Бар байлығы әлемнің...
Кенжетайым таңертең апасының қойнында оянса, мені іздеп, менің қойнымнан тұрса, апасын іздеп кететін әдеті бар. Бағана таңертең апасын іздеп кетті, ол арада атасы да келді. Екеуінің ортасында ойнап, кезек-кезек құшақтап, бала да мәз, олар да мәз. Сол арада, апасының есіне әлдене түсіп кетпесі бар ма…
Осыдан тура екі жыл бұрын, маусымның ортасы болатын.
«Алдырып таста».
«Алдырмаймын».
«Ауру бала туғаныңа біреу рахмет айтады деймісің? Байыңның сыры білініп қалды, ата-енең екі бастан қырбай. Алдырып таста».
«Алдырмаймын. Бес айдан асқан баланы қалай алдырам?»
«Сен өзі даун бала көріп пе едің?»
«Көрген жоқпын»
«Мен көрдім. Даунын да, басқасын да. Сонда, білесің бе, ол балалар шешесіне ғана керек. Мен ауру баласымен ауруханада жылдап жатқан шешелерді көрдім. Солардың біреуін артынан әкесі іздеп келсе, құдай бар-ды. Керек емес ондай балалар ешкімге. қаласың жалғыз, ауру бала қолыңда, ана екеуі етегіңе жармасып. Ешкім саған „батыр екенсің“ деп арқаңнан қағып, „байғұс, қиналып жүр-ау“ деп маңдайыңнан сипап, қолтығыңнан демемейді. Маған сенбе, менің төрімнен көрім жуық. Оның үстіне, жалғыз балам сен емессің, сенен басқа да бағатындарым, жеткізетіндерім бар. жалғыз қаласың, албасты. Өз келешегіңді, ана екі көзге көрінгеніңнің болашағын ойла. Алты айлық болып туып, шетінеп те кетіп жатады ғой, бір бала құрбан. Ары кетсе, іштей желініп, күнәсін арқалап өмір сүрерсің. Күнде даун баламен алысып, күндердің күні „неге өліп қалмадың сен“ деп айтып қалсаң, оның күнәсі мың есе артық болады. Ойлан, балам.»
«Алдырмаймын»
«Онда, өз обалың — өзіңе, менен аулақ жүр».
Алла сақтады, биопсия жасаттық, балам даун емес екен.
Бірақ, мамам, әлі күнге дейін осы әңгімені ұмытпай, еске алып отырады, өкініп еске алады. Тіпті, айтпаса да, Әнуарбекті әр құшақтаған сайын, арқалаған сайын ой түкпірінде осының бәрі тұратынын, Алладан мың мәрте кешірім сұрап, осындай баланың дүниеге келгеніне тәуба айтып жүретінін білем.
Дүниенің ең үлкен қасіреті — ауру бала.
Таразда бір танысымыз бар еді. Өте дәулетті кісілер. Бірақ сол дәулетінің күші жалғыз ұлының қыли көзін емдетуге жетпейді.
Әкемнің үйінің қарсысындағы көршілер… Зәулім сарайдай үй салып келді. Даун немересі бар…
Кей кездері, тарығып кетем. Тіршіліктің тауқыметінен шаршап, «не істеймін?» деп ойланамын. Ондай ойлар әсіресе кешке жұмыстан шаршап, аялдама мен үй арасындағы ұзақ жолда жаяу ілбіп келе жатқанда қамалайды. дәл сондай кезде, түңіліп келе жатқанда, арғы көшедегі мүгедек қызы бар көршілер сол баланы мүгедек арбасына салып серуендетіп, тура менің қасымнан өтеді. Біреу үстімнен мұздай су құйып жібергендей болады, есімді бірден жиямын. «Тәуба, Алла, тәуба. Балаларымның дені сау болғанына тәуба. Басқа ештеңенің керегі жоқ. Дәулетіңнің керегі жоқ, бақыттың да керегі жоқ, балаларым аман болса, он екі мүшесі бүтін болса болды, Алла». Қазір жатсам да, тұрсам да айтатын мінәжат дұғам осы.
Сәбилеріміз аман болсын!
Осыдан тура екі жыл бұрын, маусымның ортасы болатын.
«Алдырып таста».
«Алдырмаймын».
«Ауру бала туғаныңа біреу рахмет айтады деймісің? Байыңның сыры білініп қалды, ата-енең екі бастан қырбай. Алдырып таста».
«Алдырмаймын. Бес айдан асқан баланы қалай алдырам?»
«Сен өзі даун бала көріп пе едің?»
«Көрген жоқпын»
«Мен көрдім. Даунын да, басқасын да. Сонда, білесің бе, ол балалар шешесіне ғана керек. Мен ауру баласымен ауруханада жылдап жатқан шешелерді көрдім. Солардың біреуін артынан әкесі іздеп келсе, құдай бар-ды. Керек емес ондай балалар ешкімге. қаласың жалғыз, ауру бала қолыңда, ана екеуі етегіңе жармасып. Ешкім саған „батыр екенсің“ деп арқаңнан қағып, „байғұс, қиналып жүр-ау“ деп маңдайыңнан сипап, қолтығыңнан демемейді. Маған сенбе, менің төрімнен көрім жуық. Оның үстіне, жалғыз балам сен емессің, сенен басқа да бағатындарым, жеткізетіндерім бар. жалғыз қаласың, албасты. Өз келешегіңді, ана екі көзге көрінгеніңнің болашағын ойла. Алты айлық болып туып, шетінеп те кетіп жатады ғой, бір бала құрбан. Ары кетсе, іштей желініп, күнәсін арқалап өмір сүрерсің. Күнде даун баламен алысып, күндердің күні „неге өліп қалмадың сен“ деп айтып қалсаң, оның күнәсі мың есе артық болады. Ойлан, балам.»
