Кімдердің Исламын ұстанамыз?
Қазақ.кз сайтына дін тақырыбында жақсы, өте сауатты мақала шығыпты. Мақаланы түгел көшірмей-ақ қояйын. Түпнұсқасын мына жерден оқырсыздар. Автор қазіргі кездегі еліміздегі мұсылмандарды 5 топқа бөлген екен. Өте жақсы анализ істеген. Тілімізді бүлдіргендер енді дінімізді де бүлдіріп жатыр, болашақта қазақ деген ат жойылып кетеді ме деп те қорқамын. Мақаланы ерінбей оқып шықсаңыздар да болады, біраз ақпарат аласыз. Кімдерден қауіп күту керегін түсінесіз.
Сонымен қазіргі мұсылмандар мынандай екен:
1. Олардың біріншісі қазақ халқы осы кезге дейін ұстанып келген Ханафи мазхабын ұстанатын, Діни Басқарма Мүфтиаттың төңірегіне топтасқан намазхандар. Олар Мүфтиат тағайындаған мешіт имамдарына бой ұсынып, туындаған діни мәселелерде соларға жүгініп, мазхаб тәртібі бойынша құлшылықтарын атқарады. Олар шариғатқа қайшы келмейді деп танылған салт-дәстүрлерді ұстанады, ресми билікті мойындайды, және иманның шарттарын сақтайтын өзге топтардағы намазхандар мен намаз оқымайтын жандардың да мұсылмандықтарына шүбә келтірмейді. Сол арқылы имамдарына бой ұсынушы мешіт намазхандары өздерінің кеңдігімен, сабырлылығымен ерекшеленіп, орташа көзқарас ұстанатын жамағат ретінде танылады.
2. Екінші топты өз үгіт-насихаттарын қарқынды түрде жүргізіп жатқан уаххаби-салафи намазхандар құрайды. Бұлар ханафи мазхабын да, ресми билікті де, Мүфтиатты да мойындамайды. Тек өз насихатшыларын ғана тыңдап, өз шейхтерінің пікірлеріне ғана ден қояды. Мешіт имамдарына бағынбайды, кейбіреулері тіпті, мешіт имамына ұйып намаз да оқымайды. Олар тек өздерін ғана Құранмен, сүннетпен жүретін, жақсылыққа бұйырып, жамандықтан тыятын бірден-бір топпыз деп есептейді. Өздеріне қосылмаған намазхандардың бәріне де Аллаға серік қосу, дінге жаңалық енгізу, сүннетпен жүрмеу, имамдарына көзсіз еру тәрізді айыптар тағып, оларды өз араларында адасқандар деп те санайды. Соған орай оларға қатысты қатаң көзқарас ұстанады. Олар тек «сүннетпен жүру керек» деп ұлттық ерекшеліктер мен салт-дәстүрлерді де қабылдамайды. Сол себепті де бұлар арабтануға бейім тұрған намазхандар болып табылады. Қазіргі кезеңде бұлар «ихуан муслимин», «хизбут тахрир», «мадхалит» және басқа да тек өздерін ғана нағыз салафи санайтын бірнеше топтарға бөлініп кетті. Олардың бәрі дерлік Абдулуаххабты өздеріне ұстаз санайды, бірақ сөйте тұра өздерін «уаххаби» деп атағанды жақтырмай, «салафи» деп аталғанды жақсы көреді. Бұл атау оларға халықты үркітпей өздеріне адам тарту үшін жақсы бүркеніш болып табылады. Олар қайтыс болған адамдарға Құран сауабын бағыштамайды, және дұға еткен соң бет сипамайды. Намазда Ханафи мазхабының ешбір тәртібін қабылдамай, оны мүлде басқа тәртіпте орындайды. Біздегі уаххабилердің көпшілігінің сырт пішіндерінде өзге мұсылмандардан айырмашылық жоқ. Өздерін сәлафимыз деп таныстыратын болғандықтан «уаххабис» атауынан шошынатын жандар олардың уағыздарын тыңдай жүріп өздерінің қалай уаххаби болып кеткендерін аңғармай да қалады. Негізгі орталықтарының бірі уахаббизмді ресми дін ретінде ұстанатын Сауд Арабиясында орналасқан. Және сол жақтан қаржыландырылады.
