Бұл әңгімені мен «Алтын көпір» байқауына арнап аударған едім. Бірақ материалымды қабылдамады, көлемі кішкентай екен. Құр жатқанша, оқи отырыңыздар. Сөге жамандамаңыздар.
Күздің қоңыр салқын күндері болатын. Таң азаннан басталған тұман сейіле қоймады. Кешкісін қорадағы екі сиырдың біреуінің келмегенін көрген Мырзагүл киініп алып өзі іздеуге шығады себебі ата – анасы жол жүріп кеткен болатын, үйде өзі жалғыз қалған. Бір үйдің кенжесі ерке – шолжаңдау болғанымен оқуына зерек, үй шаруасына пысық еді өйткені үйдің үлкендері баяғыда – ақ ержетіп, бойжетіп өз жөндерімен кетіп құтты орындарына қонып қала – далада бір – бір үйдің түтінін түтетіп отырғанды. Ал бұл қыз анасының 45,әкесінің 51 жасында көзкөрген қуанышы еді. Сол бір күз Мырзагүлдің 16 ға толған жаңа ашылған қызғалдақтай құлпырып келе жатқан кезі еді ауылдағы қыздардың ішіндегі сұлуы да сол болатын. Мектептен қайтарда сөмкесінен ыстық сезімге толы хаттар да тауып алып тұратын. Бірақ оның еш біріне көңіл бөлмеді сабағын оқиды, үйінде қарт әке – шешеге шаруаға көмектеседі. Сонымен не керек кешқұрым мал іздеп ауылдан ұзап кеткенін өзіде байқамай қалады. Оның үстіне тұманда қоюланып, қас қарайып кеткен уақыт. Айдалада тірі жан, тісті бақа көрінбейді тыныштық. Қыз байғұс бағытынан адасып қайда барарын білмей аңырап келе жатқанда көз ұшынан бірдеңе қараяды. Дереу сол қарайған жаққа жүгіреді. Барса ескі мола екен. Ауыл маңына бағыт жасайын десе бұл ескі моланы ол ешқашан көрмеген. Бұл уақытта айнала мүлде қараңғы, түн бола бастаған. Көп ойланбастан сол молаға түнеуге шешім қабылдайды. Түннің бір уақытына дейін ұйықтай алмаған қыз таңға жуық көзі ілініп кеткенін өзі де байқамай қалады. Әлденеден селт етіп оянса таң қылаң беріп күн шыға бастапты. Дереу орнынан тұрып далаға шығып маңайын бағдарлай бастайды. Ауылдан 4-5 шақырым жердегі астыртта тұрғанын біледі. Түндегі ауылдың жарығы көрінбей бағдарын жоғалтып алғаны осы екен. Ақырындап аяңдап ауылға беттейді. Ауылға таяай бергенде оның алдынан іздеушілерде шығады. Түн ортасында келген әке – шеше қызының үйде болмағанын көріп, ауыл адамдары бар, ауылдың жалғыз инспекторы бар бәрі шарқ ұрып әлі таппай жүр екен. Сонымен қызын аман есен көрген әке – шешесі сол күні құдайы тамақ беріп, жеті нан таратып кешті батырады. Ертеңіне сабақтан келген Мырзагүлдің түс ауа іш жағы бүріп ауыра бастайды. Анасы ауруды басатын дәрі береді, әйтеу өзінше ем дом жасаған болады осылайша ол үйінде екі-үш күн жатып қалады. Қызының беті бері қарамағанынан қорқа бастаған анасы көрші кемпірге барып мән – жайды айтады. Ол кемпір үйге келіп қызды көріп ұшықтап әйтіп – бүйтіп қайткенмен молаға түнедіғой деп көрші ауылдағы тәуіпке апаруға кеңес береді. Ертеңіне көрші кемпірдің шалының жигулиімен көрші ауылдағы тәуіпке жол тартады. Тәуіп қыздың тамырын басып бұл қыз түнеген мола әруақты адамның моласы. Ол жерді аяғымен басқаны үшін оған әруақ ренжіген деп үшкіріп өзінің ем домын жазып береді де, бір аптадан соң қызың құлан таза айығады деп шығарып салады. Бірақ бір аптаға жетпей жағдайы мүлде нашарлаған қыз аудандық аурухананың реанимация бөлімінен бір – ақ шығып сол түні тіл тартпастан жалған дүниемен қоштасады. Мәйітханада жасалған экспертизаның нәтижесі оның (молада түнеген күні) ұятты жерінен тарақан кіріп ішкі ағзаларын зақымдағаннан пайда болған ірің қанға араласып уақытылы медициналық көмек көрсетілмегендіктен ажал құшты деген қорытынды шығарды…
