Бүгін 15-20 минутта дайын болатын, үй жағдайындағы дөнер жасаудың тәсілімен бөліскім келеді.

ҚҰРАМЫ

• Лаваш

#Кереккеңес: Негізі лавашты сақтау мерзімі 48-72 сағат аралығында екен. Алайда морозильникке салып қатырып қоюға болады дейді, өзім жәй тоңызытқышқа салып қойдым. Егер шығарғаннан кейін лаваш біраз кеуіп / қатып қалса су бүркіп жіберсеңіз өзінің бастапқы қалпына келеді.

• Қияр, маринадталған қияр, сәбіз, картоп, қызанақ, салат жапырақшалары, ет т.б.

• Майонез бен кетчуп.

ДАЙЫНДАУ ТӘСІЛІ

1. Алдымен етті турап, егер тауықтың еті болса қалыңдау, сиыр / қойдың еті болса жұқалап турап, майға қуырып, аздап тұз сеуіп, аздап су құйып бұқтырып қойыңыз. Сіз өзге өнімдерді турап дайындап болғаннан соң, отты жоғарылатып, тезірек суын кетіріп, қуырылған тауық етіп табадан түсіріп аласыз.

2. Ет пісіп жатқанда, тоңазытқыштан тапқан барлық көкөністерді ұзынынан турап, салат жапырақшасын жуып, тазалап дайындап қоямыз.

3. Артынша картопты теркадан өткізіп, крахмалы шығу үшін жақсылап суық суда жуып, салфеткада кептіреміз. Біраз суы кепкеннен кейін қатты қызып тұрған майға салып, араластырып тұрып қызарғанша пісіріп аламыз да, майы сіңу үшін салфеткаға түсіреміз. (Картопты дайындаудың әртүрлі тәсілі бар, өзіңізге ыңғайлысын таңдап алыңыз, теркадан өткізу міндетті емес. Тіпті дайынын дүкеннен сатып ала салсаңыз да болады.)



4. Бәрі дайын болғанда лавашты алып, дөнерді жинауды бастаймыз.



5. Лаваштың үстіне салат жапырақшасын қойып, үстіне ет пен барлық көкөністерді жинап шығасыз. Майонез бен кетчупты қалауыңызша қосасыз. Мен тек екі рет аз-аздан қостым. Ең үстіне картопты сеуіп, лавашты орайсыз.

6. Дайын дөнерді, духовкаға салып, екі жағынан қызартып аламыз. Духовка болмаса кәдімгі табаға астын аздап майлап жіберіп, екі жағын қыздырып аласыз.



7. Жеуге ыңғайлы болуы үшін фольгаға немесе пергамент қағазына орасаңыз болады.



ДӨНЕР ДАЙЫН! АС БОЛСЫН! 😋

P.S. Әріптер көп болғанымен, реалға келгенде дайындау көп уақытыңызды алмайды!

Тақырыбын "#Быстроивкусно: Döner kebab" деп жазғым келіп еді, «быстро и вкусноны» қазақшаға әдемі аудара алмай қойдым. Әдемі аудармаларыңыз болса пікір ретінде қалдыра отырыңыз.

Латын әліпбиіне көшеміз бе? Көшетін болсақ, өмірлік маңызы бар пост! 😤

20 жылдың ішінде Астана әлем елдерін өзіне қаратқан ең жас, бұтағы бәйтеректей жайылып ең жылдам өскен, ең тез дамыған, ең әдемі астаналардың біріне айналды.


«Бәйтерек» монументі. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың сызбасы.

БҮГІНГІ АСТАНА -

Астана – бұл Елбасының тарихи қолтаңбасы!
Астана — бұл мемлекеттік қуаттың сәулеттік көрінісі!
Астана — бұл қазақтың мерейі, мәртебесі!

Бір кезде сары дала болып жатқан Сарыарқаның кең даласында бұл күні миллион адам тұрады, ал 20 жылда дала көздің жауын алар жауһауларға толды. Бүгінгі постымда 20 жасқа толып жатқан Астананың келбетін көрсеткім келеді.

Айта кетерлігі, бұл посттағы 100 пайыз сурет анимацияланған. Сондықтан, тінтуіріңізді оңға-солға, жоғары-төмен айналдырып қараңыздар :)
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=c8678e84-5a38-11e7-b2ae-0edaf8f81e27
Ендеше кеттік! Қарайық! Тамсанайық! Пікірімізбен бөлісе отырайық!


cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=d323606e-5a29-11e7-b2ae-0edaf8f81e27
Жалпы аумағы 722 шаршы шақырымнан астам жерді алып жатқан Астанада еліміздегі ынтымағы жарасқан түрлі ұлт пен ұлыс өкілдері, барша обыстардан қоңыс аударған қазақстандықтар және қызмет бабымен шетелден келген азаматтар тату-тәтті, береке мен бірлікте өмір сүріп жатыр.

АҚОРДА
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=9373a18a-5a39-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

Осыдан 17 жыл бұрын, яғни 2000 жылы қала құрылысы ансамблінің композициялық және мазмұндық орталығы болып Елбасының резиденциясы «Ақорда» бой көтерді.Еуропа мен Қазақстанның белгілі сәулетшілері «Ақорданың» жобасын жасау барысында даму үстіндегі елдің қуаты мен қарқынын білдіретін қайталанбас бірегей кешен құруды өздеріне міндетке алды.Олардың қатарында еуропалық әйгілі дизайнерлер М.Гуалаци мен А.Мольтени болса, ішкі көріністі ұлттық мәнерде орындау академик Қ.Монтақаевтың кеңесімен жүргізілді. Аса маңызды мемлекеттік нысанды салу үшін 26 ұлт өкілдері және әлемнің ондаған елінің мамандары мен жұмысшылары еңбек етті.
Қазақстан Республикасы Президентінің жаңа резиденциясының ресми тұсаукесері 2004 жылғы 24 желтоқсанда өтті. Ғимараттың жалпы ауданы – 36 720 шаршы метр. Ғимарат құрылыстағы ең соңғы заманауи әдістер мен озық инженерлік құрылғыларды қолдану арқылы монолиттік бетоннан тұрғызылған. Үшкір төбесімен қоса алғандағы ғимарат биіктігі – 86 метр.

БӘЙТЕРЕК
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=5a228060-5a3c-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

2002 жылы Астананың төрінде «Бәйтерек» монументі бой көтерді. Бұл монумент қазақ елі тамырын жеті қабат жер астында жатқан мәуелі бәйтеректей тарихы тереңде жатқан ел екенінің дәлелі іспеттес етіп салынған. Тамырым менің тереңде, жапырағым биікте, әлі де өсеміз, өркендейміз деген ұғымды береді. Биіктігі 97 метр. Бұл ХХ ғасырда дәл осы жылы қазақтың елордасы Ақмоладан шаңырақ көтергендігін сипаттайды.

АСТАНА ЗАҢҒАРЫ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=b2b6898a-5a3f-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

«Астана заңғарының» сыртқы бейнесі Мәскеуде 50-ші жылдары салынған зәулімдерге ұқсауы бекер емес. Себебі бұл нысан екі ел арасындағы мәңгілік достық пен ынтымақты бейнелейді.Заңғар 39 қабаттан тұрады, оның 36 қабаты тұрғын үй. 12 орам бар, жетеуі мекенжай болса, қалғандары тұрғындарға қызмет көрсететін арнаулы орындар: жоғары талғаммен салынған түрік, фин, орыс моншасы, мұз айдыны мен бассейн, сауда орталығы, дәрігерлік пункт, жер асты көлік тұрақтары мен қоймалар.

