Өткен жолғы жазбама авторлық пікір.
Лайвпро (Ресей) блогында «Жалған ғылым мектебі» атты жазбасына тап болдым.
«Сіздерді білмеймін, соңғы кезге дейін мектепте өтетін оқушылардың конференцияларына білімге, ғылымға деген қызығушылық танытатындар ұстаздарының көмегімен алғашқы қадамдарын жасайтына сенетінмін»,- депті. Мектепте оқығанда оқушылар конференциясына қатысыпты және оның одан қандай тәжірибе алғанын еске түсірген.
Жазбасының пайда болуына интернет беттеріндегі келесі цитата себепкер болған.

«Тоғызыншы класс оқушысы Владислав Станишевский Кока-кола сусыны денсаулыққа зияндылығын туралы сөздерді талай рет естіген соң оның денсаулыққа шынымен зияндығын дәлелдемекші болған. (*Енді ойланып көріңіз, 9 сыныпты білімі бар оқушы қалайша сусынның зияндылығын дәлелдеп көрсеіпті десеңізші?)
Аквариум балықтарын бір стакан суға қоя береді. Сосын әртүрлі өнімдерді стакандағы суға қосады: Кока-кола сусынын, жылдам дайындалатын кеспені, дәрілік препараттарды. Нәтижесінде стаканда жүзіп жүрген балықтар өледі. Балықтың өлу себебі оның жүзіп жүрген суының зиянды заттармен улануынан болған деген тұжырымдама жасаған. Кока-кола сусыны стакандағы балықты өлтірген соң адам денсаулығына зиянды деп шешіпті. Осындай тәжірибені ойлап тауып, Кока-кола сусынның зияндылығын дәлелденгені үшін «Ресейдің жас ителлектуалдары» конкурсының жүлдегері ретінде алтын медаль табысталыпты».
Автор осы үзіндіні өз жазбасына қоса отырып өз ойларын қосқан.
«Неліктен балық өлді? Стакандағы суға Кока-кола сусынын, басқа жылдам дайындалатын кеспені қосқандықтан да балық өлген шығар? Кім оны біліпті? Онда неге жылдам дайындалатын кеспе де адам денсаулығына зиянды деген тұжырым жасамасқа?
Оқушының ғылыми жетекшісі неге келесі жайттарға оқушының көңілін аудартпаған? Балық желбезектерінен суды өткізу арқылы одан оттекті бөліп, соның арқасында тіршілік жасайды емес пе?
Жасаған тәжірибесі ауадағы азотты хлорға айырбастап, адамды осындай ауа құрамымен дем алдырумен пара-пар ғой!».
Білім жүйесіне сын. Бұл жерде блогердің байқағанын конкурс төрешілерінің біреуі байқамаған десек немесе оқушының ғылыми жетекшісі әу бастан байқұс тіршілік иесі-балықтарға жасалынған қиянатын тоқтатпағанына таң қалуға болар еді. Бірақ та бізге де, барлық елге қатысты айтылған сөз «бақ шаба ма, блат шаба ма?» деген логикалық мәселе өз шешімін тапқан сыңайлы.

P.S.: Қандай мәселеге көңіл аудартқым келгенін сезген шығарсыздар.

Азаматтардың мемлекеттiк оқу орындарында тегiн орта бiлiм алуына кепiлдiк берiледi. Орта бiлiм алу мiндеттi. Бағымызға конституцияда осындай бап бар.
Бір айдан соң жаңа оқу жылы басталады. Мұғалімдері білікті, оқушылары ынталы, ірге тасы биік, білімі нық мектеп мемлекеттің әулеметтік институтының бірі.
Жазба тақырыбыма келсек. «Құбыжықтың жазбалары» интернет көзінің шартты түрде атауы. Ішінде химия жалған және қиянат әкелетін ғылым, гравитация жоқ, кәдімгі табиғи тастың жаны бар, күн жүйесінде тағы да екі күн пайда болуы тиіс еді (олар газ планетасы айналып, салмағы кіші болғандықтан тұтанып жанбай қалыпты), фотосинтез өсімдік әлемінде жоқ. Автордың негізгі ойы мектептерде жалған білім беріледі дегенде. Көптеген дәлелдерін келтірген. Дәлелдеріне сену оңай. Жазбасының тілі жеңіл, оңай оқылады.
Келесі жазған жолдарымды жоққа шығаруға физик мұғалімдеріміздің білімі жеткілікті шығар.


