2015 жылғы маусым айында басталған «Ғаламтор Сіз үшін/Internet4U» жобасының пилоттық кезеңі аяқталды. Жоба аясында компьютерлік және интернет сауаттылықты арттыру мақсатында тегін оқу курстары ашылған болатын.
Халықтың әлеуметтік әлсіз топтарының

Жалпы телевидениенің "ішкі өмірін" бір көрсем деп жүргенмін. Күнделікті көретін жаңалықтар, түрлі бағдарламалар қалай дайындалатыны қызықтыратын. Ол тілегім қабыл болып, кеше Ұлттық арнаға блогтур жасап қайттық ;)
Алдымен арнаның өзінен бастасақ ;)

Жылды қорытындылап тастасақ қалай? :) Былтыр фейсбукте өзімше бір қорытынды жазып едім, биыл таба алмадым. Сондықтан осында жазып отырсақ :) Кейін, шал-кемпір болғанда оқып отырамыз. Қызық қой ;)



Магистрантпын :) 1 курс. Алғашқы сессия аяқталып, боулингке барып жудық. Түнгі бірлер шамасында шығып, кластасыммен тағы 3-ке дейін отырдық. Ал азанда… таңғы 6-да поезд тұғын :) 2 сағат қана ұйықтап, Шымкентке жол жүріп кеттім.



«Блогиада» туралы баспасөз мәслихатын өткізіп, жобаны таныстырдық. Бұл алдын-ала жасалған жарнама жобаның дұрыс аяқ алып кетуіне септігін тигізді.



Қарағандыда «Блогқұрылтай-2014» өтті. Дәл осы күні «Блогиада» шарасының тұсауы кесілді. Алдымызда үлкен жұмыс күтіп тұрды. Апта сайын 32 адамның посттарын жинақтау, жарнамалау, қорытындыларын шығару…
Мамыр айында «Нұр медиа» холдингінен белгілі себептерге байланысты жұмыстан шығып кеттім. 2 аптадан соң «Егемен Қазақстан» газетінің сайтына жұмысқа орналастым. 3 ай уақытта «Астана және мен» деген селфи-конкурс ұйымдастырып, Аршат екеуміз «Фото Егемен» деген жаңа жоба жасадық. Жобада «Егемен Қазақстанның» 4-5 жыл бойы жинақталған фотолар қорын жинақтадық.



Жаз уақытында апта сайын «Жайдарман», ай сайын блогтурларға барып тұрдық :)



Шымқалаға жасаған блогтурдың орны ерекше болды. Қаланың дамуы 3-4 ай бұрын ғана барған өзімді таң қалдырды.



Мамырда «Блогиаданың» 1-ші тур қорытындысы өтті. Мини-құрылтай өткіздік өзімізше :) Кереки жамағатпен арқа-жарқа әңгіме айтып, бір жасап қалдық :)



Билайнның шақыртуымен Көкшетауға бардық. Бұрын бармаған жеріміз.



1-курс бітті :) Караокеде атап өттік.





Жаз-күз мезгілдері блогтурларға толы болды. Қазақстанның шығыс, оңтүстік, солтүстік облыстарын түгелдей араладық. Енді тек батыс қалып тұр ;)

Күзде «Егемен Қазақстан» газетінен жұмыстан шығып кеттім де жеке бизнес бастап көруге тырыстым. Кішігірм полиграфия аштық інім екеуміз. Алғашқы бастама. Қиын тірлік. Әлі дұрыстап жарнамаланбаған, құрал-сайманы жоқ тірлік дұрыс жүрмеді басында. 1 ай жұмыс ешқандай табыс алып келмеді. Амал жоқ, инвестор табуға көштік. Таптық та. Қазір сол кісімен 50\50 жұмыс істеп отыр інім. Ал мен фриланстамын әзірге :)



Желтоқсанда 10 күнге Стамбұл қаласына тәжірибе алмасуға бардық. Университеттің сондай бағдрламасы бар ;) Қала ұнады. Адамдар үшін жасалған. Әліге дейін түсіме кіріп жүр :)

Жыл жалпы қызыққа толы болды. Былтырғы жылмен салыстырғанда қиындау. Бірақ есте қаларлықтай өтті.
Айтпақшы, тағы бір жаңалық бар… бірақ оны айтпаймын ;) Орындалсын ;)

Эстафетаны: Әдемі-әлемге беремін.

