Сұхбат алу кезегі өзімде болғандықтан керекке биыл тіркелген қолданушылардың арасынан қызығушылық тудыратын тұлғаны іздедім. Посттарын оқып blogshy атымен тіркелген қолданушының көлік айдайтынын байқадым, мен үшін көлік айдайтын азаматшалар батыр секілді, өйткені өзім рөлду ұстаудан өлердей қорқамын. Сұхбат барысында blogshy оған қоса тау-кен инженері екенін білдім, бұл да әйел жасайтын жұмыс емес сияқты. Сонымен нәзік жанды аруымызбен болған сұхбатты назарларыңызға ұсынамын. Кейіпкерге сұрақтарыңыз болса, қоя отырыңыздар.

Қала: Атырау, Атырау облысы
Сала: Тау-кен инженері, мұнай газ ұңғыларын зерттеу, инженер-геофизик.

— Керек инфоға қалай келдің?
— Кездейсоқ. Осыдан біраз бұрын осындағы блогшылар вордпесс сайтында блог жүргізетін, сол кезде мен де аздап блог жазғанмын. Бірақ қай кезде де жазғанымнан оқығаным көп болады. Сол вордпресс кілттенгеннен кейін бір жылдай блогосферадан қол үздім, содан кейін сайттарды шарлап отырып осы КИ сайтына кезіктім, мұндағы белсенділікке қызығып тіркелдім, бірақ белсенді түрде блог жүргізбеймін, тағы да жазғаннан көрі оқығанды ұнатамын.

— Өміріңізде неше рет пара бердіңіз/алдыңыз? Жалпы қоғамды меңдеген бұл құбылыс жойылуы мүмкін бе?

Сауалнаманы Керекинфоның көрікті де, сұлу, ақылды қызы бастаған соң одан әрі сондай көркіне ақылы сай қыздармен жалғастыруды жөн көрдім.Қыздың жолы жіңішке дегендей, жігіттер жағы ренжи қоймас. Бұл сұхбат менікіне қарағанда өте қызықты шықты деп ойлаймын. Сонымен кезек ademi_alem атымен жүретін Зарина Долатайға берілді.

Қолымда «Дат» газеті. Мөлдір Әуелбекованың сұхбатын оқып отырмын. Осы сұхбаттың түпнұсқасын өзім тексерген болатынмын. Журналист ойына келгенін істеген. Бұрынырақ шығып кеткен сұхбаттарымен араластырып жаза салған. Ұялып отырмын. Назарларыңызға түпнұсқаны ұсынамын.
«Сөз басында «Дат» арқылы айтар датым бар. Жеке шығармашылықпен айналысып жатқаныма бір жылдай болып қалды. Бір жылда талай істің басын қайырып, тілге тиек болар көп шаруа атқардым. Алайда жаршымын дегеннің барлығы айналып келіп бұрынғы өмірімді қазбалап сұрай береді. Айтары естіліп, жазары оқылып біткен тақырыпты тақырлай бергеннен алтын шықпайтынын түсінер уақыт жеткен сияқты. Шындықты айтып, ел мұқтажын жоқтайтын, бағамдап, сараптап, жол сілтеп жіберетін төртінші билік өкілдері құлқынның қамымен өсек-аяңның айналасынан шықпайды. Өкінішті.
«Адамның бақыты мен тыныштығын ұрлайтын Ібілістің үш ілмегі бар: өткен іске өкіндіру, келешекке алаңдату, қазіргінің қадірін ұмыттыру» дейді қасиетті Пайғамбарымыздың (с.ғ.с) хадисі. Жан тазалығы, иман беріктігі үшін осы хадисті өмірлік ұстанымым еттім. Өткеніме өкінбеймін – бүгініме жасаған қадам. Келешекке алаңдамаймын – бір жаратушының бұйрығы болады. Қазіргінің қадірін ұмытпауға тырысамын – күпірлік болар. Сондықтан да бұрынғы продюсерім, тобым, кино, ортам туралы сұрақтарға мүлде жауап бермесем деймін. Шынымен жаңалық жаршылары, өнер жанашырлары болса өткенім туралы сауалдар қоймаса екен тілегім бар.