3. Үшінші топты құрайтын намазхандар таблиғ жамағаты деп аталады. Олар мазхаб ұстанады. Өздерінің басты міндеттері ел аралап насихат жүргізу арқылы дін тарату деп есептейді. Және өздері «амал» деп атайтын дін тарату мақсатына лайықтап жүйелеп алған өз тәртіптері бар. Ол тәртіптері бойынша олар мемлекеттің де, Мүфтиаттың да істеріне араласпай, амалдарын жасау барысында мемлекеттің де, мешіттің де тәртібін бұзбауға мейлінше тырысады. Муфтиатпен, мешіт имамдарымен санасқанмен оларға толық бойұсынбайды, және амалдарында өз әмірлеріне ғана бағынады. Ханафи мазхабын ұстанатындықтан да олар мұсылманбыз деген жандардың имандарына күман келтірмей, жалпы бәрімен де жақсы қарым қатынасты сақтауға мүмкіндігінше тырысып бағады. Мазхаб ішінде де өздеріне тән тәртіптерімен ерекшелене отырып олар дінді тарату амалдарында өздерін өзгелерден озық санайды. Өз амалдарына көп көңіл бөле жүріп дүние істерінен, отбасылық міндеттерінен қол үзіп кетуге бейім. Шет елдерге де шығып уағыз жүргізетін болғандықтан ұлттық ерекшеліктермен санасады, және шариғатқа қайшы келмейді деп есептейтін салт-дәстүрлерді ұстанады. Сыртқы пішіндері мен сөздік қорларында Пакистан мен Индияның ықпалы байқалады. Пакистан үлгісімен киініп, сақалдарын жіберіп, балақтарын қысқартып алған таблиғ жамағаты ел аралап үгіт айтуға шыққанда халық оларды білместікпен «уаххабистер» деп атап, үркіп жатады. Таблиғтардың негізгі орталықтары Индияда орналасқан.
4. Төртінші топты сопылық тариқат жолын ұстанатын намазхандар құрайды. Бұлар да өздерін мазхаб ұстанатын мұсылмандар санатына енгізеді. Бірақ, құлшылықтарын мазхаб тәртібімен арқарғанмен өзіндік ерекшеліктері де бар. Және иман мәселесінде олар өздерінің пірлеріне сиынып, олардан жәрдем сұрауларымен де ерекшеленеді. Мемлекет ісіне араласпайды. Мүфтиатқа бағынбайды. Өз алдарына ашып алған мешіттері бар. Ал, мешіттері жоқ жерлерде ортақ мешіттерге көп жоламауға тырысады. Дін істерінде имамдарға емес толықтай өздерінің пірлеріне бағынады, және пірлеріне көзсіз сену, сөзсіз бой ұсыну бағытында тәрбиеленеді. Өздерін діннің сыртқы пішіні захирмен емес, ішкі мәні батинмен терең айналысатын жамағат ретінде санайтындықтан олардың кейбір топтары намаз, ораза тәрізді парыз құлшылықтарды орындауға мән бермейді. Олар тариқатты таңдаулылардың жолы санайды, содан да өздерін таңдаулылар санап өздерін жалпы жамағаттан жоғары ұстайды. Өзге намазхандармен араласпай тек бір-бірін ғана жақын тұтады. Салт-дәстүрге қарсы емес, қалыптасқан өзіндік салт-дәстүрлері де бар. Сопылардың пірлері негізінен Өзбекстанда тұрады.
