Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасының Кітапханасы мен Қоры баспа, электрондық және аудиовизуалдық бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің арасында белгіленген тақырыпқа арналған үздік материалға ашық шығармашылық конкурс жариялайды.

Конкурстың мақсаты – елдің тәуелсіздік жылдарындағы жетістіктерін көрсету, Қазақстан мемлекеттілігінің негізі ретінде «Назарбаев моделін», Елбасының идеялары мен бастамаларын танымал ету, деп хабарлайды Астана әкімдігінің ресми сайты.

Конкурс төрт номинация бойынша өткізіледі:

1) «Үздік теледидар материалы»;

2) «Үздік радиоматериал»;

3) «Газеттер мен журналдардағы үздік мақала»;

4) «Ғаламтор-БАҚ-тағы үздік жарияланым»;

5) «Ел жүрегі – Астана».

Номинациялардың әрқайсысы бойынша жеңімпаздарға 1 миллион теңге мөлшерінде ақшалай жүлде беріледі, ал екінші және үшінші орындар үшін тиісінше – 500 мың және 200 мың теңге табысталады. Барлық жүлдегерлер дипломдармен, төсбелгілермен марапатталады.

Конкурсқа 50 жасқа дейінгі жеке және ұжымдық авторлар қатыса алады. Жеке немесе ұжымдық автор тек бір номинация бойынша қатысуға құқылы. Сондай-ақ, бір тақырыппен біріктірілген материалдар циклын ұсынуға болады.

Конкурсқа 2018 жылғы 1 маусым мен 10 қазан аралығында ресми түрде жарияланған (алғаш жарияланған, эфирге шығарылған, ғаламторда орналастырылған) бірегей материалдар қабылданады.

Конкурстың қорытындысын құрамына белгілі журналистер, Қазақстанның көрнекті мемлекет және қоғам қайраткерлері енген комиссиясы шығарады.

Жеңімпаздарды марапаттау салтанаты Тәуелсіздік күні қарсаңында өткізіледі.

Конкурсқа қатысуға өтінімдер 2018 жылғы 1 маусым мен 10 қазан (қоса алғанда) аралығында келу тәртібімен немесе пошта арқылы Z05S5X1, Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Ә. Бөкейхан көшесі, 1, 213 каб., мекен-жайы бойынша «Қазақстан Тәуелсіздігі және Елбасы» конкурсына» деген белгімен қабылданады. Байланыс тел.: (7172) 69-30-54, 69-30-56, 69-30-57, 75-12-15).

Конкурсты өткізудің шарттары мен уақыты туралы барлық ақпаратпен www.presidentlibrary.kz,www.fpp.kz сайттары арқылы танысуға болады.

Блокчейн деген кезде адамның ойына ең алдымен криптовалюталар және солармен жасалатын транзакциялар келеді. Негізінде блокчейн тек криптовалюта үшін ғана емес, түрлі функцияларға ие жүйе.

Блокчейн — мәліметтерді, деректерді, жазбаларды тізбектеп сақтау технологиясы. Ада өміріне қатысты барлық құжаттамалы деректер блоктарда тізбектеліп сақталады. Яғни, қағазға жазылатын деректердің бәрін blockchain-ге де тіркеуге болады. Бірақ бұл деректерді өзгертуге, жоюға, қолдан жасауға болмайды. Өткен күнмен жазба жасай салатын нотариустар, айыппұлыңызды базадан өшіретіндер, несие тарихын жаңартатындар дәурені өтеді. Blockchain деректерін яғни блоктарды және олардың мазмұнын иесі рұқсат етсе кез-келген адам көре алады. Демек blockchain желісінің пайдаланушысына оның деректерін растайтын нотариус, тіркеуші, аудитор, сақтандыру агенті, бақылаушылар сияқты делдалдар қажет болмайды.

Мемлекеттік басқару және атқару саласы бойынша қарайтын болсақ, Астанада блокчейн қаржы, денсаулық сақтау және медицина, логистика, жер кадастры, мемлекеттік және корпоративтік құжатайналым бойынша пайдаланылатын болады.

Қазірдің өзінде бірнеше сала бойынша блокчейн платформасы қолданылуда:

— Давоста өткен Дүниежүзілік экономикалық форум аясында «Астана» халықаралық қаржы орталығы мен Waves блокчейн-платформасы ынтымақтастық және стратегиялық серіктестік туралы меморандумға қол қойды. Серіктестік мақсаты – жаңа блокчейн-платформаны қолдана отырып, қаржылық технологияларға арналған озық экожүйені қалыптастыру.

— Осы жылдың тамыз айында блокчейн технологиясын қолдана отырып, салықтың орындалуының айқындығын қамтамасыз ететін жобаның тұсаукесерін өтеді. Жобаның мәні — салық төлеушілердің қаржылық-транзакцияларын онлайн түрде қадағалап, оларға салықты уақытында қайтару.