"Қазақтелеком" деген мекемені білесіздер ғой ия? ;) Ия, ия тап сол… биыл 20 жылдығын өткізіп жатқан мекеме. Осы 20 жылдық мерекелерінің құрметіне орай биыл блогшыларды шақырып, былайша айтқанда «бізді көріп, өзін көрсетіп» блогтурлар ұйымдастырып жатыр. Өткенде осы ұйым шақыртуымен Кереку, Семей, Өскемен қалаларына барып қайтқандығымыз естеріңізде болар?!
Бұл жолы блогтур Көкшетау мен Қызылжар қалаларында өтті. Жалпы мәлімет, технология шамамен алдыңғы өткен үш қаладағыдай ғой… Оны қайтадан айтып миларыңызды ашытпай ақ қояйын.
Көкшетауға барған күні, Қазақтелекомның «баласы» Алтел компаниясының жаңа өнімі — "Әмбебап нөмір" қызметі Ақмола облысында іске қосылыпты. Бүгінгі тақырып осы қызмет туралы :)



Біз барған кезімізде Қазақтелеком менеджерлері осы қызметтің Ақмола облысы бойынша ең алғашқы тұтынушысы — Даирова Саяны құттықтау үстінде екен. Ең алғашқы тұтынушысы ретінде кішігірім сыйлығын берді ;)


Сонымен… "Әмбебап нөмір" дегеніміз не? Бұл жәй қарапайым симка :) Ерекшелігі — қалалық және мобильді байланыс осы бір симкада орналасқан. Мәселен сіз 87084250000 деген нөмір алсаңыз, соңғы 6 нөмірі, яғни 25-00-00 нөмірі кәдімгі үй телефоны секілді жүреді. Арнайы телефон алып жатудың қажеті жоқ. GSM-ді қабылдайтын телефоныңыз болса жеткілікті. Негізі, 2 симкалы нөмір сатып алып Алтел нөмірін үй телефоны ретінде пайдаланған дұрыс секілді ;)
Тарифтік жоспары екеу: стандарт және базалық.
Базалық тарифтік жоспарының айына 1990 теңге абоненттік төлемі бар. Бұл тарифпен қала ішіндегі байланыс — тегін, желі ішілік (яғни алтел мен алтелге) — тегін, басқа операторларға — 11 теңге. Тағы бір үлкен артықшылығы — айына 200 смс тегін.
Стандартты тарифтің абоненттік төлемі — 2340 теңге. Базалық тарифтен айырмашылығы интернетке 500 мБ трафик беріледі.
Айта кетейін бұл анау айтқандай айырмашылық емес…

Қалай пайдаланамыз?

Мен аздап кәсіпкерлікпен айналысып жүрмін ;) Маған Алтел ұсынысы өте тартымды көрінді. Бизнес үлкен емес. Офиске арнайы телефон қондырып, заңды тұлға ретінде телефон үшін 3 есе баға төлеу мен үшін қиындау. Сондықтан, егер алтел нөмірін сатып алсам (айта кету керек, симка тегін беріледі. Тек абоненттік төлем бағасымен сатып аласыз), стандартты тарифін алар едім. Бір ғана алтелді пайдалану қымбатқа түседі. Сондықтан екі симкалы телефон алып, біреуіне көңілім қалаған басқа операторды (менің жағдайымда теле2 ;)) салып, оны мобильді телефондарға пайдаланамын. Ал қала ішілік телефон әрдайым жанымда. Телефон үшін офисте байланып отыру қажет емес. А ия… айтпақшы факс қызметі кірмеген бұл тарифке ;) Ал 200 смс-ті қалай пайдаланам? Әлбетте рассылка. Смс-рассылка менің бизнесімді дамытуға аздап болса да үлес қосар еді :) Тым мақтап кеттім ба? Әлі де болса бір минусы бар: желі билайн секілді барлық жерде жоқ. Трассада қызмет жарамсыз. Әзірге тек қала ішінде.
Шынымды айтайын әлі бұл қызметті қосқаным жоқ. Себеп қарапайым: телефоным 2 симкалы емес. Бірақ жақын күндері қосамын.
Егер сұрақтар туындап жатса: мына сілтемені басып, толық ақпарат ала аласыздар.
P.S: Егер сіз қазақтелеком тұтынушысы болсаңыз, яғни үйіңізде телефон болса, симканы сатып алып, үй нөмірін осы симкаға «байлап» қоюға болады :)

