Фактрум сайтында Алекс Чаузовтың ағылшынша сөздік қорының негізін құрайтын 400 сөз туралы мақаласын жариялаған екен. Автордың пайымдауынша алдымен осы сөздерді меңгеру арқылы сөздік қорын байытып отырсаңыз, ағылшын тілін тез үйреніп, түсініп кете аласыз.

Оксфорд Университеті тілдің түрлі қолданыстағы нұсқаларын жинап, сараптама жасапты. Зерттеуде әдеби шығармалар, баспасөз беттері, желідегі чаттар, электронды хаттар, блогтардағы жазбалар да қамтылған.

Зерттеу нәтижесі бойынша ағылшын тіліндегі ең көп қолданылатын 100 сөз ағылшынша мәтіндердің 50 пайызында қолданылады екен (бұған әдеби шығармалар және салалық мақалалар кірмейді әлбетте).

Егер бұл танымал 100 сөзге, жиі қолданылатын 100 зат есімді, 100 етістік пен 100 сын есімді қосатын болсақ, ағылшынша мәтіннің 75 пайызын түсінетін боласыз. Кейін сөздік қорыңызға жаңа сөздер қосып, байытып отыратын боласыз.

22-қыркүйек күні «КТК» арнасынан берілген жаңалықтар жағамды ұстатты. «Дін істері министрінің мешіттерде уағыз орыс тілінде де оқылсын, деген бастамасы дауға айналды»,- деп басталатын сөйлем кімді болсын елең еткізері анық. Мешітке уағыз тыңдауға мұсылмандар баратыны белгілі. Ал Қазақстанда тұрып жатқан мұсылмандардың көпшілігі — қазақтар. Сонда қазақтарға орысша уағыз жүргізілуі керек пе? Әлде елімізде болып жатқан барлық мәселелердің бәрі айналып келгенде тілге тіреле ме? Жә, көпұлтты мемлекет екенімізді ескере отырып, уағыз орыс тілінде де айтылсын делік. Бұл бастама Қазақстанда болып жатқан діни экстремизимдерге тосқауыл бола ала ма? Иә, оны алдағы уақытта көре жатармыз… Қаншалықты дұрыс не бұрыс шешім екенін…
Осы бейнесюжеттен тағы бір түсінбегенім — ҚР Дін істері және азаматтық қоғам министрі Нұрлан Ермекбаевтың пікірі. Ол кісінің айтуы бойынша, имамдар қазақша, арабша оқып жатқан уағыздарды түсінбейді. Тек қана қала тұрғындары емес, ауылда тұрып жатқан қазақтар да түсінбейді. Өйткені, дін тілі мен тұрмыстық тіл екі бөлек.Сонда қалай, уағыз айтатын имамдардың өздері қазақша түсінбейді ме? Егер олар қазақша, арабша түсінбейтін болса, мешітке баратын жамағатқа осы күнге дейін дін жайлы қалай түсіндіріп келген. Және де (жоғарыда айтып өттім) «Тек қана қала тұрғындары емес, ауылда тұрып жатқан қазақтар да түсінбейді»деген сөйлем ауыл мәдениетінің төмендігін айтып тұрғандай. Ауыл тұрғындарының қазақша түсінбеуі, қазақ тіліндегі уағызды түсінбеуі мүмкін емес. Түптеп келгенде, ұлттық салт-дәстүрді берік ұстанатын да, исламның бес парызын орындайтын да, ана тілімізді шұбарламай сөйлейтін де — ауыл тұрғындары. Тек ауылдан ғана қазақ исі аңқып тұрғанын қалайша ұмытамыз?! Өздері қазақ тілін жетік білмеген соң, барлық қазақтар өз тілін түсінбейді деп ойлайтын шығар. Десе де, бір тарақпен бүкіл елдің шашын тарауға болмайды ғой. Бәлкім, жоғарыдағылар ойын дұрыс жеткізе алмаған болар… Дұрысы — қазақ тілінде жеткізе алмаған болар. Қазақ тілін, қазақ тілінде айтылған уағыздарды не имам түсінбесе, не оны тыңдайтын халық түсінбесе оны кім түсінеді? "Қиыстырып қалсаң отын жанар,қисындырып айтсаң халық нанар", — дейді Бауыржан Момышұлы. Халыққа бағыт-бағдар беретін басшылар ойын дұрыс жеткізе білcе, бұқара да қолдар еді.

