Қазақстан — Исландия матчынан кейін қоғамда қазір үлкен дерт болып отырған қазақ футболы туралы оқырмандар пікірін алған едік. Еліміздің түкпір-түкпірінен келген оқырман хаттарына құлақ түрелік.



Жалғас Е. — Жарнама қызметкері (Алматы қаласы)
— Жалпы біздегі футбол футболға ұқсап келеді. Шетелдегідей үлкен, 30 мыңдық стадион салынды, тек аздап шөк ексе жақсы болар еді. Шетелдік футболшылар мінетіндей комфорт автобустары да бар. Автобустардан шетелдегідей әдемі құлаққаптармен музыка тыңдап түседі. Люкс отельдерде жатып, шетелде оқу-жаттығу да өткізеді. Шетел командаларындағыдай тақырбас қақпашымыз бар, кішкентай бойлы техникасы мықты хавбектеріміз бар, пресс-конференцияда сөйлей алатын капитандар да бар. Менің ойымша ұзыншашты, қою сақалды және қысқа шашын тікірейтіп гельдеген 3 ойыншы керек. Сонда нәтиже болады деп ойлаймын.

Гүлім апай — Футболшы аналары ҚБ атқарушы директоры (Қарағанды қаласы)
— Біздің балаларымызды қорлау қашан аяқталады? Әр ойыннан кейін футболшы аналары, әйелдері, әкелерінің аузы неге боқталады? Құрамаға түгелдей шетелдік легионерлер алынуын қалаймыз. Үкімет қайда қарап отыр? Ойланыңыздар, ертең сіздің де балаңызды бұл құрамаға алып кетуі мүмкін!

Тендербай — Қоғам қайраткері (Лондон қаласы, Ұлыбритания)
— Қазақстан футболына өкпем жоқ. Әр ойынына қомақты сома тігудеміз. Шүкір, Исландиядан да жеңіліп, қойған ақшамызды 89 пайызға көтеріп берді.

Данияр А. — блогер (Созақ ауданы, ОҚО)
— Қазақстан футболына блог-турлар жетпейтін сияқты. Блогерлер барып, көрсін, мәселелерін анықтасын, футболшылармен таныссын. Мысалы ойын басталар алдында ойыншылар құрамы жарияланған кезде олардың көбін тіпті комментаторлар танымайтын сияқты. Футболшыларға әлеуметтік желілерден парақшалар ашайық, блог жүргізуді үйретейік.

Рымбек І. — кәсіби бәс тігуші (Байғанин ауданы, Ақтөбе облысы)
— Қазақстан келесі ойынын жеңеді! Мен мұны үнемі айтудамын. Амандық болса бір күні жеңеді. Мартингейл жүйесі ғылыми дәлелденген нәрсе.

Сатыбалды К. — жұмыссыз (мекенжайы белгісіз)
— Қазақ футболының дамуы жаман емес. Қараңыз, Астанада бір уақытта 30 мың студентті толтыруға болатын зәулім стадион салынды. Бұл бір. Қарағандының Шахтеры Еуропа лигасының топтық кезеңінде ойнады. Бұл екі. Елімізде балалар және жасөспірімдерге арналған футбол академиялары ашылып жатыр. Бұл үш. Ақтөбенің Ақтөбесі жыл сайын топтық кезең алдындағы плей-оффтарға жетіп, Еуропа грандтарынан ұтылып жүр. Бұл төрт. Ертістің бас бапкері Черышевтың баласы Испанияның танымал клубы Вилляреалдың ойыншысы және Қайраттағы Вайсстың баласы да Словакия құрамасының белді ойыншысы. Бұл бес. Ал атақты Газзаевтың баласы Ақтөбеде жұмыс істеп жүр. Бұл алты. Біз кезінде Сербия құрамасын жеңдік. Бұл жеті. Бұрын Уотфорд, Милан, Удинезе сияқты танымал клубтардың формасын киіп көрген Меркель деген ойыншыны әкелдік Ұлттық Құрамамызға. Бұл сегіз. 1998 жылы Нигерияда өткен жастар арасындағы әлем чемпионатына қатыстық. Тоғыз! Жарайды, онға жеткізе алмасам да 9 факт айтып бердім. Демек жағдай әлі жаман емес.

Әйгерім К. — педагог (Астана қаласы)
— Ұлттық Құрамаға белгісіз ойыншыларды ала бергенше мысалы неге Мессиді, Криштиану Роналдуды алмайды? Ақша жоқ емес, бар ғой. Сонда біз бәрін жеңер едік. Мен солай ойлаймын.

Абылай Ә. — оқушы (Ақтау қаласы)
— Өй, аналар кілең қатты ойнайтындарды жинап алып келген ғой. Олай болмайды ғой. Келесіде біз де апарайық қатты ойнайтындарды.

Ермұхаммед М. — журналист (Тараз қаласы)
— Біз өз ойынымызды емес, конфедерациямызды таба алмай жүрген шығармыз бәлкім? Азияны көрдік, Еуропаны көрдік. Енді Африка немесе Океания Конфедерацияларына кіріп көру керек. Бір жерден тесіп шығарымыз анық.

Нұрберген Ң. — хард-әдебиетші (Атырау қаласы)
— Не зат?! Қайдағы футбол? таста анассс!


Элеонора Марсельқызы
«Сыр ақшамы» газеті

Өзін саяхатты сүйемін деп есептейтін кез келген адам Европадағы ең қымбат Монте Карло қаласына баруды парыз. Бұл қаланы аралауға екі күн артығымен жетеді. Сонымен Монте Карлоға барып тұрып, «бір оқпен екі қоян қалай атуға» болады. Бәрін ретімен баяндайық.

Қыстың өзінде бұл қалада +15 градус жылы, бірақ жаңбыры қатты. Бір жауса тоқтамайды. Бір қызығы карлик ел Монаконың астанасы Монте Карлода әуежай жоқ. Оның орнына heliport (тікұшақ) бар. Алматыдан немесе Астанадан Стамбул арқылы Ниццаға бару керек. Билетті үш ай бұрын алсаңыз 100 мың теңгеге табуға болады. Ницца әуежайынан Монакоға жарты сағат сайын автобус жүреді. Комфорт, жұмсақ орындық керек десеңіз 100L деген автобус бағыты жақсы, Билеті де қымбаттау — 6 евро. Ал ақша үнемдеймін десеңіз 100 деген автобуспен барыңыз. Оның билеті 1,5 евро тұрады. Ескеріңіз 100-автобус Ницца әуежайынан жүрмейді. Ол үшін 23-автобуспен қаланың орталығына жетіп алу керек. 100 автобусқа деп алған билетіңіз бір сағатқа кез келген қоғамдық көлікке жарай береді. Автобусқа билетті жүргізушіден аласыз да бірден аппарат арқылы таңба бастырасыз. Таңба бастырылмаған билет жарамсыз деп тексеріп қалса өте үлкен көлемде айыппұл төлеуіңіз мүмкін. Негізі, Ницца әуежайынан жаяу қаланың орталығына қаланы аралап бір сағатта баруға болады. Айтпақшы, Монакоға бармас бұрын Ниццада бір екі күн қалуға кеңес берер едім. Тамаша табиғат пен теңіз жағалауында демалуға қолайлы жер. Тамақ бес евроға түріктердің тамаша донерін тауып алуға болады. Таксимен жүру туралы мүлдем ойламаңыз.

