Бұл өлкеге баруды жоспарлағалы біраз болған еді. Әріптестердің көп мақтағаны себеп болды ма, әйтеуір Құрбан айттағы мини-каникулды пайдаланып, сол жаққа тартып кеттік.

Негізі өз күшіңмен барсаң да болады. Бірақ менің жолды білмеуім турфирма қызметіне жүгінуіме мәжбүр қылды, сәйкесінше көбірек шығындалуыма себеп болды. Ол туралы кейінірек.

Ұйғыр штатының астанасы ауданының орталығы — Шонжы төңірегінде жер астынан шығып жатқан минералды ыстық қайнарлар көп деседі. Бұны сәтті пайдаға асыра алған кәсіпкерлер жыпырлатып демалыс орындарып салып тастапты. Геотермал сулардың емдеу-сауықтыру қасиеттері бар дейді, очм.

Біз PREMIUM SPA RESORT деген демалыс орнын таңдадық. Екі орынға арналған үйі 28 мың теңгеге шықты. Үйлері ұнады, дәл бассейннің қасында орналасқан екен. Үйдің ішінде жуынатын және/немесе тышатын әжет өтейтін бөлмесі, кіре беріс бөлмесі, и собстнно — жатын бөлмесі бар. Жатын бөлмеде үстел мен кереует, теледидар мен кондиционер бар. Кісі басына бір орамалдан береді. Бір жаман жері — бар болғаны осы ғана. Қалғанын өзің алып келуің керек екен немесе сол жақтан арендаға алу керек.

ЕСКЕРТУ: Бұл аймаққа бара қалсаңдар, жеке тазалық-гигиеналық қажеттіліктеріңді, тәпішке-халаттарыңды арқалап келіңдер.

Адамдар бұл жерге демалуға келетіні белгілі ғой, сәйкесінша анау-мұнай ұсақ-түйектерін арқалап жүргісі келмейді. Сабын мен тіс пастасын, халат пен тәпішкесін номер бағасына кіргізіп жіберсе болады ғой. Премиум деген аты бар ғой, қалай десек те. Номерде су ішетін стакан да жоқ болып шықты.

Біз таңғы жетілерде турфирма берген автобуспен шығып, түске жақын жеттік. Біздің тур 1 тәулікке арналған, келген күннің ертесіне түс мезгілінде алып кетеді. Біздің жолдамамызға сол күннің түскі асы мен ертеңгі күннің таңғы асы кірді (тегін дегенім ғой). Барған күннің кешкі асы мен ертеңге кетер алдындағы түскі асты өз қалтамыздан төледік (барлығы 4-5 мың теңгедей болған шығар). Әйтеуір кафе-ресторандары істеп тұр екен.

ҚЫЗЫҚ ЖАҒДАЙ: Бұл жақтағы үй жануарларының арасында мысықтар доминант екен. Есік алдына шығып, пиві ішіп, балық кеміріп отыр едік. Мысықтар айналамызды қоршап алды. Бұрын бұл хайуандардан естімеген небір дыбыс түрлерін естідім. Мен тастаған тамақ жерге түспей жатып, ішіндегі ірісі бір маңыраған дыбыстар шығарады. Бұл басқаларға ескерту деп түсіндім, типі «кетіңдер, бұл менікі» дегендей. Бірақ аш мысықтар оны тыңдамай таласа бастайды.
Жалпы территорияға талас, үлкен бәсекелестік өзара айбат шегіп, бір-біріне түрлі дыбыстар шығарудан байқалып тұрады. Бір қарны қабысып қалған ит келді сосын жанымызға. Оған да балықтың бір бөлігін беріп едім, тамағын мысықтардан әупірімдеп жүріп әрең алып қашты. Әрірек барып, жемтігін жерге тастады да, үстіне жатып аунай бастады. Бұл мысықтар тартып алмасын деп, өзінің иісін сіңірген әрекеті шығар деп ойладым. Очм, қызық жағдай :)

Демалыс орталығында 2 үлкен бассейн бар: біреу ашық түрі, тағы біреуі жабық павильонда. Ашық бассейннің қасында балаларға арналған шағыны да бар. Түсу жағынан ешқандай кедергі жоқ, адамдар түнде де шомылып жүрді, өйткені су температурасы 37-38 градус.

Қаншалықты емді, қаншалықты сауықтыру қабілеті бар, ол жағын айта алмаймын. Жылы суға түстім демесең, басқа айырмашылық жоқ сияқты. Суды бір бұрыштан ысытып, бассейнге айдап жіберіп жатса да білмейміз ғой :). Дегенмен иелері соншалықты арам емес шығар деп ойлаймын.

Осы жерге келгенде білдім, турфирмаға тым көп төлеппін. Біз алған екі адамдық номер 14 мың тұрады екен. Егер жолды біліп, астыңда көлігің болса — аз шығынмен барып қайтуға болады. Сервисті керемет деп айта алмаймын. Барып алып халықаралық сервис күтпеңдер. Номерлерінің жағдайы жоғарыда айтып өткенімдей. Енді, бәрі өте нашар деуге де дәтім тағы бармайды. Қызметкерлері жұмсақ сөйлеседі, бірдеңе сұрасаң тез көмектесіп жібереді. Әйтеуір кейбір жерлердегідей пофигизм жоқ, соны байқадым. Кафедегі официанттардың қызметі қаладағылардан еш кем емес. Дәл қазір болмаса да, болашақта бәрі жақсара түсетін секілді.

Жалпы ұйғырлардың өлкесі екені байқалып тұрады. Кейбір демалыс орындарының атауы ұйғырша, персоналдары ұйғыр, ауладан ұйғыр тілін естіп қалуға болады. Бізді алып кетуге келген автобус жүргізушісі ыстық бассейнге түсіп жатқан туристерге қарап:
— Оһ, ұйғырлар, ә?! Пайда табуды біледі-ей, — деп басын шайқап қойды.

Астрахань қазақтары — үнемі ашық-жарқын, той-думанды ұнататын, сөзге шешен (немесе боқтампаз), еңбекқор, әділ, шыншыл халық. Әйтеуір, орыстың да, қазақтың да жақсы қасиеттерін бойына бірдей дарытуға тырысқан ерекше адамдар. Олардың бәрінің дерлік көршілес Ганюшкинде туысы бар, немесе Атырау облысының тұрғындарымен тұрақты байланыста. Десек те классикалық қазаққа ұқсамайтын ерекшеліктері аз емес.

1. Сөйлемейтін адам — жау
Мен Атырау облысының тумасымын. Сондықтан өз облысымның тұрғындарының психологиясын бір адамдай білемін: біздің адамдар көп сөзге жоқ адамдар. Таныстар кездесіп қалса, әңгіме «не жаңалықтан» әрі қарай өрбімейді. Пауза тым созылып кетсе, «басқа не жаңалықпен» жалғасады. Сәйкесінше, бізде көп сөйлейтін адамдарды ұната бермейді, "өййй, аузы аузына жұқпаған не деген адам", «аузына тыным жоқ екен», «көбік ауыз», «көпірме» — міне, бізде әңгімешіл адамдарға қаратып айтылатын сөз осы. Тіпті кішкентай балаларға да артық сөйлеп қойса жекіп тастайды.

Астраханьда керісінше — үндемейтін адам көп талқыға түседі. Олар тіл табысудың шебері. Бәрі бір-бірімен байланыста, бір-бірінің оқиғасынан хабардар. Тіпті кішкентай балаларға дейін тілі шыға салысымен, өлең, тақпақ жаттатқызып, ән салуды үйретіп қояды. Танысын-танымасын, кез-келгеннің алдында өнер көрсетуге дайын. Әр адамға индивидуально қарайды және оның мінез-құлқына қарай әрекет етеді, яғни жай ғана қарым-қатынасты емес, олардың түрлі жолдарын жақсы дамытқан.

