Қарапайым сусын - ашыған
Біздің жақта ашыған(ашытпа) деп аталатын сусын бар, құрамы қарапайым, дайындалуы жеңіл, денсаулыққа пайдалы, қарапайым өлі суды ауыстыра алатын, шөліңді қандыратын әрі тек қазаққа тән, көнеден келе жатқан сусын.
Құрамы;
Ашыған үй жағдайынд оңай дайындалатын сусын екенін жоғарыда айта кеттім, енді дайындалу жолына тоқтала кетсек. Алдымен қажетті дақылды таңдаймыз, менің таңдауым ақ бидайға түсті.
Өзімізге қажетті мөлшердегі суды тұз қосып қайнатып аламыз, кейіннен ақ бидайды салып тағы бір қайнатып аламыз, қайнаған соң судың түрі дақылға байланысты өзгеріп кетеді.
Ендігі мақсат осы өнімді ашыту, ашыту үшін кемінде 1-2 күн қажет болады. Салқын емес жерлерде, күн сәулесі түсетін жерлерде сақтауға кеңес берер едім, ал бұрынғы заманда ашытқы қосып ашықтан деген болжамдар бар.
Ашыту процесі біткеннен соң қалауыңыз бойынша ағарған(айран, қатық) қосуыңызға болады, айранның мөлшері көп емес, шамамен 100-200 грамм шамасында болса жеткілікті.
Енді дайын сусынды құйып алу ғана қалды, арнайы құтыға құйып алып, тоңазытқышта сақтап қоямыз. Негізінен басқа сусындар секілді бұны да салқындатып ішкен дұрыс.
Соңында бізге қазақтың кәдімгі қара көжесі болып ақ бидайдың көжесі қалады, манағы айраныңызды араластырып бидайдың көжесін жеп алсаңыз тоқ жүресіз, ас болсын!
.
Құрамы;
1. Қажетіңізге қарай күріш, арпа, бидай, т, б
2. Су
3. Айран, қатық
4. Тұз
Ашыған үй жағдайынд оңай дайындалатын сусын екенін жоғарыда айта кеттім, енді дайындалу жолына тоқтала кетсек. Алдымен қажетті дақылды таңдаймыз, менің таңдауым ақ бидайға түсті.
Өзімізге қажетті мөлшердегі суды тұз қосып қайнатып аламыз, кейіннен ақ бидайды салып тағы бір қайнатып аламыз, қайнаған соң судың түрі дақылға байланысты өзгеріп кетеді.
Ендігі мақсат осы өнімді ашыту, ашыту үшін кемінде 1-2 күн қажет болады. Салқын емес жерлерде, күн сәулесі түсетін жерлерде сақтауға кеңес берер едім, ал бұрынғы заманда ашытқы қосып ашықтан деген болжамдар бар.
Ашыту процесі біткеннен соң қалауыңыз бойынша ағарған(айран, қатық) қосуыңызға болады, айранның мөлшері көп емес, шамамен 100-200 грамм шамасында болса жеткілікті.
Енді дайын сусынды құйып алу ғана қалды, арнайы құтыға құйып алып, тоңазытқышта сақтап қоямыз. Негізінен басқа сусындар секілді бұны да салқындатып ішкен дұрыс.
Соңында бізге қазақтың кәдімгі қара көжесі болып ақ бидайдың көжесі қалады, манағы айраныңызды араластырып бидайдың көжесін жеп алсаңыз тоқ жүресіз, ас болсын!
.
мен көбіне сонда отыратынмын ғомені шақырайын деп жүгіріп жүрді дейді ғойАл мынаны көженің суы немесе «көженсу» дей саламыз.
Бір рет пойызбен бір станция өтіп кетіп, оның үстіне ақшасын ұрлатқан, Жаңақорғаннан жаяу жүруге мәжбүр болған әкем, Шиелінің маңындағы постқа келгенде осындай ашытпа сатқан әйел алдынан атып шығыпты. «Ашытпа ішесіз бе?» депті.
— Ішем,
— Мінекейіңіз!
Әкем сіміріп салыпты да, қасындағы балдызына да бір кесе ішкізіпті, сосын ағама ішкізіпті.
Сөйтіп, кетіп бара жатса, анау әйел: «Ақшасы қайда?» депті.
Әкем өтірік аңқау боп:
«Ойбуй, ақшасына екенін бірден айтпадыңыз ба, ішпейтін едік ғой» депті.