НИЦЦА МЕН МОНТЕ-КАРЛОДАҒЫ MUST VISIT ОРЫНДАР

Бірінші кезекте Ниццаның «визитная карточкасы» Променад-дез-Англе жағалауы. Үш шақырымдық жағалауын жаяу аралап шығып, ескі қалаға бірден жетесіз. Сол маңда Рим хольмасы да бар. Ниццаның бар қызықты ғимараттары осы жағалаудың маңында орналасқан. Айтпақшы Ницца мен Монакода француз балмұздағын жеуді ұмытпаңыз.

www.youtube.com/




Ниццаны аралап біттік. Енді Монакоға кеттік. Қос қаланың арасы 40 минут. Монакода ағылшын тілін түсінетіндер көп. Орыс тілді посткеңестік елдердің де өкілдерін көп кездестіруіңіз мүмкін. Ақырын айтайын, көшеде мас боп, қазақша боқтап жатқан адамдарды көрсеңіз ең қымсынбаңыз. Тағы айтарым, жұрт сізді жапон не қытаймен шатастыруы мүмкін. Қазақ екеніңізді айтып түсіндірудің қажеті жоқ. Монте-карлода әрине бірінші кезекте Казиноға барарыңыз анық.



Одан бұрын Княз сарайына барып, Монте-Карлоны толық жоғарыдан тамашалай аласыз. Одан кейін теңіз жағалауымен Фонвьей ауданына барыңыз. Бұл бізше аудан, бірақ Монакодағы тағы бір қала :) Монте-Карло қаласы мен Фонвьей қаласының арасы автобуспен 10 минут, жаяу 30 минут. Фонвьейдің маңында Ла-Кондамин деген тағы бір қала бар. Барлығын жаяу аралауға болады. Кондаминде көбіне сауда орындары мен ресторандар орналасқан. Қайықпен теңізге шығуға болады. Билет екі евро тұрады.

<img





ҚОНАҚ ҮЙ
Ниццада ең арзан қонақ үйді интернет арқылы 33 евроға тауып алуға болады. Мен үшін таңғы асы мен интернеті, кейін жантая кетер төсегі болса жеткілікті. Ал Монакода қонақ үй өте қымбат. Монакоға бармай тұрып, 80 евроға бір қонақ үй алып, барған кезде тазалығына шок болдым. Бірақ одан арзан қонақ үй таппайтынымды ұқтым. Монакода тамақ та қымбат. Ниццада бес евроға тойып тамақ ішсеңіз, Монакода бір кофе немесе шай аласыз. Мұнда түскі ас кемінде 13 евро. Екі-үш адам барсаңыздар қонақ үй бөліп төлеуге болады, демек арзанға шығуы мүмкін.

КӘДЕСЫЙ
Ниццада керісінше сувинерлер қымбатырақ. Сондықтан туысқан, дос жарандарға естелік аламын десеңіз Монакодағы кәдесый сататын дүкендерден алыңыз. Бір екі евро болса да арзан. Ниццада саудаласу жүрмейді, ал Монакода көп сувинер алсаңыз жеңілдік болуы мүмкін. Себебі орыс сатушылар бар :)

НИЦЦА МЕН МОНТЕ КАРЛОҒА САЯХАТҚА ҚАНША ШЫҒЫН КЕТЕДІ (ЕҢ ҚОЛАЙЛЫ АРЗАНЫН ҰСЫНЫП ОТЫРМЫН)?
БИЛЕТ ҚҰНЫ — 105000 теңге.
ҚОНАҚ ҮЙ ҮШ КҮНГЕ — 35000 теңге
ТАМАҚ — 6000 теңге
КӘДЕСЫЙЛАР — 3000 теңге
ЖОЛ БИЛЕТТЕРІ — 3000 теңге
БАРЛЫҒЫ ШАМАМЕН — 150 мың теңге. Әрине форс мажорға дайын болу үшін өзіңізбен артық ақша ала жүріңіздер.

Бәрін айттым деп ойлаймын, сұрақтар болып жатса мархаббат. Келесі тоқтайтын пункт Доха қаласы болмақ :)

Ғылымдыкі орнында тұрмайды. Қаззақтарды күтіп-күтіп шаршаған ғылым, XVII ғасырдың бірінші жартысында күдерін біржола үзіп, өз бетінше даму жолына түседі.

– Сұмдық фильм шыққан сияқты, монтажды тағы бір қарап шықтым. «Өшпенділерді» он орайды мынауың! – деді танауы делдиген режиссердің көмекшісі.
– Асықпа, әлі тағы бір сүзгіден өтеді. Тағы алып-қосатыны болар, бірақ енді кеш! – деді режиссер кепкасын басып киіп.
– Әйтеуір бір қате тауып алады, соны көркемдік кеңеске кіргізіп жүрген кім?
– Қайтесің оны, көркемдік кеңеске кірмек түгіл рөл сұрап мазаны алған жоқ па? Батыр қылайын десем қортық, әйтүп-бүйтіп тапқанымыз сол рөл болды. Не хан деуге, не батыр деуге келмейтін адамды тарихи киноға қалай кіргізе саласың?
– Кешегісі енді ұят…
– Не істеді?
– «Әруақ!» деп жауға шабатын жерлерін ап тастаңдар, ширк болады демеді емес пе?
– Еее, «Аттандық, әнас!» деп әйтеуір өзгерттік қой. Әжептәуір киноның нобайы кетті.
– Тәкең де кеше көріп сынын айтып жатыр.
– Не дейд ол?
– «Аты дардай «Мың жарым бала» деген, бірақ жүзге де жетпейтін біреулер шауып жүр» деп…
– Оттамасынш сол, көрдік қой соның түсіргендерін. Соның бірдеңе дейтінін білім ем сука.
– Сорыстың «Сыболышы» дегенінінің көшірмесі депті, сізді тарихи кино түсіре алмайды дегенді айтыпты.
– Шешеңдіс, тағы не депті?
– «Аңырақай» шайқасына дайындаламыз!» дейтін жері бар ғой Әбілхайырдың?
– Иә? Оған не бопты?
– «Менің білуімше, «Аңырақай шайқасы», «Қалмақ қырылған» дейтін жер атаулары сол соғыстан кейін солай аталып кеткен жоқ па еді» депті. Шынымен солай емес пе, өзі? Ойсылқарадан сұрау керек ед, а?
– Біллә, анау Ойсылқараң бар, басқасы бар тарихшылар бәрін оқып шықты ғой, солар айтар еді ғой «Былай-былай» деп. Қаям жемесінш біллә. Фильмнің келесі апта премьерасы, енді ештеңе өзгерте алмаймыз.
– Білмейм ғой енді, Тәкеңнің айтқандары ғой кеше предпоказда.
– Кеше маған басқаша айтып ед, ещщак!
– Не деп?
– Қайтесің, зайбал?!
– Мммм.
– Бесінді оқып алдың ба?
– Жоқ әлі.
– Жүр кеттік, оқып тастап қалғанына отырайық.