Сәйкесінше, бәрімен жақсы қарым-қатынаста болу үшін олардың әңгімелерін қолдап, өзің де өзгелерді аузыңа қарата алуың керек. Томаға-тұйық, үндемейтін адамдарды жек көреді демеймін, тек оларды біртүрлі деп санайды.

2. Патриоттар
Қытайдың, Түркияның, Моңғолияның қазақтарымен таныспын. Көпшілігі Қазақстанға оралуды, «атамекенге қайтуды» армандайды, соны өмірлік мақсаты деп санауы мүмкін. Тіпті шетелден келген кейбір қандастарымыз елге келдім деп көздеріне жас алып жатады ғой. Ресейде ондай әсіребүйрекбұрушылық кездестірмедім. Қазақстанға барғысы келетін жастар бар, бірақ олар тезірек ақша табу үшін жұмыс іздеп келуі мүмкін. Азаматтық ауыстыруды бірінші кезекке ешқашан қоймайды: «Алдымен барып көрейін, содан кейін анықталар» дейді.

Бұған бір жағынан ол жақтағы тұрмыстық ахуалдың көңілден шығуы себеп шығар, ол туралы келесі пунктімде айтармын. Ал, негізі, сол жақтың қазақтары Ресейдің нағыз патриоттары. Тіпті ондай отансүйгіштікті орыстардың өздерінен көре бермейсің. Бұл сөзіме жасы елуден асқан кез-келген астрахандық қазақ дәлел бола алады: бәрінің дерлік беделі жоғары, олар үлкен құрметке ие. Бұның бәрі өздері тұрып жатқан елге еңбегі сіңгеннен деп ойлаймын. Жалпы ол жақта үлкен лауазым атқарған қазақтар адал қызметтерімен ерекшеленеді. Титулды ұлттан жапа шегіп, өмірде жолы болмаған мүсәпір кейіптегі қазақты ол жақтан кездестіру өте қиын. Астраханның қылмыс авторитеттерінің ішінде де қазақтар көп.

3. Баспана — қамал
Олар тұратын үйлеріне өте үлкен мән береді. Мен Қазақстанда талай ауылдарды көрдім, адамдары үйлері құлап қалғанша тұра береді. Несін жасырайын, өзім де сондай үйде өстім. Бізде әлі көшпенділердің психологиясы басым-ау деймін: баспанаға әлі де немқұрайлы қарайтындар көп. Әйнек сынса, жаңасын алуға ақша қимай целлофан ұстай салады, жаңа үй салса немесе күрделі жөндеу жүргізсе бірнеше жылға созылып кетеді, ұсақ-түйек ақауларға тіптен мән бермейді.

Ол жақта баспана — басты құндылық. Ауылдарындағы үйлер сырттай айтарлықтай әсем көрінбеуі мүмкін. Бірақ үйдің ішінде қаладағыдай жағдай жасап қояды: әжетхана мен душ-ваннасы міндетті түрде бар, бұл туралы тіптен уайымдасаңыз да болады — ол жақта үй ішіндегі санузел қалыпты нәрсе. Міндетті нәрселердің бірі — ыстық су мен жылы су. Кейде шынымен ауылда жүрмін ба деген күмән тууы мүмкін. Тұрмыс деңгейі орташа отбасының өзінде осындай ыңғайлылықтар міндетті түрде кездеседі. Артық қаржы табылып жатса, жылытылатын еден, сауна секілді артықшылықтарды да жасап қояды.

Осындайда бір астрахандық ауылдың қазағы айтқан әңгіме еске түседі: Өмірде от жағып көрмеген бейшара Алматыға жұмыс іздеп келіп, от жағуды мәдени астанамыздан үйреніпті.

Неге екенін білмеймін, үй ұстауға келгенде осында маньяктықтары бар.

4. Автокөліктері көп
Мысалы астрахандық ауыл қазағының ауласынан кем дегенде 2-3 көлікті көресіз және бәрі де жүріп тұр. Бұны бірақ көлікқұмарлықтан демес едім. Жағдай былай: мысалы өзі колхозда механик-жүргізуші делік, сәйкесінше үкіметтен "қысып қалған" бір жүк көлігі болады. Сосын жүріп-тұруға бір жеңіл көлік алады. Ол көнере бастағанда тағы бір жаңасын (мүмкін иномарка) сатып алады. Ал ескісін сатып жіберуге асықпайды. Сөйтіп әр түрлі мақсатқа арналған өз машинасы болады: жүккөлік — пішен тасуға, ескілеу машина — ауыл арасында жүріп-тұруға, жаңалауы — алыстағы қонақтарға барғанда, сосын 1 мотоцикл балық аулауға және/немесе тағы бір үш аяқты жүк мотороллер («Муравей») сиырдың тезегін күресінге шығару үшін. Бірақ автомобилдеріне деген ерекше құрметті байқамайсың, ағайын-туған сұрап айдап кете береді. Тағы бір парадокс: бұзылып тұрғанын ешқашан көрмейсің, сәл ақауы шықса тез арада жөндеп алады. Айтақшы, су жағасында бір қайығы қаңтарылып тағы тұрады :)
Өзіміздің қазақтарда көп жағдайда керісінше ғой: машинаны жиі ауыстыруға тырысады және басы артығы болса сатып жібергенше асығады.

5. Двойной құда
Ол жақтың қазақтары қарым-қатынасты жақсы орнатқанымен, біздегі секілді мың-миллион туыстары жоқ. Бары бар шығар, тек аса жақындарымен ғана араласады. Біздегідей 500-600 адамдық той жасамайды. Бай болсын, кедей болсын — тойлары стандартты түрде орта шаруаның деңгейінде өтеді.

Сәйкесінше бір жақ қызын ұзата отырып, құдалар жағынан ұлына келін қарастырып жүруі де ғажап емес. Жалпы ол жақта екі рет қатарынан құда болып қалатын жағдайлар кездеседі. Енді туған ағалы-інілі бауырлар бажа болып жатады демей-ақ қояйын, бірақ екі фамилия бірнеше рет құда болып шығуы әбден мүмкін.

Мен байқаған осындай ерекшеліктері бар екен. Өз басым, Астрахань халқын ұнатып қалдым. Еркін қарым-қатынасты ұнататын, көңілді, өте мейірімді адамдар. Әр жаз сайын баруға тырысамын, сол жаққа барсам жаным бір тыныштық тауып, өмірдің қиындықтарын бір сәтке ұмытып кетемін.

2015 жылдың жазында түсірген видеоүзінділерім. Тақырыбымның мәнін аша алмас, десек те...:

Трейлердің «крутой» болып шығуы фильмнің болашағына оң әсерін береді. Ал, күшті трейлер жасау үшін белгілі бір мини-сюжеті бар кадрлар реті мен сәтті таңдалған әдемі музыка өзара үйлесім табуы керек. Осыдан келіп трейлерлер арқылы кейбір әндер хитқа айналып жатады.

Сол секілді, мен үшін көп әндер фильмдердің анонс-роликтері арқылы белгілі болды. Көпшілігі әлі тұрақты плейлистімде. Бұл жерде композитор арнайы жазған әуен туралы айтып отырған жоқпын, бұрыннан бар, белгілі бір әнші немесе ұжым орындайтын кәдімгі ән. Трейлер музыкасының шағын хит-парадын жасап көрейінші, өзімше болып:

5. «Форсаж 7» фильмінің трейлері (керек музыкамыз роликтің 1 минут 50 секундынан бастап ойнайды):

Трейлердің динамикасын беріп тұрған осы музыка сияқты. Сонысымен ұнап қалды. Кейін іздеп жүріп орындаушыны тауып алдым. DJ Snake & Dillon Francis – Get Low. MP3 нұсқасы:

4. Жаңарған «Ниндзя-тасбақалар». Тасбақалардың «реалистичный» болып шығуы, небір жаңа технологиялардың пайдаланылуы, секси Меган Фокстың сексилігі кем емес Эйприл О'Нилды сомдауы фильмнің сәттілігіне кепілдік беруі керек еді. Бірақ продюсер Майкл Бэйге құр сөзбен айтылған анонстар аздық еткен сияқты. Бонус ретінде «Ниндзя-тасбақалардың» әдемі трек қосылған музыкалық трейлері жарияланды:

Ән Shell Shocked деп аталады. Wiz Khalifa, Juicy J және басқа да маған есімі белгісіз орындаушылар айтады. Музыка сәйкесінше фильмнің үздік экшн-көріністерін тізбектеп берген:

3. «Терминатор: Генезис». Әйгілі «Тыдыт-ты-тыды, Тыдыт-ты-тыды» жайында айтып отыр деп ойлап қалмаңыз. Басынан бастап жайменен ойнап тұратын музыканы айтып отырмын. Бұл ән арқылы не айтқысы келді, мен анық білмеймін. Бірақ музыка ұнап қалды. Шамасы оқиғаның қайғылы тұстарына басымдық бергісі келген болар.