— Ежелде өз қанын қаңғыртып тастамайтын қазақ жұртындағы бүгінгі жетімдер жағдайы қалай деп ойлайсыз?
Өркениеттің жемісі. Кез келген нәрсе өткір пышақ сияқты ғой. Дұрыс ұстасаң нан турайды, олақ ұстасаң қолыңды кеседі. Өзгеден үйренеміз деп жүріп қазаққа жат қатігездікті, өгейшілдікті, жүрексіздікті, қайырымсыздықты сіңіріп алғанымызды байқамай қалыппыз. Жетімі жабырқамаған, ешкімге телмірмеген елдің әр аймағында он шақты жетімдер үйі бар болғаны жанды жегідей жейді. Еліміздің ертеңі ана мейірімінсіз, әке қамқорлығынсыз, бауыр жылуынсыз өскені жақсылық емес. Мемлекет барынша қамқорлық көрсеткенмен жан жылуын сезінбеген ұрпақ иманды болар ма екен? Бар медетті жаратушыдан сұрайық.

— Айтыңызшы, жетімдердің көбеюіне елдегі жеңілтек жүрісті қыздар ғана себепкер ме?
Себеп көп қой. Біреуді «көкек-аналар» тастайды, бірін ата-анадан ажал айырады, тағы біреулер бала тәрбиелеу құқығынан айрылып жатады дегендей. Қоғам дерті. Әр азамат «Осы дертпен күресу – міндетім» десе басқаша болар ма еді. Айналып келгенде бәріне кінәлі нәпсі ғой. Көкек-ана, көкек-әкелердің ойы етектен төмен. Нәпсі. Әке-шешеден ажал айырғандардың туыстары өз қарындарын ойлайды. Нәпсі. Тәрбиелеу құқығынан айрылғандар – алкоголь мен нашаның құлдары. Нәпсі. Жаратушы оларға иман берсін деп тілейік. Өзге мұсылман үшін тілеген дұға қабыл болады дейді ғой.

— Сізді тележәшіктен көрген адам «Мөлдір – уайымсыз қыз» деп ойлайтын сияқты. Мәселен, сіз елдегі қоғамдық ахуалға алаңдайсыз ба? Алаңдасаңыз қандай жағдайларға бейжай қарай алмайсыз?
Мен туралы ғана емес, көп өнер адамдары туралы «уайымсыз» деп ойлайды. Біздің де жүрегіміз еттен жаралғанын, құлқынымыз тесік екенін ұмытып кетеді. Біз де дәл сіздердей жаратушының құлымыз. Шыққан жеріміз бен барар жеріміз – бір. Қоғамда болып жатқан барлық жағдай алаңдатады. Сіздерге өтірік, маған шын, мен тележәшіктен тек жаңалықтар арнасын қараймын. Өскен, жеңген жеріміз болса – есім шыға қуанып, сүрінген тұстарда – қамығамын.
Дін жағдайы алаңдатады. Арандатушылар кесірінен қарапайым халық сең соққан балықтай. Тіл ахуалы ойлантады. Өз шаңырағымызда өз тілімізден ұялатын жалғыз халықпыз. Осы мүмкіндікті пайдаланып айтып кеткім келеді – ана тілін білетіндер, сүйетіндер «мәмбет» болса, мен «мәмбетпін»! «Мәмбет» болғаныма мақтанамын! Жемқорлық алаңдатады. Қоғамның бар саласына батпандап кіріп алған дерт. «Күресіп жатырмыз» дегендердің өзі жемқорлық үшін ұсталып жатады. «Былай жүрсең арба сынады, былай барсаң өгіз өледі» деген осындайда шыққан шығар.