Қазақ елінің бір топ жастары қарашаның екінші жартысын Аспан астында өткіздік.
Таза визуалды түрде барлық ел аспан астында өмір сүретіні хақ болса да, дәл осы мемлекет өзіне осы лақап атауды иемденіп алғалы қашан? Бұл — контрасты алуан Қытай.
Қысқаша айтсам, ҚХР Төрағасы былтыр Назарбаев университетінде "Ұлы жібек жолын" жаңғыртуды ұсыныпты. Әрине, қазіргі заман тенденцияларына сай, экономикалық байланыс, көлік-құбыр тараптары, мәдени жағынан дегендей. Біздің бару себебіміз де сол — Еуразия елдерінің жас көшбасшыларының достастық кездесуі, атауы — "Ұлы жібек жолы арқылы — арманға".
Жалпы, сапар барысында үш аймақта болдық. Бүгін соның біріншісі туралы. Менің саусағымның пернетақтаны ұрғылап жағаласқаны болмаса, негізінен, суреттер сөйлейді.
Сиань. Үрімжі арқылы ұшып келдік. Сиань — Қытайдың ірі қалаларының бірі, біз барған аймақтардың ішінде ең қытайи, ішкі Қытайға жақын шаһар, Шэньси провинциясының орталығы. Көптеген тарихи династиялардың маңызды шаһары, аса ірі қала. 8 миллиондай халқы бар, индустриалды-тарихи-мәдени орталық.
Бұл жақта ұшақтан түскен беттен ұйымдастырушылар алақандарында ұстап, жақсы қызмет етті. Жақсы пікірде қалсын деген ниет барлық жерде білініп тұрды. Сондықтан елдің көптеген теріс тұстарын көрмей кеттік қой деймін.


Қытайлар (ханьдықтар, қансулар) — еңбекқор халық. Көшедегі тал-шыбықтың өзін күзеп, әсемдеп, реттеп отырады.
Сондай-ақ, мегаполистегі кептелістің тығыздығы төмен болуы таңғалдырды. Жоғары жылдамдық жоқ, бірақ бәрі зыр-зыр етіп тез өтіп кетеді. Бұл жақта жаяу жүргінші — басты рөлде емес, көлік басып кетсе, өзің кінәлі. Тыпыр-тыпыр етіп, машинадан қорықпайды сосын өздері.


Қаладағы зәулім ғимараттар көз тартады. Байкерлер көп. Ал электр және тағы басқа желілердің көптігі, қаладағы сымдардың шырмалған жиынына таңғалғаным-ай.


Шэньси провинциясының тарихи музейі мен Таң империясының Батыс базары. Тарихи жерлер. Дәл осы жерде Ұлы жібек жолының бастау алған нүктесі.


Бұл аудан — тарихи жәдігер. Бірақ қазір өмір сүруге де қолайлы мекен.


Музейдің кәдімгі ежелгі қалашықта орналасқанын көріп отырсыздар. Аралай жүріп, еденге қарасаңыз, әйнектен сол ескі мекен көрінеді. Әйнексіз ашық қазылған орындар да бар.


Жалпы қалашық осындай болған. Қала нобайы музейде тұр. Ал мына экспонаттардың бірін біздің тоғызқұмалақ ойынына ұқсаттым.
Музейде әлем халықтарының валюталар бөлімі де бар екен, әзірге жөндеу жұмыстары жүріп жатыр. Осы тойғанымызбен қайтып, қонақ үйге орналасу керек.


Ертеңгі күн Пэйхуа Институына экскурсиядан басталды. Ірі оқу орындарының бірі. Ректоры өзі күтіп алды. Зыр жүгіріп жүр, өте қарапайым. Біздің ректорлар демала алмай жүреді ғой осы. Ал мынадай қарапайымдылық сыйлатады.
Ал мына тақташаға тілек жазып кеттік.


Ресми іс-шарамыз басталды. Ұлы жібек жолы, достық, байланыс — әдеттегі ресми жырымыз. Сендерге қайбір қызық дейсің…
Мына кісілердің бірі — үлкен ғалым, Ұлы жібек жолымен қазіргі күні сапар шеккен экспедиция басшысы. Келесісі — Қытай комсомолының басшысы. Ол жақта комсомол — күш, партия — жалғыз ғой. Үлкен кісінің комсомолды басқаруы — жас иерархиясы қатаң сақталуында. Осы қызметке дейін қанша межеден өтті десеңізші!
Тік бұтақ деп ойламаңдар ана бір мүсінді, одан да құттықтаңдар, "Ұлы жібек жолын" зерттеу институты ашылып отыр! :)


Қараңыздаршы, қатардағы 1 және 2 орын ортада орналасады да, тақ сандар солға қарай, жұп сандар оңға қарай ретімен өсе береді. 1 қатар, 1 орын — вип орын! :)


Бұл жай университеттің дәліздері. Кітап толы, ал студенттер ештеңеге алаңдамай өз сабақтарын оқу үстінде.


Енді Сианьдағы Пэйхуа институында қазақ елінің өз шыршасы бар. Жаңа жылға қарсыларың — ұзақ жасайтын флора өкілі деп санай салыңыздар. Біздің ел де Мәңгі ел болмақ қой.


Үлкен аумақты алып жатқан институтта шай рәсімі (шай ішу-демдеу рәсімі), каллиграфия өнері, династиялық һәм ұлттық киімдерді тамашалау секілді тірліктермен біраз жүріп қалдық. Жақсы, көбіне әдеміше студент қыздар жүрді енді. :) Мына келіншек болса — шай рәсімінің шебері.


«Прөклятій пәпуләрніс»! Өзім сияқты әшкәрик фанаткаларыммен селфилете салдым енді. Иә, студенттермен де кездесіп, сұхбаттастық. Ұсақ балалар екен, оқушы сияқты. Қой қайтайық, құрсын.


Кешкі, отельдегі банкеттен бір пора сурет. Сөз, сөз, тамақ… Тамақ демекші, қазір уатцапты ашып қарасам, кімге жазсам да тамақ жаман деп жылай беріппін. Шынымен де, шөп-шалам, жын-жыбыр. Соустары ащы, исі жағымсыз, қалай тамақтануға болады мұнда? Ортадағы апельсин сусынын ғана іше беріппін. Қайта мен тамақ талғамаймын салыстырмалы түрде, делегациядағы кей жігіттер қиналып қалды.
Ұлттық би, әсем әнге претензия жоқ. Ал мына аспап жетіген сияқты екен, иә?


Сыйлық табыстау рәсімі. Сегіз елдің өкілі, әзірбайжандық қыз — жалғыз өзі келген, оның үстіне елінің атынан дегеннен гөрі халықаралық «Жібек жолы» ұйымының атынан келіп отыр. Шапан, қамшы, бас киім, шоколад — біздің тақырып қой. :)

Кешкісін жыбырлап, тұрмай қалаға шығып келдік. Монша, массаж іздеу ғой сол баяғы тірлігіміз.
Отель жақта базар бар еді, осындай сияқты бәлен-түген сатады.
Жалпы, қаладағы қоламта иіс мұрынды жарады. Жай көшеде өмір бойы мұрынға қол орамал тақап жүре алар ма едіңіз? Базардағы таза ауада пісіре салып жатқан бір түсініксіз тамақтар, күйік пен жағымсыз соус иістері…
Қоқыс жатыр базардың ішінде үйіліп. Оның суреттері қайда екенін білмеймін, не жолдастар фотоға орын сыймай, «мынау не керек?» деп өшіріп тастады, не Қытай қауіпсіздік қызметінің ісі шығар :)
Былай қала таза сияқты, зауыттар, көпірлер, биік ғимараттар. Біздің үйлер — ойыншық екен ғой оның қасында. Бірақ иіс… Жоқ, мына иіс құртып тынады. Бұдан үлкен Шанхай, Бейжің, Гуанчжоуларда қалай екенін елестете алмай отырмын.


О, мінекей, әріптестерім түсіріп алыпты. Базардағы антисанитария мен антитәбетияны өздерің-ақ шамалай беріңдер.


