Бала кезіміздегі ертегілерде құмай тазылар сарала қаздан туады дегенді жиі еститінбіз. Халық арасында итала қаз деп те аталына береді осынау жабайы дала қазы. Қоңыр қазға қарағанда кішірек. Өзен маңындағы түлкі, қарсақтардың тастап кеткен ескі ініне ұя басады. Бала кезімде жаз шығысымен жайлауға кететінмін. Қаншама сарала қаздың інін қарадым, таппадым құмай күшікті. үлкендерден сұрасам мыңнан бірі күшік болады деуші еді. Сіздер осындай аңыздарды естіп пе едіңіздер?

Жұрттың бәрі бір нәрселерді ойлап тапқыш-ақ.Шетінен жолы болғыш."Қарап жатқанша жалап жат«дегендей менде бос жатқанша бірдеңе ойлап табайын деп шештім.Ақыры ойлап таптым! Айтсам сенбейсіздер ғой.Мен спамның басқаша түрін ойлап таптым. Сіздер көрмеген, естімеген спам! Сіздің поштаңызға, я болмаса ұялы телепоныңызға хат ретінде келетін спам емес бұл! Бұл спам ерекшелігі „дауысты спам“ болғандығында. Алдымен өз дауысыңызбен „Әлемдегі ең асыл жан-АНА! Қиналсаң көмектесетін де, қуансаң сенімен қоса шын сезінетін де АНА! Жұмақта аналардың табанының астында. Осы дауысты хабарламаны өз дауысыңмен 17 досыңа жібер.Сонда сенің АНАҢ ауырмайды, сырқамайды!“
Екінші түрі де бар бұл „дауысты спамның“. Әлгіндей мәтін сөзді даярлап аласызда 17 досыңыздың нөмірін теріп оқып бересіз! Керемет спам емес пе?!

Тотының толғанысы

Бір шал ашытпа ішіп отырса, тордағы тотықұс: -«Маған да ішкізсеңші!» — депті.
Шал: — Кет, таңертең бас жазуға тағы сұрамақсың ба?
— Жоқ, сұрамаймын, — депті Тоты.
Шал: — Жақсы, егер де сұрасаң, қанатыңды қиып тастаймын!- депті шал.
Екеуі ішіп, жатыпты.
Таңертең шал тұрса, Тотықұс олай-былай тыпыршып, торда орын таппай жүр екен.
— Осы маған қанаттың не керегі бар өзі?! – депті бір кезде…
***
Ауру адамды моргке апара жатыр.
— Мен әлі өлген жоқпын.
— Біз де әлі жеткен жоқпыз.
***
Құдасы көрші ауылда тұратын құдасына көрген сайын «үйге келмедің, бір қойдың басын жемедің» деп айта берген екен. Содан бір күні шақырылған құда да қонаққа келеді. Арада бір апта өткенде, қонақ күтіп әбден шаршаған құдағи:
— Құдеке, ауылыңыз өртеніп жатыр деген суық хабар алдық, қайтпайсыз ба?
— Ондай жағдай болса, ол жақта жататын жерде жоқ шығар.
Осында қала берейін.
— Құдеке, қалжыңдағаным ғой, бәрі аман-есен, қайта берсеңіз болады.
— Онда тіпті жақсы, енді алаңсыз жата беретін болдым ғой.
***
Соңғы қоңыраудан үйге келген баласы:
— Әке, ақша жоқ-ақша жоқ деуші едіңіздер ғой. Келесі жылы мен сіздерді қинамайтын болдым.
— Не дейсің?
— Маған енді жаңа кітаптар алудың қажеті жоқ. Жетінші сыныпта қайта оқитын болдым.
***
Сот:

— Неге сіз бұл көлікті ұрладыңыз?
Айыпкер:
— Ешкім о дүниеге мал-мүлкін алып кетпейді. Бұл көлік бейіттің жанында тұр екен. Сосын оған оның керегі жоқ шығар деп ойладым.
***
Екі кемпір әңгімелесіп отыр екен.
— Айтпақшы, келін түсіріпсің, құтты болсын! Келінің қалай екен?
— Ой, айтпа! Келінім сондай пысық болып шықты. Ертеңгі сағат 5- те тұрады, содан тынбай түнгі 12-де бірақ ұйықтайды.
— Айтқандай, қызың тұрмысқа шығыпты, құтты болсын! жағдайы қалай екен?
— Ойбу!!! Айта көрме! Ол қызым сорлап қалды ғой. Ертеңгі сағат 5-те тұрып, түнгі 12-де бірақ жатады екен.