Махаббат — ең үлкен мотивация!
Практикалық пайдасы бар мол жазба. Қыздар, тыңдаңыздаршы!
Менің көптеген достарымның ішіндегісінен екеуіне назар салғым келеді. Екі жағдайда да махаббатары баянсыз болды, тек, сол ғашықтық оларды қалай өзгерткені жайлы әңгіме.

Салауат!

Салауат, менің құрдасым, студенттік шақта бір жобаны бірге іске асырған едік. Сол кезде күнімен бірге жүріп, кешке қыздарға да бірге баратын едік. Қыз болғанда, оның қызы, классика бойынша, оның қызының өте әдемі жалғыз жүрген құрбысымен мені таныстырады. Мен оңбағанның Баянауылда қызы барын ол «жеңгелер» білмеді де, мен де айтпадым. Бірақ, мәселе Салауаттың өзі жайында: кезінде бойы менен бір бас үлкен, денесі менен екі есе арық. Әлгі қызға ғашық болған соң басталды барлығы: кешкі жүгіріс, штанга, турник. Сөйтіп бір айдың ішінде денесі орнығып, өзі де сұсты жігітке айналды. Сордағы бар ойы — «ертең қызыма біреу тиіссе кім қорған болады?!». Тек, кейін әлгі қыздың өзге жігітпен күлімдесіп тұрғанына шыдамай, қызғанып кетті. Кейін екеуі ұрысып тыңды, Салауаттың ішімдікке беріліп, салы суға кетті.

Батыржан — аптасына темекіге 2000 теңге жұмсайтын, бос уақытын футбол мен дебатқа арнайтын, әйтеуір азарт десе ішкен асын жерге қоятын "қутриот" бала. Бірде Разия деген қызбен танысып, оған темекі атуды қоюға уәде берді. «Маған көмектесші» деп өзінің де ниет білдіріп Разияға айтқаны бар. Онысынан түк шықпаса да, бір-екі апта шыдады. Кейін, Разия сүймейтінін айтып, екеуі қоштасқан-ды.

Екі жағдай да жақсы аяқталған жоқ, алайда, шын сүйген қыз жігіттің ең үлкен мотивациясы бола алатындығын осы жағдайдан да, басымнан өткен бір-екі жағдайдан соң да түсіндім. Қыздар, өзіңізге ұнаған жігітті ғашық қыла аласындар ғой, ендеше көкке жетелеу де қолдарыңыздан келеді. Жақсылап ойланыңыздаршы, бәлкім Мишельше «Мен болмасам сен президент болмас ең!»-деп әдемі жауап қайтарғыларын келеді ғой Сіздің де болашақта жарыңызға?! Мотивацияландар!
P.s: и пожалуйста, өздерің ұнатпаған жігітке көздеріңді қыса бермендерш. Ит болмандаршы.