5. Бесінші топқа «ата жолы», «ақ жол», «ақ орда» тәрізді ұйымдар құрып алған емші, балгерлер мен солардың ықпалымен намазға жығылған «аруақшыл» намазхандар жатады. Бұлар да өздерін мазхаб ұстанатындар қатарына жатқызады, бірақ Ислам мен шамандықты ұштастыруға тырысқан олардың тәртіптерінде түрлі ырымдарға негізделген өз ерекшеліктері мол. Олар әулиелер мен ата-баба аруақтарының шипалары мен небір кереметтеріне тәнті болып солардың нұсқауымен, солардан қорыққандарынан ғана намазға жығылып, өздері айтатындай «ақ жолға» түседі. Және үнемі соларға сиынып, жалбарынып жүреді. Әрі мезгіл-мезгіл әулиелердің бастарын зиярат етіп, солардың ризалығы үшін құрбандық шалып отырады. Иманның шарттарын білмейді, немесе біле тұра мойындамайды. Құранды киелі зат ретінде ғана қасиет тұтады, оның мағынасын білуге тырыспайды, және оны аруақтарды риза ету үшін ғана оқиды. Мемлекетті мойындайды. Аллаға серік қосу, және басқа да шариғатқа жатпайтын іс-әрекеттерін айыптайтындықтан Муфтиатқа, мешіт имамдарына бой ұсына қоймайды. Өздерінің жиналатын ордалары және әулиелердің бастарына салған мешіттері де бар. Ортақ мешіттерге негізінен құран оқыту үшін көп келеді. Қазақтың салт-дәстүрлерін шариғатқа сиымды, сиымсыз деп айырмастан берік ұстайды, тіпті ырымшылдық негізінде жаңа салт-дәстүрлер де қалыптастырып жатады. Аруаққа сиынатындықтан ұлтымыздың көрнекті өкілдеріне де тағзым етіп дәріптеп, бастарына барып ас береді. Аруаққа сенбейтіндерді «атеист», ал қарсы шыққандардың бәрін «уаххабис» деп айыптайды.
1) Қазақ боп туылғандықтан өзін мұсылман санайтын, бірақ мұсылманшылықты, Исламды түсінуге, ұғынуға аса мән бермейтін жалпы халық. Құлшылық жасамай-ақ, «Алла жар болсын» деп жүре берсе болады деген пікірді ұстайды. «Ниетің түзу болса, жетіп жатыр» дейтін олар реті келіп тұрса арақ ішіп, қызға барудан да тайынбайды. Ширк-мирк деген терминдер олар үшін біздің Галактикадан да тыс жатыр. Тек салафиттерге емес барлық намазхандарға «уаххабшы-ау осы?» деп үрке қарайды. Олардың түсінігінде мұсылмандық деген — өліге садақа беру(парыз санайды), құрбандық шалу (парыз санайды), жеті шелпек тарату (парызға парапар), ата-бабасының басына барып (парыздардың парызы санайды) бет сипау (Ия, бет сипау. Құранды ілуде ішінде біреуі әліпті білсе оқиды, бірақ көбіне аузын жыбырлатады да «Тие берсін (оны да түсінбейді негізі)» деп бет сипай салады). Осылайша мұсылмандықты атқарған, ал Ақірет туралы, Жаннат пен Тозақ туралы айтқандарға «Ол жаққа барып, көріп келген адам құсап сөйлеме! Өлгесін көре жатармыз!» деп адасқандар, өмірін дінге арнаған бейшаралар санайды.
2) Шала қазақтар. Олар көбінесе қазақшылыққа да жоқ, діншілдікке де жоқ. Мен айтқан 1-топтағыларға мәмбетизм деп қарайды. Ал намаз оқитындардың барлығын фанаттар санайды. Реті келсе, 17-атасы есіне түсіп кетсе, жұма кезінде барып, бес теңгесін тастап, Құран оқытып қайтады.
3) Пофигисттер. Шүйде тұсындағы мишығының түкпірінде әйтеуір мұсылман текті екенін сезінеді. Бірақ шоқынып кетуден де тайынбайды, дінсіздіктен де кет әрі емес. Жалпы кез-келген ритуалды жасауға еш құлқы жоқ. Бұлар көбіне қалада тұратындардан шығады.