«ДУМАН» ОЙЫН-САУЫҚ КЕШЕНІ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=d91463fa-5a57-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

Астана елордалар ауысуының батыл қадамы ғана емес, тың сәулетшілік идеялар мен нақты шаралардың қаласы. Шаһар бүгінде небір өткір ойлар мен таңқаларлық нәтижелерің шаһарына айналған. Мұның жарқын дәлелдерінің бірі ретінде «Думан» ойын-сауық кешенін айтуға болады.Ол шын мәнінде Ұлы Даладағы мұхит тамшысы, жаһандық айдынның Астанаға жеткен толқыны.Кешеннің басты мақтанышы – тропикалық бақтары бар Мұхитарал. Ондағы аквариумның жалпы аумағы – 13 252 шаршы метр. Нысан ТМД көлемінде ең бірінші болып ашылған. Мұнда Оңтүстік Америка және оңтүстік-шығыс Азиядағы тұщы сулардың, жағалау маңдарының тұңғиықтар мен маржан рифтердің жәндіктері тіршілік етуде.Мұхитарал түбі жылжымалы жолмен және қалыңдығы жеті сантиметрлік акрил шынысынан жасаған 70 метрлік дәлізбен жабдықталған. Көлемі үлкен екі көрме залына аумағы көлемі әртүрлі 11 аквариум қойылған. Осы су асты әлемінде 100 түрлі 2500-дей балық бар. Олар – акулалар мен теңіз алабұғалары, үлкен патша балықтары, жарқанатбалықтар, үйірімен жүретін балықтар, теңіз жұлдызшалары, шаяндар.Теңіз мекендеушілері 3 миллион литр суда тіршілік етеді. Ашылған жылдары Мұхитаралдағы осыншама су қорын теңіз суының құрамына жеткізу үшін 120 тонна теңіз тұзы қолданылған. Аквариум-океанариумның күнделікті тіршілігін арнайы қондырғылар реттеп отырады.Мұхитаралды аралау шектелмеген, сондықтан қонақтардың блықтар мекендйтін Аквариумдағы мекендеушілердің күнделікті тіршілігін ұзақ уақыт тамашалауға мүмкіндігі мол. «Думан» ойын-сауық орталығы ғимаратында орналасқан 3D кинотеатр, дәмханалар тізбегі мен сауда залдары, «Джунгли» аниматроникстер театры Астананың тағы бір ғажайып мақтанышына айналып үлгерді.

"ҚАЗМЕДИА" ОРТАЛЫҒЫ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=d0bb32c6-5a41-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

"Қазмедиа" орталығы телерадиоарналардың ақпараттық кеңістікте сапалы және бәсекеге қабілетті өндірісінде ағымдағы және келешектегі барлық талаптарын қанағаттандыруға мүмкіндік туғызатын, мемлекеттік хабарлар тарататын басты технологиялық алаң. Медиа орталықта бүкіл қаладағы кварталдарды, көшелер мен үйлерді телевизиялық декорация жасауға, телевизиялық бағдарламалар мен жаңалықтарды түсіру үшін студияны құрастыруға мүмкіндік беретін телевизиялық сериалдар өндірісі үшін аппараттық-студия орнатылған. Кешенде симфониялық оркестрде орындалатын шығармаларды жазып алуға арналған, киноконцерт кешенімен, халықаралық деңгейдегі іс-шараларды өткізу үшін синхронды аударма жүйесімен жабдықталған үлкен концерт залы орналасқан. Ал 22-қабатында қаланың панорамалық көрінісін пайдалана отырып, тікелей эфир жүргізетін және бағдарламалар жазуды ұйымдастыруға қолайлы екі панорамалық студия (SkyStudio) тәулік бойы радиохабарларын тарату және аудиоконтент кешені, спутниктік телепром орналасқан. «Қазмедиа орталығының» барлық технологиялық алаңы әлемдік жетекші өндірушілердің жаңа өнімдерімен жабдықталған. Кешеннің өндірістік базасын бірыңғай заманауи технологияға және айқындығы жоғары форматқа сай келтірілген.

«МӘҢГІЛІК ЕЛ» САЛТАНАТ ҚАҚПАСЫ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=04916b28-5a43-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

Салтанат қақпасының биіктігі – 20 метр. Бұл- Қазақстан тәуелсіздігінің 20 жылдығының айғағы. Арканың ішкі тұсында өрілген баспалдақпен Шолу алаңына шығуға болады. Арканың өң бойы қаақтың ою-өрнегімен бедерленген. Төрт босағасына төрт мүсін орналастырылған. Олардың барлығы Қазақ елінің сан ғасырлық тарихында өлшеусіз үлес қосып, ерен еңбек сіңірген адамдардың жинақталған сипаты. Бірі – даналық пен парасатталық нышаны – ақ сақалды ата болса, екіншісі – мейірімділік пен бауырмалдықтың белгісі – ақ жауалықты ана бейнесінде. Үшінші және төртінші мүсіндер ұлан-ғайыр жерімізді атажауаларымыздан ақ білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен қорғап қалған айбынды батырымызды дәріптейді. Қақпаның маңдайшасына Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы орнатылған. Ал бір бүйіріне бедерленетін тайқазан егемен еліміздің ешқашан сарқылмас ырысын бейнелейді. Тайқазанның үстіне ілінген қалқан – қарсы келгенді қасқайып қарсы алатын қаһармандықтың белгісі. Ішкі қабырғасындағы ойықта әр дәуірдегі қазақ елінің даму белестері бедерленіп жазылған. Тәуелсіздіктің заңдылық тұғыры –Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік Декларациясы, Ақорда мен Бәйтеректің бейнелері басылған.

«ИСЛАМ МӘДЕНИ ОРТАЛЫҒЫ»
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=ca7ee68a-5a43-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

1999 жылдың сәуір айында Тәуелсіз мемлекетімізге тұңғыш рет ресми сапармен Катар мемлекетінің Әміршісі Хамада Бин Халифа келген болатын. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевпен жоғары деңгейде өткен кездесу барысында Астанада Ислам мәдени орталығын салу жөнінде келісім жасалды. Катар мемлекетінің басшысы Бас мешіттің құрылысы үшін Қазақстанға қайтарымсыз 6840000 АҚШ доллары көлемінде қаржы бөлуге уәде берді. Астана қаласының әкімдігі Есілдің сол жақ жағалауынан мешіт құрылысына 6,225 га жер бөлді. 2002 жылдың тамыз айында бас мердігер – «Пансинер Эндустрель Тэсислер Санаий ВеТиджарет АШ» түрік компаниясының қазақстандағы филиалы мешіт құрылысын бастады. «Астана – жаңа қала» еркін экономикалық аймағында инвесторлар мен құрылысшылардың қарқынды жұмыстарының нәтижесінде 2 жыл 7 ай мерзім ішінде Бас қаланың Бас мешіті пайдалануға берілді.2005 жылғы наурыз мерекесі күні ғимаратты Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев ашты. Қазақстан мұсылмандар діни басқармасының шешімімен ғибадатханаға «Нұр-Астана орталық мешіті» деген ат берілді. «Нұр-Астана» мешітінің жобасын ливандық сәулетші Чарльз Хазива жасады. Мұнда бір мезгілде 5000 адам намазға тұра алады. Алып ғибадатхананың архитектуралық ерекшеліктері лен мақтаныш сезімін тударады. Бас күмбезінің биіктігі – 43 метр, аспанға тік шаншылған төрт мұнарасының әрқайсысының биіктігі – 63 метр. Бұдан басқа 25 кіші күмбездері және бар. Ал мешіттің орналасқан жер көлемі 6,3 гектарды құрайды. Ғибадатханың жалпы алаңы 3930 шаршы метр. Бөлек жабдықталған ерлер мен әйелдердің намаз оқитын залдарынның аумағы 2 мың шаршы метрдей.

«БЕЙБІТШІЛІК ЖӘНЕ КЕЛІСІМ САРАЙЫ»
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=600d3160-5a45-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