Сізбенен бүгін тағы да кездестік. Әлбетте, мен сол баяғы көрінгенге көңіл білдіріп, ойын мен ессіздігі тонналы Ернармын. Сізді байқамастай орныма отырдым. Елден алыс, шыраққа отауын тіккен қазалы жан деседі біреу. Әлбетте, олай емес. Тек, Сіздей жанның өзгелермен әзілдесіп, күлімсіреп, маған назар аудармағанын сезгім де, көргім де келген емес. Арылмаған бойдағы қорқыныш пен үрей он бестегі алғашқы махаббатқа бой алдырмаған баланың кейпін іштей сезіп, сырттай жасырп жүрмін. «Махаббат жасқа қарамайды» дейді ғой, енді түсіндім. Махаббат он бесте де, он сегізде де, (жиырма екіде де) бірдей-ау.
Жігіттер «Кез-келген қызбен таныса алар потенциалым» бар деп бір-бірімізге мақтанамыз. Әрине, ондай "қасиетттен" ада емеспін, алайда, сен дегенде сөз айту, ойлы пікір мен ұстамдылықтың барлығы жүректің түкпірінен шыға алмай қалатын сынайлы.
Сендегі құдырет те осы ғой: менің іштей өзіңе асық екенімді біле тұра жақындатпайсын, көрмейсін, жауап қатпайсын. Қатпағанын да жөн-ақ, өйтпегенде мен бұл университетке сыймай кетер ем ғой… Жә, түн батқан шақта ойыма орала берер заирімсін менің. Коэльодай сен жайлы кітап жаза алмасам да, күнделігімнің біраз парақтары мен өлеңдерімнің шуақтары сен деп жазылғаның ұғынарсың бір күні.
Қызғаншақпын, сенімен күлімдескен азаматтардың барлығынан ата-жауымды көретіндеймін. Мейлі досым болсын, әріптесім болсын. Иә, олар мендегі сезімді білмейді ғой… Түннің уағы он екіден асқан соң ұйқыға бату жөн шығар. Қош бүгінгі қайталанбас күн…

Генамыз кезекті жеңісімен барша қазақ елін тағы да бір қуантты… Оның бұл жолғы қарсыласы 36 кездесу өткізіп, барлығында жеңіске жеткен британдық Келл Брук есімді азамат болды. Алдымен Брук туралы айтатын болсам, мен бұл жігіттің ержүректілігіне риза болдым, себебі, Головкинге қарағанда салмағы жеңіл дәрежеде өнер көрсетеді, соған қарамастан Генамызға қарсы тұрып, əлемді таң қалдырды. Мен Головкиннің қарсыласы Брук болады дегенде, уайымдамай, Гена құлатады ғой деп жүрдім, бірақ кездесуге санаулы күндер қалғанда бір журналист, «Головкиннің мұндай түрін бұрын соңды көрмеппін, Головкин өте шаршаңқы көрінді», тіпті сырқаттанып қалыпты деген сыбыста шыққан болатын. Ол сөзге де сенбедім, бірақ салмақ өлшеу рәсімінде Генаның түрін көріп бойымды үрей билей бастады. Головкин осы уақытқа дейін жинаған бар чемпиондық белбеулерін қойып, тәуекелге басын тіккен еді. Қорықтық… Бірақ Гена барлық қорқынышымызды сейілтіп, жеңіске жетті. Сараптама жасап өтетін болсам…
1-раунд: толықтай Геннадидің пайдасында деп ойлаймын, өзінің əдетімен 1- нөмір болып жұмыс істеді, тіпті Брукты бір соққысымен есеңгіретіпте алды.
2-раунд: бұл раундты да жерлесімізге берер едім, жойқын соққыларын қарсыласына сауатты дарыта білді.
3-раунд: Головкин бұл раундты Брукқа əдейі берген сияқты, қарсыласын сезіну үшін соққылар жіберіп, тактикалық қулық деп түсіндім.
4-раунд: Геннадий моторын осы раундта қосып, британдық боксшыны өз жанкүйерлерінің алдында сабай бастады,(кездесу Келл Бруктың туған елі Ұлыбритания жерінде өткен болатын) Брук осы раундта рингтің бесінші бұрышын іздеп, əбден таяқ жеді.
5-раунд: Ақ орамал лақтырылып британдықтар Генамыздың мықтылығын мойындаған раунд болды. ЖЕҢІС… 23 мыңдық аренаға тəкаппар ағылшын жұртын жиып қойып қазақ əнұранын тыңдатқыздың, біз сені мақтан тұтамыз. Рақмет саған ГЕНА! Енді келесі жекпе-жегін асыға күтейік ағайын. Альварес болса екен… Жеңісті күндеріміз көп болсын!