Автор жердің тартылыс күші оның бетімен жоғары тарқамайды. Жердің бетінен жоғары тарқаса, геостационарлық жер серігін өзіне тартып жерге құлатар деп жазыпты. Оның ойынша жасанды жер серігі көрінбейтін белдеудің үстінде тұр (жер серігі орбитаны құраған көрінбейтін белдеу бойымен рельстерде сырғанап жүреді). Дәлелсіз жазба еместігін еске сала кетейін. Әрбір сөзінде мән бар.
Дәл осындай ойды жоққа шығарып 1686 жылы Исаак Ньютонның Philosophie naturalis principia matematica кітабының баспагері Гожер Котестің кітапқа жазған алғы сөзінде жазылған.
Неліктен жұлдыздар секілді жанып көрінген планеталар Темірқазықты айнала қозғалмайды, жер бетіне қатысты ұшқан дене неліктен доға жасап барып жерге құлайды? Біріншісіне Кеплер, екіншісіне Галилей және Ньютон жауап берді деп классикалық білім тарихында есімдері қалды.
Гожер Котестің, Кеплердің, Ньютонның оппоненттері қазіргі заманда да табылады. Олардың да өз шындығы бар шығар. Бірақ отандық оқулықтарды, жалпы оқытудың мәні сынға алынып жатқанда, «Құбыжықтың жазбалары» оқушыларға пайдасын тигізбейді. Құбыжықтың жазбалары мектеп мұғалімдерінің біліміне және біліктілігіне сын. Егер осындай сынға тап болса, сүрінбей өткенін тілеймін.

Гожер Котестің жазғанын Иссак Ньютон «Математические начало натуральной философии», Л.С. Полака редакциясымен 1989 жылы Москвада «Наука» баспаханасынан шыққан кітапбының электронды көшірмесінен таныстым. 1686 жылғы латын тіліндегі түп нұсқадан 1936 жылы А.Н. Крылов аударыпты. Сол аударма кітапқа негіз болыпты. Бір қызығы кітаптың бас жағы кәдімгі қазіргі физика кітабына ұқсас.

PS: Қажет дегендерге құбыжықтың жазбаларына сілтемені жіберемін. Сілтемені ашық көрсетсем, оны жарнамалағанмен тең.

Иә, Жанар мен үшін кураторым да, эдвайзерім де саналады. Шыны керек, куратор, эдвайзер сөздерінің қандай мағына беретінін, қайдан пайда болған білмеймін, аса қызық та емес. Бір білетінім, әйтеуір, топқа жауап беретін басшы ғой.

Оспанов Еділ деген жас жігіт біздің топқа куратор болып тағайындалған еді. Алғашқы жылымыз аузымыз ашылып жүріп өтті, әйтеуір. Бірінші жартыжылдықта қазір күйеуге шығып кеткен Шелектің қызы Назерке тобымызға староста болған. О баста ойнап жүріп қыздар сол кісіні сайлаған ғой. Айбек пен Рауан да біздің топқа қосылмай, бірінші топта қалды. Сол топта жеті-сегіз жігіт болған. Ал Әлібек екеуіміз жиырма жеті қыздың арасында қалдық. Қазақ бөлімі. Екінші топ. Алғашқы 8-наурыздан аман шықтық. Екінші жылы ойыншықтар сыйладық-ау деймін. Ал үшінші жылы жиырмадан астам қызды әкемтеатрға апардық. "Қилы заманға".