ПыСы: Сенің жазбаңда 2-топтағылар өздерін салафшы санағанымен, шындығында қой терісін жамылған уаххабшылар екені айтылғанмен, 4-топтағылардың өздерін тариқатшы деп сопыға ұқсағысы келгенімен, шын мәнінде сопы терісін жамылған Исматуллашылар екенін айтуы керек еді. Олардың бір-біріне қатты ұқсастығы бар. Уаххабшылар өздеріне келіспегеннің, қосылмағанның барлығын (намаз оқысын-оқымасын) адасқандар санайды. Исматуллашы-сопылар да өздеріне келіспегеннің, қосылмағанның барлығын (намаз оқысын-оқымасын) адасқан-уахаббист санайды. Уахабистер мешітке келмейтіндерді мұсылмандықтан шығаруға бейім, исматуллашылар мешітке барғандарды уаххабшыларға телуге бейім.
бір жағадан бас, бір жеңнен қол, бір балақтан аяқ шығарғандар өңшең
Досыммен әңгімелескенде айтқаны: Исматуллашылар жақсы. Олар қазақтың рухин көтереді. Қазақы Исламды ұстанады. Әйелдері намаз оқиды бірақ бастары жалаңбас жүре береді. арабтар сияқты оранбайды.
Біз біріншіден Ислам деген не оның шарттары. Раббымыз кім. Пайғамбарымыз кім. Осы аталғандарды біліп алайық және білгенімізге АМАЛ істейік. Ал жоғарыдығы мәселенің бәрі білімсіздіктен туындап отыр. Білмегенімізді білімділерден сұрайық. Ал мұнда жазылғанның бәрі тек бір ғана адамның ойы. Бұған келісе кетуге болмайды адасу осыдан басталады.
2. төртінші топқа жалпы сопылық жолды кіргізіпті. басшылары өзбекстанда деген. бұл қате. себебі Қазақстанда сопылықтың бірнеше ағымдары бар. «Ясауи» және «Нақышбанды» тариқаты. «Нақышбанды» тариқатының басшылары өзбекстанда десең орынды. «Ясауи» тариқаты бұл негізін Қожа Ахмет Ясауи салған сопылық жол. Бұл жолды қазақтың барлық ата-бабасы ұстанған. Дәлел келтір десең бұл жерге дәлелдер сыймай кетеді. Қазақтың көптеген би, батыр, хандары Ясауи мавзолейінде жерленгендігінің өзі жеткілікті.
3. ҚМДБ-ны сүттен ақ судан таза қылып көрсеткен. олардың имамдары мен діни қызметкерлері сауд арабиясы, египет, пакистан, түрия сияқты ислам мемлекеттерінен «сауат» ашып «шірік», «бидағат», «тек қана құран мен сүннет», "құран мен сүннеттен дәлел келтір" деген идеялармен «уланып» келгендер десем біреуің өтірік дей алмайсыңдар *54
Қазақстанда ірі Ислам орталығы болмағандықтан, болған болса да сақталып қалмағандықтан амалсыз жасалған шара деген ой бар.
2) Қазіргі "Қожа Ахмет Яссаудің жолындамыз" дегендердің сопылығы қайда? Исматуллашылардың елде адамдыққа жат әрекет жасағандары қай Ахметтің сопылығына жатады?
3) Қазақстанда жоқ болса шет елдерде үйренбегенде Мәскеуге барып поптың оқуын оқымайтын болар.