Міне Риодағы байрақты бәсеке көзді ашып жұмғанша өз мәресіне жетті. Енді ТОКИО-2020 жарысын асыға күтетініміз айдан анық. Ал, сұрағыма жауап берер болсам… Жеке өзімнің көңілімнен шықты… Неге дейсіздер ғой?! Ең алдымен бұл жігіттерге айтар алғысым шексіз, барын салды, өзім бокспен айналысатын болғандықтан, қандай қиын спорт түрі екенін тек рингте бокстатсып қана түсінуге болады. Сырт көзге оңай көрінеді әрине… Бұл жігіттерден маған ұнағаны, барлығы нағыз ерге тән мінез көрсете білді. Алтыннан медаль тағынбасада бұл жігіттер мен үшін нағыз жеңімпаздар. Қазақстанда бокс мықты дамығанын дәлелдеді. Өзімнің жазған соңғы постымда Қазақстан құрамасы бокстан төрт алтын алады деп пайымдаған болатынмын, өкінішке орай олай болмады. Осы олимпиададағы төрешілердің біздің боксшыларымызға жасаған қиянаттарын айтпай-ақ, өздеріңіз не болғанын білесіздер. Ал енді әр боксшымыздың РИО төрінде көрсеткен өнерлеріне жеке-жеке тоқтала кетсем…

49 келі- Біржан Жақыпов (ең тәжірибелі боксшымыз, екі олимпиададан жолын қытайлық Цзоу Шиминь кескен, ол кәсіби боксқа ауысқан болатын. Сол жаңалықты естіген кезде шын қуандым, енді Біржан ағамыз Риодан алтын әкеледі деп нық сеніммен айтқан болатынмын, бірақ амал не? Өзбек боксшысынан екінші айналымда таза жеңілді.

52 келі- Олжас Сәттібаев- бұл боксшымызда екінші айналымда Әзірбайжандық боксшыдан ұтылды «төрешілердің ойынша», ал мен олармен келіспеймін, Олжас ағамыз үш раунд бойы, бірінші нөмір болып істеді, жеңіске жеткісі келетінін көрсетті. Алар асуы алда деп ойлаймын.

56 келі- Қайрат Ералиев- өзінің техникасымен көрермен көзайымы болды десем артық болмас… Тіпті «аңыз адам» Мохамед Алимен салыстырды Қайрат ағамызды. Бірінші айналымда, мықты әзірбайжан боксшысын жеңген болатын, екінші айналымда тағы да өзбек боксшысы алдымызды орап кетті. Бұл жолы да төрешілермен келіспедім 1 мен 2 раундты Қазақстандық боксшы алды деп есептедім.

60 келі- Берік Әбдірахманов- бірінші айналымда америкалық жас боксшыдан жеңіліс тапты…

64 келі- Абылайхан Жүсіпов- (ең жас боксшымыз) өкінішке орай Абылайхан бірінші айналымда Ұлыбританиялық Пэт МакКормактан жеңіліс тапты, бұл жігіт бар өнерін көрсете алмады, жас қой қанша дегенмен, 19 жасында олимпиадаға қатысудың өзі үлкен жетістік. Абылайханның әр кезде жеңіске жетіп жүргеніне көз үйреніп қалғандықтан ба, шамалы өз-өзіме сене алмай тұрдым… Токиода өтетін олимпиадаға барын салатынына күмәнім жоқ. Өте еңбекқор боксшы.

69 келі- Данияр Елеусінов- Қазақстанның салмағы екенін тағы бір дәлелдеп, көптен күткен алтынды алып барша қазақ жұртшылығын қуантты. Бұл боксшымыздың өнеріне бар әлем болып таң қалды. Тіпті кәсіби рингте бірде-бір жеңіліс таппаған Флойд Мейвезердің өзі Данияр ағамызға тәнті болды.

