Санасы аз болса, қашады ол бірден,
Азапты көреді — бостандық аңсаса.
Ғашықтық дегені — бақыт қой ең таза,
Сәтсіздік пен бопса — махаббатсыз жүрген.
Шаттықтың ұлығы — сұлуды тербеген,
Еркіндік, тыныштық емес пе тегін у?
Білгенге ырыс-құт — сезімге берілу.
Жүректің суығы — тірі өлгенге тең.

Өзін саяхатты сүйемін деп есептейтін кез келген адам Европадағы ең қымбат Монте Карло қаласына баруды парыз. Бұл қаланы аралауға екі күн артығымен жетеді. Сонымен Монте Карлоға барып тұрып, «бір оқпен екі қоян қалай атуға» болады. Бәрін ретімен баяндайық.

Қыстың өзінде бұл қалада +15 градус жылы, бірақ жаңбыры қатты. Бір жауса тоқтамайды. Бір қызығы карлик ел Монаконың астанасы Монте Карлода әуежай жоқ. Оның орнына heliport (тікұшақ) бар. Алматыдан немесе Астанадан Стамбул арқылы Ниццаға бару керек. Билетті үш ай бұрын алсаңыз 100 мың теңгеге табуға болады. Ницца әуежайынан Монакоға жарты сағат сайын автобус жүреді. Комфорт, жұмсақ орындық керек десеңіз 100L деген автобус бағыты жақсы, Билеті де қымбаттау — 6 евро. Ал ақша үнемдеймін десеңіз 100 деген автобуспен барыңыз. Оның билеті 1,5 евро тұрады. Ескеріңіз 100-автобус Ницца әуежайынан жүрмейді. Ол үшін 23-автобуспен қаланың орталығына жетіп алу керек. 100 автобусқа деп алған билетіңіз бір сағатқа кез келген қоғамдық көлікке жарай береді. Автобусқа билетті жүргізушіден аласыз да бірден аппарат арқылы таңба бастырасыз. Таңба бастырылмаған билет жарамсыз деп тексеріп қалса өте үлкен көлемде айыппұл төлеуіңіз мүмкін. Негізі, Ницца әуежайынан жаяу қаланың орталығына қаланы аралап бір сағатта баруға болады. Айтпақшы, Монакоға бармас бұрын Ниццада бір екі күн қалуға кеңес берер едім. Тамаша табиғат пен теңіз жағалауында демалуға қолайлы жер. Тамақ бес евроға түріктердің тамаша донерін тауып алуға болады. Таксимен жүру туралы мүлдем ойламаңыз.

НИЦЦА МЕН МОНТЕ-КАРЛОДАҒЫ MUST VISIT ОРЫНДАР

Бірінші кезекте Ниццаның «визитная карточкасы» Променад-дез-Англе жағалауы. Үш шақырымдық жағалауын жаяу аралап шығып, ескі қалаға бірден жетесіз. Сол маңда Рим хольмасы да бар. Ниццаның бар қызықты ғимараттары осы жағалаудың маңында орналасқан. Айтпақшы Ницца мен Монакода француз балмұздағын жеуді ұмытпаңыз.

www.youtube.com/




Ниццаны аралап біттік. Енді Монакоға кеттік. Қос қаланың арасы 40 минут. Монакода ағылшын тілін түсінетіндер көп. Орыс тілді посткеңестік елдердің де өкілдерін көп кездестіруіңіз мүмкін. Ақырын айтайын, көшеде мас боп, қазақша боқтап жатқан адамдарды көрсеңіз ең қымсынбаңыз. Тағы айтарым, жұрт сізді жапон не қытаймен шатастыруы мүмкін. Қазақ екеніңізді айтып түсіндірудің қажеті жоқ. Монте-карлода әрине бірінші кезекте Казиноға барарыңыз анық.



Одан бұрын Княз сарайына барып, Монте-Карлоны толық жоғарыдан тамашалай аласыз. Одан кейін теңіз жағалауымен Фонвьей ауданына барыңыз. Бұл бізше аудан, бірақ Монакодағы тағы бір қала :) Монте-Карло қаласы мен Фонвьей қаласының арасы автобуспен 10 минут, жаяу 30 минут. Фонвьейдің маңында Ла-Кондамин деген тағы бір қала бар. Барлығын жаяу аралауға болады. Кондаминде көбіне сауда орындары мен ресторандар орналасқан. Қайықпен теңізге шығуға болады. Билет екі евро тұрады.