— Жер қатынастары саласында онлайн аукциондар өткізілуде. Аукционға қатысатындар өз үйлерінде, я болмаса кеңселерінде отырып, онлайн режимде аукционға қатыса береді.

— Биылғы «StartUp Weekend» денсаулық сақтау мен білім салаларындағы блокчейн және смарт-келісімшарттарға арналды. Қатысушылар командалар осы технологиялар негізінде мекемелердің тапсырыстарын орындауға тырысты.

— «1000 орын – көше саудасы» бағдарламасын жүзеге асыру блокчейн жүйесі бойынша мамыр айында өтті. Бұл өз кезегінде адами факторды барынша қысқартып, орындарды ашық түрде бөлуге септігін тигізеді.

Болашақта Астанада блокчейн арқылы жасалатын нәрселердің мысалы:

Авторлық құқық тіркеу. Ascribe платформасы қазірдің өзінде суретшілер, өнер және шығармашылық адамдарының туындыларының авторлық құқықтарын тіркеуде.

Жеке бас қауіпсіздігі. BAASIS ID және Civic  платформалары тұлғалардың жеке мәліметтерін сақтайды. Несие және басқа операциялар бойынша алаяқтардан қорғайды.

Сайлау немесе дауыс беру. Follow My Vote арқылы болашақта тұрғындар сайлау учаскесіне бармай-ақ үйлерінде отырып-ақ дауыс бере алады.

Билікпен қатынас. Жергілікті атқарушы органдармен түрлі азаматтық, тұрмыстық, құқықтық мәселелер блокчейн платформалары арқылы шешіледі. Құжат рәсімдеу, тіркеу, қол қою операциялары.

Құжатайналымы. мемлекеттік және кәсіпкерлік құжатайналымы толықтай блокчейн платформасына өтетін болады.

Мемлекеттік сатып алу және аукциондар. Қазірдің өзінде кей аукциондар блокчейн жүйесінде өтіп жатыр. Ал мемлекеттік сатып алу олығымен осы жүйеге өтеді.

Білім жүйесі. Балабақша, мектепке тіркеу, оқушы үлгерімін бақылау түбегейлі блокчейн жүйесіне өтеді. Оның алғышарттары жасалуда.

Денсаулық сақтау. Емханаларға кезек, медициналық карталар, тіркелулер, ауруды алдын ала анықтау сияқты процедуралар толықтай блокчейн жүйесіне көшеді.

Бұның барлығы Астанада қалай орындалады?

Астана Innovations жанынан құрылған Смарт технологиялар бойынша құзірет орталығы блокчейн технологияның қандай салалар және қандай қалалық түйткілдерді шешу үшін қолданылатынын зерттеді. Мемлекеттік сектордағы технологияларды пайдаланудың көптеген нұсқалары қарастырылды. Олар – дипломдар мен аттестаттар беру, балаларды балабақшаға кезекке қою, еңбекке жарамсыздық парақтары мен рецептілерді рәсімдеу, дауыс беру мен әлеуметтік сауалнамалар жүргізу. Барлық әлеуетті сценарийлер (юс-кейстер) STREET (scope, track, rank, evaluate, evangelize, transfer) әдіснамасы аясында инстинкттер мен басқа елдер тәжірибесіне негізделген шешімдерді қабылдауға жол бермеу мақсатында блокчейн-бастамаларды бағалау және оларды басқаруды сәйкестендіру үшін бағаланды. Смарт технологиялар бойынша құзірет орталығының бірнеше апталық жұмысының нәтижесі – жылжымайтын мүлік нарығын блокчейн технологияға өткізудің ұзақмерзімдіқ стратегиясы болды.

Бірінші кезеңдерде пилоттық жоба ретінде құзірет орталығы «Bitfury» компаниясымен арада жасалған әріптестік туралы меморандум аясында «Bitfury» компаниясымен, «Астана қаласының инвестициялар және даму басқармасы» ММ және «Астана қаласының Жер қатынастары және жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасы» ММ-мен Астана қаласындағы жер пайдалану құқықтарын сату бойынша аукциондар өткізуге арналған технологияны сынап-көруді жоспарлап отыр. Екінші кезеңде, команда смарт-келісімшарттарды пайдалана отырып, мемлекеттік жер кадастры мен жылжымайтын мүлік регистрінің қолданыстағы жүйелері негізінде жер телімдері мен басқа да жылжымайтын мүлік түрлеріне меншік құқықтарын рәсімдеу үшін технологияны тарататын болады. Үшінші кезеңде команда үлескерлік қатысу шарттарын тіркеу және құрылыс кезеңіндегі нысандарды есепке алу үдерістерін «блокчейндейтін» болады.

Астанаға шетелден туристер, түрлі конференция-форум немесе жұмыс бабымен келетін шетелдіктер көп. Оларға Елодамыздың қай жерлері көбірек ұнағанын қарап көрейік.