75 келі- Жәнібек Әлімханұлы- не күтсемде осы боксшымыздан күткен едім, бірінші кездесуінде қалай бокстасты… Тамаша өнер көрсетті. Әлемнің мықты газеттеріне шықты, тек ширек финалда Ақтөбенің тумасы Әзірбайжандық Камран есімді боксшыдан жеңіліс тапты. Бұл жолы да АИБА төрешілерінің салғырттығынан… Өте өкінішті әрине…

81 келі- Әділбек Ниязымбетов- өте жақсы өнер көрсетті, алтынға татитын күміс медаль сыйлады еліне. Олимпиада ойындарының екі дүркін күміс жүлдегері атанды. Тек финалда кубалық Хулио Сезар Ла Крузға есе жіберді. Ер кезегі үшке дейін демекші Токиода бағың жансын деп тілейміз (әрине ол үшін ел ішілік жарыстарды ұту керек).

91 келі- Василий Левит- осы РИО олимпиадасындағы ең әділетсіз шешім деп ойлаймын… Финалға дейін барлық қарсыласын соққының астына алып, айқын жеңіп келген болатын, финалда да дәл солай бокстасты… Ресейлік боксшы Алексей Тищенко рингтің бесінші бұрышын іздеп кетті десем артық айтқаным емес, көзімізді бақырайтып тұрып бірінші орынды сыйға тартты. ВАСИЛИЙ- сен біз үшін жеңімпазсың…

+91 келі- Иван Дычко- Жартылай финалда Джозеф Джойстан жеңіліс тапты. Бұл боксшыныда алтын алады деп ойлап едім, бірақ олимпиада ойындарының екі дүркін қола жүлдегері атанды. Рақмет саған ВАНЯ!

Жеңісті күндеріміз көп болсын! Жаса Қазақстан!

Көптен күткен ХХХІ жазғы олимпиада ойындарының басталуына санаулы сағаттар қалды. Өзім бокс жанкүйері болғандықтан, бар назарымды осы спрот түріне салмақпын. Бокс Қазақстанда №1 спорт екеніне ешкімнің қарсылығы жоқ деп ойлаймын… Осы жолғы олимпиадаға Қазақстан, Куба және Өзбекстан толық құрамда өнер көрсететіндері белгілі (10 салмақ дәрежесінде). Бас бапкер Мырзағали Айтжановтың айтуы бойынша, боксшыларымыз жарысқа психологиялық жағынан болсын, физикалық жағынан болсын сақадай сай. Бірақ олимпиада болғаннан кейін, барлық спортшылар бар күш-жігерін сарып етіп дайындалатыны бесенеден белгілі. Өзімнің болжамымша Қазақстан құрамасы бокстан 4 алтын, 1 күміс, 2 қола медальдарді еншілейді. Ендеше жігіттеріміз бен қыздарымызға сәттілік серік болып, қазақ елін жетістіктерімен қуанта берсін… Қызықтан құр қалмаңыздар!!! Ойларыңызбен бөлісіп отырыңыздар!!!
49 келі- Біржан ЖАҚЫПОВ
52 келі- Олжас СӘТТІБАЕВ
56 келі- Қайрат ЕРАЛИЕВ
60 келі- Берік ӘБДІРАХМАНОВ
64 келі- Абылайхан ЖҮСІПОВ
69 келі- Данияр ЕЛЕУСІНОВ (құрама капитаны)
75 келі- Жәнібек ӘЛІМХАНҰЛЫ
81 келі- Әділбек НИЯЗЫМБЕТОВ
91 келі- Василий ЛЕВИТ
91+ келі- Иван ДЫЧКО
Әйелдер арасында 2 боксшы қызымыз бар олар:
51 келі- Жайна Шекербекова
75 келі- Дариға Шакимова