Фильмнің өзін көрген жоқпын. Бірақ трейлердегі әнді плейлистіме қосып алдым. Jetta – I'd Love to Change the World:

2. Көптен көрінбей кеткен Киану Ривздің әсерлі камбэкі. Шынымен «Джон Уиктің» экшн-көріністері ерекше әсер береді. Ал трейлерінде, тіптен, ең үздік моменттері жиналып көрсетілген (біздің музыка 1 минут 30 секундтан бастап ойнайды):

Енді әнді толығымен тыңдап көріңіз. Brain Reaction Ft. Redman and Lettuce — Break Science (SuperVision Rmx):

1. Бұл әсерлі музыка «Көш: Патшалар мен Құдайлар» фильмі трейлерінің бас жағында ойнайды:

Құдыретті бірдеңенің келе жатқанын көрерменге сездіртетін басқа қандай музыка болуы керек? Меніңше, керемет таңдалған әуен.
Толық нұсқасы. Coldplay – Midnight:

Әзірге тұрақты тыңдайтындардан осылар. Плейлистіме жаңа әндер қосам десеңіз жаңа фильмдердің трейлерлерін көріп жүріңіздер ;)

22 ақпанда кино әлеміндегі ең беделді сыйлық — «Оскар» табыс етіледі. Биыл «Оскарды» кімдер алады? Осындай ой жалғыз мені толғандырмайтын шығар?
Өмірімде алғаш рет (сәтсіз болып жатса, мүмкін — соңғы рет) «Оскар» иегерлеріне болжам жасап көрмекпін. Әрине барлық номинацияларына емес, тек бірнешеуіне ғана. Бәс тігетіндерің болса, кейін өкініп қалмайтындай аз сомалар қоюларыңызды сұраймын.

Үздік фильм

Номинанттар:
— «Америкалық снайпер» («American Sniper»)
— "Бёрдмэн" («Birdman»)
— «Балдәурен» («Boyhood»)
— "Гранд Будапешт қонақүйі" («The Grand Budapest Hotel»)
— "Имитация ойыны" («The Imitation Game»)
— «Сельма» («Selma»)
— «Барлығының теориясы» («The Theory of Everything»)
— «Таяқтың күшімен» («Whiplash»)

Өзім «Америкалық снайперді», «Бердманды», «Гранд Будапешт қонақүйін», «Имитация ойынын» көріппін. Физик Стивен Хокингтің өміріне арналған «Барлығының теориясын» көре бастап едім, тым қызықсыз көрінді.

Әдетте, «Алтын глобус» — «Оскардың» репетициясы деп жатады. Қазақша айтсақ: «Алтын глобусты» көріп «Оскарын» ал. Шынымен, көп лауреаттар бір-бірінде қайталанып жатады. Осы талдауымда да биылғы «Алтын глобус» иегерлерін ескеретін боламын.

Сонымен, 2015 жылдың «Алтын глобусында» «Балдәурен» («Boyhood») үздік фильм атанды. Фильмнің сюжетін оқып шықтым, актерлер мен түсіру тобын қарап шықтым. Өзім үшін іліп алатын ештеңе таппадым. Менің ойымша: оның жеңісі «Алтын глобуспен» шектеледі, «Оскар» ала алмайды. Менің фавориттерім мүлдем басқа. Неге? Түсіндірейін.

Америкалықтар өз елдерінің даңқын асқақтата түсетін, ерлігін жырлайтын әскери киноны өте жақсы көреді. Оған 2010 жылдың жеңімпазы "Өлім қорабы" («The Hurt Locker») және 2013 жылдың жеңімпазы "Арго" («Argo») фильмдері мысал. Биыл осы тематикаға сәйкес келетін «Америкалық снайпер» бар. Сосын осы номинациядағы «Имитация ойынын» да естен шығармау керек. Фильм соғыс жайлы, анау-мынау емес Екінші Дүниежүзіліктің нәтижесіне америкалық математикатің ықпал еткені баяндалады, оның үстіне басты кейіпкер (Бенедикт Камбербэтч) — гомосексуалист. Бұл ахуал да қазіргі толеранттылық пен демократияның заманында, адам құқығына көңіл бөлініп жатқан кезеңде ерекше мәнге ие. Сондықтан, академиктердің көңілін осы екі картинаның біреуі жаулап алады деп есептеймін.

Үздік актер

Номинанттар:
— Стив Карелл — «Түлкі аулаушы» («Foxcatcher»)
— Брэдли Купер — «Америкалық снайпер» («American Sniper»)
— Бенедикт Камбербэтч — «Имитация ойыны» («The Imitation Game»)
— Майкл Китон — «Бёрдмэн» («Birdman»)
— Эдди Редмэйн — «Барлығының теориясы» («The Theory of Everything»)

Жоғарыда атаған себептерге байланысты, Брэдли Купер мен Бенедикт Камбербэтчтің «Оскар» алу мүмкіндігі жоғары. Бірақ мен үшін Майкл Китон фаворит. Майкл Китон — кезінде Бэтменді сомдап атақты болса да, қазір көп жұлдыздардың көлеңкесінде қалып қойып, екінші дәрежелі рөлдерімен ғана шектеліп жүрген ортаңқол актер болып қалды. Алехандро Гонсалес Иньярриту өзінің соңғы жобасына дәл осы актерді алуы да негізсіз емес сияқты. Сюжетте, жастау кезінде Бердмэн (Құс-адам) деген суперқаһарманды сомдап, атағы жер жарған, бірақ қазір жолы онша болмай жүрген кәрі актер туралы баяндалады. Символично, иә? Шынымен де, көп сыншылар Майкл Китон бұл картинада өзін сомдады деп айтып жатыр. Оның үстіне, Майкл Китон осы рөлі үшін биыл «Алтын глобус» алды. Осылардың барлығын ескере отырып, "Үздік актер" номинациясында Майкл Китонның бағы жанады деп есептеймін.

Үздік актриса

Номинанттар:
— Марион Котийяр — «Екі күн, бір түн» («Deux jours, une nuit»)
— Фелисити Джонс — «Барлығының теориясы» («The Theory of Everything»)
— Джулианна Мур — "Әлі де сол Элис" («Still Alice»)
— Розамунд Пайк — «Жоғалған әйел» («Gone Girl»)
— Риз Уизерспун — «Жабайы» («Wild»)

Финчердің "Жоғалған әйелін" көргенмін, мықты фильм. Әрине Розамунд Пайктың шеберлігіне күмән жоқ, бірақ «Уау» дегізген ештеңе көрмедім. «Алтын глобуста» жүлдені Джулианна Мур алды. Академиктердің таңдауы да ерекшелене қоймас деген ойдамын. Шынымды айтсам, бұл категорияда болжам жасау аса қиындық туғызып тұр.