2003 жылы Елбасы Астана қаласына Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының Бірінші съезінде көтерген бастамасының жарқын көрінісі ретінде Бейбітшілік пен келісім сарайы салынды.Сыртқы пішініне қарап жергілікті халық «Пирамида» деп атап кеткен Бейбітшілік пен келісім сарайы – ұлтаралық және конфессияаралық тұрақтылықтың, халықтар достығының өзіндік нышаны тәрізді. 2006 жылы қыркүйек айында шаңырақ көтерген бұл сарай шындығында да Египеттің даңқты пирамидаларына ұқсайды.Сарайдың сәулет жобасына халықаралық байқау жарияланды. Байқауға мейлінше қатаң талап қойылды, соған сәйкес ұсынылған жобалардың талайы талғамнан шықпай қалды. Төрт турдан соң ғана жеңімпаз анықталды. Есімдері әлемге танылған көптеген сәулет шеберлерінің арасынан ағылшын Норман Фостер үздік шықты.Британия сәулетшісі ұсынған идея әрі тосын, әрі таныс еді, ол пирамида үлгісін таңдаған. Бұл идеяны қостағандар «мәңгілік» ұғымына мән берді. Египет пирамидаларының мәңгілік нышанына айналғанын әлем мойындайды. Ендеше осы құдіретті тоғыстыру ұтқырлық та, көрегендік те.Фрстердің пирамидасы осындай терең астарлы бола отырып, қазіргі заманғы кескін табуға тиісті. Сәулетші мұны жете ескерген.Пирамиданың керегесі берік, салмақ түскенде майыспайтын, жуан металл трубаларынан керілген. Олар биіктей келе тот баспайтын бұрандалармен бекітілген де, алдын ала ойластырылған жоба бойынша кескінді өрнектер құраған.Зәулімнің ұшар шыңы шынымен көпкерілген, сол жерден төгілетін күн сәулесі пирамиданың барлық кеңістігін нұрландырады. Жарық төменгі техникалық қабатқа да түседі.Сарайдың ішкі жоспарлау мәнері де өзгеше. Ғимарат төменнен жоғарыға қарай бес қабатқа бөлінген. Бірінші қабатқа көп қырлы, 1500 орынды зал орныққан. Мұнда алуан түрлі басқосулар: халықаралық деңгейдегі съездер мен конференциялар шақыруға, ойын-сауық, сахналық думандар, опера-балет қойылымдарын ұйымдастыруға болады. Залдың акустикасы айрықша, осында отырып көне грек амфитеатрларында тұрғандай сезінесің.Бесінші қабатта, пирамиданың биігінде әлемнің төрт құбыласын білдіретін төрт көтерген ақшаңқан дөңгелек күмбезшенің астында 200 орынды көркем зал көз тартады. Әлемдік және дәстүрлі діндер жетекшілерінің кейінгі форумдары осы жерде Республика Президентінің қатысуымен өтеді.

"ӘЗІРЕТ СҰЛТАН" МЕШІТІ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=f0bc2c02-5a45-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

"Әзірет Сұлтан" мешіті Қазақ ұлттық университеті, Бейбітшілік пен келісім сарайы, Тәуелсіздік сарайы, «Қазақ елі» монументі орнатылған елорданың солтүстік-шығыс бөлігіне орналасқан.Мешіт жобасы қазақтың дәстүрлі ою-өрнектері мен сәндік элементтері қолданыла отырып, классикалық исламдық стильде орындалған. Ғимараттың жалпы аумағы – 17,7 мың шаршы метр. Мешітте ғибадатхана залдары, дәрет алуға және неке қиюға арналған бөлмелер, Құран оқуға және оқу-ағартушылық топтың сабақ оқуына арналған залдар бар. «Әзірет Сұлтан» мешітінің үлкен залына бес мың адамға дейін адам еркін сияды. Бас күмбезінің биіктігі – 51 м., диаметрі – 28,1 м., мешіттің төрт мұнарасының биіктігі – 77 м. Жаңа мешіт заманауи әлемдік архитектуралық тәжірибенің барлық талаптарына жауап береді.

ҚАЗАҚСТАН ОРТАЛЫҚ КОНЦЕРТ ЗАЛЫ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=c44f6290-5a47-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

«Қазақстан» орталық концерт залы – заманауи технологияларға негізделген және түрлі көлемдегі іс-шараларды: мерекелік және ресми жиналыстар, отандық және шетелдік жұлдыздардың концерттері, конференциялар, тұсаукесерлер, жиналыстар мен көрмелерді өткізуге лайық қаламыздың Бас кешені. Астананың әкімшілік орталығында орналасқан ғимаратқа бірегей архитектуралық құрылысы жағынан да, көлемі жағынан да тең келетін нысанқаламызда, жалпы елімізде кемде-кем. «Қазақстан» орталық концерт залы – астаналықтар мен қала қонақтарына мәдени жағынан баюы мен бос уақытын тиімді өткізуіне сеп болатын демалу орны.

«ТӘУЕЛСІЗДІК» САРАЙЫ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=52ec28f8-5a48-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев ресми түрде тұсауын кесіп, есігін ашқан «Тәуелсіздік сарайы» еліміздің Тәуелсіздігі мерекесінің 17 жылдығы қарсаңында шаңырақ көтерді. Он жылды ойқастай өтіп, әлемге атын әйгілеп үлгерген жас астананың төрінде ТМД елдерінде салына қоймаған сәулетті Сарай тұрғызу, оны тәу етер жалғыз киеміз – Тәуелсіздікке арнау – Елбасының идеясы. Енді, міне, сол ой-арман ақиқатқа айналып, «Қазақ елі» монументінің заңды жалғасы ретінде қазақтың керегесімен қоршалған алып Сарай да шаңырағын тіктеп үлгерді.Мұнда бір мезетте 4 мыңға жуық адам сыйып кететін жиналыс залы бар. Бұл залдың тағы бір таңқаларлығы – керек кезінде бір тетікті басу арқылы жылжымалы қабырғалар шығарып, төртке бөліп тастауға болады. Сөйтіп, алып бөлмесіз, шағын-шағын төрт залға айналдады. Акустикасы да заманауи технологиямен жабдықталып, соңғы ғылыми жетістіктермен жарақтанған Үлкен зал кез келген халықаралық дәрежедегі басқосулар мен конференцияларды ұялмай ұйымдастыруға таптырмас орын.Екінші қабатқа өнер мұражайы орналасқан. Сонымен қатар, тәуелсіз Қазақстанның тарихына жасалған шағын дерекнамадан да көптеген мағұлымат алып, көкірек көзіңіз ашыла түседі.Осыдан кейін үшінші қабатқа көтерілсеңіз, «Астана: кеше, бүгін, ертең...» атты тағы да бір кереметке тап боласыз. Мұнда Елорданың есте жоқ ескі замандардан бастап, бүгінге дейінгі тарихын, қалаберді, келешегі туралы да көп мағұлымат аласыз. Көрмені көзайым қыла жүріп, тағы бір ғажайып жобаны көзіңіз шалады. Ай санап емес, күн санап жетілген Астанамыз алақанға салып қойғандай көз алдыңызға жайылады. Оңтүстік Кореяның «Model Park» деп аталатын компаниясының 600 есе кішірейтіп жасаған Астана макеті Елордамыздың қаншалықты әсем де көркем, сымбатты да сұлу екенін паш ететіндей. Макетке қарап тұрып, сүйікті қалаңды құшағыңа басқын келеді.Макеттен өтіп, алға қарай оза түссеңіз, 4D кинотетры есігін айқара ашады. Мұнда техниканың соңғы үлгісімен жабдықталған 45 орынжы зал орналасқан.

"ҚАЗАҚ ЕЛІ" МОНУМЕНТІ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=96dd65fe-5a48-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

Еліміз еңсесін тіктеп, егемендік алғалы бері тәуелсіздікке тәбәрік етер мұндай монументтер саусақпен санарлық қана. Бірақ, дәл осындай күрделі композициялық мәнге ие сәулетті-мүсін кешені бұрын-соңды тұрғызылған емес. Жылпы аумағы 5,2 гектар жерді алып жатқан бұл ескерткіштің ел тарихынан алар орны ерекше. «Қазақ елі» — халқымыздың көне тарихы, мәдениеті мен жетістіктерін әспеттейтін ауқымды кешен. Монументтің ұзындығы 91 метр. Бұл елеміздің тәуелсіздік алған жылын білдіреді.Оның ұшар басына Самұрық құсы қонып тұр. Бұл тәуелсіз Қазақстанның дамуға, гүлденуге ұмтылған ынта-жігерін бейнелейді.Сондықтан алып сәулетті-мүсін кешенінің «Қазақ Елі» атануы да тегін емес. Бұл – тәуелсіздік символы. Бойына қазақ елінің өткені мен бүгінін топтастыруға тырысқан композициялық мазмұны мол кешен әйгілі ақ мәрмәрдан қаланған. Монумент Тәуелсіздік монументі ғана емес, халықтың рухының, халықтың мәңгілігінің, мемлекеттік тұтастығын, іргесінің беріктігін аңғартатын белгі.