«Алдырмаймын»
«Онда, өз обалың — өзіңе, менен аулақ жүр».
Алла сақтады, биопсия жасаттық, балам даун емес екен.
Бірақ, мамам, әлі күнге дейін осы әңгімені ұмытпай, еске алып отырады, өкініп еске алады. Тіпті, айтпаса да, Әнуарбекті әр құшақтаған сайын, арқалаған сайын ой түкпірінде осының бәрі тұратынын, Алладан мың мәрте кешірім сұрап, осындай баланың дүниеге келгеніне тәуба айтып жүретінін білем.
Дүниенің ең үлкен қасіреті — ауру бала.
Таразда бір танысымыз бар еді. Өте дәулетті кісілер. Бірақ сол дәулетінің күші жалғыз ұлының қыли көзін емдетуге жетпейді.
Әкемнің үйінің қарсысындағы көршілер… Зәулім сарайдай үй салып келді. Даун немересі бар…
Кей кездері, тарығып кетем. Тіршіліктің тауқыметінен шаршап, «не істеймін?» деп ойланамын. Ондай ойлар әсіресе кешке жұмыстан шаршап, аялдама мен үй арасындағы ұзақ жолда жаяу ілбіп келе жатқанда қамалайды. дәл сондай кезде, түңіліп келе жатқанда, арғы көшедегі мүгедек қызы бар көршілер сол баланы мүгедек арбасына салып серуендетіп, тура менің қасымнан өтеді. Біреу үстімнен мұздай су құйып жібергендей болады, есімді бірден жиямын. «Тәуба, Алла, тәуба. Балаларымның дені сау болғанына тәуба. Басқа ештеңенің керегі жоқ. Дәулетіңнің керегі жоқ, бақыттың да керегі жоқ, балаларым аман болса, он екі мүшесі бүтін болса болды, Алла». Қазір жатсам да, тұрсам да айтатын мінәжат дұғам осы.
Сәбилеріміз аман болсын!
Бір рет менде тротуарда тіршілік туралы ойланып келе жатқам. Іштей сол баяғы, құдайға жалоба айту, неге бұлай деп бас қатыру, т.б. Ойланып кетсем керек, қарама қарсы беттен аяғын ақсаңдап басатын бір мүгедек орыс әйелін көріп, денем дір ете қалды. «Ойбай, құдай кешіре гөр, осындай он екі мүшем сау бола тұрып, саған шағымданып келе жатқаным қай сасқаным» деп тәубеме түскенім есімнен кетпейді.
Құдайға кішкене нетіп — ну, андай* бов қалдым, очм.
Кезінде барлығы детдомға бер дегенде шешесі бой бермеді. Балиғаттан асқанда әлгі кеңкелес бала қарындастарын зорламақ болып бір, сәби інісін өлтіре жаздап екі ұсталды.
Қазіргі жағдайы белгісіз.
Ойлаймын, ата-анасы көп болса енді бір 20-30 жыл өмір сүрер, одан кейін әлгі жігіттің жағдайы не болар екен деп?! Жолдастарының да ол кезде өз өмірлері болады, бүгінгідей кім оның арбасынан итеріп жүрер дейсің?!
Алла баланың азабын тартқызбасын деп тілеймін мен де жатсам-тұрсам…
Тақырыптан ауытқу:… Білім күні мен де ұлымды жетектеп мектепке тартып тұрғым келді… Сондай бір сезімдер жұлқылады жүректі оқыс… Қызық екен… Астанаға келгеннен аралас достарымның көбі әке болған соң ба, мен де соларға еліктей бастаппын. Алдекеңнің тұңғышы мектепке барады екен, таң атпай соны білдім де үйге келіп ұйқым келмеді))) Бір қыз айтатын еді «мен әлі жоқ бөпелерімді қатты жақсы көремін» деп… Сол ойға мен де жақындаппын… рас екен)
Shynymen, balannyn deni sau bolyp zhurgennen askan bailyk zhok!!!
Бұрын қалай екенін білмеймін, қазір туылып жатқан балалардың көбісі аурушаң, нервный ғой. Жан-жағыңа қарап отырып қорқасың, баласыз өтуге (Құдай сақтасын!) тағы болмайды, обшым, қыздардың алып жүрер жауапкершілігі до фига көп.
Дәл Даун болса, өйткені Даундар қоғамға қауіпсіз, олардың жанына бірдеңе батпаса өздерін бақытсыз сезінбейді.
Дәл Даун боп туғандарды «Күн адамдары» деп бекер айтпайды.
Олар өте жарқын жанды болады, тек инфантилизмнен, аңқаулықтан ешқашан құтылмайды.
Алматыда психохрониктердің интернатына барғанда жүрегіңді жылытатын осы даундар болды. Қалғандары көбіне зорлыққа бейім.
Оны білмейсің ғой бірақ, кретин, дибил, идиот па, қиын, әсіресе біздің қоғамда.
Реабилитациялық орталықтар көбірек болса, үкіметке тапсыру гумандырақ болар еді. Бірақ біз Америка не Европада емеспіз.
Қорқынышты.
Қанша дегенмен жарымес… жаман… жүрегің ауырады…
Бірақ қазір тумай жатқан баланың екеуінің біріне сондай даун сияқты деп дәрігерлер айта береді ғой осы, менің бір келініме де солай айтқан, сап-сау бала туды