осип Шор нағыз Бендерше Ильф пен Петровтан «өз образын пайдаланғаны үшін» ақша төлеу керек екені туралы жиі айтатын. Бірақ жазушылар одан қалжыңдап құтылады екен…
Бірақ өмірдегі Осиптің «өзінің» Остапынан айырмашылығы – Осип Шор ұлы комбинатор бола алмады. Бірақ қылмыстық іздестіру қызметіне кіріп, ең мықты жергілікті «бендер» бола білді. Тіпті қылмыс әлемінің Осиптен сескенгені соншалықты, оны өлтіру үшін олар адам да жалдады. Бірақ қылмыскерлер өз ойлағандарына жете алмады, есесіне қылмыскерлердің оғына «опердің» бауыры ілікті. Бауырының өлімінен соң ол қылмыскерлердің ортасына өзі келеді де, опық жеген кісі өлтірушінің көзіне қарап ұзақ тұрады. Содан соң… кешіреді.
Сталиндік репрессия кезінде НКВД-да істеген Осип өзін өте әділ қызметкер ретінде таныта білді, өзінің көптеген әдебиетші достарын, оның ішінде Юрий Олеш те бар, тұтқындаудан аман алып қалды. 37-ші жылдың аяғында өзінің досын алып кетуге «қара қарға» келгенде Осип әріптестеріне қарсы төбелес ашып, оларды соққыға жығады. Осы оқиғадан кейін оның өзін тұтқындайды. Бірақ, өмірдегі Осип те романдағы Остап сияқты қамаудан қашып құтылады. Соғыс жылдарында ол тері рагімен ауырады, өмірінің соңғы жылдары ол алысқа қатынайтын поездарда жолсерік болып істейді. Біраз уақыттан соң Шор қатарынан екі рет инфаркт алады әрі бір көзінен айырылады. Оның жерлестерінің айтуынша, ол өзінің әдеби сыңары Остаптан жарты ғасыр артық өмір сүріп, 1978 жылы маусым айында дүние салады.
Тарихқа жүгінетін болсақ Ильф пен Петровтың өздерінің айтуынша «Он екі орындық» романының соңын аяқтау әжептеуір әбігерге айналыпты. Тең авторлардың арасында Остапты «өлтіру» керек пе, жоқ «тірі қалдыру» керек пе деген дау туындайды. Ең аяғында екеуі жеребе салуға келіседі. Сөйтіп олар шәй ішіп отырып, қант салғышқа шиыршықталған екі қағаз салады. Көздерін жұмып отырып, суырып алғанда адамның қураған бас сүйегі салынған қағаз шығады да, жарты сағаттан соң ұлы комбинатор «өледі».
Қазіргі баспасөзге сенсек, Минск облысында орман ішінен Остап Бендердің есімі жазылған естелік тақтайша табылған. Онда «Остап Бендер. 1897-1931» деген жазу бар екен.