НаурызДода байқауына жазылған посттар

Блог - asaubota: НаурызДода байқауына жазылған посттар
Блог-Құрылтай қарсаңында өткізілген НаурызДода байқауына қатысқан блогерлер және посттары

Айдана Пункитбайқызы
Орбұлақ шайқасы лайықты бағасын алған жоқ
Ою-өрнекті орынды қолданып жүрміз бе?
Қазақ ғаламторының болмысы қандай?

Айдос Рымқұл
Қазақстан территориясының өзгеру тарихы
«Көсеге» – қазақтың көктен түсен дәстүрі емес
Әлеуметтік желіден әлеуметтік жобаға

Айсұлтан Жақыпов
Иманақ
Әмеңгерлік
Қарағандының интернет провайдерлеріне шолу

Асылбек Ещанов
Биыл расымен мерейтой ма?
Біз білмейтін дәстүрлер
Бәріміз де «агенттің» жастары едік

Асылхан Үйсінбаев
Бір апталық қана бақыттары...
Ұмытыла бастады-ау қазағымның салт-дәстүрі
Торына баурап, байлап алған — "Ғаламтор"!

Аяжан Сарбасова
Қойшылар алгебрасы
Білгенге маржан

Балжан Смаилова
Тарих. Тауқымет. Тәубе
Әр елдің салты басқа
Адамды аватарына емес, жазбасына қарап таны

Гимсен Мекпал
Қазақ оюлары...

Дина Абдигалиева
Асыл бейнең өзгермейді,өшпейді
Құмалақ батар күн!
Бір апталық шолу

Инабат Алдияр
Аяқтап болып, махаббат дейтін сапарды...
Ата заңымның анасы болған дәстүрім...
Танымал болу туралы ойламаған...

Исламбек Салиев
ХІХ-ХХ ғасырлардығы қазақ халқы
Бүгінге керек салт-дәстүр
Қазақстанда ғаламтордың пайда болуы

Керім Аянқызы
Кестелітастағы Кестелі тастар
Аңшылық ұмыт қалып бара ма?
Интернетпен танысып, үйленгендер

Қожакелді Алданов
Мұхтар Әуезов һәм қазақ футболы
«Кредит келін» атамасының пайда болуы немесе той туралы ой
ҒАЛАМТОРдың бір күні

Ләззат Ғали-Мәнсүрқызы
Наурыз — жастар көзімен!
ГЦВП...
Миллионға бір қадам...

Марал Демеу
«Қазақ ауылы» немесе «Тәшеновтің үйі»
Бұл жайлы не білеміз?
Селфи — індет пе, әлде...

Медет Жансанов
Қазақ хандығының тарихына қысқаша шолу
Қазақ халқының салт-дәстүрі
Сайт деген не?

Нұрлыхан Қалқаманұлы
Арқа археологиясының айтары бар
Дәстүрдің озығы мен тозығы бар...
Газет — журналға онлайн жазылу әдісі

Сәния Қуанқызы
Ұлы Отан соғысының сирек кездесетін суреттері
ІnstaДәстүр
Саяхатты ғаламтормен жоспарлау тиімділігі