«Екінші пландағы үздік актер», «Екінші пландағы үздік актриса» номинацияларын да өткізіп жіберейік, бұл категориялардың шешімі біз ойлағаннан мұлдем бөлек болып шығуы әбден мүмкін. Егер қызық болса айтайын, «Алтын глобуста» биылғы жеңімпаздар мыналар:

• Екінші пландағы үздік актер: Дж.К. Симмонс — «Таяқтың күшімен» («Whiplash»)
• Екінші пландағы үздік актриса: Патриция Аркетт — «Балдәурен» («Boyhood»);

Үздік режиссер

Номинанттар:
— Алехандро Гонсалес Иньярриту — «Бёрдмэн» («Birdman»)
— Ричард Линклейтер — «Балдәурен» («Boyhood»)
— Беннетт Миллер — «Түлкі аулаушы» («Foxcatcher»)
— Уэс Андерсон — «Гранд Будапешт қонақүйі» («The Grand Budapest Hotel»)
— Мортен Тильдум — «Имитация ойыны» («The Imitation Game»)

«Алтын глобуста» Ричард Линклейтер үздік режиссер атанды. Бірақ академиктердің арасында есі дұрыс адам қалған болса Алехандро Гонсалес Иньярритуға немесе Уэс Андерсонға дауыс берілулері керек деп есептеймін. Екеуі де биыл «Оскарға» лайықты. Менің түйсігім — Алехандро Гонсалес Иньяррит үздік шығады-ау деп тұр.

Шет тіліндегі үздік фильм

Номинанттар:
— «Ида» («Ida») — Польша
— "Левиафан" — Ресей
— «Мандариндер» («Mandariinid») — Эстония
— «Тимбукту» («Timbuktu») — Мавритания
— "Ерсі оқиғалар" — Аргентина

Мен тек «Лефиафанды» ғана көрдім. Ол картина биыл «Оскар» алып жатса, «Түһ, несіне беріп жүр» деп өкініш білдіретіндер саны аз болатынына сенімдімін. «Левиафан» биыл жеңіп алуға боларлық сыйлықтар мен жүлделердің біршамасын алды. Жаңа Ресей тарихында алғаш болып «Алтын глобусқа» да ие болды. Америка Ресей билігінің шамына тию үшін осы картинаға «Оскарды» ұстатып жіберуі әбден мүмкін.

Үздік визуал эффектілер

Номинанттар:
— "Капитан Америка: Қысқы жауынгер"
— "Маймылдар ғаламшарының таңы"
— "Галактика сақшылары"
— "Интерстеллар"
— "Х-адамдар: Өткен болашақтың күндері"

Былтыр техникалық жетістіктеріне беретін (монтаж, эффектілер, т.б.) «Оскарлардың» барлығын дерлік "Гравитация" жеңіп алған болатын. Биыл техникалық жағынан өте керемет жасалған фильм бар болса, ол — «Интерстеллар». Ғалымдар тіпті «Интерстеллар» үшін теорияларды визуализациялау кезінде байқаусызда жаңалық та ашып алыпты. Киноның құдіретін көрдіңіз бе?! Биыл визуал эффектілерден «Оскар» алуға бәрінен бұрын «Интерстеллардың» мүмкіндігі жоғары деп есептеймін.

Бар болжамым осы. Қалған номинацияларды өздеріңіз нетіп аларсыздар. Америка киноакадемиясының 87-ші марапаттау шарасы 2015 жылы 22 ақпанда таңда өтеді.

Қосымша:
«Алтын глобус-2015» жеңімпаздары
«Оскар-2015» номинанттары

Студенттер кейбір жағдайларда (мүмкін көп жағдайларда) түрлі ұйымдар мен тұлғалар ұйымдастыратын шәкіртақыларға сене бермейді. Олар алдын-ала кімге берілетіні белгіленіп қойылған, стипендия тағайындау жұмыстары әділ өтпейді деп ойлайды. Бірақ барлық жағдайда олай емес екеніне кеше көз жеткізген сияқтымыз.

«Тайбурыл» қоғамдық бірлестігінің бастамасымен іске асқан, «Kaspi bank» демеуші болған «Білімді қолдау» бағдарламасының нәтижесін жариялауға арналған шараға барған едік. Осы бағдарламаның аясында Алматыда оқып жатқан 100 студент ай сайын көктемгі семестр кезінде 30 мың теңгеден алып отыратын болды.

Сертификаттар ресми табыс етілді, «Kaspi bank» пен «Тайбурыл» басшылығы студенттерге өз ақылдарын айтты, келешектеріне сәттілік тіледі. Алайда бәрінен бұрын мені қызықтырғаны мына факт болды: Осы стипендиаттарға банк картасы тегін ашылады және еліміздегі кез-келген (!) банктің кез-келген банкоматынан шәкіртақыны түсіріп алу ешбір комиссиясыз жүргізіледі. Әрине, бұл кереметтей қолдау емес шығар, бірақ, бәрібір бұндай «бонус» болашақ мамандардың аға буынға деген сенімін арттыра түседі деп ойлаймын.

Биыл осы стипендияны алуға еліміз бойынша 1000-нан астам студент өтініш берген. Оның ішінен 252 шәкірт іріктеліп алынған екен.

OnePlus One смартфоны туралы Фейсбуктегі бір досымның постынан оқып едім. Кейін видеошолулар арқылы толық білгеннен кейін кәдімгідей қызығып кеттім. Әйеліме дұрыс телефон керек болып жүр еді, туған күніне сыйлық жасайын деп шештім.

Телефонның сипаттамасы:
Фотокамера — 13 мп
Алдыңғы камера — 5 мп
Видео кеңейтілімі — 3840x2160
Процессор — Qualcomm Snapdragon 801, 2500 МГц
Процессор ядросы — 4
Ішкі жады — 64 Гб
Жедел жады — 3 Гб
Батарея сыйымдылығы — 3100 мАч

Бұл кереметтердің барлығы $349 долларға (шамамен 64 мың теңге)! Жазда жүргізілген тестілеу кезінде, смартфондардың өнімділігін тексеретін AnTuTu бағдарламасы OnePlus One-ға бірінші орын беріпті. Бұдан бөлек, телефонның 16 Гб-тық түрі бар, ол 299 доллар.

OnePlus One брендінің лозунгы: «Смартфондарды өлтіруші». Интернетте оқыған шолуларымның барлығы дерлік бұл лозунгтың растығын алға тартады. Бұндай артықшылықтар соңғы шыққан ірі брендтердің телефондарында да бола бермейді.

Бір ғана минусы бар: OnePlus One смартфоны еркін сатылымда жоқ. Ресми сайтына тіркелген қолданушылар инвайт арқылы сатып ала алады. Оның өзінде инвайтты қанша күтетінің белгісіз.

Инвайт алу жолдары
Неге тек қана инвайтпен сатады? Бұған жас компанияның өндірістік қуатының әлі дұрыс жолға қойылмауы себеп болып отыр. Бір жағынан олар жаппай сатылым өзін ақтамай қала ма деп қорқатын көрінеді. Сондықтан, тек шақырулар арқылы сатылып жатыр.

Бірақ жақында жақсы жаңалық естідім: Смартфон енді еркін сатылымға шыға бастамақ. Алғашқыда 20 қаңтарда деген, бірақ уақыт тағы кейінге шегерілген секілді.

Енді инвайтты қалай аламыз? Егер сайтына тіркелген болсаңыз, олар кейде сауалнама жүргізеді. Сервистерін жақсарту мақсатында. Сондай шараларына белсене қатыссаңыз — көп кешікпей сілтеме түрінде инвайт келеді. Сілтемеге өтіп, инвайтты іске қосасыз. Сосын сайттың бастапқы бетінен телефонға тапсырыс бересіз.

Екінші тәсілі — ресми сайттағы форумнан сұрау, соның ішінде Ресейге арналған форумынан. Біреулерге инвайт келіп тұрса және ол өзіне керек болмаса сол жерде бөліседі (біреулер тегін, біреулер ақысына). Мен осы тәсілмен алдым. Сұраншақтар сізсіз де ол жерде көп, сол себепті тегін алу үшін барынша аяушылық сезімдерін тудыратындай себептер келтіріп сұраңыз :)

Кейін өзіңізге инвайттар келіп тұрса, бөлісуден қашпаңыз. Онсыз да инвайт 24 сағатқа жарамды.

