Орташа есеппен ораза тұтушылар
Олардыкі қабыл болмайды дейтін мен емес. Өйткені, бір мұсылманның бойынан кемшілік іздеген адамның бойынан Құдай кемшілік табады. Дұрыс-бұрысы бар, әрбір ауыз бекіткен пенденің ризығы өзін күтеді. Жай, ораза басталғалы ортамнан, айналамнан байқағаным бойынша ғой. Сонымен, олар:
— Терминдер қолдана бастады. «Ифтардан кейін хабарласайын», «Көршім ифтарға шақырып еді», т.б.
— «Бөліне» бастады. «Бізге шаш қиюға бола ма екен?», «Біз ерте келе алмаймыз», «Бізге де бара беруге болады» т.б.
— Кішкене «міндетсіне» бастады. «Күн болса ыссы, аузым болса ораза», «Шөлдеп кеуіп тұрсам, «фантаңды» жарқыратып сен де!» т.б.
— Тыйыла бастады. «Мына колбаса халал ма екен?», «Былтырғы орамалымды тауып, тартып алдым» т.б.
— Уатсаппен мағыналы суреттер жібере бастады.
:)
— Әр сөз, сөйлемімен ораза тұтқанынан хабардар етіп жүр. «Қайта қарның ашып қиналмайды екенсің, онша сезінбейді екенсің»,
:p
— Сағат үшке таман статус өзгертеді, аватар ауыстырады.
— «Сухурға» дейін ұйықтамайтындықтан ұйқысы қанбай жүргендігін айта отырады.
— «Шокируют»: «Ораза біткесін «жусаңшы», «Арақ қанда қырық күн сақталады екен, апта бұрын ішіп ем, енді босқа ұстап жүрген жоқ па екем?», «Халал емес екен, өзің жей бер», «Ертең алты күндік оразаны ұстаймын, бір жыл ұстағанмен тең екен», «Түн ішінде душқа түсіп жүрем бе деп, күйеуді бөлек бөлмеге жібердім бір айға»…
Тағысын тағылар. Аз-мұз хабары бар адам ретінде бірдеңе дей қалсаң «Өзің аузыңды жаптың ба?» деп аузыңды жаба қояды. Тақырыпқа өз сөзіммен «бес тугрик» қосып қояйын:
— Ауызды жаппайды — бекітеді ;)
— Біреу алдыңа ас қойғанда ғана «Аузым берік еді» деп ілтипат білдірген ләзім. Басқа уақытта, тек қана Құдай қабыл етсін деген ниет.
— Бұл айда қарын ғана емес, көз де, тіл де, құлақ та ораза: жаман сөз айтудан, өсек тыңдаудан тыйылу. Нәпсіге ораза: сонда біреудің сусын ішкеніне тамсанбақ түгілі төбеңнен құйса да жұтынбайсың.
— Таң намазына он минут қалғанда сәресі ішетінің секілді, кешкі намаздан он минут былайырақ ораза ашқан құп. Бұл енді «ауыз жапқандағыдай» шарт емес, сенімділік үшін. Әрі, сол арада арман-тілек, жақсылық ойлауға болады. Себебі, ауыз ашқалы тұрған пенденің тілегін орындамаудан Алла ұялады екен.
— Парыз оразадан кейінгі алты күндік нәпілді бір жылдық оразамен теңестіріп жатады. Бірақ, қарызы барлар үшін емес қой.
— Әдейі ыссыға шығу, терлеп-тепшу арқылы сауап молаяды деген қате. Керісінше, сая іздеу керек, оңай жағын қарастыру керек.
— Аузы берік адамдардың көзінше тамақ жеу ораза мәдениетіне жатпайды, сондай-ақ, олар да рұқсат күндері (үтір, ем-шара, жол-сапар) басқалардың көзінше тамақтанбайды. Жасырынып, тасада су ұрттап алуға болады. Бөтен сенімдегілердің ораза жайында қате ойламауы үшін: «Кеше аузы берік, бүгін ашық, ораза деген осы екен» дегендей.
— Пісіріп жатқан тамақтың дәмін бір ғана жағдайда көруге болады: күйеуі ескерту жасаса.
— Сәресіге ұйықтап қалса, күндіз аңдамай бірдеңе жеп қалса, ниет қылып оразасын ары қарай жалғастырады.
— Табиғаттағы құбылыстарға қарап (жұлдыз жарық, мысалы) Қадір түнін есептеп шығарғанымен, оның нақты қай түн екенін Пайғамбардың өзі де дөп басып айта алмапты. Тек, кейінгі он күннің бірі екені белгілі. Сондықтан:
— Хақ мұсылман Оразадан кейінгі алты ай «Қап, бітіп қалды-ау» деп өкінсе, дейінгі алты ай «Жақындады» деп қуанып жүреді екен…
Әрі қарай
— Терминдер қолдана бастады. «Ифтардан кейін хабарласайын», «Көршім ифтарға шақырып еді», т.б.
— «Бөліне» бастады. «Бізге шаш қиюға бола ма екен?», «Біз ерте келе алмаймыз», «Бізге де бара беруге болады» т.б.
— Кішкене «міндетсіне» бастады. «Күн болса ыссы, аузым болса ораза», «Шөлдеп кеуіп тұрсам, «фантаңды» жарқыратып сен де!» т.б.
