Виртуал бетперде - шығармашылық қайнары

Өмірдің өзі театр болса, жұрттың бәрі бетперде киіп жүруі заңды емес пе? Мысалға, мені көп жұрт сыпайы, сабырлы адам деп ойлайды. Оған, сірә, жазбаларым себеп болса керек. Ендеше, рөлде отырғанда қасымда болып көріңіз — боғауыздар коллекцияңыз байып қалар мүмкін.

Мүмкін, әсіре скептик шығармын, бірақ, виртуалда бетпердесіз адам жоқ деп есептеймін. Жаманмын деп кім мойындай қойсын. Ал мойындағандар табылып жатса, олар да өз образын әлдеқайда қатаң, қайсар, қаһарлы көрсетуге тырысқан біреулер деп білемін. Әрине бұл гипотезамды аксиома ретінде қабылдаңыз деуден аулақпын. Тіпті, теорема дәлелдемек ойым да жоқ. Сондықтан, Интернетте өз атымен жүрген, тек образына аз-кем түзетулер енгізіп, тез шешілетін маска кигендерді жайына қалдырып (оларды қалған үшеуі жазсын :) ), таза ойдан шығарылған, кім екені басым жұртқа беймәлім виртуалда қайталанбас тұлғаға айналғандар туралы әңгіме өрбітейік. Өйткені, осы сайттың үздік ондығының өзінде ондайлардың екеуі бар.
_______________________________________________________________________________________________________
Виртуал бетперде – журналистикада кеңінен таралған псевдоним секілді. Әдетте менің әріптестерім әлдебір даулы мәселені қозғағанда немесе жазғанына өз көңілі толмағанда туындысын лақап атпен жариялағанды жақсы көреді. Виртуал бетперденің де мақсаты осы. Бір үлкен айырмасы – олар жаратушысынан да танымал, өткір әрі белсенді болып кетуі мүмкін.

Мұның несі жаман? Жаратушы тұлғасының екіге бөлінуінен психологиялық ауруға душар болып жүрмесе, басқа ешқандай жамандығы жоқ. Керісінше, шығармашылыққа, аясын тарылтып айтсақ, әдебиетке елеулі үлес қосып жатыр. Дәлел ретінде, Қазнетте жүрген екі виртуал тұлғаны атайын: Сатыбалды Кербабаев және Уродец Құбыжық.

Виртуал бетперде әлдебір мақсатты көздеген болса ғұмыры ұзақ болмайды. Ал егер, нақты нысанасыз, тек өз кайфы үшін жазса ұзаққа шабады. Жоғарыда аталған екеудің күн сайын бірдеңе жазып жүргенінің себебі осы. Тағы бір танымал бетперделі тұлға – Рафаэлло. Бұл өз кезегінде жалған ақпарат таратып, журналистердің ізденбейтінін дәледеу үшін жаратылған кейіпкер. Оның соңғы жазбасы тамызда жарияланыпты. Белгілі бір мақсат үшін жаратылған бейненің шығармашылығы тұрақты болмайтынының бұл да бір дәлелі.

Тарихи контексте қарасақ, виртуал бетперделі тұлғалардың прототиптері — анонимдердің нақты мақсаты болды. Айталық, біреудің үстінен арыз жазу, сақтандыру немесе қорқыту. Мұны қазақтар да тамаша меңгерген. Репрессия жылдарында бір жігіт көршісінің үстінен арыз жазып, жапон тыңшысы ретінде абақтыға қаматыпты. Алайда, бір күні өзінің үстінен басқа біреу арызданып, жапон тыңшысын совет түрмесіне әдейі қаматқан ағылшын жансызы ретінде итжеккенге айдатып жіберіпті. Бірақ, бұл анонимдер немесе бетперделі тұлғалар бірінші кезекте өзінің артын жабу үшін ұзақ өмір сүре алмайтыны түсінікті.

Қалай десек те, виртуал бетперде адамның потенциалын ашу құралы болып тұр. Мәселен, осыдан үш жыл бұрын керекинфо сайтында новеллалар байқауы өтті. Басты талап, нәтиже шықпайынша авторлар құпия сақталуы тиіс еді. Бас аяғы екі күнде 10 материал түсті. Енді, биылғы блогиаданы қараңыз. Басында қатысушылар көп болғанмен, алғашқы айналымда-ақ, түрлі нәрсені желеу етіп, көп адам жарыстан шығып қалды. Әрине, сылтауларының жаны бар да шығар. Алайда, бұл жерде де бетперде кию талап етілгенде ақырына дейін жанталасатындардың саны көп болар еді деген күдігім бар.

Орыстарда «Тенета» деген әдеби конкурс болған. Оған тек виртуал тұлғалар қатыса алатын. Жеңімпаздардың шығармалары тіпті кітап болып та жарияланыпты. Тамаша идея. Жоғарыда сөз болған новеллалар конкурсы көрсеткендей бізге де осындай байқау жариялап көруге болады. Авторлардың аты-жөні тек өз қалауымен және сайыс аяқталған соң ғана жарияланады десек, қатысушылар көп болатын секілді. Ендеше, өз теориямды дәлелдеп көру үшін конкурс жариялаймын.

Жанрға шектеу жоқ. Шығармаңыздың көлемі 1000 сөзден аспасын. Қабылдау уақыты 20 қазанда бітеді және материалдардың бәрі сол күні бір мезетте жарияланады. Жүлде қоры мен бағалану жолдарын пікірлерде талқылап алайық, сосын қосымша хабарлаймын. Шығармаларыңызды менің электронды поштама жіберіңіздер. Іске сәт, виртуал бетперделі жазушылар!