Бұл үшін алдымен Tripadvisor сайтына кіреміз. Tripadvisor — 2000 жылы құрылған, әлемнің түрлі нүктелері туралы саяхатшылардың жазған пікірлері, суреттері, бағалары жинақталған, дерек қоры өте үлкен сайт. Әлемнің 45 елінде 25 тілде қызмет етеді. Айына бұл сайтты 315 млн қолданушы пайдаланады. Тіркелген қолданушы саны — 70 млн. Яғни, қолданушылар осы беделді сайттың туристік мекен, қалалар, елдер бойынша рейтингтік бағасына сеніммен қарайды.

Tripadvisor қолданушылары Астанаға қатысты 16 мың пікір жазған екен. Сол пікір және бағалары бойынша Астана парақшасында міндетті түрде барылуы тиіс жерлердің тізімі жасақталған.

1. «Астана Опера» мемлекеттік опера және балет театры


«Астана Опера» Мемлекеттік опера және балет театры 2013 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен дүниеге келді. Астананың сол жақ жағалауында орналасқан «Астана Опера» асқан сән-салтанатымен көз тартады. Ол бұл тұрғыда Миландағы «Ла Скала», Мадридтағы Корольдік опера, Мәскеудегі Үлкен театр, Нью-Йорктегі Метрополитен-опера сынды атақты театрлар қатарынан орын алды.

2. «Хазірет сұлтан» мешіті

«Хазірет сұлтан» мешіті Астанадағы ең әдемі сәулет нысандарының бірі және Қазақстан халқының рухани байлығының көрінісі іспеттес.мешіт құрылысы 2009 жылы шілдеде басталды.

3. Астаналық саябақ

Астана аумағындағы көне саябақтың бірі көпес В.Кубриннің бастамасымен ХІХ ғасырдың соңында қолға алынған «Орталық» қазіргі – «Астаналық» саябағы

4. «Астана-Бәйтерек» монументі

Астанада Қазақстанның көне дәстүрден тамырланатын нышанын тұрғызу жөніндегі идеяны Республика Президенті 1999 жылы көтерген еді. Елбасы оның қандай болуы керек екенін де эскиз түрінде көрсетіп берді. Алыс-жақын елдер сәулетшілерінің көп жобасының ішінен нақ осы нұсқа – «Бәйтерек» идеясы таңдалып алынды. 2002 жылы Еуразияның кіндігі – Астананың төрінде «Астана-Бәйтерек» монументі салынды.

5. Бейбітшілік және келісім сарайы

2003 жылы Елбасы Астана қаласында Әлемдік және дәстүр­лі діндер көшбасшыларының Бірінші съезінде көтерген баста­масының жарқын көрінісі ретінде Бейбітшілік және келісім сарайы салынды. Сыртқы пішініне қарап жергілікті халық «Пирамида» деп атап кеткен Бейбітшілік және келісім сарайы — ұлтаралық және конфессияаралық тұрақтылықтың, халықтар достығының өзіндік нышаны тәрізді. 2006 жылы қыркүйек айында шаңырақ көтерген бұл сарай шындығында да Египеттің даңқты пирамидаларына ұқсайды.

6. Ұлттық музей

Еліміздің Ұлттық музейі Мемлекет басшысы Нұр­сұлтан Назарбаевтың бастамасымен және тікелей тапсырмасымен 2014 жылы ашылды. Қазірдің өзінде қорда 175 мыңнан астам экспонат бар.

7. «Нұр-Астана» мешіті

«Нұр-Астана» мешітіне мұсылмандармен қатар, Қазақстандағы ислам мәдениетімен жақынырақ танысып, оның рухани атмосферасын сезінгісі келгендердің де баруына болады. «Нұр-Астана» — Қазақстан мұсылмандарының заманауи мәдени-діни символы және еліміздегі «Хазірет сұлтаннан» кейінгі үлкен мешіт.Сәулеттік жобасын ливан сәулетшісі Чарльз Хафиз жасады. Құрылыс 2002 – 2005 жылдары Катар мемлекетінің қаржылық қолдауымен жүргізілді.

8. «Хан – Шатыр»

Атақты британ сәулетшісі Норман Фостер жобалаған «Хан – Шатыр» әлемдегі шатыр түріндегі ең ірі ғимарат, әрі Қазақстандағы ең үлкен сауда орталығы. Сауда, ойын-сауық орталығы 2010 жылы астана күнінде ашылды.

9. Есіл өзені жағалауы

Есіл өзенінің жағалауы. Елорданың ескі бөлігі мен жаңа ауданын жалғап жатқан Есіл өзенінің жағалауы қала тұрғындары мен қонақтарының сүйікті демалыс орнына айналған. Жаяу серуендеуге ыңғайлы. Өзеннің баяу ағысы, тамаша қала көрінісі тынығуға барлық жағдайды жасайды. Жағалауда музыканттар мен суретшілер өнерлерін көрсетіп, балаларға арналған атракциондар жұмыс істейді.