<img





ҚОНАҚ ҮЙ
Ниццада ең арзан қонақ үйді интернет арқылы 33 евроға тауып алуға болады. Мен үшін таңғы асы мен интернеті, кейін жантая кетер төсегі болса жеткілікті. Ал Монакода қонақ үй өте қымбат. Монакоға бармай тұрып, 80 евроға бір қонақ үй алып, барған кезде тазалығына шок болдым. Бірақ одан арзан қонақ үй таппайтынымды ұқтым. Монакода тамақ та қымбат. Ниццада бес евроға тойып тамақ ішсеңіз, Монакода бір кофе немесе шай аласыз. Мұнда түскі ас кемінде 13 евро. Екі-үш адам барсаңыздар қонақ үй бөліп төлеуге болады, демек арзанға шығуы мүмкін.

КӘДЕСЫЙ
Ниццада керісінше сувинерлер қымбатырақ. Сондықтан туысқан, дос жарандарға естелік аламын десеңіз Монакодағы кәдесый сататын дүкендерден алыңыз. Бір екі евро болса да арзан. Ниццада саудаласу жүрмейді, ал Монакода көп сувинер алсаңыз жеңілдік болуы мүмкін. Себебі орыс сатушылар бар :)

НИЦЦА МЕН МОНТЕ КАРЛОҒА САЯХАТҚА ҚАНША ШЫҒЫН КЕТЕДІ (ЕҢ ҚОЛАЙЛЫ АРЗАНЫН ҰСЫНЫП ОТЫРМЫН)?
БИЛЕТ ҚҰНЫ — 105000 теңге.
ҚОНАҚ ҮЙ ҮШ КҮНГЕ — 35000 теңге
ТАМАҚ — 6000 теңге
КӘДЕСЫЙЛАР — 3000 теңге
ЖОЛ БИЛЕТТЕРІ — 3000 теңге
БАРЛЫҒЫ ШАМАМЕН — 150 мың теңге. Әрине форс мажорға дайын болу үшін өзіңізбен артық ақша ала жүріңіздер.

Бәрін айттым деп ойлаймын, сұрақтар болып жатса мархаббат. Келесі тоқтайтын пункт Доха қаласы болмақ :)

Эдит Пиафтың «Махаббат ұраны» әні — 1966-шы жыл


«La Paloma Ade» (неміс тілінде)


"Ғашық болған әйел" әні — 1981-ші жыл.

Бірде Парижге барудың реті келді. Шынымды айтсам, қаланың өзі күткендей әсер бермеді. Мүмкін, талабым жоғары болған да шығар. Хош, ол туралы да жазудың реті түсер. Бүгін француздардың тағамдары туралы айтқым келіп отыр.

Франция — революциялардың отаны, әлемге көптеген гуманистер мен революционерлер сыйлаған ел. Сол Франция бірнеше күннен бері тағы тоқып жатыр. Парламент бір жыныстылардың отбасын қүруларына ұлықсат беретін заңды қабылдады. Сырттай қараған адамға бұл жерде таң қаларлықтай ешетеңе жоқ. Либерализм, гуманизм, демократия ұғымдары фғанцуздағ үшін ешқашан жат боған емес. Яғни, түбінде болуы керек нәрсе деп қараушылар көп болар. Деп қоя салуға болар ма еді, бірақ, сол заңға қарсылық білдіріп, Франция көшелеріне миллиондаған азамттар шығып жатыр. Олар да француздар. Демек, Франция толықтай есінен алжасқан жоқ. Халықтың басым бөлігі әлі де дәстүрлі некені қолдайды. Жарайды, гуманизм, либерализм мәселелерін өздеріне қалдырып, бұл заңды соншалықты қарсылыққа қарамай, қабылдауға түрткі болған жағдайды тауып көруге тырысайын.

Шовинизм — (французша chauvinisme – Наполеон Бонапарттың басқыншылық саясатына табынушы сарбаз Николя Шовеннің аты-жөніне байланысты шыққан сөз) Солдат Николя Шовен өзінің басшысына кез келген сәтте, кез келген жерде шектен тыс адал болған. Аңызға сай, ол өз басшысын ешбір жауға сатпаған екен. Қазіргі таңда бұл сөз — шектен шыққан, жауыққан ұлтшылдық идеологиясы мен саясатты білдірсе керек. Шовинизм фашизм идеялары мен саясатында ашық көрініс тапты. Шовинист өз ұлтын, тобын, табын басқалардан артық көріп, асыра бағалайтын адам. Ол өзінің ұлтшыл екенін білдірмеу мүмкін, бірақ шовинист басқа ұлт өкілдеріне көмектескен кезде де өз ұлтының мүддесі мен мәдениетін ескереді, соны жанама түрде насихаттап жүреді, басқаларды қызықтыруға тырысады. 1815-нші жылдардан кейінгі «Бурбон жаңғыртуы» кезеңінде бонапартизмнің онша танымал болмағанына қарамастан, аңызға сай, сарбаз Шовен Наполеонның нағыз жақтасы болады, тіпті жаға қайырмасына шегіргүл таққан, бұл аластатылған басшыға беріктік белгісі іспеттес. Жартылай аңыз тарихқа сай, Шовен кедейлігіне, еңбекке жарамсыздығына және мазақ етушілерге қарамастан «фанатты адал солдат» болған. Ол патшаны құдайға теңеп, оның кез келген сөзін дұрыс деп санап, онымен бірге бүкіл әлемді жаулап алуға дайындығын білдірген.