… ертеңіне таңмен таласа тұрып Өскеменге тарттық. Семей мен екі ортадағы жол өте нашар екен. Жолда ұйықтаймыз деген ойымыз орындалмады. 10-дардың шамасында қалаға кіріп бардық. Кірер тұста Қабанбай батыр ескерткіші жанына суретке түсуді де ұмытпадық ;) Жан-жағына тратуар төсеп, абаттандырып жатыр екен.
Бірден Қазақтелекомның офисіне тартып кеттік :) Алғашқы кіргеніміз ID-орталық болды. Қазақтелекомның барлық жеріндегідей кірсең шыққысыз :) Бұл жердің «фишкасы» ретро байланыс құралдары екен. Тұра қалып блогерлер суретке түсе бастады :)
Облыстық филиалда жалпы 3 000-ға жуық адам қызмет атқарады екен. «Ауылдық елді мекендерді телефонмен қамту» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру барысында 763 ауыл телефонмен, 418 (55 пайызы) ауыл кең жолақты интернет қызметіне қосылыпты.
2014 жылдың аяғына дейін жалпы қашықтығы 333 шақырым оптикалық байланыс желіжолының құрылысын аяқтамақшы екен.
Қазір 30 000-нан аса ıD net, 15 000 жобасында iD tv, 6 000 нан аса абонент ıD Phone қызметтерін пайдалануда екен.



Анықтама қызметіне талай хабарласқан шығарсыздар ә? :) Ал мен ОЛАРдың кім екенін көрдім ;)



Қаланың өзін жөндеп көре алмадық. "Қазақстан" деген жазуы бар төбенің жанынан 2 рет өтсек те уақыттың тығыздығына байланысты тоқтай алмадық. Бірер күн бұрын сол төбеде әнұран сөздері қате жазылған дегенді фейсбукте бір кісі айтып еді… Көзбен көруге мүмкіндік болмады.
Онан бөлек тура сол біз жолда кезде шыққан Өскемен орыс жері деген мақаласымақты тексермекші де болғанбыз (төөуухх деЩ). Тексергенде… жәй көшедегі өзге ұлт өкілдерінен сұрастырып, пікірін білмекші едік…
Болмады. Тіпті таныстарға барып үлгермедік барып тұрып.
Келе жатқанда бізбен барған орыстілді блогердің «баруға жүкті болып қалдық» деген пікірін оқыдым :) Қайтып барып асықпай аралайтын жер екен… Бұйыртса…

Семей!..
… жазда Қызылордаға бардық блогтурмен. Қызылорда туралы ойымызды өзгерткен еді сол сапар. Жоқ қазақы орта екенін білетінбіз. Бірақ… көшесінде талы жоқ, иттер әжетханаға кезекке тұратын, бір шеті космодром… құрыған, қуарған дала деп ойлайтынмын. Сөйтсем, менің Созағым қуарған дала екен оның жанында :)
Ал Семейде «көшеде мутанттар жүреді» деген өз-өзіме қалыптастырып алған аңызымды қалаға кіргеннен бұзды. Жол бойы қарағайлы орман, дәп бір Бурабайда жүргендейсің.
Қонақүйге түсе салып Көкбөрі екеуміз таңғы шәй ішуге кафе іздеп шықтық. Көп ұзағамыз жоқ, бірден табылды. Іштегі апай шәй беріп жатып, Семейлік емес екенімізді аңдады ау деймін қала туралы айта келіп «Семей үлкен ауыл ғой»,-деп қойды.
10-дар шамасында қалаға шықтық. Жол бойы тарихи ғимараттар көптеп көзге шалынды. Бірақ, түсіп арнайы суретке түсіруге уақыт тығыз болды.
Семейлік "Қазақтелекомшылар" өздері арнайы бізге деп пісірген тортпен қарсы алды ;)