Ал үшінші тәсілді қолдануды ұсынбас едім: қазір eBay интернет-аукционында инвайт саудасы өршіп тұр. Алғашқыда осы жерден алмақ болып едім, аукционға қатысушылар бағаны өсіріп-өсіріп, бір инвайттың бағасы телефонның жарты құнына дейін жақындады. Оны тастап кеттім де, форумнан сұрастырып тегін алдым.

Қалай тапсырыс береміз
OnePlus One әкімшілігі тапсырысты тікелей Қазақстанға жеткізе алмайды. Сол себепті курьерлік қызметтер көрсететін фирмаларға жүгінеміз. Маған біреулер usa-kaz.com сайтын ұсынған еді. Соның мысалында көрсетейін.
Сайтқа тіркелеміз, тіркелгеннен кейін сізге Америкадағы мекен-жайларын береді:

Осы мекен-жайды OnePlus One сайтында смартфонға тапсырыс бергенде көрсетеміз. Телефон алдымен соларға жеткізіледі. Ал әлгі фирма тауарды қабылдағаннан кейін Қазақстанға жібереді. Қызмет құны — 1 кг үшін 20 доллар (шамамен 3600 теңге). 0,60 кг болатын смартфонды жеткізу құны маған 13 долларға шықты.

Қызметін қалай төлеймін
Usa-kaz.com сайтында «Мой баланс» бөлімінде жеке профиліңізге ақша енгізу тәсілдері көрсетілген. Мен жалақы картамды PayPal сервисіне жалғадым да, сол сервис арқылы өз профиліме аудардым. Ал профилдегі ақшаны төлем кезінде өздері шешіп алады.
«Мои посылки» бөліміне тапсырысты салғаннан кейін, оның жүру жолын, қай статуста екенін бақылап отырамыз:

Өздеріңіз көріп тұрғандай, посылканы 10.01.2015 ж. енгіздім, араға 12 күн салып 22-сі күні тауар Алматыға жеткізілді. Алматыдағы кеңсесіне хабарласып, 23-і күні смартфонды алып кеттім.

Жоғарыда айтқанымның бәрі OnePlus One смартфонының америкалық (немесе халықаралық) нұсқасына қатысты. Егер бұл процедураларды ұзақ, қолайсыз деп шешсеңіз — Алматыдан қытайлық нұсқасын тауып қалуыңыз әбден мүмкін. Бірақ бағасы әжептәуір қымбат болады, кем дегенде 80-90 мың теңгеге шығады. Ал Америкадан тапсырыс берген телефоным — жеткізу құны, комиссия, қырт-сырттарымен қосып бәрін есептегенде 73 мың теңгеге шықты.

Сосын Қытайда өндірілген OnePlus One-да «глюктер» бар деп жатыр. Әсіресе, аудармасы ақсап жатса керек, жүйенің кейбір жерлерінен иероглифтер көріп қалуыңыз әбден мүмкін.

Алданып қалмаңыз
Егер Қазақстаннан алуға шешім қабылдасаңыз, сізге телефонның Америкадан әкелінгенін айтып, сатушы құлақтан тебуі мүмкін. Ондайда Қытай мен Америкада өндірілген смартфондардың арасында бір сыртқы айырмашылықты естен шығармау керек:
Халықаралық нұсқада корпустың артқы жағында Cyanogen деген белгі болады, ал қытайлықта — жоқ.

Қысқаша осы, қосымша сұрақтар болса білгенімше жауап беруге әзірмін :)

P.S. Әйелімді танитындар, оған айтпай тұра тұрыңдар. Туған күні ақпанда :)

Қандай дәрі-дәрмек болуы керек?
2015 жылғы 11 қаңтардан бастап елімізде автомобильдегі алғашқы медициналық көмек қобдишасы жаңадан жасақталуы тиіс. Бір жақсысы, «зеленка», «йод», «кеторолак» секілді алғашқы көмекке еш қатысы жоқ препараттар алынып тасталды. Енді жаңа тізім бойынша мына дәрілік заттар болуы керек:

• сутегі тотығының 3% ерітіндісі (1 флакон),
• зарарсыздандырылған дәке бинті 5м *10 см (1 дана),
• зарарсыздандырылмаған дәке бинті 5м *10 см (1 дана),
• зарарсыздандырылмаған дәке бинті 7м *14 см (1 дана),
• зарарсыздандырылған медициналық дәке салфеткалар (1 дана),
• зарарсыздандырылған таңу пакеті (1 дана),
• зарарсыздандырылған медициналық гигроскопиялық мақта 50 г. (1 дана),
• қан тоқтатқыш жгут (1 дана),
• бактерицидті лейкопластырь (5 дана),
• медициналық лейкопластырь (1 дана),
• эластикалық түтікшелі бинт № 1, 3, 6 (бір бірден),
• зарарсыздандырылмаған медициналық қолғаптар (1 жұп),
• доғал ұшты қайшылар (1 дана).

(Тізім Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің сайтынан алынды)

Қобдишаға шығындалма
Бұған дейін менде аптечка болып көрмеген еді. Жаңа бұйрық шыққаннан кейін, жасақтап алайын деп шештім. Қобдишаға шығындалмадым, үйде Жаңа жылда біреулер сыйлаған, ішіне тәттілер салынған фанера қорап бар еді. Ішіндегілерді жеп тауысқан соң, соны медициналық қобдишаға бейімдеп алдым:

Қобдишаға қатысты нақты талап жоқ. Бастысы дәрі-дәрмектерді сыртқы факторлардан қорғайтындай болса жеткілікті.

Міндетті дәрі-дәрмектерді іздеу
Ең басты мәселе — қажетті дәрі-дәрмекті табу болды. Үйдің жанындағы шағын дәріханадан бәрін тауып аламын десеңіз — қатты қателесесіз. Өз басым талай дәріханаларды аралап, әрең жинақтағандай болдым. Дәлірек айтқанда — толық жинақтауға аз-ақ қалдым. №6 эластикалық түтікшелі бинтті 1 апта бойы іздеп әрең тапсам, ал зарарсыздандырылған таңу пакеті ешбір жерде жоқ болып шықты. Бір фармацевт қала бойынша ешбір жерден таба алмайсың деп қорқытып қойды. 1-2 аптадан кейін тағы сұрастырып көру керек, мүмкін жаңалары түсіп қалар.

Ал бұның бәрі аптечка туралы бұйрықтың шалалығынан ба деп ойлаймын. Олар осы препараттарды жарияламас бұрын нарықты зерттеп алуы керек еді: дәрі-дәрмек қажетті мөлшерде бар ма, жоқ болса дәріханаларға алдын-ала тапсырыс беріп қойыңдар деп ескертілсе — жаңағы мәселе туындамас еді. Таңу бинті деген негізі хирургтардың ғана арнайы тапсырысымен келетін нәрсе екен. Дәріханаларда бола бермейтіні де сондықтан, ол тек операция үшін бірден ауруханаға жеткізіледі. Сөйтіп, 13 міндетті заттың 12-сімен әзірге жүре тұрамыз. Айтпақшы, сатып алуға барғанда қажетті дәрілердің аты-жөндерін орысша апарып көрсетіңіз, бұл заттардың қазақ тіліндегі аттары барлық жерде бірдей емес және жалпы дәрілік атаулардың қазақшасы кең қолданыста емес екенін түсінетін шығарсыз.

Дайын аптечка бар емес пе?
Дайын аптечка туралы армандамай тұра тұрыңыз. Жаңа тізім бойынша жасақталған қобдишалар 2-3 айдан кейін ғана сатылымға шығады екен.

Аптечканы қайда қоямын?