(Ноам Хомский – америкалық лингвист, пәлсапашы, қоғам қайраткері, көптеген кітаптар авторы және саяси сарапшы. Массачусет технологиялық институтында тіл білімі профессоры және ХХ ғасырдағы танымал ғылым қайраткерлерінің бірі)
1. Халық назарын аудару
Ақпарат кеңістігін маңызы аз, тіпті қажетсіз хабарламалармен толтыру арқылы саясат және экономика тізгініндегілер түйінін шешіп жатқан аса күрделі мәселелерден халықтың назарын аудару – қоғамды басқарудың негізгі элементі. Назар аудару әдісі азаматтарға ғылым, экономика, психология, нейробиология және кибернетика сияқты салалардан білім алуға мүмкіндік бермеу мақсатында жұмыс істейді. «Азаматтардың көңілін түкке тұрмайтын ұсақ-түйек тақырыптарға бөліп, шынайы әлеуметтік мәселелерден назарын аударып отыру; Азаматтарға ойлануға мұрша бермей, ылғи да бірдеңеге алаңдатып қою; басқа жануарлар сияқты жайылымнан — қораға» («Тихое оружие для спокойных войн» кітабынан келтірілген цитата)
2000 шақырым жүргеннен кейін автосервиске барып техникалық күтім (әрі қарай — ТК) жасату керек. Оған май ауыстыру, ремендерін тарту, диагностика секілді ұсақ-түйек қызметтер кешені кіреді. Құны 8 мың шамасында. Бармауыңа да болады. Бірақ мен бір көрсетіп алуды шештім.
Жалпы 2000 шақырымды 3 ай жүріппін. Осыған дейін анықталған ақауларына тоқталғым келеді.
Керекинфода «махаббат апталығы» дегенді оқып елең ете қалдым. Сірә, көптен бері ұмытқан махаббатым есіме түскен болуы керек. Содан пост жазуға бекінген бетімнің сиқы осы
Әкемнің бала кездегі махаббатының есімі Ардагүл деген. Қазір әр қайсысының өз отбасы, ошақ қасы бар. Ара-тұра телефонмен сөйлесіп, қал-жағдайларын білісіп тұрады. Ондай кезде шешем жақтырмай, қызғанып жүретіні бар Әрине, негізгі айтайын дегенім бұл емес, осыған ұқсас өзімнің бала шақтағы махаббатым туралы. Біреулерге қызық болар, болмас, бірақ сөге көрмеңіздер. Бұл бала махаббатыма, сезіміме деген кішкентай құрметім. Айта отырайын, ендеше…
***
3 сынып. Түстен кейінгі ауысымда оқимын. Қыс болғандықтан соңғы бесінші сабақтарда кеш қарайып кетеді. Соңғы сабақ Жансая мұғалім беретін дүниетану сабағы. Бақылау сабағы. Кім дұрыс жазып бітсе, сол ерте қайтады. Әйтеуір бұрқыратып берілген сұрақтарға жауап жазып жатырмын. Арман түртеді, «көшіруге бере тұршы» деп. Бермедім. Ол математиканы жақсы оқитын. Мұғалім «жазуы әдемі» деп мақтайтын.
Діннен алыстау адаммын. Арақашықтығымызды шартты түрде, осы күні стандарт боп кеткен жиырмасантиметрлік қытайы сызғыштың шкаласына орналастырсам, дін – нөлге, мен шамамен 13-14 сантиметрге жайғасар едім. Неліктен сызғыштың ең соңғы межесіндемін деп айта алмаймын? Себебі, атын қоймаған, бірақ сенетін құдайым бар, айталық – Әділет. Батаға бет сипайтынымды, Құрбан айтпен құттықтайтынымды һәм сүндеттелгенімді басшылыққа алсам – өзімді ислам үшін, ислам мен үшін жоғалған деп есептемеймін.
Енді осы пақырыңыз әнеугүні барып «Шал» фильмін көреді ғой.
Дүйсенбі, яғни тамыз айының 8-інші жұлдызынан бастап менде кезекті еңбек демалысы. Сіздер "Әбіләкім кетіп барады" деп қатты қуанбай-ақ қойыңыздар, себебі мен қатты қайғырып отырғаным жоқ. "Қалайша, біздің сектадан қайғырмай кету мүмкін бе?«деп ойлауларыңыз мүмкін. Әрине,»Керекинфоны" уақытша болса да тастап кету оңай емес.