Құдайыи бір… Дінім бір… Пайғамбарым бір… Елім бір… Жерім бір… Тілім бір… Бұдан ары қарай, бәріміз үшін ортақ нәрселерді іздей беретін болсақ көп нәрсе табамыз… Ал бөлінемін деген адам, ең бірінші өзін басқалардан жат қылумен бастайды..«Жақсы болса ағайын көңіліңді шат қылар, жаман болса ағайын өзін өзі жат қылар» деген терме сөздері осыдан шыққан…
Бүгінгі таңда елімізде ушығып отқан мәселердің ең басында осы діни мәселелер келіп отыр… Бұның ең басында діни фанатизм тұрады… Ешбір мазхаб имамы сонау бастан, және бүгінгі таңда ешбір мазхаб ғалымы (ниеті мен амалы дұрыстары) «менің мазхабым, менің жолым дұрыс, басқалардікі бұрыс» демеген… Ал менікі ғана дұрыс, менің жолым дұрыс, басқалар адасқан деушілік фанатизмге жатады… Мешіттің айналасында жиналған үлкен жамағат кейбіреулердің көзінде адасып жүр де, битімдей ғана өз жамағаттары дұрыс жолда жүргендей әңгіме айтатындар көп бұл күнде..Іштерінде біреулердің қолында отқа салатын көсеу болып жүргенін білмейтіндері көп өкінішке орай… Барлық нәрсе діни сауатсыздықтан болады… Сондықтан бауырлар, көбірек дін туралы кітап оқып, оқыған адамдармен сөйлесіп, ақ пен қараны, ақиқат пен жалғанды ажырату жолында болыңыздар… Аллаһ жәрдемшіміз болсын! Қателерімізді кешіріп, түзетсін!
Намаз оқу парыз дейді, бірақ әйелдерге жабық жүруді қабыл етпейді. Неге десең, намаз оқитынын біліп қояды дейді. Сонда қалай болғаны?
Менің айтпағым кімде-кім бір жамағаттың артынан көзсіз ілесетін болса, адасады. Есі бар адам алды артына қарағаны дұрыс. Мынанікі қате, мынанікі дұрыс деу Ислам ғұламалыры талқылайтын мәселе. «Мұсылман бәрін тыңдайды жақсысын алады.»(Құран аяты немесе хадис!)
Исламда мынадай қағида бар:
Егер бір адам, Аллахтың бірлігін және Мұхаммедтің Аллахтың елшісі екендігін мойындайтын болса, ол мұсылмандардың бауыры. Оның қандай ақидада немесе қандай жолда жүргенінде ешкімнің шаруасы болмауы керек. Сенімі үшін өзі жауап береді. Егер анық қателігін көріп тұрсаңыз онда өзіне айту керек. Сыртынан қаралау мұсылмандық емес. Жалпы мұсылмандар күннен-күнге осы сырқатпен ауыру үстінде. Менің жоғарыдағы аталған барлық жамағатта достарым бар. Мынаған барсаң мынаны жамандайды, мынаған барсаң ананы. Құлақ мезі болды осы тақырыптан. Фатиха сүресін оқығанда «Саған ғана құлшылық етеміз, сенен ғана жәрдем сұраймыз» деп айтамыз! Керісінше, біз Ханафи мазхабындағылар сенен көмек сұраймыз, біз Сәләфилер саған ғана құлшылық етеміз, біз Таблиғтар сені ғана зікір етеміз деп жатқан жоқ. Демек мұсылмандар бөлінбеуі шарт! Айтпағым, Біз мұсылманбыз. Біз бір-бірімізге бауырмыз! Артық ешнәрсе жоқ! Осымен әңгіме бітуі керек.
Әр мұсылман өз қателерімен, өз өзімен айналыссын, басқаларын қойсын дегенді кім тыңдап жатыр… Бәріміз білгіш, бәріміз тақуамыз сұмдық…
обшым Дабайға дінді араластырмайық енді, мындай тәжірибеден кейін.
Нәби(с.ғ.с.) не айтты, не істеді соны істесекте жеткілікті. Менің естен кетпес 1 оқығаным бар. Бірде Нәби(с.ғ.с.)-ға 1 әйел келіп менің күйеуімді білесізбе дейді, сонда Нәби(с.ғ.с.)