Қобдишаның машина ішінде орналасуына қатысты да бекітілген талап жоқ. Ең бастысы күннің көзінен аулақ, қажет кезінде тез табылатын жерде болуы керек. Форумдарда автомобильдің білгірлері ең қолайлы жер — жүргізуші орындығының асты деп есептейді. Күн түспейді, ауа температурасы бір қалыпты, қол жететін жерде.

Барлығы (әрине таңу бинтін есептемегенде) 2100 теңгеге шықты. Негізі бұдан да арзанға шығуы керек деп есептеймін. Ажиотаж кезінде фармацевттер пайда көрудің амалымен бағаны сәл өсірген шығар деген күдіктемін. Ең қымбаты басы доғал қайшы болды — 1400 теңге.

Бұған дейін де жазып едім негізі: Менің өскен ауылым Қазақстан территориясында болғанымен, Ресейдің медиа-ықпалын көбірек көрді. Өйткені, бізге отандық телеарналар 2004 жылы ғана келді. Сондықтан да шығар, орыс арналарынан "Қазақстан", "қазақ" деген сөз естілсе, селк етіп құлағымызды түріп, кейін естімегендермен бөлісіп: «Телевизордан Қазақстан туралы айтты», — деп қуана айтып жүретінбіз.

Мектеп жасындағы Patick те "үлкен жерден" кеш жететін жаңалықтарға, өзгерістерге сусап жүретіндердің бірі еді. Осы орайда, бала кезімде есте қалған, біздің ауылдың тұрғындары үшін Қазақстан символы болған тұлғалар туралы айтсам деймін.

1. Василий Жиров.
«Мә, Жиров деген боксер шығыпты. Керек болса Тайсонмен де төбелесемін депті. Чемпион мира екен», — деген әңгімені түнгі балық аулауға шыққан жігіттер айтып отыратын.
Фотосурет: sports.ru




















Оны экраннан көретін күн де келді бір жылдары. Ресейдің Бірінші арнасы Василий Жировтың бір америкалықпен жекпе-жегін трансляциялады. Түн ортасында болғанына қарамастан, трансляцияны күтіп жаттық. Қателеспесем, Вася ұпай санымен жеңіліп қалды. Бірақ оның алып денесі, жолбарыс түстес формасы, комментатордың «Балхашский тигр» деп атағаны кәдімгідей үлкен әсер етті. Ол менің Қазақстанмен байланысы бар алғашқы қаһарманым еді. Іштей ол боксшылардың бәрін жеңіп, атағы жер жарса екен деп соның тілеуін тілеп жүретін едім.

2. Сергей Филимонов
2004 жылғы Олимпиада ойындарының трансляциясын көрдік. Әрине, ресейлік телеарналар өздерінің спортшылары қатысқан жарыстарды көрсетті. Жалғыз «алтын» алған Бақтияр Артаев екенін білемін, бірақ оның төбелесін көре алмадық. Георгий Цурцумианың күресін шет-жағалап көрсеткендей болды. Бірақ, маған рух берген — ауыр атлет Сергей Филимонов.
Фотосурет: vestnik-belovo.ru





















Әлі есімде — алшаң басып шыға келеді де, штанганы ешбір қиналыссыз көтеріп тастап, алшаңдаған күйі кетіп қалады. Өзі үнемі күлімдеп тұрады. Алған күмісі мен үшін алтын медальмен бірдей болды.
Орыс комментатор «Сергей Филимонов» деген есімді трансляция кезінде бәрінен де көп қайталағандай болды. Жүрек лүп-лүп етіп, таңертең бәріне айтып беруге асықтым сол түні.
Өкінішке орай, Сергей спортпен тез қош айтысты.

2000-шы жылдардың басында спортшыларымен ғана емес, өнерлі жастарымен де таныла бастады. Солардың бірі:
3. Дильназ Ахмадиева
Фотосурет: tengrinews.kz



















2002 жылы Дильназ «ОРТ» телеарнасынан жыл сайын көрсететін Юрмаладағы «Новая волна» сахнасына шыға келгенде, бөлмеде теледидар көріп отырған 10 адамның 9-ы ауыздарын ашып, не таңғаларын, не қуанарын білмей жеңіл-желпі шок алғаны есімде. Неге тоғызы? Өйткені біреуі үйдің қожайыны. Өзі өте қиқар адам еді. Көрші-көлем шағын ауылдағы теледидары бар жалғыз үйге жиналғанда, үйде кім қожайын екенін көрсеткісі келіп, жұрттың қалағанын емес, өзі көргісі келген арнаға ауыстырып жібереді. Отырасың сосын, "қызық болып жатқан каналға" ауыстыруын Құдайдан тілеп. Неге құдайдан? Өйткені әлгі қожайын өлсе де ауыстырмайды.
Сөйтіп, көршінің теледидарынан үзіп-жарып, концерттің шет-жағасын көргендей болдық. Мен үшін Қазақстанды эстрада саласынан алғаш танытқан Дильназ Ахмадиева. Кейін музыка дүкеніне, Интернетке қол жеткеннен кейін оның әндерін, әнші туралы мәліметтерді іздеп жүретін болдым.

4. Иван Бреусов

















Бұл бір енді үлкен дастанға татырлық әңгіме. Қазақстандық әнші Ресейдің «Фабрика звезд-4» реалити-шоуында пайда болысымен-ақ, бар шаруа кейінге қалды. Әр жұманың кешінде шоудың қатысушылары концерт береді, қорытындысында бір адам жарыстан шығарылады. Иван Бреусов «Фабрикада» 6 аптадай болды (егер қателеспесем). Шоудан шығып қалғандағы ауылдың күйзелісін көрсеңіз — мектепте сол күні сабақ өтпеді, мұғалімдер мен оқушылар сабақ үстінде Иванды талқылаумен болды.
Кейін «Фабрика звезд» қатысушылары айтқан әндердің жинақтары шықты. Иванның «Сердце скажи» әні хитқа айналды. Күнделік-дәптердің мұқабасында суреттері шығып, соны ұстау сән болды. Очм, ақпараттық изоляция кезіндегі осындай болмашы нәрселердің барлығы үшін біз үшін үлкен жаңалық, қуаныш еді.

Иван Бреусовтың жарыстан шығатын күнгі әні («Сердце скажи»):


P.S. Айтпақшы, Қазақстан арналарын көретін, үлкен ауылдарда тұратын ағайын «Тоғысқан тағдырлар» деген отандық сериал шықты, керемет деп мақтайтын. Ресейдің «Граница. Таежный роман», «Участок», «Улицы разбитых фонарей» секілді треш-сериалдарын көріп жүрген біз үшін әлгі қазақы сериал туралы есту таңсық та қызық еді. Кейін, оған да қол жетті. Бір сериясын көргеннен кейін ештеңедан құр қалмағанымды түсіндім, «Участогым» бәрібір артық екен.

Бұл пост өзім туралы материалдар сериясының соңғысы болсыншы :)


Тәуелсіздік алып, елге Ислам кеңінен тарай бастағанда бәрі бақсы-емшілерді жек көре бастапты, байқаймын. Ол, аздай бәрін топтастырып, бір категорияға енгізіп жіберіпті. Әйтеуір, шариғатқа сай келмейтіндердің барлығы кәпірлер, шайтандар, міскіндер, басқа да зұлымдар.

Менің түсінігімдегі халық емшілері мүлдем басқаша. Әрине алаяқтары да кездеседі, бірақ ол туралы кейінірек. Емшілер біздің өңірде (Атырау облысы) бірнеше санатқа бөлінеді: сынықшылар (адамның, малдың қираған сүйектерін жинайды), үшкірушілер (көз тиюден емдейді), тәуіптер (ғылымға белгілі сырқат түрлерін халық тәсілімен емдеу), т.б. осылай кете береді.

Ислам жолында жүргендерге бұл әңгіме ұнай қоймас, ал реалисттер тіпті күліп қарауы мүмкін. Бірақ бұндай нәрсе айтылуы тиіс және ғылыми болсын, басқа да болсын тараптардан өз бағасын алуы тиіс деп есептеймін.