— Тыйыла бастады. «Мына колбаса халал ма екен?», «Былтырғы орамалымды тауып, тартып алдым» т.б.
— Уатсаппен мағыналы суреттер жібере бастады.
:)
— Әр сөз, сөйлемімен ораза тұтқанынан хабардар етіп жүр. «Қайта қарның ашып қиналмайды екенсің, онша сезінбейді екенсің»,
:p
— Сағат үшке таман статус өзгертеді, аватар ауыстырады.
— «Сухурға» дейін ұйықтамайтындықтан ұйқысы қанбай жүргендігін айта отырады.
— «Шокируют»: «Ораза біткесін «жусаңшы», «Арақ қанда қырық күн сақталады екен, апта бұрын ішіп ем, енді босқа ұстап жүрген жоқ па екем?», «Халал емес екен, өзің жей бер», «Ертең алты күндік оразаны ұстаймын, бір жыл ұстағанмен тең екен», «Түн ішінде душқа түсіп жүрем бе деп, күйеуді бөлек бөлмеге жібердім бір айға»…
Тағысын тағылар. Аз-мұз хабары бар адам ретінде бірдеңе дей қалсаң «Өзің аузыңды жаптың ба?» деп аузыңды жаба қояды. Тақырыпқа өз сөзіммен «бес тугрик» қосып қояйын:
— Ауызды жаппайды — бекітеді ;)
— Біреу алдыңа ас қойғанда ғана «Аузым берік еді» деп ілтипат білдірген ләзім. Басқа уақытта, тек қана Құдай қабыл етсін деген ниет.
— Бұл айда қарын ғана емес, көз де, тіл де, құлақ та ораза: жаман сөз айтудан, өсек тыңдаудан тыйылу. Нәпсіге ораза: сонда біреудің сусын ішкеніне тамсанбақ түгілі төбеңнен құйса да жұтынбайсың.
— Таң намазына он минут қалғанда сәресі ішетінің секілді, кешкі намаздан он минут былайырақ ораза ашқан құп. Бұл енді «ауыз жапқандағыдай» шарт емес, сенімділік үшін. Әрі, сол арада арман-тілек, жақсылық ойлауға болады. Себебі, ауыз ашқалы тұрған пенденің тілегін орындамаудан Алла ұялады екен.
— Парыз оразадан кейінгі алты күндік нәпілді бір жылдық оразамен теңестіріп жатады. Бірақ, қарызы барлар үшін емес қой.
— Әдейі ыссыға шығу, терлеп-тепшу арқылы сауап молаяды деген қате. Керісінше, сая іздеу керек, оңай жағын қарастыру керек.
— Аузы берік адамдардың көзінше тамақ жеу ораза мәдениетіне жатпайды, сондай-ақ, олар да рұқсат күндері (үтір, ем-шара, жол-сапар) басқалардың көзінше тамақтанбайды. Жасырынып, тасада су ұрттап алуға болады. Бөтен сенімдегілердің ораза жайында қате ойламауы үшін: «Кеше аузы берік, бүгін ашық, ораза деген осы екен» дегендей.
— Пісіріп жатқан тамақтың дәмін бір ғана жағдайда көруге болады: күйеуі ескерту жасаса.
— Сәресіге ұйықтап қалса, күндіз аңдамай бірдеңе жеп қалса, ниет қылып оразасын ары қарай жалғастырады.
— Табиғаттағы құбылыстарға қарап (жұлдыз жарық, мысалы) Қадір түнін есептеп шығарғанымен, оның нақты қай түн екенін Пайғамбардың өзі де дөп басып айта алмапты. Тек, кейінгі он күннің бірі екені белгілі. Сондықтан:
— Хақ мұсылман Оразадан кейінгі алты ай «Қап, бітіп қалды-ау» деп өкінсе, дейінгі алты ай «Жақындады» деп қуанып жүреді екен…
Батыс әлемі реті келсе мұсылмандарды тұқыртып алуды жөн санайтынын талай мәрте дәлелдеген. Бұл жолы исламға қарсы пікірді швейцариялық азамат білдіріпті.
Айтпады демеңіз, бұл блог жылнамамда болып көрмеген пост (ораза емес) болмақ… Ұзақтығы да, ұлағаттылығы жағынан да. Очм олай, жоқ былай: “Жұлдыздар отбасы” деген жорналдың жетінші саны жетті. Жылтыр бетін жырта жаздап оқыдық. Бастығымыз – бас редактор Қуат қасқа сұхбат беріп тастаса, редакцияның тышқақ тарақанына дейін қуанады емес пе? Еще жұрт жапырып оқитын “Жұлдыздарға” шықса…
“Лексусты” жақсы көлік дейді білетіндер. Жақсы екенін түрінен де білуге болатындай. Әдемі. Қарасаң көз тояды. Артық-ауыс жері де жоқ. Жұмыртқадай жұп-жұмыр келген кескіні де тамаша. “Тойотаның” элегант нұсқасы дейді” тағы бір білгіштер. Бәлкім… Әйтеуір, автокөлік-сүйгіштердің сілекейлерін шұбыртып-ақ тұр. Әркім-ақ сол бір сұлу мәшінді иемденуге құмар-ақ. Ал енді менің тақырыбыма келсек, “Мұсылманның Лексусқа не қатысы бар?” дейсіздер ғой? Пәлендей қатысы шамалы. Бірақ ғибрат алатын жері бар.