10. «Астана-Арена» стадионы

Стадион ресми түрде 2009 жылы ашылды. «Астана-Арена» — әлемдегі 10 000 шаршы метр жылжымалы төбесі бар алты футбол стадионының бірі. Стадионға 33 000 адам сыяды.

11. Свято-Успенский кафедралық соборы

Свято-Успенский кафедралық соборы қазақстандық православтар қауымының орталығы іспеттес. Еліміздегі ең ірі православтық кешен 2009 жылы салынды. Собор базасында Қазақстан Православ шіркеуінің синоды және Кирилл мен Мефодий атындағы рухани-мәдени орталық орналасқан.

12. «Қазақ елі» монументі

Жалпы аумағы 5,2 гектар жерді алып жатқан бұл ескерткіштің ел тарихынан алар орны ерекше. «Қазақ елі» -халқымыздың көне тарихын, мәдениеті мен жетістіктерін әспеттейтін ауқымды кешен. Монументтің ұзындығы 91 метр. Бұл еліміздің тәуелсіздік алған жылын білдіреді.

13. Тәуелсіздік сарайы

Мемлекеттік ресми іс-шараларды, форумдарды, мәжілістерді, кездесулерді, съездерді өткізу орны болып табылады. Ғимараттың сыйымдылығы, техникалық жабдықталуы, жайлылығы іс-шараларды жоғары халықаралық деңгейде өткізуге және көрсетуге мүмкіндік береді. Ресми іс-шаралармен қатар концерттерді, көрмелерді, мерекелік жиындарды өткізуге барлық мүмкіндік бар.

14. Цирк фонтаны

Tripadvisor қолданушылары Астан циркін емес, цирк алдындағы фонтанды ерекше атап өтіпті.

15. ҚР Тұңғыш Президентінің Музейі

Астана қаласының аса көрікті ғимараттарының бірі болып санала­тын Елбасының бұрынғы резиденциясында 2005 жылы 4 шілде күні ҚР Тұңғыш Президентінің Музейі өз жұмысын бастады. Музейдің ғылыми-аныктамалық, есептік жүйелеу және сақталу жүйесі әлемнің алдыңғы қатарлы үлкен музейлерімен парапар. Бүгін­де музей коллекциясы 62 мың бірлікті құрайды.

16. Mega Silkway

Mega Silk Way сауда ойын-сауық орталығының арқасында елорда тұрғындары шопинг пен уақытты тиімді өткізудің жаңа мүмкіндіктеріне қол жеткізіп отыр. -Сауда орталығының бір ерекшелігі, көлемі – 140 мың шаршы метр, ені – 160 метр.

17. Атамекен – «Қазақстан картасы» этномемориалдық кешені

Атамекен – «Қазақстан картасы» этномемориалдық кешені 2001 жылдың 8 қыркүйегінде Астана қаласында Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың бастамасымен ашылды. Мұндай тарихты танытудың үлгілері қазір әлемнің көп елдеріне танымал.

18. С. Сейфуллин атындағы ұлттық мұражай

1988 жылдан бері бұл музей — қазақ халқының мәдениет және мемлекет қайраткерлерінің бірі Сәкен Сейфуллинге арналған ескерткіш, әрі астананың тарихи және рухани орталықтарының бірі.

19. Ғашықтар аллеясы

Есілдің сол жағалауындағы «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясының ғимараты мен Сарыарқа даңғылы арасынан орын тепкен «Ғашықтар саябағы» 2005 жылы Тәуелсіздік күніне орай ашылған. Оның «Ғашықтар» деп аталуының өзіндік мәні бар. Екі жастың бір-біріне ынтығып тұрған суреті – «Бақытым менің» атты мүсіндік композицияға айналған.

20. «Керуен» ОСО

2002 жылы ашылған “Керуен” — жаңа Астананың ең ескі ойын-сауық орталықтарының бірі. Ұлы Жібек Жолы стилінде салынған бұл орталық әлі де Астананада халық көп жиналатын жерлердің бірі.
Барлығы 103 мекен бағаланған. Толық тізімін мына жерден қарай аласыз: tripadvisor.com

«26 сарбаздан құралған тек жалғыз бір әскери жасақ қана ешқандай оқ атпай төңкеріс жасай алады. Соңғы 100 жылда әліпбилер арқылы әлемде біраз өзгеріс болды. Суахили және түрік тілі латынға өтті. Вьетнам мен Корея дәстүрлі қытай иерголифтерінен бас тартып, латын және Мангель әліпбиін қабылдады. Ал қазір Қазақстан бұл дәстүрді жалғастыруда. Олар Кеңестер Одағын еске түсіретін кирилл әліпбиінен латын әліпбиіне өтуде» деп жазады американ басылымы Brown Political Review.