Батыста «аруақ» деген ұғым бар. Ол Оңтүстіктегідей «елес», «жын» немесе ұран шақыруды білдірмейді. Ол қасиет деген мағына береді, сәйкесінше бойына ерекше қасиет дарыған адам — «аруақты» деп аталады. Менің өз жұртымда да, нағашы жұртымда да осындай адамдар болған, қазір де бар. Мен оларға сенбес те едім, егер менің өмірімде бұл жайт орын алмаса.

Нағашы атам — Займолла, Ұлы Отан соғысының ардагері, коммунизммен тәриеленген адам. Бірақ сынықшылықпен айналысуына бұл кедергі бола алмады. Бұл қасиет анасынан берілген. Ал оның анасы Атырау облысына белгілі Сәт бабаның ұрпағы екен. Батыста «Иә, Сәт!» деп сыйынып жатады, ежелде өмір сүрген осы адам туралы небір аңыздар өте көп.

Нағашы ата

Нағашы атам Кеңес кезінде де емдеген. Бұл қасиетті адам өзі қаламайды, түрлі аяндармен беріледі екен. Бірде тентек коммунистердің бірі менің нағашы атамның үстінен арыз түсіріпті, «кісі емдейді», "үйінде отырып алаяқтықпен пайда табады" дегендей мотивтері бар екен. Үйге милиция келгенде атамның айтқаны:
— Мен бойымдағы күшті ешкіммен бөліспесем ауырып қаламын, — деп жауап беріпті. Шындығында, нағашы атам ешқашан ақша алған емес.

Әкемнің әңгімесі
— 1980 жылдары мотоциклдің астында қалып, бір аяғым қирап қалды. Операция жасалып, бірнеше айдан кейін гипстелген аяқпен үйге шықтым. Кейін анықталғандай, сынған сүйектің екі бөлшегі орындарынан ығысып, бірінің үстіне бірі шығып кетіпті. Бір аяғым содан қысқа болып қалды. Сүйек сынықтары бекімей жатып, операцияны екінші рет жасаймыз деді. Бұған шыдай алмаған мен ауылға кетіп қалдым. Қайын атамның үйіне барып, сол кісіден ем алғым келді.
Ол мені төсекке жатқызып, аяқ жағымда отырды. Қолын да тигізген жоқ. Бірақ сирағымдағы қираған сүйек бөлшектерінің «кілт-кілт» етіп қозғалып жатқанын сезіп жаттым. Көзбен-ақ, жинап берді. Ауылға екі балдақпен барып, қалаға 21 күннен кейін таяққа сүйеніп қайттым.

Қазір әкем шауып жүр. Бұрын бір аяғы іске жарамай қалды дегенге сенбейсің. Есімде, бала болып өтірік айтсақ бәрін біліп отыратын. Ойнап жүріп, қолдың, тобықтың буынын ауыртып аламыз ғой. Сонда атам марқұмның алдына барамыз. Ол кісі осындай жағдайға қалай душар болғанымызды егжей-тегжейлі біліп отырады.

Жылан аруақ
Қасиеті Сәт бабадан тараған адамдардың бәрінде ортақ бір тіршілік иесі бар — жылан. Кейбір адамдар менің нағашымды «Жылан аруақ» деп те атайды. Бұл қалай көрініс табады?

Мысалы, қолыңызды оқыс сындырып алдыңыз делік. Аруаққа сенетін адам болсаңыз, қиналғанда «Сәт баба қолдай гөр», «Займолла атаның аруағы» деп жалбарына бастайтыныңыз анық. Сол түні міндетті түрде түсіңізге жылан енеді. Ол маңайызда жүруі мүмкін, немесе ауырған жеріңізде жатуы мүмкін. Бұл жақсылықтың белгісі.

Айтпақшы, жылан кейде маған да енеді кейде. Түсімде ешқашан шағып көрмепті, менің бойымда да қорқыныш болмайды, керісінше бір жақындықты, мейірімділікті сеземін.

Марқұм нағашы атам сұрайтын: «Жылан түсіңе енді ме?». Жауабы маңызды емес, өйткені енгенін ол біледі ғой, білген соң сұрап отыр.

Негізі аруақ нағашы атама анасынан мұра болып қалған. Одан бөлек екі бауырына да беріліпті. Бірақ мен білетін туыстардан нағашы атамның қасиеті ең мықтысы болыпты. Ол туралы анам былай дейді:

Анамның әңгімесі
— 1990 жылдары көк мұздақта тайып құлап, екі жамбасым шығып кетті. Төсек тартып жаттым, отыра да алмаймын, жүре де алмай қалдым. Бұл хабар ауылдағы әкеме де жетті. Телефонмен қажетті ем-домын айтып жіберіпті. Сол айтқан нәрселерін жасап 9 күн жаттым. Бірде көзім ілініп кетіпті. Бөлмеге ұзын жылан арқалаған үш қыз кіріп келе жатыр екен. Шошып ояндым. Бірнеше минуттан кейін тағы көзім ілініп барады, әлгі картина тағы қайталанды. Осы түстен кейін диванда екі қолыма сүйеніп отыр едім. Алдымен бірінші жамбасым, содан кейін екінші жамбасым «тырс» еткен дыбыс шығарды. Сөйтсем, белім өздігінен орнына түсіпті.
Аздап өзіме келген соң ауылға бардым. Әкем беліме қарап отырып, мырс етіп:
— Қап, бір жамбасың бәрібір түспей қалыпты, — деді бірдеңе біліп тұрғандай дауыспен. Менің ойымша, жылан ұстап келген қыздар әкемнен келген сигналдар болса керек. Сөйтіп, алыста отырып емдегені ғой.

Атам қайтыс болғанда өз қабілетін менің анама табыстапты. Бірақ, бұл энергия да әр адамға әр түрлі деңгейде беріледі ма деймін. Анамның өзі де айтады, қасиеттің көрініс табу деңгейі адамның ниетіне де, өзін күтіп ұстауына да байланысты деп. Анам күні-түні жұмыста, үйге шаршап жетеді. Сондықтан да шығар атам секілді ерекше сынықшы емес. Бірақ келген адамның бетін де ешқашан қайтарған емес. Біздің сенімде ем-дом үшін ақы алуға қатаң тыйым салынған. Ауырып келген адам нияз байлап, аздаған тиын-тебенін мұқтаж жандарға береді немесе "қолыңыз ауырмасын" деген ниетпен менің анама тастап кетеді. "Қанша беремін?" деп қалтасына қолын салып ыңғайланған адамның талай рет айқай естігенін талай көргенмін.

Алаяқтар
Оларды тану қиын емес, бұндай емшілер ел кезіп, өзін жарнамалайды. Жасаған еміне ақы алады. Сосын 100 пайыздық жақсы нәтижеге кепілдік береді, әрине ауызша. Нағашы атам соларды жек көрсе де, өзі соның құрбанына айналды. Ел кезіп, ақыға кісі емдеп жүрген бір жас жігітті үлкен ұлы алып келіп, төсекте жатқан атамды емдетпек болды. Ешбір нәтиже болмады. Көп кешікпей Атырау өңірінің бүкіл батыс бөлігіне ерекше қасиетімен атағы шыққан атам бұл өмірмен қоштасты. 2000 жылдардың басы болатын.

Енді бұны не деп атаймыз? Дін тұрғысынан бұл күнә, ал ғылымда, мен білсем, нақты түсіндірме жоқ. Әйтеуір бұл қасиеттің ерекше энергия екені белгілі. Қалай десек те, бұл біздің ұлттық культіміз, Исламға дейін де болған, Ислам келгенде онымен конфликтіге түспей қатар өмір сүріп келген. Менің ойымша, бұндай ерекшелік әрі қарай да өмір сүруге толық құқылы.