Бон апетит, мсье!


Жоға, іздесең, жейтін нәрсе мүлдем табылмайды деуге болмайды! «Сникерсте, тежелме!» деген қытайша қалай болады екен?


Тағы бір таң. Тағы бір кездесулер. Бизнес және технология орталықтарына экскурсиялар. Мына елдің дамуы тегін емес. Шын, қағаз жүзіндегі емес даму.


Техникалық бақылау орталығы, технологиялық зауыт. Мына бір схема пойыздардың жүру картасын көрсетеді. «Фашит» автомобиль зауыты. Жартылай токпен жүретін мәшине ғой. Зарядтап алсаң, 80 км/сағат деген бұйым емес оған.


Оптимус Прайм көмек сұрайды! Оған уақыт жоқ, ұшақ симуляторын сынауым керек. Сосын түскі ас.


Тамақтары осылай айналмалы жиһаздың үстінде. Жейтініңді салып аласың, сосын көбіне неше түрін әкеледі тағамның. Ішінде іліп аларлығы болса…


Жиын, жиын, жиналыс. Шэньси провинциясының халық қалаулыларының Кеңесі. Провинцияның даму және реформа Комитеті. Осы залда дауыс беріп, галстукты ағалар мәселе шешеді. Біз де манифест қабылдап кеттік.


Мына бір орын — не театрлы мейрамхана, не мейрамханалы театр. Мұндай жоқ Қазақстанда. Шик! Қойылым басталғанша, ішіндегісі нетүрлі мәнтішелер жей тұрайық. Оннан астам түрін алып келді. Оның үстіне, ішінде не бар, соны сыртына безендіріп, салып қояды. Орамжапырақ, шөп-шалам, үйрек, т.б. болды.


Бидің түбін түсіреді. Соншама әртіс тартылған, сондай пластика, сондай акробатика! Таң династиясының стиліндегі би өнері. Мәдени шок!


Міне тағы бір күн ең ерекше орынға барудан басталды. Императордың терракот армиясы! Қытайдың алғашқы императоры Цинь Шихуандидің қасына ана дүниеде күзетуге өзінің әскерінің тура көшірмелері (бет-жүздеріне дейін дәл мүсінделген) жерленеді. Қазір аты әлемге әйгілі музей.


Юнесконың қорғауындағы өнер туындыларының ішінде әскерлермен қатар, жылқылары мен арбалары, музыканттар, шенеуніктер, акробаттары да бар. Әлі қазылып жатқан мүсіндер де жетерлік. Жалпы саны 8 мың болып қалады дейді.
Оларды бояп, саусақ, бет-жүзіне дейін дәл салдырған сенім десеңізші!

Бұл осы қаладағы соңғы экскурсиям болатын. Сианьды — солтүстік-батыстағы қақпа санайтын қытайлар географиялық жағына қол қойып қойғандай көрінді. Әйтпесе, орталықта орналасқан қала ғой. Негізгі өмірі — оңтүстік-шығыста, сонсоң осы аймақ солтүстік-батыс саналады. Одан гөрі батыста, солтүстік-батыста таулар, таулар…
Жалпы, халық қыдырмалау, ластау көрінді. Осындай иістің арасында өмір сүру қиын сияқты — егер қытайлық боп жаралмасаң… Қаланың үсті смог, бірақ жалпы дамуы қарқынды.
Бізді қоршаған қытайлар күліп жүреді, ілтипатты. Біздің елді сыйлайды. Сонда да халық көп жерде еркіндіктің қадірін түсіне бастайды екенсің. :)
Жарайды, топырлап елу адам болып, ішкі рейстердің біріне мінейік. Келесі меже — Инчуан, Нинься, автономиялық мекен. Ал ондай аймақтар — мүлдем бөлек әңгіме…

Смартфонды компьютердегі кез келген және басқа да смартфондардағы браузермен вебкамера ретінде қолдануға болады.
Сол кереметке қол жеткізу үшін бізге Google Play-дегі тамаша қосымша қажет:
Жүктеп алу: IP Webcam
IP WebCAM сіздің смартфонды желілік камераға айналдырады. Бастысы Wifi-дың сигналы жақсы болу керек. Қосымша ашылғанда ең бірінші көретініміз баптаулар. Менюдегі «настройки видео» деген бөлімде бейненің сапасын, өлшемін, фокусты, жарқылды, т.б. баптауға болады. Ал енді қосымшаны іс жүзінде көрейік.

Өз қалауыңызша бейненің сапасын баптап алуыңызға болады

1. Қосымшаны ашамыз.
2. Экранды төмен сырғытып, «Запустить» батырмасын басамыз.
Қосымша ашылып автоматты түрде видеокамераны іске қосқаннан кейін URL-адресті смартфонның экранына шығарады.

Ол әр телефонда әртүрлі болады.

Смартфонның бетінде көрсетіліп тұрған адресті (http://192.168.0.102:8080) кез келген браузердің адрес жолына жазамыз. Содан кейін смартфонда көріп тұрған бейне браузердің де бетіне шығады.

Тағы бір ыңғайлы етіп жасалғаны — смартфондағы IP WebCam-ға қажетті функцияларды тікелей браузерден басқаруға болатындығы.

Боладысынан, керісінше, болғаны қызық сирек шаралардың бірі — блогиада да ақтық мәресіне жетті. Блогиаданы қорыту, мына пақырларыңыз үшін сонша қиын боларын өзі де білмесе керек-ті. Тақырыптың аты аталған сәттен бастап, ойыма түрлі идеялар мен естеліктер қаумалап қоя бергені сол, тіпті ішінен мен үшін ең маңызды сәттерді де іріктеу оңай болмады. Қалай болғанда да, осы шарада маған тілеулес болған оқырмандарым мен жанкүйерлерім үшін әйтеуір бір қызығы болар деген ниетпен басымнан өткен қызықтарды тізіп өткім келеді.

---

1. «Сүмесүт»

Құрметті оқырманның есінде болса, сүт тақырыбына ұсынған фоторебім мәзірі ұмыт болған сүмесүт тағамын дайындау турасында болған еді. Алайда, көбіңізге ұнаған бұл фотореп соңғы күні жасалғанын бірі білсе, бірі білмейді. Себебі… cебебі, ол алғашында видеореп болуы керек-тін. Иә, Эльвираның «Көктем» тақырыбындағы фурорынан кейін-ақ, құр жазба мәтінмен бұл сайыста алысқа шабу қиынға соғатынын түсінген едім. Содан ба, назарым бұрын соңды елемей жүрген ақпарат беру әдісі — видеоға бірінші ойысқан еді.
Оның жарыққа шықпау себебі, өзіме бейтаныс видеомонтаж бағдарламасында жасалған клиптің кенет опат болуында. Жалпы, бұдан кейін де бейтаныс форматтармен бірнеше рет тәуекелге бардым. Оның сәтті болғандары назарыңызға ұсынылды, ал сәтсіздері ноутбугымның терең қатпарында қала берді. Бірақ, сол сәтсіздіктен бері видеореп жасау талпынысынан бетім қайтып қалған еді.
«Видеосюжетофобиям» сол күйі комплексқа айналып кетпеуі үшін ақыры әлгі видеоны өздеріңізбен бөліскенім дұрыс деп шештім. (Ескерту: Видеода әдепсіз сөздер кездеседі :-)

---

2. «Дивани Хикмет»