Қазақстандағы бұл өзгерістер әлем назарында екені анық. Ал әлем қазір латын әліпбиінде. Демек болашақта латын арқылы әлеммен интеграциямыз оңай болатыны анық. Негізі, «латынға көшу емес, латынға оралу» десек дұрыс болатын болар? Мысалы, бұрынғы әдебиетімізді қарасақ:

Ақын-жазушыларымыздың латын тілінде жарық көрген шығармаларын енді кез келген мемлекетте жүріп, оқуға мүмкіндік бар. Ұлттық академиялық кітапхана қызметкерлері «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында 20-ғасырда жазылған туындыларды біртіндеп сандық форматқа көшіріп жатыр. Қазақстанның ірі кітапханаларында сақтаулы тұрған латын қарпіндегі әдебиеттердің әзірге 30 пайызға жуығы цифрландырылды. Астанадағы Ұлттық академиялық кітапхана қорында латын әліпбиімен жазылған 1300-ден астам кітап бар. Олардың дені негізінен 1929-1940 жылдар аралығында жарық көрген.

Ал қазіргі қоғамды жаңа әліпбиге үйрету шаралары қалай болмақ? Алдымен бұл жаңалықты басқаларға үйретушілерді үйрету керек. Бұл түрғыда Астанада қазақ әліпбиін латын қарпіне көшіру мәселелеріне арналған біліктілікті арттыру курстары басталыпты. Шара «Рухани жаңғыру» бағдарламасының аясында өтіп жатыр. 16-18 сәуір аралығында жоғары және орта кәсіби оқу орындарының мұғалімдері, елорда мектептерінің қазақ тілі пәнінің мұғалімдері латын қарпіне негізделген қазақ тілінде жазудың ережелері, шетел сөздерін жазу ержелері бойынша дәріс алады. Курстың қорытындысы бойынша елорданың жоғарғы оқу орындары мен колледждерінің, мектептерінің мұғалімдеріне біліктілікті арттыру курстарынан өткендігі жөніндегі сертификаттар табысталады.

«Біз мұндай дәрістермен қаланың барлық мұғалімдерін қамтитын боламыз. Оқыту 3 кезеңнен тұрады. Әрине, оңай болмасы анық. Уақыт өте келе латын қарпіндегі қазақ әліпбиінің жаңа нұсқасына қоғам үйреніп кетеді деп ойлаймын. Біздің басты мақсатымыз – қоғамды әліпбидің жаңа нұсқасымен таныстырып қана қоймай, дұрыс жазуды үйрету», — дейді Астана әкімнің орынбасары Ермек Аманшаев.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев латынға машықтану бойынша лайфхак береді:
"Өзім күнде отырып алып Абайдың сөздерін, ойларымды сол әліпбимен жазамын. Меніңше, онша қиын емес".

Қолмен жазып машықтанудың қарапайым ғана мысалы бұл. Ал онлайн жазып үйренгісі келетіндер үшін онлайн-конвертерлер де көп. Соның біреуі біз ұсынатын транслитор. Бұл құрал арқылы кириллицадағы мәтінді бірден латынға аударып аласыз: qazaq.blog/translit.php

P.S Қазақстаннан кейін Украина да латынға өтуді ойластырып жатыр екен. Олар әзірше Қазақстанның латынға көшуін зерттеп, біздің шығындар мен өз шығындарын есептеуде.

Даннинг-Крюгер эффекті — ақымақ адам қателеседі, бірақ өзінің топастығынан қателігін түсіне алмайды. Толығырақ айтқанда: Білімі, біліктілігі төмен адам қате шешім шығарады, сәтсіз әрекет істейді, алайда төменбіліктілігінің кесірінен өз қателігін түсіне алмайды.

Қателігін түсіне алмау өзінікі дұрыс екеніне сенімді ете бастайды, осылайша өзіне деген сенімділігі арта бастайды және өзін жоғары бағалай бастайды. Даннинг-Крюгер эффекті психологиялық парадокс, төменбіліктілер өздерін профессионал санайды, ал жоғарыбіліктілер өздеріне күманмен қарайды.

Яғни, ақымақтау адамның өз деңгейін шынайы бағамдауы үшін тәжірибесі және біліктілігі жетіспейді. Сондықтан да өзінің мықтылығына аса сенімді, тіпті негізінде олай болмаса да. Ал тәжірибелі адам бұрынғы қателерін, кемшіліктерін білгендіктен, сараптай алу қабілеті болғандықтан өзінің мүмкіндіктерін төмен бағалайды, тіпті өзінікі дұрыс болса да. Бәлкім осының салдарынан болар, төмен деңгейдегі немесе интеллекті төмендер жақсы жерде қызмет етеді де, ақылдылар оларға қызыға қарайды?

Қазіргі заманның нашар тұстарының бірі: өзіне сенімділердің ақымақ болуы, ал кішкене болса да ой-қиялы мен түсінігі барлардың күманға толы болуы және тәуекелге бара алмауы. © Бертран Рассел

Алаяқтық синдромы туралы бұрын жазған едік, мына жерден оқыңыз.