«ХАНШАТЫР» ОЙЫН-САУЫҚ САУДА КЕШЕНІ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=d5551fde-5a48-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

«Хан шатыр» орталығының 127 мың шаршы метр аумақты құрайтын жабық алаңы алты қабаттан тұрады. Құрылыс нысаны бүкіл әлемнің қызығушылығын өзіне аударды. Себебі, шатырды салу барасында көптеген технологиялар мен материалдар әлемдік тәжірибеде тұңғыш рет пайдаланылған.Нысан құрылысын ағылшындық «Foster & Parther» фирмасы жобаласа, негізгі құрылыс жұмыстарын жүргізген түріктің «Sembol Insaat» құрылыс компаниясы.Хан шатыр қала ішіндегі қала іспетті. Мұндағы климат та өзгеше, температура ішкі автоматика арқылы реттеледі. Арнаулы жапқыштар мен желдеткіш қондырғылар Сарыарқаның құбылмалы ауа-райында кешен температурасын бірқалыпты ұстап тұруға мүмкіндік береді.Монако, Гонконго, Париж, Берлин, Жапонияның Сигай қалаларында кездесетін жасанды жағажай «Хан шатырдың» жоғарғы қабатында орналасқан. Мұнда түрлі климаттық белдеулерде өсетін жасыл желектің түр-түрін кездестіресіз. Шатыр күн сәулесін өзіне барынша сіңіретін қасиетке ие. Ғимарат ішіндегі тал-теректер сол сәуле арқылы жайқала өсіп тұр. Мұндағы пальмалар мен бұрын-соңды біз көрмеген ағаш түрлерін Испания, Италия, елдерінен әкелген. Жасанды жағажайда суға түсетін үш бассейн бар. Толқынды бассейнге түскен жан кәдімгі теңіз толқынында жүріп жүргендей әсер алады. Ал, балалар бассейніне су сырғанақтары орнатылған. Су жылы, аса терең де емес, бір жарым метрдей. Бұл бассейнге ьүгінгі күні 100-ге жуық адам келеді. Суға түсуден бөлек, жағажай құмында футбол, волейбол ойнауға болады. Ол үшін арнайы алаң қарастырылған. Тамақтану орындары, киіну бөлмесі бар. Теңіз суына түсіп, құмына қыздырынып жатуды армандап жүрген жандар үшін бұл ара таптырмайтын демалыс орны.Бұдан бөлек мөлдір шатыр күмбезі астында гольф ойнауға арналған алаңқай, шағын көлшік, тропикалық және ботаникалық бақтар, бүркенішті жағажай, концерт залдары, түнгі клуб, кинотеарлар, сауда орталығымен қоса 5 жұлдызды қонақ үй жайғасқан. Бұларға 700 орында ішкі автотұрақты қосыңыз. Сонымен қатар бұл жерде бір мезгілде 10 мыңнан астам адам бола алатындығын айта кету жөн. Кешен бүгінгі күні әлемдегі аса ірі сауда орталықтарының бірі аталып отыр.

"ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ӨНЕР УНИВЕРСИТЕТІ
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=1216f780-5a49-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

Қазақ Ұлттық өнер университеті 1998 жылы 31 наурызда ҚР Үкіметінің қаулысымен Астана Қазақ ұлттық музыка академиясының негізінде құрылды.Республикамыздың солтүстік аймағында жоғары музыкалық оқу орнын ашу идеясын Президент Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев ұсынған болатын. Өнер саласындағы жаңа жоғары оқу орнының алдына маңызды міндеттер қойылды, ол – Астана қаласы мен солтүстік аймақтардың музыкалық инфрақұрылымын жоғары кәсіби мамандармен қамтамасыз ету. Жас Астана қалыптасқалы оның мәдени өмірін қамтамасыз ететін, болашақта оның рухани негізін құрайтын әртістер мен музыка мамандары, орындаушы ұжымдардың қажеттілігі арта түсті. Музыка академиясының ашылуы осы мәселелерді шешудің бірден-бір жолы болды.Қазақ ұлттық музыка академиясы ҚР халық әртісі, профессор Айман Қожабекқызы Мұсақожаева басқарды. Айман Қожабекқызы – әлемдік музыка кеңістігінде танымал қазақстандық скрипкашы. Ректордың табысты жұмыстарының арқасында 2009 жылы 12 қазанда ҚР Үкіметінің қаулысымен «Қазақ ұлттық муызка академиясы» жаңа мәртебеге ие болып, «Қазақ ұлттық өнер университеті» атауын иеленді. Енді университет дамудың жаңа сатысына шықты.

ЦИРК
cdn.knightlab.com/libs/timeline3/latest/embed/index.html?source=1kI-EL9jg_YY6Gh41_LVS8QkXgSyuooDmb0kGevLxbqk&font=Default&lang=ru&initial_zoom=2&width=725&height=700

Астанадағы ерекше нысанның бірі бейнебір ұшатын тәрелкеге ұқсайтын астаналық циркғимараты. Цирк ашылысымен 2000 орындық жаңа ғимараттың ұжымы елордалықтарды тамаша өнерімен баурап алды. Цирк өнерін тамашалаған кішілер де, үлкендер де мәз-майрам. Африкалық жолбарыстар, ойнақшыған понилер, күлкі тудырар маймылдар мен сүйсінтер күшіктер өнері де балақайларды шаттандырып, езу жиғызбайды.Цирк барлық заманауи талапқа сай келеді. Арена диаметрі 13 метр, ал манеж алаңы керек кезінде мұз айдынына айналып шыға келеді.

Ал бүгін Астана, 20 жылдық туған күнінің қарсаңында әлем елдерін өзіне қаратқан, тамсандырған, Халықаралық ЭКСПО көрмесін абыроймен өткізген қалаға айналып отыр.

Ал бүгін, Қазақтанның жүрегінің туған күніне дәл 11 күн қалып отыр. Төмендегі таймлайнан Астана туралы 11 дерек оқи аласыз :)
cdn.knightlab.com/libs/timeline3/latest/embed/index.html?source=1sbPTtePLcZJ1-DOZglVQQncP48m_n7nmA-u_-br0hBE&font=Default&lang=ru&initial_zoom=2&width=800&height=500

Ендеше, 20 жылдыққа арналған мерекелік думанда кездескенше :)
cdn.knightlab.com/libs/juxtapose/latest/embed/index.html?uid=ee165ee8-5a5c-11e7-b2ae-0edaf8f81e27

Барлық жолдар Қазақстанның жүрегі, армандардың орындалатын қаласы Астанаға алып келсін *Angel*
__________________________________________________________________________________________________________
P.S. Материалды дайындау барысында «Астана» альбом-кітабының деректері пайдаланылды.
Материалда қолданылған барлық фото авторлары: АЙНҰР РАКИШЕВА\ ҒАБИТ МАДАЛИЕВ

«Бәйтерек» монументінің түрлі-түсті фотосы: Максим Рожин
«Бейбітшілік және келісім» сарайының жоғарыдан түсірілген фотосы: voxpopuli.kz

Бүгін Астана ЭКСПО мамандандырылған халықаралық көрмесінің ашылғанына 5 күн. Ресми ашылу салтанатынан бері сонда жүргеніммен, қолымның компьютерге жетіп жазуыма енді ғана мүмкіндік туды. Бұл жазбамда қосымша түрде ЭКСПО-ға алғашқылардың бірі болып барған адам ретінде кішігірім нұсқаулық ұсынбақпын ;)

Атбегілік өнер қазақтың бабадан келе жатқан ата кәсібі. Сәйкесінше, сәйгүліктің тізгінін ұстайтын шабандоздық та қазаққа тән қасиет. Сондықтан, шабандоздың шеберлігі, сәйгүліктің шыдамдылығы — кез келген бәйгенің басты өлшемі болып табылады. Бүгін күні кеше Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығы қарсаңында ұйымдастырылған «Алтын тұлпар» және «Астана жұлдызында» бас бәйгені қанжығаларына байлаған Алматы облысының шабандоздары Асхат және Диаспен кездескен едік.

51 шақырымды бағындырған «Алтын тұлпар» аламан бәйгесінің бас жүлдегері «Жаннұр» есімді сүйгіліктің тізгіншісі Асхат Әлімжан 13 жаста. Алматы облысы Есік қаласының тұрғыны. Өзінің айтуынша, ең алғаш рет 5 жасар кезінде әкесімен жайлауға шыққанда атқа мініп, содан кейін одан түспеген екен. Атқа деген құрмарлығы оны бәйгеге алып келген. Содан 9 жасынан бастап қазіргі күнге дейін шабандоздық өнерін шындап келеді.
______________________________________________________________________
«Астана жұлдызы» республикалық турнирінің бас бәйгесін өзінің «Қыран» есімді сәйгүлігімен қанжылаған шабандоз Диас Жеңіс. Диас 2003 жылы Жамбыл облысы Рысқұлов ауданының Ақыртөбе кентінде дүниеге келген. Оның кішкентайынан атқа құмарлығын байқаған ағалары шабандоздыққы баулыған.
_______________________________________________________________________

Асхат пен Диас Алматы облысының Ұзынағаш ауылындағы ата кәсіпті нәсіп етіп отырған Омаровтар әулетінің ақсақалы Ыбырайахын атаға шабандоз болып келгенде табысқан. Бұл күнде құлын-тайдай тебіскен екі жеткіншек өнерлерін шындап, атбегілікке үйренуде. Ыбырайахын ата «Бәйгеге қатысқан баланың рухы қашанда биік болады және ол еңбеқор болуға машықтанады» демекші, облысымызда қайсар жүректі екі шабандоз өсіп келеді. Шабандоздардың бір күні қалай өтетіндігі туралы фоторепортажымызды назарларыңызға ұсынамыз.