Сейдалы Дүйсебайұлы
Қосмола шыңы туралы аңыз немесе аңшы
Әрі қарай

Мұхтар Әуезов һәм қазақ футболы

Келер шақ. Африка құрлығы. Мыңдаған қазақ жанкүйерлерімен лық толы стадионда кезекті әлем чемпионатының ақтық ойыны. Алаңда Қазақстан және Германия ұлттық құрамалары. Санаулы секунттардан соң ойында өзінің мәресіне жетеді. Табло есепті көрсетіп тұр. Есеп 3:0, қазақтар пайдасына….
Әркімнің өзіндік ойлау және пікір білдіру құқықы бар. Бұл менің құқықым, қазақ футболының келешегін осылай елестетемін, солай боларына сенемінде. Қазақ футболы туралы сөз кетер екен бүгіні туралы айтарлықтай ештеңе айта алмаймын. Бүгінгі футбол ортанға жолы болса керек. Ешкімнен артық емесіміз анық, бірақ ешкімнен кемде емеспіз. Аты аңызға айналған, атақтары ауыз толтырарлық Германияда, Бразилияда, Италиямен Англияда осы денгейдегі футболды өз бастарынан өткерген, ал, Ауғанстан, Тәжікстан, Түркіменстан секілді көршілеріміз біздің деңгейімізді армандап жүр. Бұл күнгеде шүкір дейік, бұл денгейгеде тәубе дейік.
«Асық ойнаған азар, доп ойнаған тозар», деген екен ата-бабамыз. Неге айтты екен? Мұнысын анық білмедім, бірақ, бір анығы ата-бабамыз доп ойнағанды яғни футболды білген екен ғой.
Осы орайда нақтылап алсақ, қазақ қашаннан доп тебе бастады? Қазақ топырағында футбол мектебін ашқан кім? Біздің алғашқы ойыншыларымыз кім болған? Олар арасында жарыс ұйымдастырып, қаржылай қолдаған кімдер? Тізбейтек берсек сұрақ таусылмасы анық, ал, қайтарар жауабымыз жеткіліктіме? Жә, осынша сұрақты туандатқан екенбіз, азда болса жауап қайтарып көрелік. Осы сәтті пайдаланып қазақ футболының тарихына шолу жасайық…
… Қазақ футболы неше жаста? Ия, Мұқаң алаңда доп теуіп бастап берген футболымыз бір ғасырдан астам уақытты арқаға тастады. Бір ғасыр, тарих үшін ауқымды уақыт болсада, біздің футбол үшін қысқа ғана уақыт болды. Түп тамыры ағылшындарға барып тақалатын бұл ойынның добы Мұқаңның аяғына қалай тиіп жүр? Қызығы осы…
Футбол, тек қана футбол!: Мұхтар Әуезов һәм қазақ футболы
Жүз жыл алдын. Анығырағы, 1912 жылы Мәскеуден Семей өңіріне келген Куприянов деген кісі сол өңірге танымал көпес Плещеевтің дүкеніне орналасады. Ол орыста қазақ даласына құр қол келмесе керек, өзімен бірге қара домалақтарымызға доп, қақпа торы секілді дүниелерді ала келеді. Футбол туралы түсінігі бар кісі емеспе, қолайлы орын тауып алаң сызып, қос қақпа орнатып қазақ даласындағы алғашқы «стадионның» қазығын қағыпты. Алғашында аяқ соққысынан ауаға әуелей ұшқан допқа үрейлене қараған қара сирақтар күн өте ширалып, футбол өнерін әжептеуір бежереді. Осы қолбала алаңда доп теуіп жүрген балақайлардан даламызда 1913 жылы алғашқы «Жарыс» (татарша «Ярыш» деген атауда болған) футбол командасы құралады. Команда құрамының басым бөлігін сол кездері Семейде мекен еткен жергілікті татар ұлтының балаларымен қазақ балалары құрайды. Балалар бойындағы ойынға деген құштарлықты байқаған Юнустың әкесі, танымал көпес Сыдық Нигматуллин оларға демеушілік етіп көп уақыт қаржылай қолдап тұрған.
Футбол, тек қана футбол!: Мұхтар Әуезов һәм қазақ футболы
Жергілікті татар ұлты дедік. Ия, ол кездері өңірде өте бай, сауатты татарлар көп болған. Футболға деген қызығушылығы өте жоғары болған Юнус Нигматуллин осы команданың сардары болған, өз тобының кейінірек дамуына көп үлес қосады. Біреу білсе, біреу білмес, осы жылдары мұғалімдер семинарында оқып жүрген жас Мұхтар Әуезов «Жарыс» («Ярыш») тың сапында доп тебеді. Допты құр теппейді, жартылай қорғаушы болсада қарсыластар қақпасын нысанаға алып отырады.
1914 жылы «Жарыс» («Ярыш») өзінің алғашқы ойынын Семейде құрылған гимназияшыларға қарсы өткереді. Осы тарихи ойында қарсыластар қақпасына гол соққан, қазақтың біртуар азаматы, ұлы әдебиетші Мұхтар Әуезов екен. Команданың алғашқы ойынында Мұқаңмен бірге алаңда Ахметсәлім Каримов, Қасымхан Мұхаммедов, Салах Хисматуллин, Зиятдин Рыспаев, Мұхаммед Сайдашев, Юнис Нигматуллин, Әміржан Сыздықов, Габдулхан Габбасов, Мухамедулла Курманов, Гусман Ямбушев және Сабыржан Ахмедшиндер доп тебеді.
Футбол, тек қана футбол!: Мұхтар Әуезов һәм қазақ футболы
Соңында өлмес туындылары қалған Мұқаңның бұл дәрежеге жетуіне балалығында бірге ойнаған достарының ортасы ерекше болғандығы тәсір еткен болуы мүмкін. Сол уақыттары команданың ойыншылары ақылдаса келе, біркелкі жиде тіктіреді және топтың өзіндік эмблемасын (белгі) ойлап табады. Бүгінгідей теледидары бар заманда емес, футбол әлемінен алыс ауылда доп тепкен бұл балақайлар ойыншылар киімінің бірдей болуы немесе өзіндік белгілері болуын қайда білді екен, ә? «Болар бала басынан» демекші, ұлы тұлға болып қалыптасқан Мұқаң бала кезінен ақ зерек, көреген болған екен ғой. Сол төсбелгі негізінде 24 дана болған, бүгінгі күні жалғыз данасы сақталып қалған. Қазақ футболының бұл құнды жәдігері Юнус Нигматуллиннің Германияда тұратын немересі тәрепінен қазақ футболының 100 жылдығы қарсаңында Семейдегі татарлар мұражайына тапсырылған.
Футбол, тек қана футбол!: Мұхтар Әуезов һәм қазақ футболы
Бертін келе, 1913 – 1916 жылдар аралығында Семей қаласында тағыда «Нептун», «Семинаршылар», «Ласточка», «Орлята» секілді командалар құрылады. 1915 – 1916 жылдары көрші Павлодар қаласында «Ястреб» және «Звездочка» деген атпен қос команда бой түзейді. Ары қарай футбол ойыны Орал, Ақтөбе, Петропавл өңірлеріне тарайды. Осы топтардың көршілес ауыл – аймақпен күш сынасулары нәтижесінде ойын Орта Азия және Сібір бойлап ен жаяды.
Іргетасын өз қолымен қалаған Мұқан бүгінгі қазақ футболына шүкір, дейтін шығар. Азияның емес, Еуропаның алпауытына айналуға әрекет етіп жатқанымызды құптары анық. Қазақ әдебиетіне ғана емес, қазақ футболындада өзіндік қолтаңба қалдырған Мұхтар Әуезовтың ізбасарлары ешкімнен кем болмау керек, кем болмайдыда.
Осы блогымды келер шақта Африка стадиондарында өтіп жатқан әлем чемпионатында бір қаракөзіміз тағы бір рет оқыр. Армандар ақиқатқа айналған күні. Бұл енді менің арманым, әрбіріміздің жеке пікіріміз болғанындай, менің жеке арманым. Әрбір кісінің армандауға құқықы бар…
P.S; #НаурызДода
Әрі қарай

«Кредит келін» атамасының пайда болуы немесе той туралы ой

Той туралы ой кетсе, өткеріп жатқан тойларымызға жұмсалаған қаражатпен, сол тойымыздың өтуіне алынған кредит есептеліп кетеді. Тойдан соң ғана артықша кірме «дәстүр»лер саусақпен санала бастайды. Бірақ, бұл шараларды бір сәтте «дәстүр»лер қатарынан алып тастау мүмкін еместігін түсінеміз.
Адамдардың өздері артықша шығындардың балаларын бақытты етпесін түсінбейінше артықша әурегершіліктер, ысырап дастархандар және керексіз дәстүрлерден арыла алмаймыз. Бір жақ құдалар ысырапкершілікке жол қойғысы келмеседе, екінші жақ өздерінің «арман»дарын алға тартса, лажы жоқтықтан, «ел қатары» тойды «елден асырып» істеуге мәжбүр болады, амалсыз кредит шартнамасына қол қояды… ең сорақысы, бір жақ керексіз дәстүрлерді алып тастасада, екінші жақ оның орнына жаңа дәстүрді қосады. Қызығы, біз құда құдағиға киім кешек кигізбейміз, оның орнына алтын тапсырамыз, деген сөздерді естімеген кім бар? Күйеу баланың туылған күнінде теледидар, келінге кір жуатын автоматты машина. Келіннің анасы елу жыл бойы кірді қолда жусада, қызының қиналмастығын ойлап, кредитке болса да құдасының аузынан шыққанын алуға талпынады. Бұлардың қайсы бірі дұрыста, қайсы бірі бұрыс екендігін ашығын айтқанда ойлауғада қиналып кетесің. Біз блогымызда күн өткен сайын жаңаланып, қаражат көлемі күннен күнге өсіп бара жатқан әдеттер туралы тоқталып өтеміз. Рейтингімізден орын алған «тойдағы жаңалықтар», менің пікірімше, ең керексіз әдеттер. Оқыңыз, өзіңіз қорытынды шығарарсыз!
Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

1. Тойдан кейінгі той…

Орташа 500 кісі жеп ішеді, қолпаштайды, терге малынып билейді, құттықтайды. Қонақтар ақырындап тарқайды. Әр екі жақтанда тек өздеріне қарасты туған тусқандар қалады, олар тойханадан шығып, той егесінің үйіне қарай жол алады. Тойдан соң неліктен тарқамады? Тарқамады, өйткені, оларды және бір той күтіп тұр! Бүгінгі күні тойдан соң және ойын күлкіні жалғастыру дәстүрленіп барады. Және жиырма шақты кісіге арналған дастархан жайылады, тағы басқа бір әнші қызметке келеді… және басынан бастап жеп ішу, жастардың достары үшін лезгинка… қашаннан бастап пайда болды бұл тойдан соңғы той? Ешкім білмейді. Ақшасын қайда қоярын білмей жүргендерден шыққан бұл ғұрып, ақшаны қайдан табарын білмей жүргендер үшін оңай шаруа емес…

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

2. Лимузиндар, джиптер кортежі

Жалғыз басты бір танысым ұлын үйлендірді. Ана сорлы дастархан толсын, кем кетігім бітсін, деп қаланың төрт бұрышын жүгіріп шықты, ұлы болса достары пәлен мыңға жалдаған көліктер кортежін тойына сый еткенін мақтанышпен айтып отыр. «Достарыңыз жомарт екен, ең болмаса, жартысын беріңдер, анам ресторанға төлесін» деп сұрамадыңба десем, «Келіншегіме 6 джип және лимузин уәде еткен едім, сүмірейіп, жалғыз көлікте барсам басқалар үстімнен күлмейдіме?» дейді. Жанұя құрып жатқан жігіттер қашан ақылға келер екен? Дұрыс, бүгінгі күн жастардікі, сол күннің жұлдызына айналуды қалайды. Бірақ, ертеңгі күн қолыңызбен ұстамаған сол ақшаны достарыңыздың тойына апаруға келгенде, сол уақытта бұл ақшаны керекті орынға жұмсасамда болатын еді ау деген өкініш сізде туындары анық. Өйткені, келіннің көшесіне еркін кіре алмай, қолайсыз жерлерде арқаға қайта бұрыла алмай, 3 сағатқа бола жалға алған сол көліктер өміріңізде еш өзгеріс әкелмегеніне ақылыңыз жеткен болады…

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

3. Мың долларды менсінбейтін ақ көйлек…

Үйленетін жігіт көліктер кортежін еркектік рәмзі деп білгеніндей, кейбір қалыңдықтарда танымал салонда құны басты айналдыратын бағадағы көйлек киюді абырой деп түсінеді. Той күні немесе альбомда сол бағалы көйлекте, орташа бағадағы көйлекте бірдей көрінері анық. Біраз армандарыңызды жиыстырып, тежеуді үйреніңіз, демекші емеспін. Көзіңізді үлкенірек ашып үйреніңіз, көйлектер салонынада сізге «әлі ешкім кимеген», «ең соңғы модель» деген сөздерге алданбаңыз. «Бес мың доллар, әлі ашыпта көрілмеген», деп аузын толтырып, армандаған көйлегіңізді көрсетіп тұрған қыз кеше ғана сол көйлекті жуып, және бренд биркасын ілдіріп, орап қойған болады. Бұл әдеттегі жағыдай. Құрбыларыңыздың сөздеріне сенбеңіз, бәрініңде көйлегіне екі есе баға қойып, мақтайтынын ұмытпаңыз. Қаншама жас жұбайлар, құдалар арасында міне осы киім туралы тартыстар орын алады, киім таңдаудада екі жақтыңда жанұялық жағыдайына қарау керек, ең бастысы сол киімнің төсі айқара ашық емес, сіздің бар абыройыңызды жасырып тұрсын…

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

4. Тойдағы гала концерт…

Той егелері қонақтарға екі жастың отау көтергенін хабарлап, қуанышты екендіктерін білдіру үшінде мереке ұйымдастырады. Ешкім гала коцерт ұйымдастыруыңызды күтпесі анық. Той егелері, сізді алдап арбап екі үш әндіде толық аяқтамайтын, бірақ ақысын қолма қол алатын әншілер кортежіне сізде қызықпаңыз. Бірғана жақсы өнер тобының өзі тойыңыздағыларға қаншама қуаныш үлестіре алады…

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

5. Шоколадты субұрқақ немесе лазер шоу

Бүгінде той немесе басқа қуаныштарыңызда көмекке келетін арнайы фирмалар жетерлік. Олардың қызметі арқылы қаншама «армандарыңызды» тойыңыздың сценариіне енгізе аласыз. Бір тойға бардық. Тойхана қақпасының алдында әншілер, холлда болса келе жатқан қонақтар үшін жанды музыка (скрипка, виолончель ойнауда), тойхана ішінде және әншілер тобы. Барлық жер құлаққа қатты соққы беретін дыбыстар. Шоколадты субұрқақ, жеміс жейдек мұнарасы, шампан винолар пирамидасы… Мұндай «керемет»терді Батыс ашқан болсада, шет елдегі тойларда мол болсада, бірақ шығыны аз дастархан болады, мұндай қосымша қызметтерді тек қана ақылы көрмелерде, жоғары дәрежелі кездесулерде кездестіру мүмкін. Сіз қонақтарыңызды таңқалдыруды ойлайсыз, түсінеміз, бірақ, артық қаражатыңыз көп болса солардың жарлысына, науқасына берсеңіз, қаншама сауапқа қалуңызды бір ойлап көрсеңіз…

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

6. Вирусты торт…

Балалығымызда ауылдағы тойларда жас жұбайлардың алдында кішігірім патнисте торт тұратын. Бүгінгі күні сол патнис үлкейіп, қатарма қатар бола бастапты. Дастархан толы тағам болса, сол тортсызда той өтпейдіме? Ортаны толтыра билеушілердің шаңынан, терінен ұшқан микробтарды сол торттың тартары анық. «Торт жегізу» операциясы болса енді ерсілеу көрінеді: жас жұбайлар ата анасына бір бөлектен торт жегізген болады. Сол шартпа? Тойдан соң, сол жастардың қаншасы ата анасымен бірге тұрып, тәттіге тойдырып жүр екен?

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

7. Тойхананы шарламен, гүлдермен безендіру…

Барлық жақтан гүлдердің исі анқып тұрса, мерекелік көңіл күй сезіліп тұрса, қандай керемет! Бірақ бұл сұлулықтың баршасы той егесі үшін шығыннан өзге ештеңе емес. Бүгінде тойханаларымыздың сұлулығын, безендірулеріне қарап шаршамайсыз. Менің пікірімше, артықша безендірулер тек шығын ғана, кешеге дейін артықша декорациясыз да тойларымыз қызықты өткен жоқпа? Енді болса жастардың столын табиғи гүлдермен орау дәстүрге айналды. Сол қызметтің орташа құнын сұрасаңыз жүрегіңіз орынан бір қозғалып түсуі ғажап емес…

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

8. Фото-видео қызметінің қосымша қаражаттары…

Бұл қызметтерді ашық түрде сынау мүмкін: студиялар басыңызды айналдырмасын. «Екі камера жетпейді, төртеу жалдаңыз, керемет болады, жиынтығымызда кранда бар». Фотосессия үшін қонақүй жалға алу керек, табиғат қойнауында өте қарапайым болып қалады...», деген ақыл кеңестері тек өздері үшін пайда. Өйткені, олар үшін тек сіз қосымша шығынданасыз. Екі камера, жоқ, жалғыз камерада сіздің тойыңызды бастан аяқ бейнеге түсіруге үлгереді. Міне сонда тойыңыздың дискісін өзіңізде көруге ерінетін әр қайсысы 4 сағаттық 4 диск болмайды. Фотосессия үшін орын таңдауға келсек, қонақүйлермен қымбат бағалы ресторандар фоны уақыт өтіп ескіреді, заманнан артта қалады. Ең күшті суретшілерде табиғаттан шабыттанып, той альбомдарын табиғат қойнында суретке түсіруді ұнатады. Сыналған тәсілді таңдаңыз, саябақтардың көпшілігі тегін және ондағы көрініс өзгеріп тұрады (мезгілге сай), сәннен қалмайды…

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

9. Аспанға ұшқан шарлар, түтеген түтіндер, монитордағы той…

Тойдаға барша ұсақ түйекті тергеніңізбен, бәрібір, әркім өз білгенімен жүреді, деушілер араңыздан шығар бәлкім. Міне сіз ойлаған сол ұсақ түйектер той егесін белшеден қарызға батыруда, банктер алдында борышты етуде. Ниетіміз сол, бүгінгі бір екі қалтасы қалыңдардың шығарған ғұрыптарын, ертеңгі күні «Ата-бабамыз осылай жасаған» деп, соңындағы ұрпағы дәстүр етіп, ысырапкершілік бел алып кетпесін. Сол ұсақ түйек екі жастың бақын тәміндеуге қауқарлыма? Екі ойлы болмай, сол сұрақтарды өзімізге қойып жауап іздесек, керек емес әдеттер өздігінен тізімімізден шығып қала берері сөзсіз…

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой

Байқаған болсаңыз блогтағы артық шығындардың өзі «ел қатары» той жасасаңыз 10000 доллардан асып кетері анық. Ол ақша қарапайым кісіге тек кредит арқылы ғана келеді (егер банк шарттарына сай келсе). Бар жиған тергенін, бауырлардан қарызын және кредитін қосқанда тойдан соң қалай төлейміз деген ой қоршауында қаламыз. Қолды бірақ сілтейміз, жәә… Кредитке келген келін аман болсын!!!

P.S: ‪#‎НаурызДода‬

Блог - KozhakeldiAldanov: «Кредит келін» атамасының пайда болуы  немесе  той туралы ой
Әрі қарай

Жесір әйелге бару сауап деді..

"— Оу, көке, жесір қатындарға, барған қалай болады? Сауап болады ма?
— Сауап болады! — деп еш күмәнданбастан жауап берді."


«Көзден кеткен, көңілден де кетеді»

Сәлем достар! Көгілдір емес экранның бетінде жазбаларым көрінбегелі біршама уақыт болды. Тіпті, арасында Алмас блог әлемін тастады деген тұжырымдар да пайда болып үлгеріпті. Не де болса, «МЕН ОСЫНДАМЫН!» деп қолымды көтеріп қояйын. Ары қарай әңгіме барысы бойынша…

Қаһарлы қыстың ызғарынан кейін, көктемнің жайдарлы да жасылды күндерін сағынумен келеміз. Томбы қаламызда күн айтарлықтай жылына қоймаса да, көкек айы алып келер жылулықты күтіп отырған жайымыз бар. 6 ай қар жауатын аймақ болса дағы, адамдарында жылы шырай сақталған деп толық айта аламын. Адамдармен байланыстан б-лек, интернет желісінде көп отыратын шығармын. Негізгі әңгіменің төрі сол «интернет» желісінен келді. Жастар бұзылды ма, әлде ғаламтор торабы бізді құртып жатыр ма, білмейміз ғой. Жаңалықтар көріп отырып, көзім бір бейнебаянға түсті де қалды. Оның тақырыбы,

«Жесір әйелге бару сауап деді..»


Блог - AlmasNakhypbek: Жесір әйелге бару сауап деді..

Жігіттердің арасында естіп жүрген әңгіме болғандықтан ба, ашып қарауға бірден асықтым. Жауабын берген адам кім екен? Шынымен олай жасау дұрыс пе екен? Мың сұрақтың форматы басымда құрыла бастады. Сонымен, бейнебаян былай дейді:

(Айтып отырған шамамен 40-45 жастағы ағамыз)
— Ақиқат айтылғанда ешкімнен қорқылмайды. Кім болса да, ол болсын! Кім болса да, ол болсын! Менің бір жолдас балам қайтыс болды. Анандай, бір атыс-шабысында атып өлітіріп кетіпті. Досым болғандықтан, сол жерге бардым. Енді, барып отырып, жаназасына қатысып отырсам, айналамда өңкей көшенің тақырбастары отырып алған. Өлім көргенде ғана таубесіне келетіндер, да, олар. Менен сұрады:
— Оу, көке, жесір қатындарға, барған қалай болады? Сауап болады ма?
— Сауап болады! — деп еш күмәнданбастан жауап бердім. – Ертең, әкең өлсе, шешең жесір қалады. Сонда, үйіңнің бір есігін ашып қой да, «сауап табатын жер» деп жазып қой. Мынадан сауапқа батасын… (қолымен сілтеп, көп дегендей келтіріп) Бір күнде шешеңе 10 еркек кіретін болса, сауапқа батып қаласын!- дедім. Сонда пистолетін менің нақ маңдайыма тақады.
— Сен ата алмайсың! Намысы жоқ адам ата алмайды! – дедім. – Сен, жесір деп айтқанда, кімді көзге тұтып жатсын?? Ертең сенің анаң болмайды ма? Әпкең жесір болмайды ма? Қарындасың жесір қалмайды ма? Сен ертең өліп кетсең, сенің қатының жесір қалмайды ма? Егер күйеу балаң қайтыс болса, қызың жесір болмайды ма? Сенде мына бас жоқ! (қолымен басына сілтеп). Жай ғана ешектің басы ұқсатып көтеріп жүрсің. Сен мені ата алмайсың! – дедім. – Сол уақытта мен 20 жасар бала едім. Бәлкім, біз өзіміздің бір елі ауызымыздан шыққан әрбір сөзімізге аса қатты мән беруіміз керек. Найзаға үкі тағып, дәстүрін мықтап ұстанған, намыс үшін қасық қаны қалғанша шайқасқан қазақ халқының ұрпағымыз. Аталарымыз жесірін көшеге тастамаған, жетімін жылатпағанын тарихтан анық көре аламыз. Кешегі бабаларымыз:

Қаратаудан көш келеді
Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді
Қарындастан айырылған жаман екен
Қара көзге мөп-мөлдір жас келеді
— деп, аттың үстінде, ұйықтамастан жылап айтып кеткен…

Мақала біткен кезде, оқырман, саған өтірік маған шын, көзіме кішкене болса да, мөлдіреген жас тамшыларын байқадым. Ауызбен патриот болу оңай да, ата-бабаларымыздың бізге сіңдіріп кеткен қасиеттерін ашып, пайдалану неткен қиын іс еді… Сол аталарға тартып туған ұрпақ болуды жазсын деп ішімнен қоя бердім. Ғаламторға 2 көзін 4 қылып салып қойған кейбір іні, қарындастарымыздың миына кіріп шықпасада, осы жазба кездесіп, ойланулары нәсіп болсыншы деген ниетпен жазуға бел будым.

P.S.
#НаурызДода
Әрі қарай