Сіздерге бір құпияны ашайын ба ;) Еуразия кіндігі тіпті де Астана емес, географиялық тұрғыдан — Семей. Тағы бір ақпарат па? Мінекейіңіз: Семей байланыс орталығы. Дәл осы жерде ең алғаш рет телеграф (1873), ең алғашқы телефон (1910), алғашқы интернетке қосылды (1993) және… KZ ДОМЕНІ ПАЙДА БОЛДЫ. Ия, ия анау суреттегі ғимаратта Павел Гусев пен Алексей Остроухов деген амиголар KazNIC (алғашында — RelcomSL) деген компания құрып қазір бәріміз пайдаланып жүрген kz доменін тіркеді. Сонымен қазнеттің отаны — Семей :)
Айтпақшы, KazNIC сол кезде "Қазақтелекомның" ғимаратының 1-2 бөлмесін жалға алып отырған :)



Бұл орталықта ID TV, ID NET, ID Phone секілді қызметтерді қоса аласыз. ID-орталығында әр клиент кез-келген ақпарат алып қана қоймай, жұмыс істеу қабілетін де көреді. Семейдегі ID-орталығының бір бұрышындағы сөреде әлемдік, қазақ және орыс класиктерінің кітаптары қойылыпты.



Бұл 40 жылдардан бастап жұмыс істеген АТС. 70 000 абонентті телефонмен қамтамасыз етіп тұр. Осы жерде 25 жыл жұмыс істеген Тимофей Кремнев бұрындары секундына 2 килобит деген мега жылдамдық болғанын айтады. Ал екінші суреттегі көлемі тоңазытқыштай ғана болатын қондырғының жылдамдығы 120 мегабит (!). Ең қызығы футбол алаңы болатындай ғимаратта тұрған АТС-ті жаңа жылға дейін екінші суреттегідей 3-ақ қондырғыға ауыстырады. Яғни бүкіл 70 000 абонент 1 ш.м.-ге ғана сиып кетеді. Бұл техника, сәбби ;)



Онан соң Абай атамызға тағзым етіп, Семей құрбандарына арнап соғылған стелаға бардық. Стела өзен арасындағы аралда орналасқан екен.



Бородулиха селосы Семейден 60 шақырым жерде орналасқан. 37 000 адам тұрады. "Қазақтелеком" өнімдерін 7 000 адам қолданады екен. Орташа айлық 30 000 ғана болатын өңірде 7 000 абонент тамаша көрсеткіш ойымша. Селодан 60 шақырым жерде орналасқан Жаскент ауылына кабель тартылып жатыр екен. Жолай тағы да 3 ауылға соғып өтеді. Егер осы жоба ойдағыдай жүзеге асса қолданушылар 100 пайызға цифрлік технологияны игереді деген сөз.

Ертеңіне… ертеңіне 6-да тұру керек. Алда Өскемен :)

Астанадан қазақтілді блогшылардан Көкбөрі екеуміз баратын болдық. Мен 10 шақты рет блогтурларға шыққам, Көкбөрі бірінші рет :) Содан қобалжыған ба, әлде басқа да себептері бар ма түні бойы ұйықтамапты ол сабазың :)
Таңғы 7.10-да ұшқан ұшақ 8.30-дарда барып қонды. Қалған блогшылармен сол жерде таныстық. Аттарын сырттарынан ғана естігеніміз болмаса, жүзбе-жүз бірінші рет көрдік.
9-дар шамасында «Чайка» деген қонақүйге жайғастырды. Мұны көрген Көкбөрі «чайкуеемм» деп ыңылдап қойды. Ішімнен мырс еттім әлбетте :) Бірінші рет келіп тұр ғой. Мұның өзі үлкен жұмыс екенін қайдан білсін сабазың :)

Кереку

11.30-дарда шығамыз деген соң, қаланы сәл де болса көріп шығайық деген оймен көшеге шықтық. Астанаға қарағанда салқындау. Жаңбыр тамшылап тұрды. Біз аралап үлгерген жерлер қала шеті ғана болды. Көшелерінің бәрі орысша жазылған. Бірақ, 2-3 адамнан жөн сұрағанда қазақша жауап алдық. Қас қылғандай сол күндері музейлердің ешқайсысы істемейді екен. 2 музейді тек сыртынан суретке түсіріп кеттік. Қала адамы аз, кептелісі жоқ тыныш қала болып көрінді. Көп аралай алған жоқпыз…

