Ағы қайсы? Қарасы қайсы?
Колледж кезінен араласып, сол уақыттың өзінде дос деп бір-бірімізге «айдар» тағып салғанбыз, содан бері ажырамастаймыз. Ол орыс тілді, қазақшасы да бар біраз, мен қаймағы бұзылмаған қазақ ауылынанмын. Бұрын соншалықты мән бере қоймайтынмын оның ала тіліне, бірақ ара-тұра «Бауырым қазақша сөйлесеңші» айтып та қоятынмын.
Жақында кәдімгідей жаға жыртысып, жұдырық сілтесіп қырқысып қалдық. Жағдай тіл, дін, партиоттық төңірегінде әңгімеден қозғалып, мен оған қазақша сөйлеу қазаққа парыз екеннін, Желтоқсандағы боздақтардың не үшін қан төккеннін айтып өрекпіп кеттім. Оның шылым шегіп, сыра ішуін де шариғат заңына қайшы екенін, жалпы өзімнің дұрыс деп санайтын ұстанымымды алға тарттым.Негізі базар жоқ жігіт басқа жағынан тек пікір қарама-қайшылығы туындады, кімдікі дұрыс, кімдікі қате оны қайдан білемін деп басым қатты.
Ал ол «Мен қазақша толыққанды білмейтініме, қалада өскеніме кіналы емеспін, париоттық ол жүрегіммен өлшенеді, қазақ тілінде мен керек кезде сөйлеймін „Я говорю на каком языке мне удобно тебя это **** что ли? У каждого своя правда!“, егер мен өзімдікін қате деп айтсам мен жалпы өмірімнің мәнін жоғалтамын» деп қарсыласты.
Мен жиі естимін, сен осылай ойлайсың, мен осылай ойлаймын, ол әркімнің өз ұстанымы.
Өз ұстанымың өзіңе ыстық екені түсінікті, сенің ұстанымың дұрыс десе қандай жақсы ә?! Бірақ ортақ ереже бар шығар адамзатқа. Егер Қадыр ағам «Ана тілің — арың бұл» десе де, ол өзінің ұстанымы. Сонда ақиқат қайда? Оны қайдан аламыз?
Тағы бір жайт, Ақзере Уордпресстің жай-күйіне алаңдап Он.Кз-те жазба қалтырған. Уордпрессті қазақша интернетке үлкен серпіліс әкелген платформа деп санаймын.
Сонда блогшы Ғазиза Ұзақ атты апай
Сосын күйініп кетіп массагетте-те мен соныекінші рет ескерте кетуді жөн санадым.
Тағы ойланып қалдым. Қарап тұрсаң, мүмкін ол кісінің айтқаны дұрыс шығар, менікі қате шығар. Сонда қай кезде өз ұстанымыңда қалу дұрыс? Шындықты қайдан аламыз?
Жақында кәдімгідей жаға жыртысып, жұдырық сілтесіп қырқысып қалдық. Жағдай тіл, дін, партиоттық төңірегінде әңгімеден қозғалып, мен оған қазақша сөйлеу қазаққа парыз екеннін, Желтоқсандағы боздақтардың не үшін қан төккеннін айтып өрекпіп кеттім. Оның шылым шегіп, сыра ішуін де шариғат заңына қайшы екенін, жалпы өзімнің дұрыс деп санайтын ұстанымымды алға тарттым.
Ал ол «Мен қазақша толыққанды білмейтініме, қалада өскеніме кіналы емеспін, париоттық ол жүрегіммен өлшенеді, қазақ тілінде мен керек кезде сөйлеймін „Я говорю на каком языке мне удобно тебя это **** что ли? У каждого своя правда!“, егер мен өзімдікін қате деп айтсам мен жалпы өмірімнің мәнін жоғалтамын» деп қарсыласты.
Мен жиі естимін, сен осылай ойлайсың, мен осылай ойлаймын, ол әркімнің өз ұстанымы.
Өз ұстанымың өзіңе ыстық екені түсінікті, сенің ұстанымың дұрыс десе қандай жақсы ә?! Бірақ ортақ ереже бар шығар адамзатқа. Егер Қадыр ағам «Ана тілің — арың бұл» десе де, ол өзінің ұстанымы. Сонда ақиқат қайда? Оны қайдан аламыз?
Тағы бір жайт, Ақзере Уордпресстің жай-күйіне алаңдап Он.Кз-те жазба қалтырған. Уордпрессті қазақша интернетке үлкен серпіліс әкелген платформа деп санаймын.
Сонда блогшы Ғазиза Ұзақ атты апай
Сосын күйініп кетіп массагетте-те мен соны
Тағы ойланып қалдым. Қарап тұрсаң, мүмкін ол кісінің айтқаны дұрыс шығар, менікі қате шығар. Сонда қай кезде өз ұстанымыңда қалу дұрыс? Шындықты қайдан аламыз?