Қоғамымызда даулы мәселеге айналып отырған өзекті жайттардың бірі – жетімдер мәселесі. «Жетім көрсең, жебей жүр» деген ата-бабамыздан қалған сөздің өзі халқымыздың жетімін жылатпағанын, жесірін қаңғыртпағанын меңзейді. Сондықтан біреулер «жетімдерімізді сатуға қатаң тыйым салу керек» десе, енді біреулер «олардың шетелдік болса да, ата-ананың жылуына бөленгені дұрыс, сондықтан оларды асыраушысы табылса, сатқанымыз дұрыс» деседі. Бірақ қазіргі таңда шетелге бала беру жағынан әлем бойынша үшінші орын алып отырғанымызды ескерсек, қоғамымызда бала сату туралы пікірдің басым түсіп отырғанын аңғарамыз.
Осы орайда «Жаңғыру» қоғамдық қоры «қамқорлыққа зәру балалар мен шетел азаматтары асырап алған балалардың жағдайын реттейтін заңдық базаны зерделеу» тұрғысында жүргізген сараптаманың қорытындысы осындай. Орын алған бұл жағдайдағы басты мәселе де – осы уақытқа дейін жетім балалардың күйін күйттейтін бірде-бір заңды құжаттың болмауы. Өйткені осы уақытқа дейін шетел асып кеткен балаларымыздың көбінің тағдыры белгісіз күйде қалып отыр.
Оның себебі де жоқ емес. Мәселен, шетел асып кеткен балаларымыздың басым бөлігі АҚШ-қа тиесілі болса да, аталмыш конвенцияның бұл ел алдында күші жоқ. АҚШ-тың сыртқы істер министрлігі конвенцияға қол қойғанымен, АҚШ сенаты оны ратификациялау туралы заңды қабылдамай тастаған. АҚШ қана емес, басқа да ірі-ірі мемлекеттер бұл конвенцияны мойындамаған. Бұл тұрғыда конвенцияның мойындалмауы себепті біздің елдің де шетел асып кеткен балалардың өміріне араласа алмау қаупі зор болмақ.
Бүгінде ел халқының 4,5 миллионын балалар құраса, соның 46 мыңнан астамы түрлі себептермен ата-ананың қамқорлығынсыз қалып отырғандар екен. Оның ішінде 16 мыңдай бала – мемлекеттің қарауында. Мемлекет қарауынан шетелдіктердің қамқорлығына ауысып жатқан балаларымыз да баршылық. Сандарды сөйлетсек, бүгінге дейін 6014 бала шетел асқан.
Соңғы он жылда еліміз бойынша 37 450 бала асырап алынды. Оның ішінде қазақстандық азаматтар — 28 мыңнан астам бала (77 пайыз), баланың шетелдік туысқандары — 500-ге жуық бала (1,2 пайыз), шетелдік азаматтар 8 мыңнан астам бала асырап алған. Шетел асқандарды таратып айтсақ: АҚШ — 6406, Испания — 600, Бельгия — 343, Германия — 173, Канада — 167, Ирландия — 140, Франция — 131 бала (21,8 пайыз).
Осы ретте айтқым кеп отырған мәселем мынандай.Бәрімізге белгілі жақында Франция елінде бір жыныстылардың некеге отырып, олардың бала асырауларына болатындығын заң жүзінде бекітілгенді. Қауіптің көкесі сейілер емес. Францияға берілетін біздің қаракөздеріміз осындай азғындалған отбасының қарауына түспейтініне кім кепіл.Осы мақалам арқылы жоғарыдағыларға осы мәселеге байланысты заң немесе қатал шара қолдануларын сұраймын.