Деректер өңдеу орталығы

«Святая из святых» дейтін ба еді орыстар? :) ТМД-дағы ең үлкен деректер өңдеу орталығы Керекуде 2012 жылы ашылыпты. TIER III стандарты бойынша соғылған нысанда профилактикалық жұмыстарды нысан жұмысын тоқтатпай ақ істей беруге болады. Нысан 2,5 м қабырғамен, тікенек сымдармен қоршалған. Күзеті мықты. Қызметкерлер тек арнайы рұқсатпен ғана белгілі бөлмелерге кіре алады. Тек техникалық қызметкерлер мен программашыларға ғана барлық бөлмеге кіруге рұқсат етілген. Режимдік нысан болғандықтан іште суретке түсіруге рұқсат етілмейді.
"Қазақтелекомның" республика бойынша осындай 16 дата орталығы бар екен. Ең үлкені және ауқымдысы осы Керекуде орналасқан.

«Ромат»

… бұл Қазақстандағы туберкулезге қарсы дәрі шығаратын фармацевтикалық компания аты :) Дəрі бүкіл Қазақстандағы туберкулезге қарсы ауруханаларды қамтамасыз етіп отыр. Дəрі — ПИРЭФ-4 деп аталады. Зертханаға халат, маска киіп… тіпті гаджеттерімізді стерильдеп кіргізді. Компанияда тек бұл дəрі емес, бəріміз күнделікті қолданатын аспирин, ацетилин қышқылы секілді дəрілер де жасалады екен. Айтпақшы, осы жерден 60,100 градустық таза спирттерді көрдім ;) ішіп көруге рұқсат бермеді :(



Филиалда 1500 қызметкер жұмыс істейді. 408 ауылдың 405-і телефонмен қамтамасыз етіліп, 372 ауылға интернет кабельдері барып тұр. Қалада оптикалық желімен 676 көпқабатты үй, 923 жеке үйлер, 58 заңды тұлға мен 75 оқу орталықтары қамтылған. Жыл соңына дейін Кереку, Екібастұз және Ақсу қалаларында FTTH желілері іске қосылады. Бұл дегеніміз — аталған үш қаладағы адамдар көп шоғырланатын жерлерде 37 wifi нүктесі болады деген сөз.


Қарағандыда болған кезімде де осындай id-орталықтар көргенмін. Әр қалада бар секілді ;) Бұл орталықта "Қазақтелекомның" барлық қызметтерін «көзбен көріп, қолмен ұстап» көруге болады. Пайдалануыңыз ықтимал қызметіңіздің жылдамдығын тексересіз. Бірнәрсе түсініксіз болса, үнемі жымиып жүретін менеджерлер бәрін түсіндіріп береді.
Негізгі офиста қаптап жатқан кабинеттерден бөлек, тек id-орталық қана емес, қазақ тілі кабинеті де ұнады. Шатаспасам, әр сәрсенбі, жұма күндері қазақ тілі күні. Яғни осы күндері арнайы жасақталған қазақ тілі кабинетінде оқулар жүргізіледі.
Ал ол қызметкерлерге не үшін керек?! Хехе, ең қызығы осында. Жыл сайын қызметкерлер тест тапсырып отырады. Тіл білімі белгілі бір балмен өлшенеді. Жетпейді ма? Фью :) Маған ұнағаны, қазақ тілін жалпы емес, топтарға бөліп оқытатындығы болды. Яғни, орыс немесе басқа ұлт өкілдеріне бөлек, орыстілді қазақтарға (яғни түсінетін, бірақ сөйлей алмайтындар) бөлек оқытады.

Керекуде көргеніміз осы болды :) Кешкі 7-8 дер шамасында бөлмемізге оралдық. Ал ертеңіне… ертеңіне 5.30-да ұйқыдан тұрып, Семейге бару керек еді :)

Өткен ғасырдың бел ортасы ауған тұста Арал теңізі тартыла бастап, Тәуелсіздік табалдырығын құрғаған теңізбен аттадық. Тоқсаныншы жылдардағы тоқыраудан кейін, жаңа ғасырда жаңа бастамалар қолға алынды. Теңіздің Солтүстік бөлігін сақтап қалуда қам-қарекет жасалды. Қиын күндерді артқа тастаған теңізді жағалай қоныстанған халықтың тыныс-тіршілігімен танысу мақсатына Арал өңіріне арнайы бардық. Көзіміз қаз-қатар тізіліп тұрған кемелерге түсті. Әрине, бұлар – өткен күннен қалған белгілер.