Бүгінгі пост өткен посттарға қарағанда өзгешелеу болмақ… Өзінің техникасымен ерекшеленіп жүрген боксшы жайлы. Василий Ломаченко 1988 жылы 17 ақпанда дүниеге келген. Украинаның кәсіпқой-боксшысы. Олимпиада ойындарының екі дүркін чемпионы ( Бейжің-2008, Лондон-2012), екі дүркін әлем чемпионы (Милан-2009, Баку-2011), Еуропа чемпионы (Ливерпуль-2008), Вэл Баркер кубогінің иегері. Әуесқой бокста 397 кездесу өткізіп оның біреуінде ғана Чикаго-2007 әлем чемпионатында, ресей боксшысы Альберт Селимовтан ұтылған әділетсіз жекпе-жек). Бірақ сол Альберт Селимовпен Бейжің-2008 Олимпиада ойындарында кездесіп тас-талқан етіп жеңеді. Жеке бапкері-өзінің әкесі Анатолий Ломаченко. Менің ойымша әкесі өте ақылды адам, Василий бокспен айналысып жүрген шағында, оны биге қатыстырған. «Себебі, би- аяқта көп қимылдауға және денені икемділікке үйретеді»- деген Анатолий Ломаченко. Керемет ойлап тапқан. 2013 жылы 26 шілдеде әйгілі промоутер Боб Арумның «Top Rank» компаниясымен келісімшартқа отырды. Кәсіпқой рингте алғашқы кездесуін мексикандық Хосе Рамиреспен (25-3) жұдырықтасып, жеңген болатын. Василий чемпиондық атаққа екінші кездесуінде шығатын болды, оның қарсыласы мексикандық 33 жасар Орландо Салидо (60-43-13-3) болды. Егер де Вася осы кездесуде жеңіске жеткенде ең қысқа мерзімде чемпиондық атаққа қол жеткізген бокс тарихында бірінші боксшы атанар еді, бірақ өкінішке орай тағы да төрешілер тарапынан әділетсіздік болып, ұтылып қалды. Ломаченко өзінің чемпиондық атағын көп ұзамай үшінші кездесуінде американдық Гэри Расселмен (28-27-1) өткізіп WBO тұжырымы бойынша әлем чемпионы атанды. 2014 жылы 24 қарашада Василий тайлық Чонлатар Пирияпиньоға (52-1) қарсы өзінің алғашқы белбеу қорғау кездесуін өткізіп жеңіске жеткен болатын. 2015 жылы 2 мамырда (Мейвезер-Пакьяо кездесуі, естеріңізде болса) Лома пуэрторикалық Гамальера Родригесті (25-5) 9-раундта нокаутқа түсірген. 2015 жылы 7 қарашада мексикандық Ромуло Коасичпен (25-4) кездесіп 10-раундта мерзімінен бұрын аяқтаған. Келесі жекпе-жегі осы жылдың 11 маусымында пуэрторикалық Роман Мартинеспен (29-2-3) болмақ. Василий ақылды, айлакер және өте еңбекқор боксшы. Сол еңбегінің арқасында қазір мықтылар сапында… Сенесіздер ме?! Василий әр жекпе-жектің алдында 9 шақырымдық өзенді жүзіп өтеді екен… Бокстың тірі аңызы Майк Тайсон «ақ адамдар Ломаченко сияқты бокстаса алмайды»-деген. Сол сөзінің жаны бар… ЛОМАЧЕНКО-МЫҚТЫ!!! www.youtube.com/watch?v=xymGH9COHZI-Альберт Селимов (Чикаго-2007) www.youtube.com/watch?v=jH5SXgvyB_s (ең үздік сәттері) www.youtube.com/watch?v=8HSn3mZmADc (Ломаченко туралы деректі фильм)

23 сәуір күні Головкин мен Уэйдтің жекпе-жегі болатыны бәрімізге аян. Осыған дейін отандасымыз канадалық Давид Лемье мен жұдырықтасып, Лемьені 8-раундта техникалық нокаутпен жеңген болатын. Ал бұл жолғы Головкиннің қарсыласы америкалық Доминик Уэйд 18 жекпе-жек өткізіп оның барлығын жеңіспен аяқтап, он екісін нокаутпен құлатқан. Шыны керек, Уэйд Лемьеге қарағанда әлсіздеу. Геннадий бұл кездесуде еш қиындықсыз ұтады деп ойлаймын. Өзімнің болжамым бойынша ГГГ 4-раундта жеңіс туын желбіретеді. Ал, сіз қалай ойлайсыз? Бұл шоудан не күтесіз?