— Айтпақшы, біздің отырып қалған қыздар арасында «жігіт жоқ» деген сөз бар. Осы «жоқшылықтың» сырын тарқатып бере алмайсыз ба?
Бұл жерде «жігіт жоқ» дегеннен гөрі, «ол жігіттің материалдық жағдайы жоқ» деген орынды болар. Кез келген қыздың басында үйі, астында көлігі, есепшотында алты нөлі бар қаржысы бар жігітті армандайтыны өтірік емес. «Арлы, иманды» жар туралы ойлайтын қыз сиректен сирек. Ол үшін кінәлауға бола ма? Алайда «Өзім ондай жігітке лайықтымын ба?» деп өздеріне сұрақ қоя ма екен? «Үйін сақтайтын, көлігін күтетін, есепшотын арттыруға көмектесетін тәрбие, білім, сана менде бар ма?» деген сұраққа жауап беру керек.
Ал жігіттер базарда арба итеру мен дүкенде есік күзеткенге мәз болмай білім іздесін. Ондай азаматтардың көбісі ауылдан білім деп келеді. Сосын жұмысқа орналасады. Жұмыстан тапқан табысын емтихандарды сатып алуға, ойын автоматтарына, ішкілікке жұмсайды. Дипломды сатып алады. Ол диплом бойынша ешқайда орналаса алмайды – құжат бар, білім жоқ. Барар жол біреу – арба мен күзетке қайта оралмақ. Осындай жігіт сұраныс тудыра ма? Ал саналы қыз болса ерді кебенек ішінде танып, арба тартса да азамат деп қараса, күзетші болса да құрметтесе бұл мәселе көтерілмес те еді. Жеке пікірім осы.
— Демографиялық проблемадан пайда болған «қыздардың жігіттерден көптігі» соңғысын есіртіп жіберді деп ойламайсыз ба? Мәселен, жігіттерде таңдау көп деген сияқты…
Таңдау көп шығар. Талғам жоғары болу керек. Мен ер болсам қыз таңдағанда бетінің жылтырына емес, санасының саңылауына қарар едім. Тыртиған киімге емес, тәрбиеге көңіл аударар едім. Қабат-қабат бояуына емес, қылығына назар салар едім. Үстіне жиғанына емес, жүректегі иманына үңілер едім. Болашақ ұрпағымның анасы, әулетімнің киесі деп ойлар едім. Сапасыз сандалған шақта «таңдау көп» деп есірмес едім.

— Ендігі жерде тележәшіктегі көп тележүргізушінің бірі болып жүре бермексіз бе, жоқ әлде бір қомақты жобаңыз бар ма?
Көптің бірі болсам, бұл сұрақтар маған қойылмас еді. Сондықтан осы бағытымнан таймай, әр күнімді, әр тынысымды жаратушыға, отбасыма, еліме арнасам деймін. Бойда қуат, баста сана барда жолым осы болмақ. Сенсеңіз де, сенбесеңіз де сол.

— Жеке шығармашылығыңызда нендей өзгеріс немесе жаңалықтармен толықтырдыңыз?
Әуелі жаратушы, сосын ата-анамның қолдауымен бір жыл уақытым зыр ете қалды. Ел алдында берген есебім – оннан аса жаңа ән жаздырып, бір бейнебаян түсірдім. Еңбегім ТВ мен ғаламтор арқылы елге тарап, халық өз бағасын беруде. Тележүргізушілік тәжірибем де көрерменнің оң бағасын алды. Көңілім тоқ. Алайда жаңалықтар, жеңістер әлі де алда. Ең бастысы сол күндерде елмен аман-есен жолықсақ.
Елге деген ыстық сәлем,
ерекше құрметпен Мөлдір қыздарыңыз»

Біраз уақыт бұрын Қазақстанның ақпарат саласы тағы бір басылыммен толыққан болатын. «45minut.kz» деп аталатын республикалық газеттің тыныс-тіршілігімен танысу мақсатында басылымның бас редакторы Ізгілік Нағиевпен сұхбаттастық. Сұхбат барысында бас редактор мырза бізге «45minut.kz» газетінің электронды нұсқасы да болатынын, электронды нұсқаның оқытушымен, оқушымен, ата-анамен тікелей байланыстағы желіге айналатындығын әңгімелеп берді.

— «45minut.kz» газетінің мақсаты қандай? Газет басылым ретінде нені көздейді?

Мына фигураны «Керектіктерге» таныстырудың қажеті жоқ шығар. Биылғы блогқұрылтайда өз басыма Жалғастың презентациясы қатты ұнағанын айта кетейін. Әрине, «Керектіктер» үшін Жалғастың кейбір айтқандары «тізесі шыққан» тақырып болуы мүмкін. Бірақ, жұрттың барлығы бірдей емес, біреу біледі, біреу білмейді дегендей. Айтпақшы, құрылтайда Нұрғисаның да жасаған презентациясы ұнады.

Жалғас ЕРТАЙ, блоггер, «WikiBilim» қоғамдық қорының қызметкері, «Центр тяжести» сайтының редакторы:

«Қоғам қандай болса, оның интернеті де дәл сондай болады»

«Интернет журналистен универсал болуды талап етіп отыр»

«Қазақтілді интернеттің бар екендігін дәлелдейтін уақыт келді»

«Жаужүрек мың бала» фильмінің қоюшы операторы Хасан Қыдыралиев – Ақан Сатаевтың барлық жобасына ат салысып келе жатқан маман. Сонымен қатар, Рүстем Әбдірашовтың «Сталинге сыйлық», Гүлшат Омарованың «Шиза» секілді фильмдерімен және өзге де қазақстандық бірқатар жобалармен жұмыс істеген.