Алғашқы жартыжылдықта көптеген қыздардың пәндегі бағалары төмен болып қалды, қол қоятын құжаттар уақытында толтырылмады. Қысқасы, Назерке пысық қыз емес ше! Сөйтіп, екінші жартыжылдықта қыздар ақылдаса келіп, білімімен көзге түскен, пысықтығымен мақсатына ұмтылған Абитова Жанарды сайлады. Жанар топтың көшбасшысы болды. Әлбетте, орыс тілі сабағында маған ешкім ілесе алмады.

Енді айтпағым, Абитова Жанар тек қана топтың жауапкершілігін арқалаған адам болған жоқ. Оқудың екінші жылында Оспанов деген «кісі» АҚШ-қа ұшып кетті. Тіл оқиды, тағы бірдеңе оқиды екен. Қалай кетті, солай оның да аты өшті. Сөйтіп, біздің топтың кураторы да, эдвайзері де өзіміздің Жанар болды. Қысқасы, бастық болды. Жанар өзінің қабілетін сол оқудың екінші жылында анық көрсете бастады.

Бірінші топтың жігіттері Жанарды «староста» деп мазақ еткен болатын. Бірақ кейінгі жылдары сол топтың екі қызы (старосталары) неше рет ауысып, неше рет тағайындалды. Күлме топқа, боласың оппа! Оппа! Жанар әуелі фәкөлтеттің атынан тіл жарыстарына қатысып жүріп, жүлделерге ие болып, кейбір оқытушылардың сенімін ақтап, кафедраның көзіне түсіп жүрді. Бір күні тіл ғылымына қатысты ашық сабақ, одан соң дөңгелек үстел дей ме, сондай бірдеңелер өткіздік. Жанар — ұйымдастырушы, топтан ақша жинаушы, жоспар құрушы, т.б.

Жанар басшы болғалы дауыс көтеріп, ұрысатынды шығарды. Үндемей құтыласың. Бірақ ол топты осылай тәртіпке келтіріп алды. Жақсы жері, келесіде өтетін іс-шараларда бастығымыз бір айтады, ал біз дереу айтқанына қосыламыз. Уақыт өте тобымызды кафедрадағы оқытушылар мақтай бастады, жақынырақ тани бастады. Басқа да фәкөлтеттердің оқытушылары «Абитова Жанар» дегенде "ҚБ/2-топ" деген ұғымды түсіне бастады. Сәйкесінше, "ҚБ/2-топ" дегенде біздің бастығымыз Жанарды түсіне қоятын.

Топтың білім көрсеткіші де өсе бастады. Кез келген оқытушымен Жанар тез тіл табыса бастады. Емтихандарда аса қиындық болмады. Әлібек екеуміз тіптен оқымайтынбыз да, тек барып-қайтып жүретін едік. Әйтеуір, Жанардың жүгіруімен емтихандардан аман өтіп жүрдік. Менің жақсы әдетім бар еді, ауызша тапсыратын емтихандарға түк дайындалмай баратынмын. Есесіне, фәкөлтетте тобымыздың белсенділігі арта берді. Ал мен «проходной» бағаларды алып жүрдім. Басқа топтағылар дайындалып келіп «3» алатын.

Тағы не жазсам екен… Жаза берсем, таусылатын түрі жоқ. Бір күні Жанар марқұм Нұршайықовпен кездесуді өткізді. Әдеттегідей, біз ақша жинаймыз, шар үрлейміз, плакат, анау-мынау. Күлкіге қақырынып барып келетіні, Жанардың өткізген іс-шарасын деканат өз атына еншілеп алған еді. Шүкір, Жанар сол кеште өзі жүргізуші болды. Қызығы, сондай кештерде ән айтатын, би билейтін, домбырада ойнайтын қыз-жігіттер біздің топтан шыға бермейтін. Бізден тек Наркез домбырада ойнайтын, Майлықожаның термесін орындайтын. Байсабаева ғой. Поэзияға қатысты болса, Сағыздағы Адайдың қызы Ақмарал ер мінезді тұлғасымен жарқ етіп, «махамбетшілдігі» қозып, Махамбеттің өлеңдерін оқитын. Биыл күйеуге шығатын шығар, Атырауда жүр ғой мұғалім боп. Алғашқы староста Назерке басшылыққа пысық болмағанымен, үстел теннисінен әрдайым бас жүлделерді алатын.