Біз күнделікті таңғы сағат 6-да оянамыз. Сөйтіп, түске дейін сабағымызға барып келеміз.

Сабақтан келгеннен соң сүйгүліктерімізді баптауға кірісеміз.


Оларға суларын береміз.


Тарап, тазалаймыз.


Аттың тұрағын тазалыққа келтіреміз.



Жылқыларымызбен сөйлесіп, көңілін аулаймыз. Өйткені, жылқы өте сезімтал келеді. Ренжігеніңді немесе мақтағаныңды бірден сезеді. Сондықтан да, бір-бірімізді түсініп қана қоймай, бірден сезу үшін, жеңіске бірге жету үшін сәйгүлік пен шабандоздың арасында сенім пайда болуы керек.



Одан кейін аттарымызды жүргізіп қайтамыз.




Арнайы жаттықтыруларын жасаймыз. Қазіргі уақытта біздің Әділет Ноқатай есімді ағамыз жаттықтырып, бәйгеге дайындап жүр. Сол кісінің дайындығының арқасында үлкен жетістіктерге жетіп жатырмыз.

Ыбырайахын ата күнделікті өзі келіп хал-жағдайымызды сұрастырып, ақыл-кеңесін айтып кетеді. Үлкен кісінің жылы сөзін есту бізді одан әрі қанаттандыра түседі.

Бұл бізді «Астана тұлпары» аламан бәйгесінен жеңіске жеткізген Жаннұр. Жаннұр, өзіміздің қазақи байтал. 5 жаста. Былтыр екеуіміз «Алтын тұлпарға» қатысып үшінші орын алған едік. Биыл тынымсыз еңбектің арқасында бас бәйгені алдық. Мұндай деңгейдегі бәйгеде бұрын-соңды жеңіске жетпеген едім. 51 шақырымға жүгіріп келгеніммен, шаршаудың барлығы кубокты жоғары көтергенде ұмытылып кетті.
Әрине, бәйге басталғанда алғашында қобалжу болды. Өйткені, Жаннұрдың күшіне сенімді болдым. Алайда бәйге басталысымен өзге аттарды озып кетуге талпынбау керектігін жақсы түсінетіндіктен, оны тежеп отырдым. Содан соңғы 2 айналып қалғанша сәйгүлігімнің күшін сақтап, соңғы айналымда Жаннұрды жібердім. Таласып-таласып алдыға суырылып шықтым, екінші атты 150 – 200 шақырымға артқа тастадым.


Ал бұл биыл алғаш рет ұйымдастырылған «Астана жұлдызы» республикалық турнирінің жұлдызы Қыран. Асыл тұқымды Қыран біздің елімізге 2 жасар кезінде Польшадан алып келінген екен. «Астана жұлдызы» турнирі ең естен кетпес бәйгелердің бірі ретінде есімде қалады. Сағат 11-лерде бәйге басталды, еліміздің әр жерінен келген бұрың соңды көрмеген 30 аттай болды. Барлығын байыппен қадағалап, сәйгүлігімді тежеп отырдым. Содан бас бәйгені алу үшін соңғы айналымда алдыма 4 ат салдым. Мәреге жақындағанда 3 ат қатарласып келе жаттық. Бірақ Қыран өзінің мықтылығымен барлығын басып озды.



Жаттығуларымыз аяқталғаннан кейін тұлпарлардың жем-шөбін, суын ретке келтіріп, дәрумендерін береміз. Сонымен жұмыс күніміз аяқталады. Әрі қаратай сабағымызды оқып, демаламыз.



Арманымыз Әділет ағамыз сынды тұлпарды тұрысынан танитын атбегі болу.

______________________________________________________________________________________________________


______________________________________________________________________________________________________

Жүйрік атты жарату, бәйгеге қосу, тұлпар туар құлынды тап басып тану қазақ атбегілерінің байырғы өнері. Сол өнерді ұрпағына үйретіп, ата-бабасының дара жолын жалғап отырған адамдардың бірі Омаровтар әулетінің ақсақалы Ыбырайахын ата. Өткен аптада Алматы облысының Ұзынағаш ауылына жолымыз түсіп, жас та болса Ыбырайахын Омарұлының сәйгүліктерін бәйгеге дайындап, жүлделі орындарды бағындырып жүрген атбегі Әділет Ноқатаймен сұхбаттасудың сәті түсті.

Айта кетерлігі, биыл Әділет жаттықтырған «Жаннұр» мен «Қыран» есімді екі сәйгүлік Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығына орайластырылған «Алтын тұлпар» және «Астана жұлдыз» бәйгелерінен бас жүлдені қанжығаларына байлады.
______________________________________________________________________________________________________

Атбегілікпен айналысқаныңызға қанша жыл болды?

Өзім Жамбыл облысы Меркі ауданының тумасымын. 5 сынып оқып жүрген кезімде атқа құмарттым. Бұл қызығушылығымды байқаған Мақсұт Несіпбаев деген кісі мені өзіне шабандоз етіп алды. Шабандоз бола жүріп сол кісіден атты баптауды үйрендім, тәжірибе жинадым. Уақыт өте келе бәйгеге қатысатын тұлпарларды жаттықтыруды қолға алдым. Мақсұт ағаммен бірге 10 жылдай жұмыс жасап, біраз жетістіктерге жеттім. Ыбырайахын атаның қоластына келгеніме 3 жылдай уақыт болды. Үш жыл деген аз ғана уақыт болғанымен, Омаровтар әулетімен бірге үлкен асуларды бағындырып келеміз.

— Атбегінің жұмыс күні қалай басталады?

Біздің жұмыс күніміз таңғы сағат 6-да басталады. Жұмысқа келгеннен соң ең алдымен аттарға жем-шөбі мен суын береміз. Сағат 9-ға таяу жеген тамағы қорытылып, кейін аяғына салмақ түсірмеуі үшін аттарды жүргізіп қайтамыз. Түске кезінде аттарды тағы да суғарып, қантарамыз. Одан кейін сағат 3-тердің кезінде шабандоздарымыз сабақтарынан келіп, аттарды жаттықтыруды бастаймыз. Жаттығу әдетте 3-4 сағатқа созылады. Одан кейін сағат 8-де кешкі тамақтарын, суын береміз. Сонымен жұмыс күні аяқталады.

— Қарамағыңызда жаттықтыратын қанша жылқыңыз бар?

Біздің атқорадағы жылқылар негізінен Қазақстандағы ертеден тарихы мен дәстүрі бар атақты «Дегерес» жылқы зауытының тұқымдары. Шетелден қан жаңарту үшін ағылшын тұқымды айғырларды алып келіп, осыларға қосамыз. Құлындарын алып, өсіріп, бәйгеде жүгіртеміз. Қазіргі уақытта жаттықтырып жүрген 20 тұлпарымыз бар. Олардың барлығын да бәйгеге қатыстырдық. Авто көлік ұтып бергені бар, қомақты қаржылай жүлделерге ие болғаны бар.

— Жақында екі бірдей үлкен бәйгенің бас жүлдесін еншіледіңіздер. Осы екі тұлпарыңыз туралы айтып беріңізші?

Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығына арналған «Астана жұлдызы» және «Алтын тұлпар» бәйгелеріне екі сәйгүлігімізді қостық. Бірінші өткен «Астана жұлдызына» 5 жасар асыл тұқымды «Қыран» атты тұлпар. Қыранды біз 2 жасар кезінде Польшадан алып келген болатынбыз. Шабандозы Диас Жеңіс есімді бала болды. Диастың тәжірибесінің арқасында аталмыш бәйгеде «Қыран» 30 атты артта қалдырып, бас жүлде автокөлікке ие болдық.