Крюгер мен Даннинг осы тақырыпта түрлі эксперименттер жасаған екен. Солардың нәтижесі бойынша адамдар қай салада болмасын мына басты 3 пункт төменбіліктілерде кездеседі:

• Өз мүмкіндіктерін асыра бағалайды;
• Басқалардың жоғары деңгейін адекват бағалай алмайды;
• Өз біліксіздіктерінің тереңдігін түсіне алмайды.

Бір эксперименттен кейін бір бірінің нәтижелерімен танысып шығуға беріпті. Жоғарыбіліктілер өздерінің деңгейлері жоғары екенін түсініп, өздерін төмен бағалауды қойып, өздеріне деген сенімділіктері арта бастаған.

Ал төменбіліктілер жоғарыбіліктілердің нәтижелерімен танысса да, бәрібір өз ойларынан айнымапты, өйткені басқалар өздерінен жоғары болады деп ойлай алмайды.

Жалпы таныс жағдай ма? Біздің қоғамда, саясатта, өнерде, ақпарат саласында, спортта, мемлекеттік қызметте, ғылымда көп кездеседі. Менмендік, тәкаппарлық, өзімбілемшілік, менсінбеушілік басым болады мұндай типтерде. Резюмесінде «ағылшынды сөздікпен білем, Ворд білем» деп жазатындар, кез келген тақырыпта сарапшы болып пікір айтатындар, болмашы нәрселерді ғылым деп лепіріп отыратындар, Шыңғысханды қазақ дейтіндер, интеллектсіздіктерін костюм-шалбармен жауып жүретіндер, өз саласын жақсы білмесе де басшылығымен бірге көтеріле беретіндер, талантсыз «шығармашылық» адамдары, токшоуларда су әңгіме айтып отыратын «тұлғалар», логикасыздықтарын дін, діл, тілмен бітейтіндер, нашар семинар-тренингшілер, тобыр юмористері — осы эффектке сай адамдар.

«Надандықтан білім іздеу емес, өзіне сенімділік көбірек туады» © Дарвин

Бүгін Қазақстанның футболдан 27-чемпионаты басталады. 12 команда қатысады. 3 айналымнан тұратын турнир 11 қарашада аяқталады. Биыл да нашар алаңдар, ұпай шегерулер, бапкер қуулар сиқты келеңсіз оқиғаларға куә болатын бұл чемпионаттың нәтижесі қалай болмақ? Соны сараптап көрейік.



Фавориттер
Фавориттер анық. 1-орын Астана, 2-орын Қайрат. Яғни негізгі талас осы екі команда арасында өтеді. Қаржы жағынан да, құрылым жағынан да, ойыншылар бойынша да бұл екеуіне тең келер ешкім жоқ әлі. Астанада Стоилов кеткенімен, негізгі формасы сақталды. Бірнеше жыл қасында болған Бабаян ойын өрнегін бұза қоймас. Ал Қайратта «рухани жаңғыру» маусымы. Жастарға кезек береміз деген клуб Аршавин атаның жанына Глебті де шақырып жатыр екен. Екі жақ та басты шабуылшыларынан айрылды. Кабананга мен Гоудың орны әзірше толтырылмады. Трансфер терезесі әлі ашық, жақсы шабуылшы алынады деп ойлаймын. Қайраттың старты нашар дейміз, биыл жақсы бастап кетсе — маусым бойы еркін жүретін болады. Дегенмен Астана биыл алматылық жастарға чемпиондықты бере қоймас.

Еуроаймаққа талас
Қалған 10 команданың негізгі мақсаттары 3-4 орындарға іліну болады. Одан арғысына ұмытлу қиын. Бірақ бұл жерде негізгі талас Ордабасы, Ертіс, Тобыл арасында болады деп ойлаймын. Иә, дәл сол былтырғы үздік бестікке кіргендер. Бұларға биыл күшейген Қайсар қосылуы мүмкін. Биатлондағыдай жарыс болғалы тұр: төрт команда бірінен бірі қалмай көпке дейін бірге барады. Бұларға басқалары жете алмайды. Соңғы айналымда бір бірлеп арақашықтықтары ашыла бастайды, біртіндеп үзіле бастайды. Финишке қарай белгілі болады үздік екеу. Біреуіне қола медаль, біреуіне Еуропа Лигасына жолдама. Қолаға фаворитім — Ордабасы. Биылғы құрамдары мықты. Тек ішкі мәселелері ушығып, бапкерлерін кетіріп тынбаса.