Қазылар тарапынан да, оқырмандар тарапынан да үлкен қошеметке ие болған «Дивани Хикметке» арқау болған фотолардың жартысы «Еркін тақырып» берілмей тұрып түсірілген болатын. Иә, оны қазір мойындаудың реті бар шығар, атышулы диванымды мен тақырып берілмес бұрын жөндеп қойған болатынмын. Тақырып берілгенде көрнекілік үшін диванның тысын қайта шешіп алып, бүкіл процессті қадам-қадамымен қайта суретке түсіріп, симуляция жасаудың реті келді. Тіпті маталар дүкеніне қайта барып, сатып алған матамды тауып, оны суретке түсіруге тура келді. Тақырып берілгеннен кейін, маған тек сюжет желісін жасап, оған кішкентай орындықтың жасалуын қосып, «азан шақырып» репортаждың атын қою ғана қалған болатын. Ақыр соңындағы «Блогиада» жазуын әбден тәптіштеуге уақыт пен ниет қайдан пайда болғанын енді сіз де білесіз:)

---

3. «Синемалогия»

"Ұрыспаймын" деп уәде беріңізші тек. «Синемалогия» деген жазбада естеріңізде болса, алдымен бір топ жамағат психоаналитикке белгілі бір киноға қатысты пікірін білдіреді… Жоқ. Ондай киноталдауға қатысқаным да, жазылған пікірлердің болғаны да рас. Тек… дискуссияға қатысушылардың есімдерін есіме түсіре алмадым. Сол мезет көңіл-күйім дұрыс болмады ма, әлде жасаған жазбам өзіме ұнамады ма, қатысушылардың аттарын ойдан шығардым. Онда тұрған да ештеңе жоқ болар еді, әрине, олардың есімінің алғашқы әріптерін тігінен оқыған адам «далбаса» деген сөздің орысша баламасын көретіні болмаса…

4. «Асқар»

Бұл видео тек ішінде «аса мәртебелі» өзімнің болғандығымен есімде қалады деп ойлайтын шығарсыз. Әрине, ол да бар. Дегенмен, блогиада финалынан есектей дәмесі мен мамонттай мүмкіндігі болған Жандостың сол видеоны жасау кезінде Шиеліге келіп қандай қиындыққа ұрынғанын көру де бір қызық болды. Мысалы, менімен жаттығу залына барғанда, камерасы бар адам көрсе үркитін басшылықтың «съемка» жүргізуге келісімін алу үшін жарты сағатымыз кетті. Оның барлығы Жандостың дайын өніміне кірмеді. Сондай-ақ, Жандос пен оның досы, әрі уақытша «операторы» арасындағы қызықты қарым-қатынасты да көрген жоқсыз. Бәрін Джеймс Камерондық перфекционизммен «как положено» қылғысы келген таза режиссерлерше күйгелек Жандосты жұмыс үстінде көру бір кәйп те, оның ескертулеріне ара-тұра тіксініп қалатын досы Нұралының шырт кетіп, «арс» етіп өзіне кейіп тастайтын сирек сәттерін көру бөлек бір ғанибет:)

Шиелінің негізгі тасжолымен күннің аптабына көніп, бірі камера, бірі штатив, бірі рюкзак арқалаған үшеуіміздің қасымызға бір көлік тоқтап, ішінен қазандай бір бас шығып, «Ей, не істеп жүрсіңдер?» — дейді. Біз, шыны керек, бір-бірімізге қарап, бір сәт аңтарылып қалдық. «Кетнақ» деу керек пе? Жоқ әлде бірдеңе бүлдіріп жүрген бүлдіршінше «Жоқ, ағасы ештеңе, жай ойнап жүрген» — деуіміз керек пе? Бәлкім, оларға блогиаданын не екенінен бастап түсіндіріп, лекция оқуымыз керек пе еді?
— Сізге қатысы жоқ. Жігіттер, жүре беріңдер! — дедім мен бір кезде.
— Ей, нақ, мен адам сияқты сұрап тұрмын!— дейді анау жауапқа қанағаттанбағанын білдіріп.
«Аға-көкелеп» оны шығарып салып болып, келе жатсақ, алдымыздан жол полициясының көлігі көрінді. Кенет, Жандостың досы — Нұралы жүгіріп барып, көліктің ішінен бір жас баланы сүйреп алып шықты да, оны қыспаққа алып жатқан жол полициясымен ерегесе бастады.
Жандос екеуміз аң-таң күйі жақындадық. Камераны көрген жол полициясы да ыңғайсыз күйге түсті. Бақсақ, мәселенің мән жайы мынада екен. Нұралы — қазір Астанада жұмыс істеп жүрген Шиелілік режиссер жігіт. Ал жол полициясы ұстап алған жас бала оның қара шаңырақта қалатын інісі болып шықты.
Нұралының ашуына себеп болған — жол полициясының жас баланы документсіз көлік айдағаны үшін соққыға жығайын деп жатқаны. Оның бәрі камераға түсіріліп жатыр. Әйтеуір, жолполшылар тап солай ойлауы үшін барлық жағдай жасалды.)))
Нұралының інісінің кінәсы — құжатын үйде тастап кеткені. Ал жолпол қызметкерінікі — оған қол жұмсауға әрекеттенгені. Баланың мойнында тіпті қолдың іздері қызарып қалып қойған. Видеоайғақ бар. Куә бар)))
Шиеленіс тереңдей түсер ме еді, Жандос ортаға араласып, мәселенің дипломатиялық шешімін, яғни бас аман, көз түгелде инцидентті ұмытып, тыныш тарқап кетуді ұсынбағанында. Бұл шешім жолполшыларға да, сіңбіруге уақыт таппай жүрген бізге де керек еді. Сөйтіп, бәріміз өз жайымызға кеттік.
Небары бір сағатқа жетпес уақыт аралығында, бейтаныс мекенде жергілікті бюрократиямен де, «гопниктермен» де, жол сақшыларымен де қақтығысып үлгерген Жандостың жайын түсініп отырған боларсыздар.
Welcome to Shiely, Жандос!

---

5. «Пицца»

Баяндаудың ең ежелгі әдісі — ертегі форматын «киім» тақырыбында қолдану ойымда жоқ еді. Ол айланы мен осы фастфуд тақырыбында қолданып көрмек едім. Пицца жасалды, фото түсірілді, бірақ әңгімемнің желісі ертегі форматына еш үйлеспеді. Қисық-қисық, эпизодтары бір біріне жұқпайтын ертегіні жариялағым да келмеді. Сөйтіп, интернет кезіп, жаңа форматқа шабыт іздеп, ақыры таптым-ау дегенде… кен орнындағы шағын вагоншығымыздың генераторы бұзылды да қалды. Бұл бірінші рет емес. Бірақ, осы жолы шеберлер генератордың тек таңға жуық қосылатынын айтты. Ал маған жазбамды жариялау керек.
Болды. Бітті. Осымен, менің блогиададағы жолым аяқталған шығар. Қайта, осы кезге дейін, жолым болғанына Құдайға мың алғыс айтуым керек шығар. Әдепкі кезде, келіншегіме звондап, нобайда тұрған жазбамды жариялауын сұрайтын едім. Бұл жолы, нобайда тұрған жазбам да жоқ. Қашанғы жолым бола берсін… Сөйтіп, шүкірфонымнан Жандосқа звондап, «Осымен, біздің жол да аяқталды!» — дедім.
Жандос әрі-бері альтернативті варианттар ұсынып көрді. Бірақ, оның ешқайсысы менің жағдайымда жүзеге асыруға келмейтін. Тіпті, «Мен үйге жетіп алайын, сен маған пароліңді айтып, телефон арқылы мәтінді баяндап тұр, мен жазайын, көрнекіліктерді кейін жарық қосылғанда қосасың!» — деген ұсыныс та жасады. Үйдегілерге де хабарын жеткіздім. Олар да демін ішіне тартып отырды. Осы жанталасымды көріп отырған бастығым да алаңдай бастады.
— Оскар, мердігерлерден жаңа генератор сұрап көрсек қайтеді?
— Көрейік, Митч, болса — болды, болмаса — қойды енді.