Журналистер компанияңыз туралы жағымсыз мақала жазса нендей әрекет ету керек?

Жағымсыз мақала үш жағдайда жазылады:
1. Нақты себеппен – сіздің компания шынымен косяк жасап, сынайтын ісіңіз жария болғанда.
2. Редакциялық ұстаным – газеттің не арнаның сондай бір жынды принципі бар – кім туралы болсын бірдемесін қисық айта салу.
3. Тапсырыс – бақталас компаниялардың, үкіметтің, қандай да бір стейкхолдердің мүддесі үшін сіздікіне наезд жасау.

Тағы бір фактор бар – топас журналистің біліксіздігі, яғни тақырыпты жете түсінбегендіктен кей ақпаратты бұрыс не теріс түсініп, не болса соны жазуы мүмкін. Бірақ біз мұны «редакциялық ұстаным» категориясында қарастырғанымыз жөн, өйткені соңғы сөз дегенмен бас редактордың еншісінде.

Әрине, компанияның басшылығы жағымсыз мақалаларды өте ауыр қабылдайды. Кей бастықтар болады, арнайы жиналыс ашып, бүкіл коллективпен талқылап, ақыры баспасөз хатшысын жұмыстан шығарып жіберуі де мүмкін. Жалпы, шыны керек, бастықтардың 90%-і – натуральный қояншықтар. Түкке тұрмайтын көп нәрсені трагедия деп санайды. Ол енді бөлек әңгіме, оларға мүмкіндігіңше жоламауға кеңес берем. 500 мың төлеймін десе де келіспе ондай адаммен жұмыс істеуге – жұмыс сияғы болмайды, 146% ГАРАНТИЯ!

Сонымен, компанияңыз туралы жағымсыз мақала жарияланды немесе сюжет көрсетілді.
Алдымен шыққан материалдың зияндық шегін анықтап алайық.

Төмен деңгей:
Компания өкілінің сөзін бұрмалауға тырысу, қандай да бір жағымсыз сипат беру (Мысал: Бәленшеев мырза оқулықтардың уақытында жеткізілмеуінің себебін айтып ақталмақ болды, Пәлен Түгеншеев сұрақты түсінбегенсіп, ары кете барды ). Тақырыпқа қатысы жоқ дерек келтіру (Мысал: Денсаулық сақтау министрі Пәлен мырза дәрінің бағасы өспейді деп уәде етті. Өссе де, өспесе де, министр айлығы азайып қалмасы анық).

Орташа деңгей:
Компания өкілінің қате ақпарат беруі (әрине, қасақана емес болса), қойылған сұраққа мардымды жауап бере алмауы, журналиске дөрекі жауап беруі, журналистік сауалға дер кезінде жауап бермеуі (ҮШ КҮН!!!), компания өкілі қандай да бір шараға шақырып алып, қатты кешігіп келуі, басқа тараптың сіздің компания/компания өкілі туралы жаңсақ дерек беруі.

Қауіпті деңгей:
Компания өкілінің компания саясатына немесе мемлекет заңына қайшы әрекеті, компанияның заңсыз әрекеті, компанияның табысының төмендеуі, халықаралық рейтингтің төмендетілуі, стейкхолдерлердің (компания қызметін реттейтін құзырлы орган, тұтынушы, акционер, серіктес, бұрынғы қызметкер, т.с.с.) компания қызметіне сенімсіздік білдірген пікірінің жариялануы

Осы ретте маңызды ремарка жасай кетейін: егер сіз баспасөз хатшысы бола тұра, ең басты басшымен тікелей қатынаспасаңыз – бекер жұмыс істеп жүрмін дей беріңіз. Имиджге қатысты кез келген мәселе, сұрақ, ұсыныс гендирмен тікелей талқылануы қажет. Әрине, егер сіз баспасөз қызметіндегі кіші хатшының үшінші көмекшісі болсаңыз, бұл қағиданың сізге қатысы жоқ. Ал егер жалғыз болсаңыз – осы есте болсын.