Аутсайдерлер
Қауіпті аймаққа қаржысы аз командалар кіретіні анық. Әзірше олар: Қызылжар, Жетісу, Ақжайық, Шахтер. Чемпионат басында Ақтөбе бұл аймақтың тұрақтысы болады. Былтырғыдай кесте соңында да интрига болайын деп тұр. Нақты «фавориттер» анықталғаннан кейін қашу процесі басталады. Старт нашар болса да, Ақтөбе екінші айналымда Атыраудың қасына барып, ортаңқолдар тобына қосылады. «Украиналық» Ақжайық маусым ортасында украиналықтары бапкерімен бірге кетіп қалмаса, бұл топтан шығып, Батыстың 3 командасы турнир кестесінің ортасын ұстап тұрады. Қызылжар соңғы жағынан «чемпиондықты» ерте бастан гарантиялап қояды деген ойдамын. 1-лигаға қалған 2 жолдамаға талас қырғын болмақ. Бұл жерде футболи емес факторлар үлкен роль ойнамақ. Басшылықтың ақша кесулері, ұпай шегерімдері, бапкерлердің ойыншыларымен бірге орта жолдан кетулері сияқты.

Жеке болжамым бойынша турнир кестесі:

1. Астана
2. Қайрат
3. Ордабасы
4. Ертіс
5. Тобыл
6. Қайсар
7. Ақтөбе
8. Атырау
9. Ақжайық
10. Шахтер
11. Жетісу
12. Қызылжар

Ойын сапасы артып, жылдан жылға қызық болып келе жатқан чемпионатымызда сүйікті командаларыңызға сәттілік тілеймін!

Азаттық журналисі Руслан Меделбек Қысқы Олимпиада өткен Корея елінде өзі байқаған қызық 10 деректі жазады.



1. Оңтүстік Корея — әлемдегі ең қауіпсіз ел. Ұрлық не кісі өлтіру оқиғасы болса "ұлттық трагедия" ретінде телеарнада/сайттарда бір апта бойы талқылайды. Жаза өте ауыр. Сондықтан халық қылмысқа көп бара бермейді.

2. Барлық жерде тегін интернет бар. 5G :) Корейлер күніне тістерін бес-алты рет жуатынын байқадым. «Неге?» деп сұрасам, «стомотологқа тіс тексерту өте қымбат, 300 доллардан басталады» деді еріктілердің бірі.

3. Кореяда алаң (площадь) жоқ. Есесіне парк көп. Әлемдегі адамдар ең тығыз қоныстанған ел. Велосипед тепкенді, паркте серуендегенді жақсы көреді. Көшеде бірнеше "өлім салондарын" көрдім. Өлім салонына кіріп, «дарға асылып», «тамырыңды кесіп», «табытқа жатып шығуға» болады. Бұл салон да сұлулық салоны сияқты əр қызметі ақылы. Депрессиядан шығуға, суицид туралы ойды жеңуге көмектесетін жер.

4. Халықта пайда көріп қалу деген жоқ. Мәселен әуежайда және қарапайым дүкендегі кола мен сникерстің бағасы бір.

5. Азық-түлікті дүкеннен сатып алғаннан сырттан тамақтанған әлдеқайда арзан. Бір тамаққа тапсырыс берсеңіз жанына специя, салат, соя, томат, теңіз балдырлары, жаңғақтар қоса алып келеді. Бəрі 2300 теңге :)

6. Барлық ресторан, кафе тапсырыс берсеңіз қалаған тамағыңызды үйіңізге жеткізіп береді. Тегін əрі қосымша салаттарымен…

7. Кореядағы кафе-ресторанда «чаевые» тастауға болмайды. Бұл — официантты қорлау.

8. Елдегі орташа жалақы — 2000 доллар. Бірақ халықтың табысы 2000 доллардан көп. Ал 2000 доллар жалақыға көбіне шетелдіктер келіседі. Мысалы — қазақстандықтар…

9. Мұғалім, дәрігер, автобус, пойыз, ұшақ жүргізушінің бүкіл отбасы мемлекеттен медсақтандыру және әлеуметтік пакет алады. Олардың балалары мектепте, университетте тегін оқиды және ауруханада тегін емделеді.

10. Корей халқы Р әріпін айта алмайды екен. «Усан» болдым :)

Сеул. 27.02.2018

2017 жылда блогосферада және КерекИнфо платформасында пәлендей белсенділік болмаса да біраз пост жазылды. Жылдың үздік посттарымен танысайық.

2017 жылы жазылған посттардың ең көп оқылғандары:

1. Димаш Құдайберген «I am a Singer» жобасына қалай қатысты?
2. EXPO билеттеріне қатысты 7 сұрақ
3. Ninety One — Su Asty / Су асты
4. Назардан тыс қалып жүрген 6 эроген аймақ
5. Қарызға ақша сұраудың тиімді 5 әдісі
6. Димаш Құдайберген. Кеше және бүгін
7. Некеден кейінгі адамның өмірі қалай өзгергені туралы 11 сурет
8. Мен көрген Атырау
9. Маған ұнайтын футболшылар
10. Тақтар ойыны. 7-маусым, 1-серия. Қыс түсті

2017 жылы жалпы КерекИнфода ең көп оқылған посттар:

1. Іштегі баланың жынысын анықтау
2. Таныстырсам өзімді…
3. Үйде жүріп арықтаудың жолдары
4. Секс туралы жігіттер сенетін 6 өтірік (+18)
5. Зодиактар және оларға мінездеме
6. Еркектердің жыныс аурулары. Урологпен видеосұхбат
7. Эротикалық жұлдызнама
8. Өт жолдарын емдеу
9. Гүлзухра апаймен өткен түн
10. Секс туралы қызық фактілер

Оқушы — Мұғалім — Ата-ана үшбұрышына арналған түрлі кешендік бағдарламалар бар. Елімізде үлкен қолданыстағы жүйелердің бірі — Bilimal. Заманауи білім және әлеует басқару құралы. "Өрлеу" инновациялық технологиялар орталығының бұл өнімі — 100% отандық өнім. Қарағанды облысында кеңінен пайдаланылатын бұл жүйе UNICEF-тің Out-Of-School Children Monitoring Framework есебінеде жоғары бағаланған.

Bilimal кешенін 3 түрлі ракурстан қарап көретін болсақ:

Ата-аналарға

• Балалардың барлық бағаларын өз смартфонынан қарай алады.
• Тоқсандық немесе жылдық қорытынды бағаларға кері әсерін тигізуі мүмкін күрделі тақырыптарды анықтап, білімінің деңгейін бақылай алады.
• Ұсыныстар мен электронды оқытудың онлайн курстарына негізделе отырып, балалардың сабаққа дайындалу барысына өздері қатыса алады.

Оқушыларға

• Оқуға түсуге арналған емтихандарға дайындық.
• Қиындық туғызатын тақырыптар мен пәнді игерудегі олқылықтарды анықтауға көмектеседі.
• Болашақ мамандықты таңдауға көмек.

Мұғалімдерге

• Қашықтықтан оқытуды жүргізіп, оқушыларға үй тапсырмаларының тақырыптарын беріп, баға қоя алады.
• Жүйе Жалпылай Оқытумен бірге қажет есеп түрлерін өзі құрады.
• Порталда мұғалімдер кәсіптік қауымдастықтарға қатысып, әріптестерімен ой бөлісе алады.

Жүйеге қосылу үшін немесе толық ақпарат үшін:
bilimal.kz
www.facebook.com/bilimalkz
vk.com/bilimal

Елордада мерекеге орай бірқатар мәдени шаралар мен концерттер өтеді.

Әкімдік алдындағы қалалық алаңда елорда тұрғындары мен қонақтарының назарына белгілі қазақстандық артистердің қатысуымен тегін концерт ұсынылады. Мерекелік концертке Досымжан Таңатаров, Маржан Арапбаева, Дос, ағайынды Жүгінісовтер, «Рензо» тобы, «Аламан» триосы, Астана қаласының Мемлекеттік академиялық филармониясының артистері және т.б. қатысады.

Тұңғыш Президент күніне орайластырылған шаралар Астана қаласының барлық мәдени мекемелерінде ұйымдастырылады.

Қалалық кітапханаларда «Елбасы – ел тірегі», «Лидер и моя республика», «Ел жүрегі – Астана», «Астана – символ Независимого Казахстана» және басқа да көрмелер өтеді. 30 қараша мен 30 желтоқсан аралығында Тәуелсіздік сарайында Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне арналған фотокөрме ашылады.

1 желтоқсанда сағат 19:00-де «Астана» концерт залында «Елімнің жүрегі – Астана» атты патриоттық әндердің эстрадалық концерті өтеді. Сахна төрінде Майра Ільясова, Бағдат Сәмединова, Алтынай Жорабаева, Естай Мұқашев, Жеңіс Ысқақова, «Шалқыма» халық биі ансамблі және басқалары өнер көрсетеді.

Астананың театрлары мерекенің құрметіне өз көрермендеріне арнап спектакльдердің премьералық көрсетілімдерін дайындады. Қ.Қуанышбаев атындағы Мемлекеттік академиялық қазақ музыкалық драма театрында желтоқсанның 1-і мен 3-і аралығында сағат 18:30-да «Шәмші» атты музыкалық спектакльдің тұсаукесері өтеді. М.Горький атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театрында 1 желтоқсан күні сағат 19:00-де «Алпамыс» атты қазақ эпосының желісі бойынша қойылған Б.Пармановтың «Аманат» спектаклі көрерменге жол тартпақ. Сонымен қатар, 1 желтоқсан күні сағат 12:00-де Астана қаласының Қуыршақ театрында мерекеге орай «Король Лев» спектаклі көрсетіледі.

Мереке аясында алғаш рет 3D Mapping Show ұйымдастырылады. Бұл – Бейбітшілік және келісім сарайы (Пирамида) ғимаратында 360 градуста көрсету форматында ұсынылатын елес-қиялыңды жаулап алатын жарықтық және лазерлік инсталляциялар. Осылайша, ғимараттың қасбетіндегі бейнеконтентті көпшілік барлық қырынан көре алады. Шоуды 1-3 желтоқсан аралығында тамашалауға болады. Басталуы – сағат 20:00.