Қытайдағы шетелдік студенттердің бір-бірімен өзара араласуы және көптеген жағдайда түсінісіп кетуі тез де, ал керісінше осы елде қанша ұзақ жүргендіктеріне қарамастан, солардың басым бөлігінің қытайлықтармен соншалықты сіңісіп кетуі қиын. Және бір байқағаным – бәріміз бір қазақтың баласы болсақ та, Қазақстанның қазағы мен Қытай қазақтарының тіл табысуы да көп орындала бермейтін құбылыс. Бейне бір екі ел арасындағы шекара біздің сана-сезімдеріміз бен ой-түсінігіміздің де арасын бөліп тұрғандай… Неліктен бұлай?! Жақсы, мұның себебін бірі – орыс тілділер де, екіншісі – таза қазақ тілділер деп түсіндірейік. Ал қазақ тілінде таза сөйлейміз деген біз сияқты қазақтармен де неге қоян-қолтық араласа алмайды? (Немесе араласа алмаймыз?) Осы және қытай-қазақ қарым-қатынасы төңірегіндегі басқа да сауалдармен Жұмабекпен кездестім.

Қабдеш Жұмаділовтың «Соңғы көш» романында 1962 жылғы жаппай көшу суреттеледі. Сол соңғы көшпен келген жұрттың арасында сегіз жасар екі бала, менің әкем мен шешем де бар екен.

Сержанмен таныстырған жазбадағы коменттерден кейін ұққаным: қазақ тарихындағы үлкен оқиға, 1962 жылы Қытайдан қазақтар көшіп келген соңғы көш туралы көп біле бермейді екенбіз. Менің де білетінім көп емес, бқл тақырыпты арнайы қарастырған адам емеспін. Тек оқығаным мен естігенім ғана. КерекИнфо болар, бөлісе отырайын.

Шынжаң қазақтарының өмірі туралы көркем фильм.

Бірінші бөлігі: