Жалғас ЕРТАЙ: Интернетте жазылған мақалаларды талқылау
blogcamp-2015 жазғы мектеп

Бар ма, ағайын? Әръәқ бар ма деймін!? Ктулху-ктулху!

Айна TV түскі жаңалықтарын бастайды. Әбедтеріңіз ащы болсын! Арнада әріптесім Сірнебай мен құрдым-жанқұрдым Күләнда. Ал мынау ойыншықты Һуантышоудағы Һаірат пезнесінен сыйға тартқан. Тасын шертіп қалсаң, олай-бұлай қозғалады.

Жадыра Нармаханова: «Шәй қайнатып берейінші...»

«Ақ желкен» қазитінің белгілі журичихасы Жадыра Нармаханова бұл көташар муахахаласын жариялаған соң охуйрмандардың назарына ілігіп, сөзге қалды. Охуйрмандардың бір тобыры Жадыраға шәй қайнатып бергісі келсе, екінші тобы әбден құсты.

Гейлымжан Тулегенов Көргенсіз екен!
Вчера, в 10:06 • Нравится • 1

Эльмира Рахимжанова Жадыра ол үйге қандай мақсатпен барды? Шәй ішуге ме? Өзінің көргенділігі қайда?
Вчера, в 11:54 • Нравится • 12

Алиса Хасенова Осы Жадыраның мақалаларын ара-тұра көзім шалып қалады. Жатқан сынап-мінеп кекету!
23 ч. назад • Нравится • 1

Serik Kerey Жадыра шындықты жазыпты.
23 ч. назад • Нравится • 2

Бек Қараша Мәймөңкелемей осылай турасын жазу керек.
3 ч. • Нравится

Ал «Падре Нарпаханов: „Мақала жазып үйретейінші...“ атты сұхбатты арнамыздың 103.6 fm „Танымадым“ ырдиосынан тыңдай аласыздар.

Елімізге белгісіз су полосы спортының жорналшысы Орыслан Медальбек қоғам дамуына үлес қосты

Орыслан Медальбек ел артында жұрттың тасынша мынадай ұрандарын бұрышқа салды:

• Үш қыз («Мас Өркен» қазиті) Тцуканың шаруасына араласпасын!
• Жастар қалай шетелде оқи алады?
• ҰБТ-да ақша төлемей қалай 125 балл алуға болады?
• Қалай дұрыс тамақтана аламыз?
• Ауыл балаларына „Болашақ“ бағдарламасы бар екенін жарияласын!
• Жастар қалай жылдам үй алады?
• Той шығынын қалай азайтамыз?
• Денсаулықты қалай тегін тексертуге болады?
• Үш тілді еркін меңгеріңдер!
• Ептібайымайдтар!

Қазззақтар, кешкі жаңалықтарды Айна TV арнасынан көріңіздер! :)

Жылды қорытындылап тастасақ қалай? :) Былтыр фейсбукте өзімше бір қорытынды жазып едім, биыл таба алмадым. Сондықтан осында жазып отырсақ :) Кейін, шал-кемпір болғанда оқып отырамыз. Қызық қой ;)



Магистрантпын :) 1 курс. Алғашқы сессия аяқталып, боулингке барып жудық. Түнгі бірлер шамасында шығып, кластасыммен тағы 3-ке дейін отырдық. Ал азанда… таңғы 6-да поезд тұғын :) 2 сағат қана ұйықтап, Шымкентке жол жүріп кеттім.



«Блогиада» туралы баспасөз мәслихатын өткізіп, жобаны таныстырдық. Бұл алдын-ала жасалған жарнама жобаның дұрыс аяқ алып кетуіне септігін тигізді.



Қарағандыда «Блогқұрылтай-2014» өтті. Дәл осы күні «Блогиада» шарасының тұсауы кесілді. Алдымызда үлкен жұмыс күтіп тұрды. Апта сайын 32 адамның посттарын жинақтау, жарнамалау, қорытындыларын шығару…
Мамыр айында «Нұр медиа» холдингінен белгілі себептерге байланысты жұмыстан шығып кеттім. 2 аптадан соң «Егемен Қазақстан» газетінің сайтына жұмысқа орналастым. 3 ай уақытта «Астана және мен» деген селфи-конкурс ұйымдастырып, Аршат екеуміз «Фото Егемен» деген жаңа жоба жасадық. Жобада «Егемен Қазақстанның» 4-5 жыл бойы жинақталған фотолар қорын жинақтадық.



Жаз уақытында апта сайын «Жайдарман», ай сайын блогтурларға барып тұрдық :)



Шымқалаға жасаған блогтурдың орны ерекше болды. Қаланың дамуы 3-4 ай бұрын ғана барған өзімді таң қалдырды.



Мамырда «Блогиаданың» 1-ші тур қорытындысы өтті. Мини-құрылтай өткіздік өзімізше :) Кереки жамағатпен арқа-жарқа әңгіме айтып, бір жасап қалдық :)



Билайнның шақыртуымен Көкшетауға бардық. Бұрын бармаған жеріміз.



1-курс бітті :) Караокеде атап өттік.





Жаз-күз мезгілдері блогтурларға толы болды. Қазақстанның шығыс, оңтүстік, солтүстік облыстарын түгелдей араладық. Енді тек батыс қалып тұр ;)

Күзде «Егемен Қазақстан» газетінен жұмыстан шығып кеттім де жеке бизнес бастап көруге тырыстым. Кішігірм полиграфия аштық інім екеуміз. Алғашқы бастама. Қиын тірлік. Әлі дұрыстап жарнамаланбаған, құрал-сайманы жоқ тірлік дұрыс жүрмеді басында. 1 ай жұмыс ешқандай табыс алып келмеді. Амал жоқ, инвестор табуға көштік. Таптық та. Қазір сол кісімен 50\50 жұмыс істеп отыр інім. Ал мен фриланстамын әзірге :)



Желтоқсанда 10 күнге Стамбұл қаласына тәжірибе алмасуға бардық. Университеттің сондай бағдрламасы бар ;) Қала ұнады. Адамдар үшін жасалған. Әліге дейін түсіме кіріп жүр :)

Жыл жалпы қызыққа толы болды. Былтырғы жылмен салыстырғанда қиындау. Бірақ есте қаларлықтай өтті.
Айтпақшы, тағы бір жаңалық бар… бірақ оны айтпаймын ;) Орындалсын ;)

Эстафетаны: Әдемі-әлемге беремін.

Төрт күн өткен екен. Иә, осыдан төрт күн бұрын Асқар Базарбай (Gastarbaiter ) Блогиаданың миллионын жеңіп алған болатын. Сегіз айға созылған сайысты әлде де соза бермей-ақ, көзіңіздің майын тауысатын сұхбатты назарыңызға ұсынамын. Жо-жоқ, Елбасымен сұхбаттасқам жоқ. :) Журналистерің шәй ішіп қайтты ғой. Мен біреу білсе екеуі білмейтін, үшеуі күдіктеніп сенбейтін, төртіншісі мән бермейтін атақты Бөрібай Бекарыспен шәй ішпей-ақ сұхбаттасқан едім.


Таныдыңыз ба? ;) Блогиада тарихында жазбаларға алғаш шолу жасаған Бөрібай Бекарысымыз (Boribay_Bekarys ) — өзіміздің Мерей Ермұханов (MERmukhanov ). :)

---

— Мерей, негізі қай жақтансыз? Қайда жұмыс істейсіз/оқисыз?

— Күн қайырлы болғай! Адамдар да. Сұхбат жасайтындай тау қопарып, тас қазған жоқпыз. Әншейінде понторез басым біртүрлі именіп отырмын. Енді Керектегі біраз қауым біледі, сонда да саған таныстық қылайын. Менен гөрі Бөрібай деген азаматты жақсырақ білесің ғой деймін. :) Ақтөбенің Ойыл деген кентіненмін. Ол жақтан шоқтығы биік Шернияз жырау мен тарыдан рекорд жасаған Шығанақ шал шыққан. Иә, сосын осы сайттың әкімшісі, Қазнеттің тіректерінің бірі Аршат Ораз (asaubota ) деген біреу де сол елдікі.

Иә, мен Ойылдан он жасымнан кетіп, қалада оқығам, интернатта тұрғам. Демалыс сайын Аршаттың мамасы не қарындастары алып кетуші еді, сол үйде жиі болатынмын. Ол кезде ол Түркияда оқуда болатын. Не дейін, ол мені бөле дейді, мен оны бөле деймін, ақиқат осы екеуінің бірінде шығар. :) Жұмысым қоғамдық салада, партиялардың бірінде (бірінде деп қоям, ә!) жастар бағытының аналитигімін. Жұмыс атмосферасы, ритмі мен реті өзіме ұнайды. Сондықтан айырып жатқан жалақым жоқ, оған қарап жүргем жоқ. Оқу оқып болдым, бәрін тауыспасам да, екі магистрлік дипломым, шетелдік тағыламдамам бар. Негізгі мамандығым – Мемлекеттік жергілікті басқару. Бірақ мемлекеттік қызметте осы кезеңде қызмет жасауға құлқым жоқ.

---

— Керекинфоға қалай келдіңіз?

— Қарасам, Керекинфоға тіркелуім 2011 жылы екен. Сол бірнеше минуттан кейін екі жылға ұмытып кеткендеймін. 2013 жылы еске түсіп, алғашқы постым – Парижді нәжіске былғауға бағытталған фотореп болды. Былай жақсы қабылданды. Шамасы, Аршат ескертсе керек, "Өлеңдерің болса да, жариялауға болады" деген тіркес есімде қалыпты.

---

— Блогиада жайлы не айтасыз? Блогиадааралық сайыстағы жеңісіңіз туралы да айта кетсеңіз.

— Блогиада жайлы тек жағымды пікір айтамын. Жағымсызы болса, оны да айтар қатысушы көп қой. Қазнет үшін теңдессіз жоба, тамаша посттар сыйлаған бастама. Азаматхан Әміртай – красавчик! Жоба менеджерлері де. :) Шама-шарқымша оқып жүрдім. Әсіресе, Керектегілерді. Блогиада үздігі – Асқар, шынымен, ең мықты блогер болуы мүмкін. Бірақ принципиалды түрде бұл жоба ең талантты не ең креативті, ең шебер блогерді анықтамайды. Ең үздік блогерді анықтайды делік, бірақ ол көптегеееееен элементтерден тұрады. Тұрақтылық. Апта сайын жаңадан туған баладай, «зықыны алды» демей, жаңғыра пост жазу, анда-мында жүру ептілігі, жеткізу шешендігі, жалпы, аққан тер мен адымдаған жермен өлшенетін ауыр еңбек. Мен өзім мұндайға төзе алмас ем, сол үшін қатысушыларға ризамын.

Блогиадааралық сайыс жайлы несін айтайын, еркін тақырып, еркін формат. Ортаға тиын тіктік, жарыстық. Сол кез бір он шақты күн еңбек демалысым еді. Ақтөбеде жүріп қоғамдағы тізесі шыққан мәселелердің бірі – жезөкшелікке келу жайлы қыңыр тілмен жазба әзірледім. Оларды аралауға тура келген жоқ, қиялыма сүйендім. Жеңуге ниет болды, Сатыбалдыдан (satibaldi ) қорықтым. Бірақ ол аса байсалдылық танытпады ма, еріккен жазба жазды да, жеңіп кете салдық қой. Иә, Асқар Базарбай мен Өркен Кенжебек 10 балл берді. Назгүлдің (dark_nazgul ) баллын айтпаймын. ;)

---

— Блогиадада Бөрібай Бекарыс боп шолу жасадыңыз. Шолу жасау идеясы қалай пайда болды?

— Мен? Алмас Көзілдірік (kozildirik ) не Нұрберген Мақым (nurbergen_makym ) емес пе не? Әлде Асқардың өзі ме? Хехе, бәріне кінәлі Асқар Базарбай. Менде жалпы өзімнің блогер екеніме күмән бар, мотивация атымен аз. Енді жаңа/дұрыс анықтама бойынша, блогым бар болғасын блогер шығармын. Бірақ оны жүргізуге былай да ниет ат төбеліндей. Оның үстіне Блогиада блогерлерінің сайыстық посттары одан сайын құртып жіберді. Асқар үшінші кезеңде хабарласып, ұсыныс жасады. Базынасын айтты, әмір етті, қалай болғанда да «Жазуың керек!» деді. Шамасы, блогиадааралық сайыстан бір мүләйімсіген ұшқын байқаған шығар.

---

— Бөрібай боп жүргенде қандай қиындықтар болды?

— Фейсбук желісіндегі Бөрібай бұрыннан болатын, ол менің пошталарымның біріне жалғаулы еді. Аты-жөнін өзгертпей-ақ, осы атпен блог ашып, бастап кеттік қой. Турнирлік мотивация емес, аса бір қиналыссыз, қалай қарай бұрғым келді, солай жаздым. Бір турда Асқарға қарсы қуаттап, айдап-айдап салдым. Ал ол өзі менің кім екенімді біледі ғой. :) Тағы бір турда өзімнің Асқар екенімді ашып жаздым. Жалпы, қызық көп болды. Жұмыс бабымен Қытайға екі аптаға кеткен кезімде қиындау болды. Жұмыс жасап/қыдырып жүрген адамда аса қатты жай да, стимул да бола бермейді екен. Сол жазбамды үйтіп-бүйтіп жазып шықтым. Аса бір маңызсыз, келеке етіп, тілді орынды-орынсыз ойнатып… Жалпы, мағынасы дұрыс, бірақ «Рейтингтерге рейд» атты жазбамды қарасаңыз, өзіңіз де біртүрлі екенін байқайсыз.

Ең қызығы, Қытайда фейсбук бұғауланған, ал маған әлеуметтік желіге де сілтеме тастау керек дегендей. Оны да сол жақтан бұзып кіріп, бірдеңе қылдық қой. Бір-екі адам сол кезде біліп қойды деп ойлаймын. Мысалы, Әйгерім Тоқсанбек қарындасым. Бәлки, геопозиция айқындалған шығар. ;) Жалпы, өзім үшін де шолу жасау процесі эксперименттерге толы болды. Бәрі де жеуге жарамды болғанымен, бір турда артығымен фонетиканы ойнатып, бір турда лексикамен, бір турда сырт факттер мен тым ақылгөй ілімдер қосып… Алқаштың қаламында бұл қайдан жүр дейсіз, ә?! :)

---

— Алғашқы фурордан кейін қандай күйді кештіңіз?

— Хех, фурор артық айтылған сөз. Априори беймәлім біреу тәуір жазба жазса, фурор сияқты қабылданады. Егер мұны Мерей Ермұханов жазғанда қалыпты қабылданар еді. Сондықтан фейкпен жазғаныма қуанамын, жалпы құныңды да білесің, шын бағаңды да естисің. Әйтпесе, біреу жақсы көріп, ренжітпейін деп мақтай салар еді. Біреу араз болып, даттап кетер еді. Жалпы, ешқандай фурор болған жоқ және күй кешпедім. Жұмыси атмосфера болды, көрерменге ұнады. Болды, сол ғана. :)

---

— Бөрібай болғаныңызда идея жағынан, жалпы, шолуыңызға кеңес айтып, көмектескендер болды ма?

— Асқар ең басында жалпы бағыт, кеңес айтқан шығар. Кейін оған араласуға болмайды ғой, ол – қатысушы, мен – сарапшы, объективтілік… Басқа ниеттілерден сен ғой, танымасаң да, суреттер жасаған. :)

---

— Псевдонимді неге Бөрібай Бекарыс деп таңдадыңыз?

— Дайын материал болатын. Оны ертеректе бір шаруаға керек болар деп, жұмыс бабымен ашып едім, ол одан керек болмай қалды. Сосын дәл сол атпен Керекке бара қойдым. Кіші жүзге де, Асқардың ұлына да, Көкбөрі (kokbori ) не Кеулімжайға (AKY ) да қатысы жоқ. ;)

---

— Шолуды неге бірінші кезеңнен бастамадыңыз?

— Зорығып өлсін дейсің бе? :) Блогиада басталғанда шолушы болу ойымда болған да жоқ. Бұйырған уақытында кірістік қой. Миттельшпильде. Жалпы, бірінші турға кіріспес бұрын бұған дейінгі жазбаларды оқыдым. Сол себепті Нұрбергеннің идеясыздығын да, Жандос шығып кеткеннен кейін ол жайлы да бірнеше жерде жаздым-ау деймін. Соңғы тур кезінде де шолып шықтым.

---

— Шолулар жасаудағы шеберлігіңіздің себебі неде?

— Шеберлігіміздің сыры – сенің суреттеріңде. Уахахаха! :) Шеберлік деп қомпитпайық. Жаза алу қабілетім бұрыннан бар, ана тілімді жақсы көрем, өлең жазам. Былай шала шабыт, пайдаланылмаған әлеует, немқұрайлы көзқарас. Жалпы, тіл – жақсы көре отырып, пайдаланып кеткенге ренжімейтін жалғыз субъект. Аяусыз эксплуатация үшін ешкім айыптамайды.

---

— Әр жазбагерді жақсы танитыныңыз байқалды, блогосфераға қашаннан қызығып жүрсіз?

— Блогосфераға қызыққанда… Мен білмеймін, блогым бар әйтеуір, болды. Блогерлермен жеке таныстығымыз бар, сондықтан блогосфераға да сіңе бастайтын шығарсың. Біреуге туыс боп жаралдық, біреуге құрдас боп, біреулермен Домбыра патиде білістік дегендей. Сонсоң әлеуметтік желіден ғой, әрине. Жеке таныстық, біліктерді сирек пайдаландым, әрине. Максималды объективті болуға тырыстым. Себебі кей қатысушыларға көмек қолын созып, ол жазбалар қалай туғанын да білетінмін. Адами қатынасымыз да объективтілігіме әсер етпеді деп санаймын. Әртүрлі көңіл-күй, қатынас болған кездер де болды. Бірақ Бөрібай – қатаң, құрғақ, мүлдем бөтен адам. Мен, жалпы, Бөрібаймен 100 пайыз келісем дей алмаймын, 95 пайыз шығар. ;)

---

— Келесі Блогиадаға қатысасыз ба? Тағы да шолулар бола ма?

— Келесі жылы болса, қатыспаймын, шолу да жасамайтыным түсінікті. Бірақ жанашыр болып, оқырмандық танытам. Апта сайын тапсырмамен блог жазу – менің жолым емес. Миллион – тамаша мотивация, әрине. Бірақ мен Асқардан гөрі Нұрберген, Димаштардың (qisyq ) сортынанмын. Шеберлік жөнінен болмасам да, жарты жолда тастап кететінім анық. ;) Шолу жасауға Перібай Жанарыс деген біреу шығатын шығар мүмкін. :)

---

— Блогиаданың бір турына сыйлық тіккен екенсіз. Сол жайында не айтасыз?

— Ол кезде турға ұсақ сыйлық тіге беретін. Мысалы, бірлік секілді. Кейін бұл дәстүр жоғалды. Мен бала тақырыбына орай Хэппилон орталығына карталар тіктім. Сол турды осы блогиаданың үш жүлдегері жеңіп алғаны есімде. 10 ұпайдан алған Асқар мен Әйгерім болатын. Әйгерімді бірінші орынға қойдым, оған 3 карта бұйырды. Одан кейін не көбірек қаржылы, не ешқандай деген сыйлықтар болуы тиіс боп кетті-ау деймін.

---

— Бөрібай болған кезіңізде жұрт қанша уақыт ішінде Мерей екеніңізді білді?

— Асқар – бастамашы, Админ тіркелген сәтімнен, Базука (bazuka ) көп ұзамай фейсбуктан біліп қойды. Одан өзге ешкім айқын білген жоқ осы күнге дейін.

---

— Қандай кітаптар оқисыз? Сүйікті авторларыңыз?

— Бұйырған кітап оқимын, қазір оқымаймын. Поэзия оқуға зауқым жоқ, өзім жазып қалсам, оқыса деймін бірақ, ә?! Шетел әдебиетін көбірек оқимын, бала күнде қазақ әдебиетін оқығам. Сүйікт автор – Сатыбалды Кербабаев десем, қалай болады? :) Хаха, Бернард Шоуды әзіл сезімі үшін һәм Исламға көзқарасы үшін жақсы көрем. Ремарк, Хаггард, Хемингуэй, Конан Дойл боп қалады. Твен – еркек! Төлен Әбдік – қызық. Иә, Қадыр Мырза Әлі балалығымның кумиріне жақын. Қазір арнайы оқуға мүмкіндік жоқ, болса да, өзімнің ақымақтығымнан оқымайтынымды тағы мәлімдеймін.

---

— Сүйікті киноңыз қандай?

— «Властелин колецтер», «Хоббиттер» жақсы ғой. «Вокруг света за 80 дней» ұнайтын. «Столкновение» деген 2004 жылғы Оскар иегерін қарадыңыз ба? Қазақтардан… «Менің атым Қожа» дер ем, бірақ «Подарок Сталину» деп шештім. Шын болған оқиға негізіндегілерді құштарлықпен қараймын.

---

— Осы жыл сіз үшін қалай өтті? Жылқы жылы несімен есте қалады?

— Шүкірлік қылатын жыл. Жұмысымнан да, іс-шаралардан да ләззат алған жыл. Ағам үйленіп, жол ашылған жыл. Шетелдерге іссапарға барған жыл. Қызығы да, шыжығы да көп жыл. Бөрібай Бекарыс Мерей Ермұхановтың блогын өлтіріп тастаған жыл. Қалай ойлайсыз, оның рейтингінің менен артып, "Құрметті қолданушы" болуы қаншалықты релевантты?! ;)

---

— Келер жылға қандай жоспарларыңыз бар? Керекинфо жамағатына тілегіңіз болса...

— Жоспарым бірнеше бағытта. Біреуі – анда-санда блог жазып тұру, баяғыдай. Қалғандарын айтпаймын. Керектіктерге денсаулық тілеймін, қалғанын өздері жасап алады. Отбасына амандық және пәтер тілеймін. Алла жар болсын!

— Сұхбатыңызға рақмет! Жаңа жыл құтты болсын! :)

---

---

Идея авторы — Асқар Базарбай, фото авторы — Исабек Жұбаныш (Ispek92 ), сұхбаттасқан — Мен. ;)

Осыдан біраз уақыт бұрын Эльвира Ерғалинаның интернетті шулатқан біраз суреттерін көріп «Не болып қалды?», «Не болды?», «Бұл не?» деп біразыңыз басыңызды ауыртқан едіңіздер… Кейінінен оның Эльвираның жаңа жұмыс орны, яғни «Жетінші арнадан» басталғалы жатқан «Кім білген?» жобасынан үзінділер екенін біліп, «Кім білгенді» күткенімізде өтірік емес.
Жарты жылға жуық уақыт көрермендерді түрлі салалар бойынша ақпараттандырып, таңқалдырған бағдарлама әне-міне дегенше алдағы аптаның ішінде аяқталғалы жатыр. Осы жұма «Кім білген?» бағдарламасының жүргізушісі Нуриддин Бидосовпен кездесіп, әңгімелесудің сәті түскен еді. Әңгімелесу барысында Нуриддиннен «Кім білгеннің» қалай дүниеге келгендігі туралы, «Кім білгенді» кімдер жасайтындығы және әрі қаратай жалғасы түсіріледі ме деген сынды сұрақтардың астына алған едім…

Мен саясаттанушы болғым келмейді!

Мен журналистикаға келемін деп ойлаған емеспін. Бір күні үйде теледидар көріп жатсам «Облыстық телеарнаға жүргізуші қажет» (Шымкент облысы – авт.) деген хабарландыруды көріп телеарнаға кастинге бардым. Барсам 50 шақты адам жүр. Біреуі өлең, біреуі мәтін жазып келген, қызу дайындық үстінде. Мен олай келу керек екенін білмеймін… Сол жерде сөреде жатқан газетті алдым да менің кезегім келгенде хабарландыруларды оқыдым. Соны оқып, әйтеуір телевидениеге өтіп кеттім. Бірақ 3 күн тәжірибеден өткеннен кейін мені шығарып жіберді. Кастингтен екі жігіт өткен едік. Менімен бірге өткен жігіт бұрын радиода істеген еңбек өтілі бар жігіт екен соны жұмысқа алды. 3 айдан кейін ол аяқ астынан жұмыстан шығып кетіп, мені қайта шақырды. Сөйтіп телевизияның қызып жатқан қазанына түсіп кеттік…

Өмірімде тележүргізуші боламын деп ойламағаннан кейін басында өте қиын болды. Жұмыс істемей-ақ қоямын бааа деген ойлар жиі келіп жүрді. Сонда әке-шешем «Жақсы жұмыс қой істей бер, оның үстіне ұлымыздың бүкіл облысқа жаңалық оқығаны бізге де абырой» деп өз оймынан айнығанмын. Бүгінгі күні осы салада жүргеніме 15 жылдай болды. Өзімнің негізгі мамандығым саясаттанушы. Өз мамандығым бойынша жұмыс істеп көрген емеспін. Шынымды айтсам істегім де келмейді (күлді-авт.).

«Аян. Дала аңыздарының» жаңа маусымы болмайтын болғаннан соң сол ұжымыммен «Кім білгенді» алдым.

Мен 10 жылдан аса уақыт тек жаңалықтарды жүргізген адаммын. Бұрындары да «Аян. Дала аңыздары», «Кім білген?» деген сынды жеке жобаларды жүргізуге ұсыныстар болған, бірақ ол уақыттары келіспеген едім. Былтыр Әлия Баймұхамедованың ұсынысымен «Аян. Дала аңыздары» жобасын бастадым, содан кейінгі екінші жобам осы «Кім білген?» болды.
«Кім білген?» жобасын да жүргізуді ұсынған Әлия Баймұхамедова еді. «Аян. Дала аңыздарының» кезекті маусымы аяқталғаннан кейін, сол кезде әрі қаратай жалғасы болмайтының білгенде осы ұжыммен «Кім білгенді» алайық деп шештім.

«Кім білген?» ерекше бағдарлама.

Кез-келген арнада арнайы репортаждар болады. Бірақ «Кім білгенді» ерекше деп айтуға толық құқым бар. Өйткені біз кез-келген тақырыпты көрерменнің көңілінен шықсын деп оқиғаны арасында ойнатып, кейде күлдіріп, кейде жылатып жеткізіп жатамыз. Ондағы ойымыз көрермен біздің хабарды көрген кезде камераның арғы жағында оператор емес өздері болып, оқиғаны көріп, мәтінін жазған журналист емес өздері сонда тұрғандай сезінсін деген ой болды. Одан кейін кез-келген тақырыпты ол ауыр тақырып болсын, жеңіл тақырып болсын адамды терең ойландырып жіберетін емес, кез-келген дүниені жеңіл қабылдап, тез қорытып, ішінен өзіне қажеттісін сіңіріп алсын деген ой болды. Соның арқасында болар басшылар біздің ұжымның жұмысын жоғары бағалап, «Кім білгеннің» екінші маусымына тапсырыс беріп отыр. Құдай қаласа келесі жылы жаңа 31 серия түсіргелі жатырмыз. Осы жерде көрермендерімізге өздерін қызықтыратын тақырыптар болса бізге телефон, электоронды почта, хат арқылы хабарласып жатса, біз оны түсіруге өте қуанышты болатындығымызды айта кеткім келеді. Сонымен қатар, келер жылы көптеген көрермендеріміздің сұрауы бойынша «Аян. Дала аңыздарының» үшінші маусымын түсіру ойымызда бар. Әзірше ол қалай болады, қайда түсіріледі белгісіз. Тағы да көрермендерімізге осы «Аян. Дала аңыздарының» үшінші маусымын қандай етіп көргілері келетіндігін хабарласып, өз ұсыныстарын айтса деген тілегіміз бар екендігін айта кеткім келіп отыр.

Біздің ұжымда 14-ақ адам бар.

Біздің ұжым үлкен емес. Небәрі 14 адам «Аян. Дала аңыздарын», «Кім білген?», «Выход есть» деген жобаларды алып жүрміз.
«Кім білген?» жобасының идея авторы Әлия Баймұхамедова, тақырыптарды ұжым болып отырып талқылап, бекітеміз. Ал сценариін жазатын редакторларымыз Саида Елшібаева, Нұртілек Риянбекқызы, Эльвира Ерғалина болды. Арасында мен де өз тарапымнан айтатын дүниелерім болса толықтырып отырдым.
Кез-келген жұмыста, кез-келген бастамада қиындықтар болады. Бірақ Аяна Койчиманова, Райса Мукуева, Елдар Курманбаев деген продюсерлердің арқасында алдымыздан шыққан барлық қиындықтардан қиналмай шығамыз.

«Кім білгеннің» кейбір бағдарламалары 2-3 ай түсірілді.

«Кім білген?» небәрі 30 минуттай ғана болса да үлкен еңбекті талап ететін жоба. Кейде бір хабарды түсіру барысында бір апта толықтай кетіп қалады. Менің стэндаптарымның өзін жазу кейде екі күнге шейін созылса, сценариді жазып, оны келістіруге 2-3 күн кетеді. Оның ішінде түсірілім өтетін алаңдарға рұқсат алу, реквизиттерді дайындау бәрі-бәрі уақыт алады. Тіпті кейде бағдарламаны ұжымның жұмыста қонып жасайтын кездері де болады… Кейбір серияларын түсіруге 2-3 ай кетті. Яғни бір оқиғаны түсіреміз деп бастаймыз да, оның басын түсіріп қоямыз ал соңы бірнеше айдан кейін болатын оқиғамен байланысады.… Сол сынды ұзақ түсірілген серияларымыздың бірі "Қазақстандық шоу бизнес еді". 30 минут қана болғанымен, «Кім білген?» ол үлкен ұжымның жұмысы екендігін ұмытпау керек!

«Кім білген?» мені бір сатыға өсірді.

Бүгінгі күні біздің өміріміздегі ең басты дүниелердің бірі ақпарат қой. Ақпарат деген жан-жақтылық. «Аян. Дала аңыздары», «Кім білген?» жобалары арқылы дүниетанымым кеңейді, көп нәрседен ақпарат алдым, көп адамдармен жақын таныстым, журналистикалық бағыт бойынша өстім, жаңа бір сатыға көтерілдім деп айта аламын. Ең бастысы өзіме ұнатын ұжыммен бірге жұмыс істегеннен рахат таптым.

Келер жылы «Кім білген?», «Аян. Дала аңыздарының» жаңа маусымдары, күнделікті жаңалықтарым бар. Осыларды Алла сәтін салып барлығын уақытылы түсіріп, тапсырып жатсам өзге жобаларға да дайынмын. Тіпті киноға шақырып жатса, кино, телехикаяларға да түсуге қарсы емеспін (күлді – авт.).


P.S. «Кім білгеннің» 1 маусымының қорытынды, әрі жаңа жылдық бағдарламасы 28 желтоқсан күні сағат 20:30-да «Жетінші арнадан» көрсетіледі. Нуриддиннің және «Кім білген?» жобасының ұжымының айтуы бойынша бұл бағдарлама жаңажылдық ең ерекше бағдарламалардың бірі болмақ :)

Боладысынан, керісінше, болғаны қызық сирек шаралардың бірі — блогиада да ақтық мәресіне жетті. Блогиаданы қорыту, мына пақырларыңыз үшін сонша қиын боларын өзі де білмесе керек-ті. Тақырыптың аты аталған сәттен бастап, ойыма түрлі идеялар мен естеліктер қаумалап қоя бергені сол, тіпті ішінен мен үшін ең маңызды сәттерді де іріктеу оңай болмады. Қалай болғанда да, осы шарада маған тілеулес болған оқырмандарым мен жанкүйерлерім үшін әйтеуір бір қызығы болар деген ниетпен басымнан өткен қызықтарды тізіп өткім келеді.

---

1. «Сүмесүт»

Құрметті оқырманның есінде болса, сүт тақырыбына ұсынған фоторебім мәзірі ұмыт болған сүмесүт тағамын дайындау турасында болған еді. Алайда, көбіңізге ұнаған бұл фотореп соңғы күні жасалғанын бірі білсе, бірі білмейді. Себебі… cебебі, ол алғашында видеореп болуы керек-тін. Иә, Эльвираның «Көктем» тақырыбындағы фурорынан кейін-ақ, құр жазба мәтінмен бұл сайыста алысқа шабу қиынға соғатынын түсінген едім. Содан ба, назарым бұрын соңды елемей жүрген ақпарат беру әдісі — видеоға бірінші ойысқан еді.
Оның жарыққа шықпау себебі, өзіме бейтаныс видеомонтаж бағдарламасында жасалған клиптің кенет опат болуында. Жалпы, бұдан кейін де бейтаныс форматтармен бірнеше рет тәуекелге бардым. Оның сәтті болғандары назарыңызға ұсынылды, ал сәтсіздері ноутбугымның терең қатпарында қала берді. Бірақ, сол сәтсіздіктен бері видеореп жасау талпынысынан бетім қайтып қалған еді.
«Видеосюжетофобиям» сол күйі комплексқа айналып кетпеуі үшін ақыры әлгі видеоны өздеріңізбен бөліскенім дұрыс деп шештім. (Ескерту: Видеода әдепсіз сөздер кездеседі :-)

---

2. «Дивани Хикмет»

Қазылар тарапынан да, оқырмандар тарапынан да үлкен қошеметке ие болған «Дивани Хикметке» арқау болған фотолардың жартысы «Еркін тақырып» берілмей тұрып түсірілген болатын. Иә, оны қазір мойындаудың реті бар шығар, атышулы диванымды мен тақырып берілмес бұрын жөндеп қойған болатынмын. Тақырып берілгенде көрнекілік үшін диванның тысын қайта шешіп алып, бүкіл процессті қадам-қадамымен қайта суретке түсіріп, симуляция жасаудың реті келді. Тіпті маталар дүкеніне қайта барып, сатып алған матамды тауып, оны суретке түсіруге тура келді. Тақырып берілгеннен кейін, маған тек сюжет желісін жасап, оған кішкентай орындықтың жасалуын қосып, «азан шақырып» репортаждың атын қою ғана қалған болатын. Ақыр соңындағы «Блогиада» жазуын әбден тәптіштеуге уақыт пен ниет қайдан пайда болғанын енді сіз де білесіз:)

---

3. «Синемалогия»

"Ұрыспаймын" деп уәде беріңізші тек. «Синемалогия» деген жазбада естеріңізде болса, алдымен бір топ жамағат психоаналитикке белгілі бір киноға қатысты пікірін білдіреді… Жоқ. Ондай киноталдауға қатысқаным да, жазылған пікірлердің болғаны да рас. Тек… дискуссияға қатысушылардың есімдерін есіме түсіре алмадым. Сол мезет көңіл-күйім дұрыс болмады ма, әлде жасаған жазбам өзіме ұнамады ма, қатысушылардың аттарын ойдан шығардым. Онда тұрған да ештеңе жоқ болар еді, әрине, олардың есімінің алғашқы әріптерін тігінен оқыған адам «далбаса» деген сөздің орысша баламасын көретіні болмаса…

4. «Асқар»

Бұл видео тек ішінде «аса мәртебелі» өзімнің болғандығымен есімде қалады деп ойлайтын шығарсыз. Әрине, ол да бар. Дегенмен, блогиада финалынан есектей дәмесі мен мамонттай мүмкіндігі болған Жандостың сол видеоны жасау кезінде Шиеліге келіп қандай қиындыққа ұрынғанын көру де бір қызық болды. Мысалы, менімен жаттығу залына барғанда, камерасы бар адам көрсе үркитін басшылықтың «съемка» жүргізуге келісімін алу үшін жарты сағатымыз кетті. Оның барлығы Жандостың дайын өніміне кірмеді. Сондай-ақ, Жандос пен оның досы, әрі уақытша «операторы» арасындағы қызықты қарым-қатынасты да көрген жоқсыз. Бәрін Джеймс Камерондық перфекционизммен «как положено» қылғысы келген таза режиссерлерше күйгелек Жандосты жұмыс үстінде көру бір кәйп те, оның ескертулеріне ара-тұра тіксініп қалатын досы Нұралының шырт кетіп, «арс» етіп өзіне кейіп тастайтын сирек сәттерін көру бөлек бір ғанибет:)

Шиелінің негізгі тасжолымен күннің аптабына көніп, бірі камера, бірі штатив, бірі рюкзак арқалаған үшеуіміздің қасымызға бір көлік тоқтап, ішінен қазандай бір бас шығып, «Ей, не істеп жүрсіңдер?» — дейді. Біз, шыны керек, бір-бірімізге қарап, бір сәт аңтарылып қалдық. «Кетнақ» деу керек пе? Жоқ әлде бірдеңе бүлдіріп жүрген бүлдіршінше «Жоқ, ағасы ештеңе, жай ойнап жүрген» — деуіміз керек пе? Бәлкім, оларға блогиаданын не екенінен бастап түсіндіріп, лекция оқуымыз керек пе еді?
— Сізге қатысы жоқ. Жігіттер, жүре беріңдер! — дедім мен бір кезде.
— Ей, нақ, мен адам сияқты сұрап тұрмын!— дейді анау жауапқа қанағаттанбағанын білдіріп.
«Аға-көкелеп» оны шығарып салып болып, келе жатсақ, алдымыздан жол полициясының көлігі көрінді. Кенет, Жандостың досы — Нұралы жүгіріп барып, көліктің ішінен бір жас баланы сүйреп алып шықты да, оны қыспаққа алып жатқан жол полициясымен ерегесе бастады.
Жандос екеуміз аң-таң күйі жақындадық. Камераны көрген жол полициясы да ыңғайсыз күйге түсті. Бақсақ, мәселенің мән жайы мынада екен. Нұралы — қазір Астанада жұмыс істеп жүрген Шиелілік режиссер жігіт. Ал жол полициясы ұстап алған жас бала оның қара шаңырақта қалатын інісі болып шықты.
Нұралының ашуына себеп болған — жол полициясының жас баланы документсіз көлік айдағаны үшін соққыға жығайын деп жатқаны. Оның бәрі камераға түсіріліп жатыр. Әйтеуір, жолполшылар тап солай ойлауы үшін барлық жағдай жасалды.)))
Нұралының інісінің кінәсы — құжатын үйде тастап кеткені. Ал жолпол қызметкерінікі — оған қол жұмсауға әрекеттенгені. Баланың мойнында тіпті қолдың іздері қызарып қалып қойған. Видеоайғақ бар. Куә бар)))
Шиеленіс тереңдей түсер ме еді, Жандос ортаға араласып, мәселенің дипломатиялық шешімін, яғни бас аман, көз түгелде инцидентті ұмытып, тыныш тарқап кетуді ұсынбағанында. Бұл шешім жолполшыларға да, сіңбіруге уақыт таппай жүрген бізге де керек еді. Сөйтіп, бәріміз өз жайымызға кеттік.
Небары бір сағатқа жетпес уақыт аралығында, бейтаныс мекенде жергілікті бюрократиямен де, «гопниктермен» де, жол сақшыларымен де қақтығысып үлгерген Жандостың жайын түсініп отырған боларсыздар.
Welcome to Shiely, Жандос!

---

5. «Пицца»

Баяндаудың ең ежелгі әдісі — ертегі форматын «киім» тақырыбында қолдану ойымда жоқ еді. Ол айланы мен осы фастфуд тақырыбында қолданып көрмек едім. Пицца жасалды, фото түсірілді, бірақ әңгімемнің желісі ертегі форматына еш үйлеспеді. Қисық-қисық, эпизодтары бір біріне жұқпайтын ертегіні жариялағым да келмеді. Сөйтіп, интернет кезіп, жаңа форматқа шабыт іздеп, ақыры таптым-ау дегенде… кен орнындағы шағын вагоншығымыздың генераторы бұзылды да қалды. Бұл бірінші рет емес. Бірақ, осы жолы шеберлер генератордың тек таңға жуық қосылатынын айтты. Ал маған жазбамды жариялау керек.
Болды. Бітті. Осымен, менің блогиададағы жолым аяқталған шығар. Қайта, осы кезге дейін, жолым болғанына Құдайға мың алғыс айтуым керек шығар. Әдепкі кезде, келіншегіме звондап, нобайда тұрған жазбамды жариялауын сұрайтын едім. Бұл жолы, нобайда тұрған жазбам да жоқ. Қашанғы жолым бола берсін… Сөйтіп, шүкірфонымнан Жандосқа звондап, «Осымен, біздің жол да аяқталды!» — дедім.
Жандос әрі-бері альтернативті варианттар ұсынып көрді. Бірақ, оның ешқайсысы менің жағдайымда жүзеге асыруға келмейтін. Тіпті, «Мен үйге жетіп алайын, сен маған пароліңді айтып, телефон арқылы мәтінді баяндап тұр, мен жазайын, көрнекіліктерді кейін жарық қосылғанда қосасың!» — деген ұсыныс та жасады. Үйдегілерге де хабарын жеткіздім. Олар да демін ішіне тартып отырды. Осы жанталасымды көріп отырған бастығым да алаңдай бастады.
— Оскар, мердігерлерден жаңа генератор сұрап көрсек қайтеді?
— Көрейік, Митч, болса — болды, болмаса — қойды енді.

Жаңа генератор жол-жөнекей еш жерде батып, тұрып қалмай, дер кезінде жеткенінің өзінде, бізге әлі басқа қондырғыларды көшіру қажет еді. Бұл екі мәселенің үйлесе қалу ықтималдығы нөлге жақын ғой. Дегенмен, біз тапсырған жаңа генератор біздің мынау ит өлген жерге дер кезінде жетті емес пе!? Жеткенше телефондарына бізден де дамыл болмады:)
Сағат кешкі тоғыз бен онның арасы.
"Ә, көзің ашылғыр, келдің ғой жарықтық!"
Ноутымды ашып, жазған шытпағымды түгел өшіріп тастадым да, бағана тауып алған онлайн-сервисімді ашып, басқа бірдеңелерді жасап тастадым. Ертегіге де бір кезек келер, бірақ бұл жолы емес.

---

Назарыңызға тұрады-ау деген естеліктерімнің сиқы — осы. Доданың басы-қасындағы барлығыңа рахметімді айта отырып, Айжан Кульмухамбетоваға қайтпас қайсарлығы үшін, Жандос Құсайынға маған жаңа планкалар қойғаны үшін, бірінші кезеңнің бірінші турын аутсайдер болып бастап, талап пен қажырлық арқасында біртіндеп жетінші орынға, одан үшінші орынға секіріп, анық фаворит екендігін баршаға мойындатқаны һәм өзінің мінезі сияқты жып-жылы посттары үшін Айгерім Кеулімжайға ерекше алғысымды білдіремін. Айгерім, мен сенің талантыңа ешқашан күмән келтірген емеспін!
Барша жанкүйерлер мен тілектес қауымға сенімдері мен рухани дем бергендері үшін басымды иемін.
Блогиаданы менен сұрасаңыз, әрбір блогер өмірінде бір рет болса да басынан өткізуіне тұрарлық, теңдессіз тәжірибе деп білемін. Сондықтан, келер жылғы блогиадаға блогерлердің барлығын қатысуға үгіттеймін.
Блогиада мені бармайтын жерлерге барғызды, айтпайтынды айтқызды, іздемейтінді іздетіп, әдетте қызықпайтын салама қызықтырды. Талаптансаң, мүмкіндіктің кеңи түсетініне келесі бір мәрте көзімді жеткізді… Бла-бла-бла кезекті мерекелік, көзіне жас алып, елжіреп тұрған қимастық тост тәрізді пост бұл, иә. Әйтсе де, блогиада аяқталғанымен, қазақ блогосферасында енді қарымды блогерлердің, сапалы посттар мен талғампаз оқырмандардың жаңа дәуірі басталғанына сенемін. Ал, құтты болсын!

Блог жүргізу және фитнес, хм-м…
Мұндай тақырыпты мен «фитнес гуруы» немесе шекесінен нұр төгілген блогосфераның соңғы апостолы атағына дәмеленгендіктен таңдағаным жоқ. Фитнестің кей қағидалары мен тәсілдерін саналы не бейсаналы түрде қолдануым маған бір кездері блог жүргізуде үлкен пайдасын тигізген. Кейбірі мен үшін әлі де тың, әлі де пайдалы. Сондықтан, оларды өзіңізбен бөлісудің мүмкіндігін мүлт жібергім келмейді. Ендеше, жаттығушының ырсылы мен пернетақтаның тынымсыз тырсылында нендей ортақ нәрселер бар екен? Көрелік.