Аралдықтарға қайта үміт сыйлаған теңізге тоқталатын боламыз. Алдымен бүгінде тарихи жәдігерге айналған көріністерді шолып шығайық. Мынау –«Арал» мейрамханасы. Кезінде теңіздің толқыны осы жерге дейін келіп, қалаға қарай ентелеп тұрған.

Уақытында дәл осы жерде теңіз порты болды.

Ақ желкенін көтеріп, теңіздің толқынына қарсы жүзген «Лев Берг» кемесі өткен күннен сыр шертіп тұр. Яғни, кеменің ішін мұражайға айналдырыпты.


Мұражайдағы ең құнды жәдігер. Бұл – 1925 жылдан бастап Арал балық шаруашылығын басқарған 15 басшы отырған үстел.

Өткен ғасырдың жетпісінші жылдары теңізде су маржанының 30-дан астам түрі болған. Сол балықтардың барлығы мұражайда сақтаулы.

Денсаулық, мәдениет, өрт, құқық қорғау органдарның мамандары арнайы құрал-жабдықпен жасақталған көлікпен қызмет көрсететіні белгілі. Ал Аралда әр салаға тиесілі арнайы кемелер болған. Осындай кемелермен елді-мекендерді аралап, қызмет көрсеткен.

Мына құралдың аты – шығыр. Жылым яғни, ау тартуға арналған. Қыстыгүні мұздың үстіне орнатылып, түйеге жегіледі. Екі өркешті жануар осылайша жылым тартады.

Түйелер мен жылқыларға арналған шаналар.


Балықшылардың қайығы.

Табанынан су кетсе де, жүрегінен жыр кетпеген аралдықтар қиыншылыққа мойынсұнған жоқ. Халықтың еңбексүйгіштігі, ертеңгі күнге деген сенімділігі болар, Кіші Арал қайта қалпына келе бастады. Елбасының бастамасымен «ғасыр жобасының» алғашқы кезеңі сәтті жүзеге асты. Қазір балықшылар ата-кәсіптеріне қайта кірісті.

Жұбатқан Аймұратов бала күнінен балық аулайды. Ол есейгенде теңіз де тартыла бастады. Содан басқа саладан нан табуға тура келді. Дегенмен, ешқандай іске зауқы болмай, киім-кешегін жинап, Балқашқа бет алады. Сол жерде үйреншікті кәсібімен айналысады. Теңіздің қайта оралуымен Жұбатқан аға да туған жерге келіп, кәсібіне қайта кірісті.

Қазір теңіздің құрғаған 870 шақырымын су басып, балық түрлері көбейді. Судың тұздылығы төмендеді. Бұрын балықтың бір түрі қалса, қазір су маржанының саны жиырмадан асты. Балық аулау көлемі – 400 тоннадан 5 мың тоннаға жетті. Теңіз Арал қаласына 17 шақырымға дейін жақындады.

Балықшылар кешқұрым теңізге ау салып, таңмен таласа несібелерін алуға су айдынына шығады.

Олар ауа-райының да кері әсер ететін айтады. Желді күндері су маржанын ұстау қиынға соғады екен. Бірақ әрқайсысы несібелеріне қарай күніне 100 келіге дейін балық аулайды.


Айдыны шалқыған, шағаласы қалқыған, балығы тайдай тулаған көк теңізді жайлаған киелі қоныстағы тіршілік осылай жандана түсуде. Шағалалар балықшылардың басты бәсекелесі екен.


Жанұзақ Есендіков – өз ісінің хас шебері. Ауға түскен балықтарды ыждахаттылықпен алды.

Аудың бағасы 100 — 150 мың теңгенің аралығында екен. Балықшылар бір ау алты айға дейін жарамды дейді.

Мұнда балық арзан. Келісі 20 теңгеден басталады. Ең қымбаты тісті балық. Оның келісі – 400 теңге.


Бұл – Тастүбек елді мекенінің тұсы. «Бақыт» шаруа қожалығының қызметкерлері теңіздің басынан су маржанын өлшеп, қабылдап алады. Балықшылардың еңбекақысын сол жерде бірден есептеседі.

Бұдан соң өнім шағын мұздатқыш цехтарға жеткізіледі.

Онда балық алдымен тазаланып жуылады.


Мұнда күніне 5 тоннаға жуық балық әкелінеді. Су маржанын тазалап жуғаннан кейін, түрлеріне қарай бөледі.

Содан соң 25 гардус салқындықта тоңазытқыштарда қатырылады.


Облыс басшылығана Қырымбек Көшербаев келгеннен кейін, балық консорциумы құрылды. Өнделмеген балықты облыс аумағынан шығаруға тыйым салынды. Бұл бастама өңірімізде балық өңдеу зауыттарының қатарын көбейтуге сеп болды. Соңғы 5-6 жылдың көлемінде ондаған балық өңдеу кәсіпорындары ашылды. Бүгінде олардың жылдық қуаттылығы – 11 мың тоннаның үстінде. «Арал балық өңдеу» ЖШС зауыты – ең үлкені.

«Камбала балық» балықшылар өндіріс орталығы ЖШС 2005 жылы іске қосылған. Бұл зауыт жылына 2 мың тонна балықты шетелге экспорттап отыр.

Жалпы, зауыттарға келген су маржандары екі-үш қайтара таза сумен жуылып, бөлшектеп кесіледі.

Балық өңдеу көлемі соңғы бес жылда 4,5 есеге артты. Өнімдердің экспорттық әлеуеті де жоғарылап келеді. Мәселен, 2012 жылы облыстан құны 3 млн. 626 мың АҚШ доллары болатын 724 тонна балық өнімі сатылды.

Ал 2013 жылы 411,2 тонна балық өнімдері Литва, Түркия, Грузия, Польша, Әзірбайжан, Өзбекстан, Ресей мемлекеттеріне экспортқа шығарылды. Эспортқа шығарылған негізгі өнім – мұздатылған балық пен көксерке балығының филесі. Ал биылғы жылдың 8 айында 362,3 тонна балық өнімдері шет ел асты.

Мынау балықтың алқымы. Дәмі тіл үйреді. Арнайы қаптама қапталып, сатылады.

Бір ғана «Камбала балық» балықшылар өндіріс орталығында су маржанының 13 түрі өнделеді.

Филеден бөлек, су маржандары ысталады, кептіріледі. Барлығы соңғы технологиямен жасалады.


Қақталған балық тұтынушыларға ыңғайлы қаптамаға да салынып сатылады.


Балықшылардың өмірі бейнетке толы екенін көрдік. Ақ ша­ғалалар қаңқыл қағып, сары сазандар мен ақ тырналар тіршілік тыныстарын кеңейткен өңірдің болашағы зор. Кезінде үдере көшкен аралдықтар туған топы­рағына қайта келіп, теңіз төс­кей­ін­дегі қайықтарының ақ желкен­де­рін қайта көре бастады.

«Ғасыр жобасының» екінші кезеңін қаржыландыруға байланысты жақында жиын өтті. Дүниежүзілік банкінің Орталық Азия бойынша өңірлік директоры Сародж Кумар Джа Сыр өңіріне арнайы келіп, жобаның екінші кезеңін жүзеге асыруға ҚР Үкіметімен меморандумға қол қойды. Енді жыл соңына дейін құжаттар рәсімделіп, келер жылы құрылыс жұмыстары басталады. Жоба жүзеге асқан уақытта Солтүстік Арал теңізінің су басу ауданы 3151 шаршы шақырымнан 4645 шаршы шақырымға дейін ұлғаяды, теңіздегі судың көлемі 27,1 текше шақырымнан 51,17 текше шақырымға дейін артады, балық аулау көлемі 30000 тоннаға жетеді. Сондай-ақ, балық шаруашылығы саласында 3 мыңға жуық жаңадан жұмыс орындары ашылады. Ал теңіз айдыны мен Арал қаласының арақашықтығы 1 шақырым болады. Сондықтан айбынды Аралдың келешегі кемел.

Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың “Мен Аралға кө­мек­тесемін деген арманыма жеткеніме қуаныштымын” деген сөзі барша аралдықтардың жүрегіне мәңгілікке жазылып қалды.

сілтеме