әлгі көзінде ағы барма дейді. Әйел Нәби(с.ғ.с.)-ға ренжіп кетіп қалады. Уйіне келіп болған жағдайды куйеуіне айтады, сонда куйеуі көзінде ағы жоқ қандай адамды көріп едің деп… Әйел логикасы деп аяқтасам қалай болар екен.
Ar halyktyn oz kiyal gajaiyp ertegileri bar goi, sony aitam.Jane kazirde fantastika janyrynda shygarma jazatyndar az emes.
4) Сүннетті де, мазхабты да, имамдарды да мойындамайтын Құраниттер. Шииттердің тірлігіне ұқсайды әрекеттері. Инетте осы топқа қатысты Президент маңайындағы адамдар айтылады. Муфтиятты да, басқасын да мойындамайды. намазды оқысы келсе оқиды, оқысы келмесе оқымайды. Тіпті күніне 5 уақыт парыз екенін де теріске шығарады. Ат төбеліндей босла да, орыс тілді прессада «VIP-секта» деген атпен танымал. Бір қызығы қазақ баспасөзінде бұлар туралы ақпарат жоққа тән. Қатарлары көп емес, бірақ бар. Блогымда сондай көзқарастағы бір кісімен сұхбатым жарияланған.
5) Тәкфіршілер. Өздерінен басқаның барлығын мұсылмандықтан шығаруға бейім. «Если кто-то не признает кафира кафиром тогда он сам становиться кафиром» деген есіңнен тандыратын пәтуалары бар. Кәлима-шаһадатты айтып тұрсаң да намаз оқымайынша сенің иман келтіргеніңді қабыл етпейді.
Бекең, Қарасақал да бауырымның айтып отырғаны дұрыс-ау. «Біріңді, қазақ, бірің дос көрмесең істің бәрі бос» деп Абай айтқан сөздегі "Қазақ«тың орнына „мұсылманды“ қою керек. Ал жалпы Аршаттың мына постына келетін бослақ, қара басым мұны „Исламды, мұсылмандарды бөліп, арасына іріткі салу“ деп емес, дәл қазіргі Қазақ қоғамындағы орын алып отырған ситуацияны суреттеу деп білем. Өйткені, өзіміз мұсылман болған соң, бір мұсылман топтың екінші бір мұсылман топты қаралауы мақұлданбайтынынан хабардармыз. Алайда, ақты ақ, қараны қара деп білу де керек қой? Мәселені шешу үшін оның анық-қанығына жету керек емес пе? Бізде бәрі керемет, ойдан проблема шығармаңдар деп „Хабар“ мен „Қазақстанды“ қарап, „НұрОтанды“ тыңдай берген қалай болады немесе „31“ мен „7 күнді“ де тыңдап қойса қалай болады? Айналада болып жатқан нәрсеге көз жұма беруге болмайтын шығар? Ел білсін. Арандамасын, жік-жікке бөлінбесін, бірақ анық-қанығын ажыратсын! Менің мақсатым, қоғамдағы бар үрдісті айшықтау ғана. Қалғанын әркімнің патша көңілі біледі.
Пікірлеріңізге қосыламын. Өзекті тақырыпты талқылаудан үрікпей сауатты пікір алмаса білсек, соның өзі — жетістік. Бір-бірімізді жақсы тани түсеміз. Пікірлеріңізді жазып жатқандарыңызға рахмет. Үлкен қызығушылықпен оқып отырмын.
Мұнда олардың айтқандарын ешқалайда азаматтық пікірге жатқызу алмаймыз. Себебі "… бүкіл қазақстандық мұсылман қауымын ..." деген сөздер азаматтық ұстаным да емес басқа да емес, үндеу-үгіттеу. Ондай сөзді дінбасы емес басқа біреу айтса, жарасар еді.
al-hanifiya.kz/forum/viewtopic.php?f=3&t=328&sid=cba342981f3c9f918df6cad02c63f0eb