Қазақтың кең даласының құдіретін бойына сіңіріп, көзбен көріп өскен соңғы ұрпақ біз шығармыз бәлкім. Сар далада ақ бауыр ақбөкендердің табынымен жайылғанын, шаңырақтап түскен күн сәулесінің танауды қыттықтай оятатынын сезінген де біз болармыз мүмкін. Түңлікті түріп, керегенің киізін көтеріп қойып самаурынның шайын сораптай ішіп сорпа-сорпамыз шығып терлеген біздің балаларымыз бұл әсерді ала алады ма екен?Әй, қайдам…

Жердің домалақ екенін киіз үйдің формасымен дәлелдеген көшпенділер ұрпағына киіз үй туралы аз-маз мағлұмат.

Қазақтың көне ойындарының бірі. Шауып келе жатқан аттың үстіндегі ойынға қатысушы садағымен нысанаға тігілген жамбыны атып түсірген. Жамбы ретінде күміс немесе алтыннан жасалған тайтұяқтар немесе теңгелер тігіліп отырған.Жамбыны атып түсірген жігіт сол жамбыны сый ретінде өзіне қалдырып отырған. Бұл ойынға жігіттің жігіті қатысқан екен.Кей ертегілерде хандар жамбыны атып түсірген жігітке қызын берген делінеді.
Кейінгі жылдары бұл ойын сәл өзгеріп шауып келе жатқан аттың үстіндегі жігіт белгілі сызықтың тұсына келгенде қолындағы найзаны ілулі шығыршықтан өткізуге тырысатын болды. Жезқазған қаласындағы Жамбылдың 150 жылдық тойында осы нұсқа ойнатылған еді.

Қаламыздың әр жерінде активтің «Забей на время » атты тарифінің билбордтары ілулі тұр. Кәдімгі көкек сағатына екі тақтайды қағып тастаған суретте. «Уақытты елеме» қазақшасы. Бұл тарифтің ерекшелігі неде екенін біле алмадым (өзімде кейселл болған соң). Дегенмен «Забей Х на времясы» ұнап қалды.

Асық ойыны- Үштабан
Үштабан

Ойынға екі немесе оданда көп ойыншы қатысады. 5-6 ойыншы ойнаған қызықтырақ.Әр ойыншыда көнге тігетін үш(асық санын қалауыңызша өзгерте аласыз, тым көп болмағаны жақсы 3-5 аралығы) асық және бір сақа болуы шарт.

Осынау бос жатқан иен даланы түйенің қомы, аттың жалында жүріп бізге қалдырған бабаларымыз ер жігітте бес қару болу керек деп санаған.Олар :1. Садақ (кейін келе мылтық. Білтелі мылтықтар мен бердеңкелерді кеңінен пайдаланған). 2. Найза. 3. Қылыш. 4. Шоқпар. 5. Айбалта.Ату қаруына садақты, кесетінге – қылышты, шаншитынға – найзаны, шабатынға – айбалтаны, соғатынға – шоқпарды таңдап бес қару деп атаған.

Садақ.

Құлаты тауға қол салып,
Садақтың оғын мол салып,
Бетпақтың ен бір шөлінен
Төтелеп жүріп жол салып,
Қолды бір бастар ма екеміз?!-деп жырлайды Ақтанберді жырау.

Алдыңғы жазбамда ер тұрман жайлы сөз қозғаған едім. Ендігі кезек ноқта мен жүгенге келген сыңайлы.

Ноқта-жылқының басына тұмсығы арқылы киілетін ат әбзелі. Ноқтаны қайыстан немесе жібек жіптен де өріп жасай береді. Ноқтаның астыңғы жағында (жылқының сағағы тұсында (адамша айтсақ иек асты)шығыршыққа байланған шылбыр болады.Шылбыр атты доғарып байлау, жетекке алу мақсатында өріліп жасалған жіп.

Жағдай былай, жер лай емес бірақ. Мүмкін Алматыда лай шығар? Мүмкін Шымкенттің қыздары мак ойнап жүрген шығар? Не деп кеттім, менің мәселем…
Обшым, құрылтайға барамын ғой. Екі күнде өтер, ол да бітер. Менің еншімде 21-ші наурыздың біраз сағаты қалады. Алматыға кіре берісте (маңайында, бармаған соң дәл айта алмаймын)Комсомол деген ауыл не аудан бар екен. № 96617 әскери бөлім соол жерде орналасқан. сол жерге дейін такси жалдап барсам қанша теңге керек? Немесе бензинін алып берсем көмектеседін «аялы алақан» бар ма? Себебі әскери борышын өтеп жүрген ініме соқсам деп едім.