Ал, 51 шақырымдық Аламан бәйгеден «Алтын тұлпар» ІІІ республикалық турниріне «Жаннұр» атты сәйгүлігімізді қостық. «Жаннұр» Алматы облысында туған, 5 жасар байтал. Шабандозы Асхат Әлімжан. Олар былтырғы «Алтын тұлпардан» үшінші орынды иеленген еді, биыл 70-ке жуық жүйріктерді басып озып бас бәйгені алды. «Жаннұр» жылына тек 1 бәйгеге қатысады да, сосын демалады. Оны «Алтын тұлпарға» ғана дайындаймыз.

Бұлардан өзге де бізде мықты-мықты аттар көп. Мысалы, Дайр есімді сәйгүлік былтырғы Қазақ хандығының 550 жылдығына арналған бәйгеден бас жүлдені ұтты.

— Өзіңіз атбегі ретінде атты қалай жаратасыз?

Ат баптаудың қыр-сыры көп. Алайда бастысы ақылың мен төзімділігіңді ұштастырып, талмай еңбек ете білу керек. Сонда үлкен жетістіктерге жетесің. Жалпы атбегілердің барлығының жаттықтырулар бірдей болмайды. Әрқайсысымыздың өзіміздің айналысатын тәсілдеріміз бар. Мен бұрыңғы ата-бабамыздан қалып келе жатқан дәстүр бойынша дайындаймын. Ал, шетелден алып келінетін аттар көбіне дайын келеді. Тек күтімі дұрыс болса болды.

— Ал шабандоздарды қалай таңдайсыз? Қалай жаттықтырасыз?

Мықты шабандоз болу үшін ең алдымен баланың қазақылығы керек. Қазіргі таңда ұлттық дәстүрлеріміздің ұмытылып бара жатқандығы өтірік емес. Одан кейін намыс пен атқа отыру үшін жүрек керек. Себебі, бала аттан қорықпайтын, тақымды болуы керек. Үшіншісі, басымен жұмыс істеу алуы керек. Өйткені, бәйге деген оңай емес. 70-80 аттың арасында шабу деген өте қиын және жауапты іс. Бәйгеде тартыс болады, талас болады. Сонымен қатар, шабандозға физикалық тұрғыда да күш керек. Біз шабандоздарымызды 5 жасынан бастап тәрбиелейміз. Ең алдымен баланың атпен қарым-қатынас орнатуына ықпал етеміз. Біз шабандозды шабуға ғана емес, қайсарлыққа, өжеттілікке үйретеміз. Сонда ғана мықты шабандоз шығады. Қазіргі уақытта Асхат және Диас есімді екі баланы жаттықтырып жүрмін. Талаптары зор, ақылды балалар. Осы күнге дейін еңбекқорлықтарымен көзге түсіп, ақылдарымен баса озып жүлделі орындарды иеленіп жүрген балалар.

— Шәкірттеріңіз бар ма?

Дайындап жатқан шәкірттерім бар. Олар Еламан Жақиянов, Ислам Жақиянов, Ислам Рахымғали деген сынды бауырларым. Олардан да келешекте жақсы атбегі шығады деген нық сенімдемін.

Олар қазіргі уақытта өзімнің қолымның астында жұмыс істеп жатыр. Алдағы уақыттары олардың да жетістіктерін көре жатармыз.
______________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________

Жанына еліміздің жылқы жаққан,
Жылқыға жетпеген көз жәутең қаққан.
Мінсең – ат, ішсең – қымыз, жесең – қазы,
Қашаннан қазақ халқы жылқы баққан.

Халықпыз артық көрген атты тақтан.
Қызық-ау біздің бәйге қырда шапқан,
Шыдар ма қазақ қаны ұшып кетпей
Аттарға шаң шығарып келе жатқан?!

Ілияс Жансүгіров



_______________________________________________________________________________________________________
Жүйрік атты жарату, бәйгеге қосу, тұлпар туар құлынды тап басып тану қазақ атбегілерінің байырғы өнері. Сол өнерді ұрпағына үйретіп, ата-бабасының дара жолын жалғап отырған адамдардың бірі Омаровтар әулетінің ақсақалы Ыбырайахын ата. Өткен аптада Алматы облысының Ұзынағаш ауылына жолымыз түсіп, Ыбырайахын Омарұлымен топ жарған сәйгүлік ¬жарату және жеңісті көздеген шабандоздарды тәрбиелеу туралы әңгімесін тыңдап қайтқан едік.
_______________________________________________________________________________________________________

«Ата кәсіп — берекелі нәсіп»

Мен 40 жыл шопыр болған адаммын. Ал жылқы өсіріп, бәйгеге қосу ата-бабамнан келе жатқан дәстүр. Кішкентайымда атамыз Қожахметтің «Аттан алыс өскен баланың бойында қазақылық болмайды» деп жүретіні есімде. Ол кісі өмір бойы аттың жалында жүріп оны баптаудың қайталанбас мәдениеті мен осы өнердің ғажайып үлгілерінің қыр-сырын жетік білген кісі болған. Оның жолын ұлы, менің әкем Омар жалғады. Ол мына партия заманында да ат жүгіртіп, ата дәстүрін сақтаумен келді. Әкемнің көзі тірісінде мен ауыл арасында шопыр болып нәпақамды тауып жүрдім, әкем жылқыларын баптап, немерелерін атқа отырғызып құмарлықтарын ашты. Содан ол кісі дүниеден қайтқаннан кейін бүкіл дүние маған қалды. Мен де өз немерелерімді қалалық мәдениетке бой ұрып, далалық салтты ұмытып кетпесін деп арнайы атқора салғыздым. Өйткені, атқа мінген бала бауырмал, ержүрек, әрі еңбекққор болып өседі. Бұл күнде арнайы бәйгеге қатыстыратын 15 шақты сәйгүлігіміз бар. Барлығы да үлкен бәйгелерден жеңіспен оралып жүр.

«Қазақы жылқы ғана «Алтын тұлпарды» ала алады»

2000 жылдардан бастап жылқыларымды асылдандыруды қолға алдым. Алайда бұл деген қорада тұрған жылқылардың барлығы шетелден алып келінген деген сөз емес. Біз шетелден тек айғырларды алып келеміз. Сөйтеміз де оны өзіміздің биелермен будандастырып тұқым аламыз. Мысалы, күні кеше 51 километрді бағындырып, «Алтын тұлпардан» бас жүлдені жеңіп алған Жаннұр есімді 5 жасар байталды біз жараттық. Қазақи өзіміздің бие мен шетелдік айғырдың құлыны. Ал шетелдің жылқылары қанша мықты болса да 51 километрге шыдамайды. Әрі кетсе 10-15 километр жүгіреді олар. Шетелден айғыр алып келуіміздің басты себебі қан жаңарту. Қазақи жылқылардың қаны алмасқанда барып осындай жүйріктер шығады.

«Еңбек етсең ерінбей»

Жүйрік жылқы өсірудің сыры біреу ғана. Тек еңбек ету керек. Себебі атыңды асқақтар тұлпарды жарату бір бөлек те, оны баптау бір бөлек. Ұзақ ізденіс, үлкен еңбектің арқасында қол жеткізетін дүние бұл. Бұрын әкеміз атты терлетіп келіп, тілімен жалап көреді екен. Сонда тұзы шығып тұрса «Әй, мынаның тері дұрыс алынбапты» деп қайтадан балаларына мінгізіп жіберетін. Содан аттан тұздың дәмі кеткенше терлетіп барып қана, «Бұдан енді тұз шықпайды, бұл келеді» деп оның бәйгеге дайындығын бағалайтын. Ал қазіргі жарату бұрыңғыдай емес, қазір басқаша жаратады. Күніне атты 30 километр жүргізіп жүреді. Содан бәйге жақындаған сайын жиірек жүгіртіп, 10-15 күннің ішінде дайын қылады.

«Жылқыларға балаға қарағандай күтім керек»

Жылқыны жаратқаннан кейін оған жақсылап көңіл бөлу керек. Өзімнің қазіргі уақытта мал шаруашылығымен айналысамын. Балаларым қызметте. Мұнда негізінен немерелерім жүреді. Уақытымен өлшеп тұрып жем-шөбін береді, тазалап, жуындырып, тарап тұрады. Бәрі уақытымен. Бұларға да балабақшадағы балаларға қарағандай қараймыз. Қазір солай бағатын болды ғой. Баяғы заманда атамыз олай істемейтін. Біздің кішкентай кезімізде. Терін алып болғаннан соң жүгенін алып айдап жбереді де, 2-3 сағаттан кейін ұстап алып, бәйгеге қояса береді.