Жаңа генератор жол-жөнекей еш жерде батып, тұрып қалмай, дер кезінде жеткенінің өзінде, бізге әлі басқа қондырғыларды көшіру қажет еді. Бұл екі мәселенің үйлесе қалу ықтималдығы нөлге жақын ғой. Дегенмен, біз тапсырған жаңа генератор біздің мынау ит өлген жерге дер кезінде жетті емес пе!? Жеткенше телефондарына бізден де дамыл болмады:)
Сағат кешкі тоғыз бен онның арасы.
"Ә, көзің ашылғыр, келдің ғой жарықтық!"
Ноутымды ашып, жазған шытпағымды түгел өшіріп тастадым да, бағана тауып алған онлайн-сервисімді ашып, басқа бірдеңелерді жасап тастадым. Ертегіге де бір кезек келер, бірақ бұл жолы емес.

---

Назарыңызға тұрады-ау деген естеліктерімнің сиқы — осы. Доданың басы-қасындағы барлығыңа рахметімді айта отырып, Айжан Кульмухамбетоваға қайтпас қайсарлығы үшін, Жандос Құсайынға маған жаңа планкалар қойғаны үшін, бірінші кезеңнің бірінші турын аутсайдер болып бастап, талап пен қажырлық арқасында біртіндеп жетінші орынға, одан үшінші орынға секіріп, анық фаворит екендігін баршаға мойындатқаны һәм өзінің мінезі сияқты жып-жылы посттары үшін Айгерім Кеулімжайға ерекше алғысымды білдіремін. Айгерім, мен сенің талантыңа ешқашан күмән келтірген емеспін!
Барша жанкүйерлер мен тілектес қауымға сенімдері мен рухани дем бергендері үшін басымды иемін.
Блогиаданы менен сұрасаңыз, әрбір блогер өмірінде бір рет болса да басынан өткізуіне тұрарлық, теңдессіз тәжірибе деп білемін. Сондықтан, келер жылғы блогиадаға блогерлердің барлығын қатысуға үгіттеймін.
Блогиада мені бармайтын жерлерге барғызды, айтпайтынды айтқызды, іздемейтінді іздетіп, әдетте қызықпайтын салама қызықтырды. Талаптансаң, мүмкіндіктің кеңи түсетініне келесі бір мәрте көзімді жеткізді… Бла-бла-бла кезекті мерекелік, көзіне жас алып, елжіреп тұрған қимастық тост тәрізді пост бұл, иә. Әйтсе де, блогиада аяқталғанымен, қазақ блогосферасында енді қарымды блогерлердің, сапалы посттар мен талғампаз оқырмандардың жаңа дәуірі басталғанына сенемін. Ал, құтты болсын!

Блогиадаға бір ән арналмаса оғаш шығар? :) Барлық қатысушылардың атынан «Блогиадашылар әнін» қабыл алыңыздар.
Орындайтын Асқар Базарбай.

Блогиадашылар әні

Сөзі: Әйгерім Кеулімжай
Әні: Асқар Базарбай

1. Көктем қызу басталды,
Көркем көңіл, жас жанды
Отыз екі блоггер,
Сақадай-сай аттандық.

Тақырыпқа сан түрлі,
Сюжет іздеп шарқ ұрдық.
Фотореп, видеореп,
Апта бойы бар тірлік.

Қайырмасы:
Бұл – блогиада, блогшының сапары,
Бұл – блогиада, біз шынығып, ысылған!
Бұл – блогиада, контентке сапалы,
Бұл – блогиада, миллионын ұсынған!

2. «Он екіге он қалды!»
Жазбаменен байсалды,
Пікірталас туғызып,
Оқырманға ой салдық.

Жегідей жеп сан күдік,
Бағаларды аңдыдық.
Әділдіктің бес қазы
Символы ғой мәңгілік!

Қайырмасы:

Бұл – блогиада, блогшының сапары,
Бұл – блогиада, біз шынығып, ысылған!
Бұл – блогиада, контентке сапалы,
Бұл – блогиада, миллионын ұсынған!

3.Сең қозғалып, жөңкілді.
Өткір ойлы, өр тілді
Блогшылардың үнінен,
Қазнет қайта серпілді!

Қайырмасы:

Бұл – блогиада, блогшының сапары,
Бұл – блогиада, біз шынығып, ысылған!
Бұл – блогиада, контентке сапалы,
Бұл – блогиада, миллионын ұсынған!

Рахмет саған, блогиада!

Суреттер қатысушылардың блог-жазбаларынан алынды

Инцес… Инфоцессс… Инвестициясы несі, а? © Қалдыбек

Бала туғалы жатқан қатынның соңғы серпінінің алдындағы бір күшенуі секілді, блогиаданың жетінші туры да қылаң берді. Бұл жолғы тақырып, әй жоқ, шәй жоқ, «Инвестиция» деп былш етіп түсті-ау жарықтық. Біз секілді қарабайыр, қос дәрет арасындағы ажалды оқырман үшін тым күрделі тақырып болғанымен, оны да оқып көрмекке бел буып, құйрық тіреп, қол босаттым.
Уа, гений және сіредний, суфий және сүкий жамағат! Мен бұл тақырыптан гөрі Дженна Хейздің туындыларын көбірек білем, сіз де аса қатты файнаншел-білгір емессіз-ау. Алайда әлеуметтік маңыздылығы, мемлекеттік өзектілігі де ықтимал, сарабдал тақырып екенін мойындаймын. Сондықтан, рұқсат етсеңіздер, байсалды бағыттағы блогерлер жазбасына бір уақ "өз кәйпімнен" тыс шығып, ми салып оқып көрейін. Рұқсат етпесеңіздер де — кеш, бастап кеттім.