1. Төмен деңгейлі опасян материал бойынша сіз өзіңіз әрекет етіп, оны қалай реттегеніңіз жөнінде басшыны ескерте салғаныңыз да жарайды. Мысалы, жоғарыда айтылған мысалдағыдай еткен болса, журналиспен тікелей хабарласып, не себепті олай жазғанын сұрауға болады. Қандай да бір қосымша сұрағы бар ма екен, соны анықтап, алдағы уақытта эксклюзив ақпарат берем деп «құпия» айтуыңызға болады. Бірақ, уәдені орындауды ұмытпаңыз! Мұндай приемнан кейін журналист әдетте жаман жазбауға тырысады, егер қисық жазуды редакторы талап етсе, сізге мүмкіндігінше хабарлауға тырысады. Ал кей жағдайда ешқандай әрекет етіп те қажеті жоқ – әлдебір ешкім танымайтын газет-сайттың сандырағына жауап беру міндетті емес, жай ғана игнор.

2. Мақала зияны орташа деңгейде болса, әдетте арнайы релиз дайындап таратқан жеткілікті болатын кездер де болады. Жаңсақ дерек? Окей. Дұрыс деректі келтіріп, релиз жазасыз, таратасыз. Жақсы араласатын журналистермен тікелей байланысып, осы ақпаратты бөлек жариялауды өтінсеңіз, әдетте олар беттен қақпайды. Егер ешкім жариялағысы келмесе – асылып өлетін түгі жоқ, сайтыңызға әдемілеп іліп қоясыз, әлеуметтік желіде таратасыз. Бірақ бұл ШҰҒЫЛ түрде жасалуы керек. Бір жұмыс күні ішінде.
Компания өкілі журналиске дұрыс жауап бермесе (қазақша не орысша сөйлей алмады, дөрекі жауап берді, т.с.с.), ол журналисті жеке кездесуге шақырған дұрыс. Шайға. Барынша сыйыңызды көрсетіп, барлық сұрағына тайсалмай жауап берсеңіз, әдетте негатив өзінен жоқ болады. Тек сыйластық орнату жеткілікті. Ал дөрекі жауап берген қызметкермен өзіңіз жеке инструктаж жүргізіңіз.
Өз шарасына өзі кешігіп келген компания өкілі барлығы өткенсін редакцияларға шағын презент беріп жіберсе – норм. Кешірім сұрап, хат жазу қажет емес, ұяты болса оқиға орнында сұраған шығар. Коробкадағы пряник, тәттілер жинағын беріп жіберу – журналистердің көңілін көтереді, ал компания одан кедейленіп қалмайды. Мұндай жағдайлар ілуде бір ғана болады ғой, сондықтан қалаңыздағы редакцияларды кәмпит жегізіп семіртіп алам деп қорықпаңыз.

3. Компанияңыздың қызметіне, беделіне, келешегіне, табысына шын қауіп төндіретін материалдар әдетте жылдық айналымы миллиардтаған теңгеден асатын табысы бар компанияларға, әсіресе банктерге төнеді. Қауіпті деңгейдегі зияны бар мақаланың ықпалын жою үшін жалғыз сіздің немесе басшылық тарапынан ғана әрекет етуі жеткіліксіз. Мұндай жағдайда компаниядағы антикризистік стратегия бойынша қимылдау қажет. Көп жағдайда салдарын жою үшін арнайы компания жалданады. Жеке басымнан мұндай оқиға өтпегендіктен, бұл жөнінде айтарым болмай тұр.
КЕЙС: Былтырлары Каспи банктің үлкен кризиспен (банктің банкрот екендігі, депозиттерді тез арада шешіп алу керек деген жаппай смс таратылуы) қалай күресіп, оны қалай жеңіп шыққан жөніндегі материалдарды іздеп қарап шығуыңа болады.

!!! Есіңізде болсын: Журналистермен дұрыс қарым қатынас орнату – баспасөз хатшысының ЕҢ бірінші және ЕҢ басты принципі.