қайда барсаң да, қыстырылып жүрген бір жүрек. Мысалы, дінді жағалап, қыздардың киім мәселесінде лекция оқылса, «жүрек»-ке жығылған жауаптар естиміз. Яғни, сырты түтін де, іші бүп-бүтін адамдар көп.
Мен такси тоқтатқанда қиналамын, өткен жолы бір кісінің ескертуі тағы бар. Түріне қарап тілін таңдау өте қиын.
Қазір орыс тілін ысырып тастап, ағылшын тілінің үстемдік етуіне бірден-бір көмегін тигізіп жүрген қаракөздеріміз де жетерлік. Бәлкім, үш тұғырлылықтың «таңбасы» болар.
Объективті ақиқат бар. Бірақ ол бір адамның басына сыймайды. Өйткені тұтас дүние өзінің бір бөлігіне физикалық тұрғыда сыймайды. Ол мүмкін емес.
Шындықтар бар. Және әркімнің шындығы өзіне қымбат.
Ал сіз бен біздің «объективті шындық» деп отырғанымыз тек көпшіліктің пікірінің эксперт пікірімен үйлескен тұсы ғана. Және оны «объективті» деп тану үшін ол ең алдымен айтушының өз пікірімен сәйкес болу керек.
Ал диагнозыңа тоқталсақ,
Параноидальный патриотизмнің артқы шарттарын шырамытып түрға сияқтымын. Көтриоттықтан айырмашылығы көтриот күлкілі персонаж, ал параноик қауіпті персонаж.
Менің «арақ» сүйер достарым бар, мен оларға сен неге менімен залға бармайсың деп ренжімеймін. «Барайық-та, барайық» деп шақырамын, бірақ ренжімеймін.
Хотя, меніңше әрбір адам аптасына екі рет болса да дене шынықтыруы керек…
Гет лайф, досыңа тыныштық бер. Ол сені өзгертуге тырыспайды, сен де тырыспа.
Бірақ, қалай болғанда да, меніңше ол қате бағыт алып тұңғиыққа түсіп кете ме деп қорқамын.
Қалған кезде тек позитивті мотивация, әртүрлі әлемнің адамдары дос бола алады, егер бір бірінің әлеміне қонақ бола алса. Ал сен өз әлеміңмен, оның әлемін ығыстырғың келеді. Әрине намысына тиеді ондай әрекет.
Бір-біріңнен үйреніп, бір біріңді байытып жүрсеңдер ешжерлерің кемімейді. Қайта екеуің де тұлға ретінде кеңее түсесіңдер.
Қазақшылық, ұлтшылдық деп мүлде тарылып, кең өреңді тарылта түсуге болмайды.
Кеше осы қазақ қоғамындағы немқұрайлылық, шынай өмірдегі азаматтық белсенділіктің төмендігі жөнінде және интернет белсенділіктің өсуінің зияны туралы бір материал көзіме түсіп еді.
Қазақша сөйлейтін адам қазақша сөйлемейтін адамды өзіне тарту үшін ол адамнан тек тіл ғана емес, басқа жағынан да жоғары болуы керек. Қаржылық, мәдени, өресі жағынан адам сүйсінетіндей болса, өздері ақ тартылады.
Ал мынау әрекетіңнен патриотизмге де, досың екеуіңнің ара қатынастарыңа да пайда жоқ.
Бір жағынан қуандым, бір жағынан сол қуанғаныма ұялдым… хех! Білмейсің осындай кезде не айтарыңды? Ал сендер немқұрайлық дейсіңдер.....
Қaрa деп күйе жaғaтындaй сiзге не бaсқaғa зиян келтiретiн, сiздiң не бaсқaның, бостaндығын шектейтiн, кешiрiлмес нәрсе iстедi ме?
Менiң бөлелерiм қaзaқшaғa шорқaқ, ендi олaрғa: менiң ұстaнымым aқ және хaқ, сендердiкi қaрa. Қaлaдa өскен өздерiңнен көрiңдер деуiм керек пе?
Aқиқaт ұғымы не инфляцияғa ұшырaғaн, не сiз ол терминдi дұрыс түсiнбегенсiз бе дейм. ҚЗдa орыс тiлi ресми тiл болa тұрa, сiз қaндaй aқиқaт iздедiңiз? Aлдыңғы aптaдa эстондaр тiл мәселесiн эстон тiлiнiң мәнфaғaтынa шештi. Бiзде де солaй болу керек деп ойлaймын. Зaң қaбылдaнсын, шектеулi уaқыт берiлсiн. Егер сол уaқыттaн кейiн еш нәтиже шықпaсa, яғни қaзaқтaр қaзaқшa бiлмесе және бұл оның қызметiне зиянын тигiзсе, өз обaлы өзiне деуге келедi. Оғaн дейiн aйтылғaн әңгiмелер жәй ғaнa сөз тaлaстыру боп тaбылaды.
twitter.com/#!/rafae11o/status/195190662570835968