Мамыр айының үшінші жұлдызында үлкен экрандарға жол тартатын Шәкен Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясы түсірген «Жаужүрек мың бала» фильмі басты рөлдердегі жас актерларымен ерекшеленеді. Киностан.кз Сартайды сомдаған Асылхан Төлеповпен, Қорланды ойнаған Құралай Анарбековадан, Таймастың бейнесін көрерменге жеткізген Аян Өтепбергеннен қысқа сұхбат алған болатын.

"Қара киімді әйел" (The Woman in Black) хоррорында Дэниел Рэдклифф әйелінен айырылып қалғаннан кейін ауыр қайғыда жүрген жалғыз басты әке рөлінде ойнайды. Бірақ, оны алда тағы бір ауыр сынақ күтіп тұр. Үрейлі фильмдер жанрындағы дебюті жайында актер Cinema Blend ресурсына берген сұхбатында әңгімеледі.

"Тірі темір" фильмінің Blue-ray және DVD нұсқаларының шығуына орай ұйымдастырылған сұхбатта Эванджелин Лилли аталған жобаға қатысуға не түрткі болғанын айтып, Питер Джексонның "Хоббит: Күтпеген сапар" фильміндегі оның жауынгер эльф рөліне қатысты кейбір жайттарға тоқталды (сұхбаттан үзінді).

«Айжан рахмет, ата-анаммен көріп, мәз болдық!» — осындай сөздерді естігенде, қалайша мәз болмайсың?!) Иә, журналистика мамандығы өз клиенттерінен ақша алмайтын мамандықтардың бірі ғой… (әрине бұл жерде менің асыра сілтеушілігім байқалады). Өмірде барлық қызмет түрлеріне тек осындай алғыстармен төлесең ғой, шіркін! Бүкіл әлем қызғылт (розовый) түске боялып кететін шығар, ондайда.

Алайда менің айтайын дегенім ол емес. Сіздерді пианист, белсенді қоғам мүшесі және де жай ғана көркімен айналасын жарқыратып жүрген жас қыз Алма Мұқанмен таныстыру. Музыканы, оның ішінде гүрс-гүрс еткен рок емес, әсем де әсерлі классикалық музыканы өмірінің ажырамас бөлігі ретінде көретін Алманың бойында жігер де, қайсар да бар. Әрине, күн сайынғы 5-6 сағат бойғы фортепиано жаттығулары мен сансыз ноталарды жаттау әркімнің-ақ мінезін қатайтатын шығар… Сондай-ақ белсенді түрде түрлі шараларға қатысуы, жастар ұйымында жұмыс істеуі оның жауапкершілігі мен ұйымдастырушылық қасиеттерін көрсетеді.

Екеуіміздің таныстығымыз, сонааауу модельдік өткенімізден басталған. Содан бері қаншама жерлерде бірге болып, талай қызықтарды бастан кешіргенбіз. Бір байқағаным, Алманың бойында, мүмкін өзі байқай бермейтін, әйелдік мінездің ең қуаттысы жиналған. Өзімнің адамдарды кітап не кино кейіпкерлеріне ұқсататын әдетім бойынша, мен оны кейде сыған қызы Карменге, кейде Толстойдың Анна Каренинасына ұқсатамын.

Кейде өзінің бар қаруын іске қосып, жанып кетердей болса, кейде жұмсақ мақтадан жаралған мамықтай монтия қалатын әдеті бар. Не де болса, өмірде кез келген адамда бола бермейтін, алайда қуаты күшті «харизма» деген Алмада бар нәрсе. Тек оны керек кезде іске қосу не қоспау барлық әйел затына сай оның көңіл-күйіне байланысты.

Бұл жазбаны Алмамен танысудың кіріспесі деп біліңіздер) Пианист қызбен толықтай танысу үшін, «Екпіндегі» сұхбатты оқи отырыңыздар.

P.S айтпақшы, Алма пианино бойынша сабақтар да жүргізеді, қызыққандарыңыз болса, толық мәліметті сұхбаттан таба аласыздар