Маралбек Сағынғанов үлестік инвестициялық қорлар жайлы жазыпты

Жазыпты дегенде, әуелгі скриніңізді айтам. Маған да мұндай жанашыр бауырлар/сестралар жиі жазып тұрады. Әрине, спам, тіпті боттар жазып жатыр ма деймін, ол да мүмкін. Бірақ осылай негізгі тақырыпқа өтудегі мағыналық линиясы тірі блогерлік әдіс екенін атап өту қажет.
Жазба тілі жетік, грамматикасы — ретімен. Безендіруі бірыңғай. Оқырманға түсінікті жеткізілгенімен, сюжеттік бояуы тым терең қаузалмаған. Механизмдік сауалдар туған оқырманға ары қарай жітірек өздерің зерттеңдер деген ниеттегі бағыттық пост болып шыққан. Танымдық, өзіндік жазбагерлік жүйе бар, «Серъезность бар. Бірақ кішкене құрғақтау екен» деген қазының сөзінде гәп бар ғой.
Тақырып ҮИҚ болғандықтан, қордың үш түрі аталған шақта кірішкесіз һәм кіршіксіз көңіліме сол үштіктің барлығы жайлы көбірек ақпар берілуі тиіс секілді көрінді. Сіз екі қор жайлы «Интервалдық қорларда мұндай операцияны нақты белгіленген уақыттарда ғана жүзеге асыра аласыз. Ал, үшіншісіне қор құрылып жатқанда ғана кіріп, нақты белгіленген уақыт мәресіне жеткенде ғана шығып кете аласыз. Оның үстіне интервалдық және жабық қордан үлес сатып алу тым қымбат» дегеннен аса қоймадыңыз. Оның себебі — бұл екі қаржылық жолдың оқырманға қымбаттығы мен механизмдік қолжетімсіздігі деген аргументтерді айтқаныңызды ескере отырып, бұл жағдайда жалпы жазба атауы/тақырыбы — «АҮИҚ» болуы қисындырақ еді. Қалған екеуі сонда жалпы кіріспе бөлімшенің бөлшегіне айналмақ керек, шамасы.
«Хижра бойынша 1425 жылдан бері.»дегеніңіз ұнады. Оу, е, баламалы ойлау мысалы!
«Неғайбіл» сөзі осылай жазылмайды-ау буын үндестігіне орай. Әлде мен шатасып отырмын ба?
Танымдық ақпарат… Әрине, әйтпесе, Маралбек болармысыз?..
Міне, соңына да келіп қалдық. Жалпы, қарапайым идея ұтқыр жеткізілген. Аяқталуы басталуымен байланысты, сондықтан қисынды, тапқыр. Трольшық! Спамның күні спаммен деген осы!

Әйгерім Кеулімжай, "Инвестиция". Қаржыны қайда құям?

Әйгерім Кеулімжай, ҰҚК мен өсекшілердің соңғы мәлімет бойынша, берекең кіргір БӨРІБАЕВА, әңгімесін «Маңдай термен тапқан артық ақшаны қайда құюға болады?» деп бастайды. Ашығын айтайық, маңдай термен таппаған қаржыны да құя беруге болатынын біздің елдің әккі мырзалары біліп қойған…
Жазба қызық, тақырыпқа орай әдіс-түрлерінің біразы/бәрі қамтылыпты. Суреттер сирек, ой жинақы.
"Қазақстаның депозиттерге кепілдік беру қоры" — Менің Қазақстаным, сенің Қазақстаның. :)
"… төмендетілмейтін қалдықтың аз болуы" тіркесін басым әлі қақпай отыр. Жарайды, назар аудармаңдар маған. Оқи түсейін, түсініп қалармын.
«Мәдина, тәуекел-менеджер» — ықықы. Тәуекел-менеджер! Ықықықы. Көне қазақ жазбалары Тәуекелдің (1583 — 1598 ж.ж. билеген) шынымен тәуір менеджер болғанын растайды.
«Дегенмен, Қазақстанда ҮИҚ – тиімсіз болып табылады» — Маралбе-ек??? :)
Жазбаңыз ұнады, тіпті шадыман көңіл «Мәдина там, Мәдина здесь» деп әндетуге бейіл.
Кеттім. Тағы бір шиша алуға. ©

Асқар Базарбайдың атауы ұзақ тағы бір шағын шедеврін оқуды бастадым

Ой, оқу деп қоямын. Анимация! Маған жұмысты жеңілдеткеніңіз, бір жағынан, қандай жақсы!
Посттың тілі даусы… Ақақақақақақақақа, дауыстар, дауыстар менің басымда! GoAnimate-ті пайдалануды бастаңдар, креативбектер!
Фантастика! Ана бала кәмелетке толмағандығымен де фантастика. :)
Эх! Иә, сосын Дубля*ж дегендегі жұлдызшаны байқаған жалғыз мен бе? :)
Жюридің пікірін шолдым. Неге жюриді біркелкі, бірсарынды қылудан шаршамайсыз? Маған да шолу жасауға аса қатты маневр қалдырмадыңыз. Жалпы, анимациялық фильмнің өз ішінде, фильм есебінде конструктивті сын жасауға болар еді, бірақ тақырыптық көзқарас пен шешімнің шогы оған мүмкіндік бермей отыр.
Сонда да бір далбаса жіліктейін бе?
«Менің балмұздағым жақсы, себебі ол басқалардікімен салыстырғанда, ерімейді» — бұл тіркес Асқардың посттары жайлы.
«Сау бол, балақай!» — ал бұл қарсыластарға айтылған «давайдасвитания».
«Басы артық ақшамды енді қалай пайдаға асырсам екен?» — дейді Асқар өз даусымен миллион алған соң. Болды.
Мөлт еткен мульт. Бәрекелді-і-і! *Мұрынды қысып тұрып оқу керек*

Эльвира Ерғалина үйге инвестиция салу жайлы қалам тербейді

Жазба қызық, өзекті. Тап-тұйнақтай пост. Жеңіл оқылады. Суреттер… жәрәйді енді. Тақырып желісі жеке көзқарасқа негізделген, бірақ блогерге абсолют объективтілік қажет емес. :)
Мына бір жерде: "өзің үйде «потологқа түкіріп жатасың»" — Өзің үйде сексапотолоГқа түкіріп қойып жатасың. :)
Одан бөлек, маған артықшылықтары мен кемшіліктерінің салмақ категориялары "үйірейіп" тұрып болмаса да, аздап әртүрлі секілді көрінді. Басқа айтарым жоқ. Сапалы!
p.s. Сіздің жазбаңыз арқау болып, уа, Эльвира ханым, мен анекдот ойлап таптым:
Алматыдағы жер сілкінісі пәтер деген мүліктің сондай бір жылжымайтын емес екенін дәлелдеп берді. :)

Осымен, тәмам. Жазбаларда ешкім мазмұндық жаңалық ашпаған, оған тақырыптың тартыныстылығы да, жаңалық ашу қажеттілігінің жоқтығы да себеп шығар. Айқын ойды әдемі, шым-шытырықты, әртүрлі алып келуге болады. Бірақ қазы келіншектің «кэптей» беруінің де гәбі мен діті бар-ау.
Жаңалық ашпағанда, технологиялық-көрнекі жаңалық, әрине, болды. Анимациялық фильм. Мен соңғы турда да посттардан көзімнің майы құрғайды деп сенемін.
Сондай-ақ, айтып кетейін: блогтарда пунткуациялық ақаулар болып тұрады енді, оны бірақ ешкім оқып отырмайды ғой. Оның үстіне, олар жай «ачепятка», әйтпесе, шынымен білмей жазады дегенге мен де, Назгүл ханым да Ctrl+Хтамайды екенбіз.
Жалпы, #ББББ бойынша, тұғырдың екінші сатысы үшін айқас соңғы турға қалып отыр. Қанды қоймалжың арпалысты жақсы көрем өзім. Гызляр, сәттілік!
Иә, әнебір сайтта блогерлерді бағалаған жюри саны бірдей емес. Қане, қане, табыңдар, қай жазбагерді бәрі жапа-тармағай бағалап тастады? :)
Қорыта отыра, соңғы турға кіріспе тастай келе, тақырып жөнінде мынаны айтқым келеді. Блогиадашылар! Сіздердің жыл бойы іздеген қазбаларыңыз бен жазған жазбаларыңыз, төккен тер мен кеткен шер, ой мен дене еңбегінің барлығы — қазнеттің ертеңіне салған инвестицияларыңыз. Тек, бұл ұзақ мерзімді инвестициялар жалғыз сіз үшін ғана салынған салым емес. Нағыз инвестициялар. Сондықтан да менің шолуым — нағыз инвестициялық шолу.
Жарайды, жаңа жыл жуық, блогиада бітпек. Сіздердің құрметтеріңізге де, өзіме де жұмыстан демалыс беріп, тойлауға кеттім. Батылдық үшін салафизмнен басқа да нәрсе қабылдауға болатынын дәлелдеп қайтайын. Жеңісті күндерде жуысқанша!