Айтпақшы, еліміз шетелдіктерге бала беруде 1,5 миллиард халқы бар Қытайдың да алдына шығып отырғанын айта кеткен жөн. Осылайша шетелге мұнай шығарудан әлем бойынша төртінші орын алсақ, бала беруден үшінші орынға шығып отырмыз. Елімізде шетелдіктерге бала берумен айналысатын 40-тан астам агенттік бар. Ал агенттіктің бір баланы шетелдіктің иелігіне заңдастырып беруден табатын табысы 30-35 мың долларды құрайды. Ал бұл ақша кімнің қалтасына құйылып, кімдердің қалтасын томпайтып жатыр? Бұл жағы тағы беймәлім. Шынтуайтында, біздің мемлекеттік органдар тек бала саудасына байланысты өтініш берген ұйымдар мен агенттіктерді тіркеумен ғана айналысады екен.

Сонда жетімдердің жебеушісі кім?
Шетел асқан жетімдердің құқын қорғайтын заңдық құжаттың жоқтығы – өз алдына, өз еліміздегі жетім балалардың құқының қорғалуы да көңіл көншітпейді. Республикамыздағы жетім балаларға арналған 44 балалар үйі мен 22 мектеп-интернатта 8 987 бала тәрбиеленеді. Бұл балалардың барлығы дерлік кәмелеттік жасқа толғаннан кейін көшеде қараусыз қалады. Не мамандығы, не басында баспанасы, тіпті жанашыр ағайын, туған-туысы жоқ мұндай балалардың қылмысқа да жиі ұрынатынын мамандар растайды. Осылайша не шетелдегі, не еліміздегі жетім балалардың болашағына қамқор бола алмай отырмыз. Ал бұл мәселелердің барлығын заңдық тұрғыдан ғана реттей алатынымызды ескерсек, елімізге «Жетім балалар туралы» жетім балалардың мүддесін қорғайтын заңның қажеттігі айқындала түседі. Неміс халқының Ата заңының 7-бабында арнайы шетелге адам сатуға қатаң тыйым салынған. Бізге де шетелге бала шығаруға заң жүзінде қатаң тыйым салатын кез жетті деп ойлаймын.. Ау, олардың бейкүнә жанарларын жат жұртта жәутеңдеткенше, неге шетелге бала сатуға біржолата нүкте қоймаймыз? Қандайма қиын-қыстау кезеңдерде де жетімін жылатпаған ел едік қой. Енді не болды бізге?..

/Қысқаша шолу/

Би – өмірдің мәні. Ол қаншалықты күрделі болғанымен, соншалықты әдемі. Биді меңгеру үшін оған толық берілуің қажет.
Жалпы, кез келген би түрін және оның бағытын үйреніп алуға болады. Барлық бидің бастауы біреу ғана. Ол – хореография, яғни, би үйренуде күрделі шеберлік — хореграфияның негізгі әдістері мен ережелерін білген орынды. Бұндай күрделі хореографиямен айналысқанда мертігудің жиі кездесетініне қарамастан, бүкіл әлем бойынша балет өнері өз әйгілілігін сақтап қалуда.

Сөздігімізде «Жаңаөзен оқиғасы» деген «аты дардай» тіркес қалыптасты. «Мен Жаңаөзендікпін» десе, жұрт үрке қарайтын болды. «Не істемек керек?» Көптен толғандырған сұраққа «Жаңаөзендік» қариялар жауап тапты: «Жаңаөзен қаласының атауын «Бекет ата» деп ауыстырамыз...». Бүгін Маңғыстау облысы ақсақалдар кеңесінде ауыл қарттары басшылыққа осындай ұсыныс жасады. «Мезі болған» ақсақалдар ресми түрде құжат толтырып, 40 шақты қол жинады. Облыстық әкімшіліктен соң ресми өтініш аймақтағы маслихаттың қарауына жіберіледі. Тиісінше, Жаңаөзен қаласын «Бекет ата» деп атау мәселесін онамастикалық комиссия қарайтын болады.
Ал, «Бекет ата» деген кім? «Бекет ата» – дінтанушы ғалым, көне дәуірдің өзінде-ақ математика, медицина, астрономия ілімдерін зерттеген. Ағартушылық ісімен айналысып, сәулет өнерінде де өшпес із қалдырды. «Бекет ата» салдыртқан жерасты мешіттері әлі күнге дейін сақтаулы.
«Өткеннің жәдігерлерін тамашалау үшін Ресей, Қытай, Франция туристері үнемі келіп тұрушы еді, «Жаңаөзен оқиғасынан» кейін күрт сейілді», деп те қалды кеңеске жиналған ақсақалдардың бірі. Сескенеді-ау, сірә?! ...

Украина Еуропа чемпионатына бірінші рет қатысайын деп отыр. Англияның соңғы үлкен жеңісін көргендер қазір елудің үстіне шықты. Шведтерден чемпиондық күту ұят сияқты. Ал, француздар болса 1998-2000 жылдардағы ғажайып күйінен адасып қалды.