«Бәйгеге қатысқан баланың рухы болады»

Осы атқораны салғалы сәйгүліктерімізді баптап, шабандоздарымызды Әділет Ноқатай есімді азамат жаттықтырып келеді. Қазіргі уақытта Асхат және Диас есімді екі кішкентай шабандозымыз бар. Екеуін арнайы дайындықтан өткізіп, сәйгүліктерге отырғыздық. Асхат биыл Жаннұр есімді тұлпарымызбен «Алтын тұлпардан», Диас Қыранмен «Астана жұлдызының» бас жүлдесін еншіледі. Атты асылдандырып, жарату бір бөлек те оны жаттықтыру бір бөлек. Жаттықтырушының еңбегінің арқасында осындай үлкен жетістіктерге жетіп жатырмыз. Бұл ретте шабандоздардң да еңбегі ерекше. Шындығында да кез-келген бала үлкен аттың үстіне отырып шауып кете алмайды. Қазіргі технология дамыған заманда қызықты компьютер мен қолындағы ұялы телефонан табатын балаларды атқа отырғызып бәйгеден бірінші орын алу деген мүмкін емес дүние. Нағыз шабандоздар өздері бала кезден-ақ белгілі болады. Ат көрсе қызығып, келіп сипалап, мініп көргісі келіп тұрады. Тиіспе десеңде атты айналып, құрамланып, атқа мініп, ол ат тіпті асауланып теуіп жатса да қорықпай, жанынан кетпейді. Ата отырайыншы, көрейінші, осыны істейінші деп тұрады. Атқұмар балалар дүниеге келгенде өздеріне сондай қасиет беріледі деп санаймын. Ол олардың басына Алла тағаланың берген бағы. Бәйгеге қатысқан баланың рухы қашанда биік болады және ол еңбеқор болуға машықтанады. Себебі, ол мініп келген атын өзі баптап күтеді.

«Қазір жүгіртіп жатқандарымыздың барлығы өзіміздің Дегерес тұқымдары»

Жылқының шамамен 30 жасқа дейін өмір сүреді. Аяғынан қалып, бір жері кемтар болып қалмаса бәйгеге қатысып, жүгіре береді. Мына жайылып жүргендер Қазақстандағы ертеден тарихы мен дәстүрі бар атақты «Дегерес» жылқы зауытының тұқымдары. Шетелден алып келген айғырларды осыларға қосып, құлындарын алып, өсіріп, бәйгеге қосып жүгіртеміз. Қазір жүгіртіп жатқандарымыздың барлығы өзіміздің «Дегерес» тұқымдары. Мына биелердің ішінде 21-22-ге келгендері бар. Шөп-жемі жақсы болса аса қартаймайды, құлын бере береді. Өзіме мына қарагер бие ең ыстық. Осы іске кіріскелі ең алғаш жүргіткен бием болатын. Талдықорғанда өткен бәйгеден «Нива» көлігін ұтып алған.

«Сәйгүліктерімізді саудаға салмаймыз»

Жылқыларымызды саудаға салмаймыз. Шетелден айғыр алып келіп, олардан құлын алып, бәйгеге қосуымның басты себебі балаларым атқұмар. Солар үшін, ата кәсібіміз үзілмесін деп жылқыны қолға алғанмын. Жалпы өзіміз бір атадан 150 үй бармыз. Соның 30 шақтысында шаруақожалығы бар, малмен айналысады. Өзім бар, солардың балалары бар барлығымыз осы қораны көтеріп, әулетіміздің атағы үшін осы кәсіпті нәсіп етіп келеміз.

Сәуір айының 16 мен 17-ші жұлдыздары Қ.Қуанышбаев атындағы мемлекеттік академиялық қазақ музыкалық драма театрында режиссер Сайлау Камиевтің «Жекпе-жек» мелодрамасының премьерасы өтуде.

Аталмыш туынды қырғыз драматургы Мар Байжиевтің «Дуэль» шығармасының желісі бойынша сахналануда. Оны қазақ тіліне аударған қойлым режиссері, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері — Сайлау Камиев.

— Жалпы бұл драматургияның қазақ тілінде аудармасы бар. Мен оның 1-2 нұсқасын оқып көрдімдағы, сахналайтын болғандықтан өзімнің аударғаным дұрыс болатын шығар деп ойладым. Мар Байжиевтің өзінің тұпнұсқа тілі орысша екен. Содан мен түпнұсқаға жақын, автордың өзінің стилін, драматургияның өзінің жазылу тілін сақтай отырып аударайыншы деген ой болды. Аудармамды жасап көргеннен соң біраз адамдарға оқытып көрсем жаман емес деген пікірлер алдым. Содан өзімнің аудармамды қоямын деп шештім. Бұл материал біздің Қазақстанның сахналарында жүріп жатыр, бұрын да қойылған, алдағы уақытта да қойлатын шығар, — деді С.Камиев.

««Жекпе-жек» деп автор қандай жекпе-жекті суреттеп отыр?», «Пьесаның атауын неге «Жекпе-жек» деп қойды?» деген сұрақтарға шығарма желісінен қысқаша мәлімет берер болсақ…

«Жекпе-жек» мелодрамасы екі адамның махаббат жолындағы қақтығысын суреттейді. Бас кейіпкер Нәзи көңілдесі Ескендірмен теңіз жағасына демалысқа барғанында өмірінің күрт өзгеріске ұшырайтынын үш ұйқтаса да түсіне де кірмейді. Ескендір-Нәзи-Әзиз арасындағы орын алған махаббат хикаясы спектакльдің басты оқиға желісі болып табылады.

— Бұл пьесадан басты кейіпкер Нәзи деген қыздың тағдыры мені қатты қызықтырды. Сол бойжеткеннің тағдырына азамат ретінде, ер адам ретінде қарадым, көрдім және дәл сол тағдырды мен сахнаға алып шыққым келді. Қазір ол өзекті тақырып. Себебі қазіргі уақытта өзіне «дос», «демеуші» тапқысы келіп сондай өмірді аңсап жүрген қыздар да баршылық. Кейбіреулер «дос», «демеуші» тауып алғаннан кейін басқа тығырыққа тығылғанда неге ғана осылай істедім екен деп өкініп жүргендері де бар. Былай қарасаң бұл қазіргі жан-жағымызда болып жатқан дүниелер ғой. Азамат ретінде өзімнің көзқарасымды білдіргім келді. Және де ешуақытта өмірді қайта бастау, өмірде қателескен кезде, адасқан кезде психологиялық дағдарыстардан шығу, шыға білу, жеңе білу және сол көп жеңілістің артында үлкен бір жеңістің шығатынын, көкжиектің артында да көкжиек бар екенін халыққа көрсеткім келді. Бұл жерде Нәзи деген қыздың тағдыры баяндалады. Ол қыздың ұлты жоқ. Ол тек қыз бала. Ал қыз баланың тағдыры ұлтқа, ұлысқа қарамай ұқсас болып келеді, — деді режиссер.


«Жекпе-жек» қойылымының 16 сәуірде болған премьерасында бас кейіпкерлерді Нартай Сауданбекұлы, Алтынгүл Серкебаева, Олжас Жақыпбек ойнады.

Нәзиді сомдаған Алтынгүл Серкебаева өте жас актриса, әрі осыған дейін үлкен рөлдерде ойнамағандығын айтқан Сайлау Камиев:
— Алтынгүл театрға өткен жылы ғана келген. Онымен осы қойылым барысында көп сөйлестік, көп пікірлестік. Барымша сол қыздың пікірін тыңдап, табиғатынан шығуға тырыстым. Көбінесе оның бойындағы бар адами қасиетін, актерлік патенциалына көбірек қарадым. Бұл жерде режиссер екенмін деп диктатор болмауға тырыстым. Өйткені мен режиссер ретінде өзімнің мақсатымды білдім. Музыканың өзін таңдаған кезде Алтынгүлдің талғамымен ақылдаса отырып, арасындағы драматургиядан бөлек детальдарды сахналамас бұрын әңгімелесіп көріп шығарып жаттық. Ол қыздың жастығы, таланттылығы, дарындылығы әрине ол өз алдына бір төбе. Маған дәл сол қыздың тап келгеніне өте қуаныштымын, — деді.

Мелодраманың 17 сәуірдегі қойылымында бас кейіпкерлерді Қаллеки театрының әртістері Мейрам Қайсанов, Ержан Нұрымбет, Нартай Сауданбекұлы ойнайды.