p.s. Айтып жіберіңдерші, кісінің туған күніне сыйлық алу үшін сол кісінің өзінен қарыз алу инвестиция болып санала ма?…

IT кәсіпкерліктің артықшылықтары:
Нәтиженің лездігі. Мысалы, кәсіпкер үшін ең маңыздысы тұтынушылар, және ол тұтынушыларды көбейту үшін кәсіпкерлер белгілі бір маркетингтік шаралар қолданады. Ал ғаламтор арқылы бұл мәселе оңай шешіледі. Себебі интернет арқылы ақпараттың таралуы өте тез. Интернетте жасаған маркетингтік шара нәтижесі көп күттірмейді, кейде бір күн, тіпті 1 сағаттың ішінде өз жемісін әкеліп жатады.
Қаржылық шығындардың салыстырмалы түрде аздығы.Жалдамалы еңбекті аз қолданып жүзеге асырылатын кәсіп болғандықтан, шығынды азайтуға мүмкіндік бар. Әрине, егер сіз өз салаңыздың қыр-сырын жақсы білетін, кәсіби маман болсаңыз.
Қашықтықтан басқарылу мүмкіндігі. Интернет желісі қол жетімді кез-келген жерден басқаруға болатындықтан, ІТ-кәсіпкерлік тұтынушы үшін де басқарушы үшін де өте қолайлы. Бір мезетте бірнеше шаруаны қатар тындыруға мүмкіндік бар. Мысалы, қажетті құжаттарды рәсімдеу үшін талай кабинеттің есігін күзетіп, таблодан нөміріңді сарыла күтпей, интернетке қосылып, өз істеріңмен айналысып, уақытты тиімді қолдануға болады.

Менің виртуалды репортажымның кейіпкері өз кәсібінің артықшылығын осылай суреттеді. Енді кейіпкерлер туралы аздаған ақпарат:
Ғабит Бекахметов – 29 жаста. Биологиядан халықаралық олимпиадалар жеңімпазы (Аршаттың түнгі чаты есіме түсіп кетті) Дьюк Университетінде (АҚШ) экономика, шығыстану және саясаттану мамандықтары бойынша білім алған. Нью Йорк, Алматы, Астана қалаларында энергетика және пайдалы қазбалар салаларында жұмыс жасаған. Ғабит курстастары арманаған Уолл-стритте мансап қуып, мықты лауазымда отыруға мүмкіндігі бар еді. Алайда, бүгінде ІТ-кәсіпкерлікке бет бұрып, энергетика және білім саласында инвестициялық жобалармен айналысады. Айтпақшы, ол критикалық ойлау негіздері бойынша дәріс береді, осы аттас кітап авторы.
Абай Жарлығап — Нью Йорк Университетінде компьютер инженерлігі мамандығын игеріп, Астанада стартап және білім беру саласындағы жобалармен айналысады. Физика мен математика сабақтары бойынша оқу құралдары мен емтиханға дайындық әдістемелерінің авторы.

Ал енді репортаж жүргізілетін жер туралы айтсақ: www.kz.educator.com/ сайты

Өз жобасының басталуы туралы Ғабит былай дейді:
Жаһандану заманында, интернетті қолданып білім алу ең ыңғайлы тәсілдердің бірі. Алайда, еліміздің бұл саладағы білім қазынасы әлі толыса қойған жоқ, яғни ғаламтор желісінде оқушыларға қажетті қазақша материалдар өте аз. Сондықтан, бұл жағынан сұраныс бар да, қажеттілік өтейтін ұсыныс аз. Осыны ойлай келе, Қазақстанда кеңінен қолданысқа ие болып, жақсы нәтиже беретін веб сайт ұйымдастыру қажеттілігі туды деп қорыттым. Сөйтіп американдық достарымызбен ақылдаса келе ҰБТ, SAT сияқты емтихандарға дайындалуға көмектесетін сайттың негізін қаладық. Жеке инвестицияландыру арқылы, Калифорнияның Educator.com сайтымен бірге Educator.kz интернет порталын құрдық.
Қазірде бұл порталдың он мыңнан астам жазылушылары бар. Онлайн сабақтары қымбат емес. Бір жыл бойы сабақтарды шектеусіз көрем десеңіз – 12 мың, 3 ай – 5 мың, 1 ай – 2 мың. Сайттағы төлем жасау туралы нұсаулығы еріксіз жымитты:

Сайттың контентін толтыруға баса назар аударылады. Қазір порталда математика, физика, биология, химия, тарих, география, тілдер (ағылшын, қазақ, орыс) пәндері бойынша дәрістер курсы толық жүктелген. Дәрістердің мазмұндық және техникалық сапасын қатаң қадағаланады.

(1 сағаттың шикі видео-контентті өңдеуге шамамен 3 сағат жұмсалады)
Физика сабағынан Астана қаласының дарынды балаларға арналған «Зерде» мектебінің мұғалімі, білім саласының үздігі, 39 жыл ұстаздық еткен Қамбар Хатапұлы дәріс береді. Дәріс тақырыптарының өзі адамның мысын басады екен :)

Порталдың жазылушыларының демографиясымен таныстық. Астана қаласының жастары ең белсенді әрі оқымысты болып шықты)

Бұл кәсіптің өзін өзі өтеуі туралы сөз қозғағанымда, Ғабит былай деді:
Қазақ тіліндегі ресурстар арқылы жоғары табысқа жету үшін оған лайықты сайт болу қажет. Ол үшін желі басқарушылары барынша ақпарат базасын толықтырып, дамытып отыруы тиіс. Ең қажетті информацияларды біріктіру арқылы қолданушылардың жоғары трафигіне қол жеткізу қажет. Тек осы критерийлер қарастырылған жағдайда ғана қазақ тіліндегі ресурстардың монетизациясы жоғары болады.
Дегенмен өз жобамызға келер болсақ, кәсібіміз жаман табыс әкелмейді (сомасы туралы нақты ақпарат тек инвесторлар мен салық агенттігіне ғана айтылады), алайда біздің негізгі мақсатымыз еліміздің ғылыми ақпараттандырылу ахуалын көтеру. Ал табыс табу мен ғаламтор арқылы пайда келтіру негізгі мәселе емес, оны жай ғана толассыз еңбектің жемісі ретінде қарастыруға болады.

Ресми деректерге сүйенсек, бүгінде интернетті пайдаланушылар саны 12 миллионға жетіпті. Ал пайдалану мақсатына келер болсақ, сипаты келесідей:

Бұл деректі бекер келтіріп отырғам жоқ. Себебі маған интернет керек-жарағы да, қоқысы да араласқан үлкен бір үйіндіні елестетеді. Біреу бар уақытын әлеуметтік желілерге сарп етіп, өзінің сасық амбициясын қанағаттандыруға тырысады, енді бірі «мәңгілікке» айналған 9 сағаттық жұмыс уақытын жылдам өткізу құралы ретінде пайдаланады. Ал біреулер, осы алапат ақпарат тасқынында сіз бен бізге сапалы контент ұсынуды мұрат тұтады. Кәсібің тіршілік етуге қажетті қаражат көзі ғана емес, өмірлік ұстанымың болған қандай жақсы…