Бәрі Алланың әмірімен болады дейді ғой, мүмкін бұл да Құдайдың берген сыйы шығар. Жоғары айтылған әңгімеде аздап бұрмалау болуы әбден мүмкін, бірақ аталған қасиеттердің өтірік екеніне ешбір нұқсан келтіре алмайды. Бәрі шынымен, осы өмірде орын алған оқиғалар.

P.S. Жоғарыда Х-адамдар әлемі кейіпкерінің суреті иллюстрация ретінде бекер таңдалған жоқ. Менің ойымша, шын аруақты адамдар да Марвелдің мутанттары секілді ерекше жандар :)

Жас отбасылар үшін баспаналы болудың екі танымал жолы бар: жер алып, қала сыртынан өз күшіңмен үй салу немесе ипотекаға қала ішінен пәтер алу. Біз екіншісін таңдадық.

Дайын пәтерді ала салып, уақытында ипотекасын төлеп жайбарақат күн кешемін десеңіз — қателесесіз. Әлде бұл тек менің басымнан өткен жағдай ма? Сонымен, баспаналы болғанда атқарылған істер мен кеткен шығындардың есеп-қисабын бастан-аяқ баяндап бергім келіп отыр. Біреу-міреуге пайдасы тиіп қалар.

Пәтер іздеудің машақаты мен ойлағаннан көп болып шықты. Пәтер табылады, оның жарияланған құны бағалаушы компанияның ұсынған құнымен сәйкеспей қалуы мүмкін.

Мысалы, пәтер 50 мың АҚШ доллары тұрады делік. Сіз үйдің құжаттарының көшірмесін иесінен сұрап алып, банк ұсынған бағалаушы компанияға барасыз. Ол жерден бағалаушы маманды ілестіріп шығып, пәтерге алып барасыз. Ол пәтерді суретке түсіріп, құжаттарын алып, 1-2 күнде нақты бағасын қойып береді. Олардың өздерінің есептеу формуласы бар (үйдің орналасуы, үйдің сыртқы ахуалы, салынған жылы, пәтердің жалпы ауданы, т.б. критерийлер есепке алынады). Бағалаушы үйді жарияланған құнынан 2-3 мың долларға артық, не кем бағалауы мүмкін. Кем түссе — пәтердің иесі келіспейді, артық шықса — сіздің қалтаңызға үлкен салмақ.

Бұл жерде ескере кетерлік тағы бір нәрсе бар: бастапқы жарна. Банк сізге үйдің толық сомасын бермейді, 85-90 пайызын ғана төлей алады. Сондықтан сіздің қолыңызды үйдің жалпы бағасының 10-15 пайызын құрайтын сома болуы керек.

---

Есте болсын: Бағалаушы пәтердің интерьерлік жағдайын есепке алмайды. Сондықтан, еурожөндеуден өткен, студиясы бар, итальяндық қымбат бояу жағылған, жиһазы жалпы бағаның ішіне кіреді, терезесі суперпластик, шкафтың ішінде жер сілкінісінен қорғайтын бункері бар дегендей критерийлер назардан тыс қалады.

---

Пәтер сатылымға шыққан кездегі суреттер

Менің жағдайымда, 1 бөлмелі, жалпы ауданы 33 шаршы метрлік пәтер 62 мың долларға сатылды, бұл 2014 жылғы шілде кезіндегі бағаммен есептегенде 11 400 000 теңге шамасында еді. Бағалаушы жігітті пәтер көрсетуге алып бара жатып әңгімеге тартып, жағдайды түсіндіріп, қорытынды бағаны қожайын сұраған бағамен бірдей етуге келістірдім (солай да істеуге болады ). Кейін алғыс ретінде 1 қорап кәмпиті мен конъягын, немесе торт алып ұстатып жіберуге болады (шамамен 2 мың теңгеге шығындаласыз).


Қорытынды шыққаннан кейін, үйдің иесін шақырып, банктте келісімшарт жасастық: біз өзіміздегі алғашқы жарнаны ұстатамыз (1 миллион 140 мың теңге). Қалған 10 миллион 200 мың теңгеден астамын банк 1 апта ішінде аударады.

Сол банктың ішіндегі нотариуста сату-сатып алу келісімшарты, пәтерді банктің есебіне кепілге қою туралы келісімшарт жасалады. Жалпы осы заңгердің қызметтері 30-40 мың теңгеге шығады.

---

Есте болсын: Пәтерді өз атыңа аудару да машақатты тірлік. Мекемелерге жүгіруден ерінсеңіз, жұмыстан босау қиын болса, банктың нотариусымен қоштаспай тұрып, осы шаруаны шешіп беруін сұраңыз. Пәтерді атаққа қою, т.б. жеке шаруаларды банк нотариусы 4-5 мың теңге ақыға өзі істеп береді.

---

Міне, 1-2 апта ішінде көптен күткен пәтерді алдыңыз, құжаттарыңыз рәсімделген. Енді баспанаңыздың ішкі жай-күйін реттеу күтіп тұрады. Үйді құрылысы жаңа аяқталған кешеннен алсаңыз — онда бұл мәселе сізді айналып өтуі мүмкін. Бірақ бұрын пайдаланылған пәтерге ие болсаңыз бәрібір бір нәрсесіне өзгерту енгізу қажет болады.

Алдымен көнере бастаған унитаз бен ваннаны жаңалау қажет деп шештік. Түбі ауыстыру қажет болады, әзірге құлшыныс барда істеп алуды жөн санадық.

Жаңа унитазға 25 мың теңге шамасында, душ кабинасына 100 мың теңге шамасында (орнатуымен қоса алғанда) қаржы жұмсалды.Бұл жерде ваннаның босаған орнына кафель төсеу, қысқа құбырды ұзарту, унитаздың жалғанған жерлерін бітеу үшін кеткен бірнеше килограмм силиконды есепке қосқан жоқпын.

---

Есте болсын: Егер сіз жас отбасы болсаңыз, бұл сіздің алғашқы пәтеріңіз болса — жөндеуді қажет ететін жерлерін бірден жасап алған дұрыс. Кейін әбден орнығып алғаннан соң көзіңіз үйреніп, әне-міне деп жүріп ұмыт болуы мүмкін.

---

Сыртқы есіктің қасында қабырға-шкаф бар екен. Есіктері Кеңестік дәуірден бері ауыстырылмаған, тозығы жете бастапты. Заманауи бірдеңемен ауыстыру керек болды. Ең дұрысы — ысырмалы айна деп шештік. Қажетті материалға, жұмысымен қоса есептегенде 45 мың теңге көлемінде жұмсалды.

Жаңа пәтерге көшкенге дейін бізде жиһаз да, тұрмыстық техника да болмапты. Қоныстанғаннан кейін осылардың бәріне қажеттілік туындады.
Диван-тахта 66 мыңға, шкаф 40 мыңға шықты.

Әйелімнің арманы — сұр түсті кір жуғыш машина еді, оны да дер кезінде алып қалуды жөн санадық. Шаңсорғышсыз да өмір қиын екен.

Кір жуғыш машина 85 мың, ал шаңсорғыш 19 мың теңге шамасында болды.

Сізден бұрын, есебін көріп өзім шошып кеттім. Анамша айтсам, бастапқы жарнасымен қоса есептегенде 1 айдың ішінде 1 миллион жарымның «артына су құйыппыз». Осы материал арқылы айтқым келгені: ипотека алуға бекінсеңіз, басқапқы жарнадан бөлек қосымша қорыңыз тағы болсын. Бұл математика тақырыбына қаншалықты жақын екенін білмедім, «Блогиада» дәуіріндегі соңғы жазбамның жоғары баға үшін емес, оқырманға көбірек пайдасы болғанын қаладым.

Толықтыру:Төменде ай сайынғы төлеміне, қай банктан алғаныма қызығып жатқандар бар екен: Ай сайын 137 мың төлеймін, 15 жылға, Сбербанктың «Молодая семья» бағдарламасы.