— Мен осыған дейін Қ.Қуанышбаев театрының сахнасында «Қыз Жібек» драмалық трагедиясын қойған болатынмын, одан кейін «Бейбітшілік пен келісім» сарайында «Қозы Көрпеш пен Баян Сұлу» мюзиклн қойдым. Менің негізгі мамандығым музыкалық театр режиссері. Ал бұндай драмалық дүниеге бірінші рет келіп отырмын. Бұл дүниеме өнер ортасында жүрген достарым ашық пікірлерін білдіріп жатыр, ал әлеуметтік желідегі пікірлер әзірге жаман емес. Мен бірақ та сол күні көрермендер арасында театр сыншылары да болғандығын байқадым. Журналистер көргенін жазып, ақпарат тарата бастайды ғой. Ал театр сыншыларынан қорқу керек. Олар мүмкін бүгін екінші құрамды көруге тағы келетін шығар. Кейбір театр сыншылары қойылымды 5-6 рет көргеннен кейін барып сын жаза бастайды. Сондықтанда менде қазіргі уақытта сондай бір кереметтей пікірлерге мен күшті етіп жасадым деген көңіл-күй ешқашан болмайды. Мен қашанда шығармашылық ашпын. Әсіресе мен енді бастап жатқаннан соң жоспарларым өте көп, — деп режиссер Сайлау Камиев ағынан жарылды.

Айта кетейін, Мар Байжиевтің «Жекпе-жек» туындысы – бірнеше тілге аударылып, Қазақстан, Болгария, Венгрия, Германия, Польша, Швеция, Аустрия, Румыния сынды бірнеше елдерде сахналанған танымал туындының бірі. Шығармада әр заманның өкілдерінің шынайы бейнесі суреттелген. Бүгінгі ұрпақ рухани құндылықтан ажырап, азып-тозып бара жатқан жоқ па… Мар Байжиевтің «Жекпе-жек» пьесасы әр заман ұрпағының, ішкі көзқарас тартысы арқылы адами құндылықты іздеуге шақырады…

Аяқ астынан жаңа жылдық корпоративке алған қымбааааааааат көйлегіңе керосин төгіліп кетсе не істеу керек?

Біріншіден, қарапайым әдістердің ешқайсысы көмектеседі деп ойламаңыз. Оларды жасап көру де ақымақтық екен! 10 ааааа жоқ 15 рет порошокпен 1 литр Ленор құйып жусаңыз да ол иістің кететіндігіне кепілдік жоқ!

Екіншіден, бір аптаға далаға шығарып қойсаңызда иісі кетеді деген аңыз!

СУЫҚ СУҒА КӨБІРЕК FAIRY ЖӘНЕ КӨБІРЕК СОДА САЛЫП, ІШІНЕ ЗАТТАРЫҢЫЗДЫ САЛЫП 1 КҮНГЕ ҚОЙЫП ҚОЙСАҢЫЗ ИІСІ КЕТЕДІ!

P.S. 100 пайыз тексерілген!
P.S.-2. Аэропортта чемоданыңызға зақым келсе сол кезде бірден администрацияға жолығу керек екен!

Әйел үшін өзін сүйетін ерінің жанында алақынында аялап қана қоймай, өзінің махаббатын білдіріп, оған көңіл бөлгені өте маңызды!

«Жетінші» арнаның журналистерімен сұхбаттасамын деп жүріп жақында өзіме «Нәпсі мен намыс» деген жаңа телехикаяны аштым.
«Жетінші» арна биыл үнді емес, түрік емес, кәріс емес Қазақстанда эфирді алып жүрген сериалдар туралы барлық стериотиптердің быт-шытын шығарып араб фильмін қазақ тіліне аударыпты. Шыны керек, мен үшін бұл бір ерекше құбылыс болды. Бұрындары да үйдегілерден «Нәпсі мен намыс» деген фильм басталыпты дегенді естіп жүрген болатынмын. Бірақ барлық арналардан көрсетіп жүрген «мыльная опералардың» бірі шығар деп, оның үстіне күнде сағат 2-де, түскі үзіліс уақытында болатындығын білгеннен соң тіпті қызығып та көрмегенім рас еді… Енді телехикая көрмейтін мееееен… Білмеймін әзірше бір күнде бірнеше сериясын көріп тастадым :\

Ал енді бұл фильм мені несімен қызықтырды?


Біріншіден әдемі актерлер. Басты рөлдері әдемі актриса. Қазақ тіліне жұмсақ, құлаққа жағымды етіп аударылғаны және ертегі емес, шынайы оқиғаға құрылғандығы.

Екіншіден, саундтрегі. Өте әдемі… Тыңдап көріңізші :)


Енді қызығып интернеттен қарап көрсем не фильм жайында, не актерлер жайында ешқандай айтарлықтай ақпарат жоқ, ағылшын, орыс тілдерінде де мені қанағаттандыратындай ақпарат таппадым. Сөйтіп өзімнің көрген серияларымнан ой түйіп, ана жақ-мына жақтан тапқан қосымша ақпараттарымды пайдалана отырып «Нәпсі мен намыс» фильміне бірінші болып қазақ тілінде «рецензия» жазып көрмек ниетпен блогымның шымылдығын бүгін телехикаяға рецензиямен ашып отырмын.


Фильм басталғанда өте бай тұратын басты рөлдегі Ләйлә есімді келіншек «Бақыт байлықта емес!» дейді. Сонда бақыт неде? Телехикая бақыт іздеген келіншектің күрсінісінен басталады…

Бір қызығы бұл араб телехикаясы да түріктердің күнделікті фильмдерінде оқиғаларды бастайтын Ләйле, Ләйләдан басталады. Айлиннің жоқтығыны шүкір деп қояйық :)

Фильмде әзірше негізінен екі, қосымша екі, барлығы төрт оқиға, төрт адамның, екі отбасының оқиғасы көрсетілуде.

Бірінші оқиға, Ләйлә, оның күйеуі банкир Хайт және қызы Диманың аясында.
Екінші оқиға, Ләйләнің құрбысы Сара мен Хайттың қызметкері Валидтің аясында.
Үшінші оқиға, Ләйләнің анасы мен сіңілісінің аясында.
Төртінші оқиға, Ләйлә мен оның жаңадан танысқан суретші жігіттін арасында…

Сара: — Ләйлә, осы сенің не үшін қамығып жүргеніңді түсінбей қойдым. Осындай зәулім виллада тұрасың. Қасыңда бар жағдайыңды жасап жүрген күйеуің бар. Бейруттағы бар қыздардың сенің күйеуіңнің бір күлімдегеніне зар болып жүргенін білмейсің бе? Алтындай қызың бар. Алла тіл-көзден сақтасын де!

Ләйлә: — Барға қанағат етіп, Құдайға мыңда бір шүкір деймін. Бірақ неге екенін білмеймін. Жаным жай таба алар емес. Рас айтасың! Жаныма не керектің бәрі бар. Алайда бір нәрсе жетіспей жүргендей. Бәлкім маған осынша байлықтың қажеті жоқ шығар… Бақыт байлықта емес қой. Білмеймін! Шын, білмеймін! Әлде күнделікті өмірден шаршадым ба? Жалыққан шығармын…

Ләйлә өте бай банкирдің әйелі. Оның еш уайым-қайғысы жоқ. Тек анасымен ара-қатынасы дұрыс болмағаны болмаса… Оның себебін фильмді көру барысында біле жатарсыздар. Ал оның құрбысы Сара қанша жылдар бойы өзін сүйетін, өзі сүйетін ерімен отбасын құрып, бақытты өмір сүріп келе жатқанымен екеуінің денсаулығы жақсы болсадағы бір балаға зар жанұя… Бар армандары бір бала…

… Күнделікті күннің атысы-түннің батысы қайталана беретін тіршіліктен жалыққан Ләйлә бір күні аяқ астынан Джад есімді суретші жігітпен танысып, екеуінің арасында түсініксіз сезім пайда болады…

Осы арада оқиға тағы бір картасын ашады… Ләйләнің жаңа ғашығы Джад оның туған сіңілісі Рашаның алғашқы махаббаты болып шығады… Енді не болмақ? Әзірше өзім де білмеймін. Кезекті сериаларын күтудемін :)



P.S. Телехикаяның бірінші, екінші серияларын көріп өз күйеуінің көзіне шөп салған Ләйлә байлықтан есірген әйел деп ойларсың. Бірақ оны осы қателікке итермелеген оны алақанында аялап жүрген күйеуі емес пе?