Оқудың екінші, үшінші жылдарында жағдайымыз жақсы болды, шүкір. Фәкөлтетте аты көп аталатын топ болдық. Көптеген іс-шаралар өткізілді. Әлбетте, топтың ішкі саясатында кемшіліктер орын алып тұрды. Бір қызымыз оқудың ақшасын төлей алмай, төртінші жылға өтпей қалды. Қазір күйеуге шығып кетті-ау деймін. Грантта оқитын Дина деген қызымыз сабақтарға келмей, ақыры орнында қалды. Биыл бітіретін шығар. Сырттайға ауысқан қыздар болды-ау деймін. Кезінде оқуды бітіру керек болған, бірақ бітіре алмай қалған, өзіміздің деканаттағы Гүлмира апайдың (ҚазҰУ-дың да филфағының деканының оң қолы Гүлмира апай емес пе еді, ол кісінің өз көзіммен көргем кабинетінде) туысқаны сияқты бір қыз тобымызға қосылған оқудың соңғы жылында. Ол да, әйтеуір, бізбен бірге жүріп бітірді-ау оқуын.

Оқу жылдарында екі-үш қызымыз күйеуге шыққан болатын. Сол кезде топтағы белсенді қыздарға кейде «спонсор» болатынмын. Бірақ өзім бірде-бір тойға бармағам. Элеватордан оқу орнына әрең кеп жүрген адам едім 71-автобуспен. Әлібек Гауһардың тойына барған. Оқудың соңғы жылында аттестация дей ме, сондай бірдеңе болған. Сонда бәріміз дірілдеп жүрдік. Жоға, деканаттың өзі ғой көп қорқытқан. Оразахынова Нұрша апайымыз да: «Екінші курста тест тапсырарда бір дірілдеген едіңдер, енді бітіретін жылы тағы да дірілдейсіңдер», — деп бізге сөзімен қолдау көрсеткен болатын. Нұрша апайдың көп айтатын сөздері: «КазПИ кезінде...», «Оқымайтын болсаңдар оқудан шығыңдар, оқитын біреудің орнын иеленбей...» болатын.

Оқудың соңғы жылында Жанар бастығымыз әбден жұмсарды. Бірақ топтың ісіне жауапкершілігі әлі де керемет болды. Топтағы студенттерге бұйрық беруге бұрынғыдай қажыр-қайраты қалмаған еді. Ең қызығы, бізді "әдемілеп" суретке түсіріп кеткен, әдемілеп шығарып беремін деген, ақырында "әдемілеп" лақтырып кеткен фотоға түсіруші арық жігіт біздің ақшамызды алып кетті өзімен бірге. Әрқайсысымыз 8 мың теңгеден жинадық қой деймін. Енді сол жігіт не қайтыс болды, болмаса түрмеге отырды, мүгедек боп қалды деген сияқты "қараңғы" версияларға үмітімді арнаймын. Жамандыққа қайда ұшыраса да, аман болсын. Әлі жер басып, дөнер жеп, бала-шағасын асырап жүрсе, бір күні оңбайтынын ұмытпаса екен деймін. Жамандық жасасаң, алдыңа жамандық боп қайтады ғой. Ол адамның өзіне қайтпаған күнде оның отбасына, болмаса туыстарына қайтады. Бізге де сол керек, қазір фотоәлбомсыз отырмыз.

Жалпы, Жанардың басқару қабілеті керемет. Жоға, ол тек Word-қа мәтін жазуды, ВКонтактеде әңгімелесуді ғана біледі. Айнабұлақта тұрады. Блог жүргізетін сайттарды білмейді, блог деген сөзді естімеген. Контент-менежір, өмірі интернетке байланған емес. Қазір Абай атындағы «Дарында» (№10-ау деймін шамасы) мұғалім боп қызмет етіп жүр. Ұлттық кітапханада дайындалып жүр. Биыл мәгәстірге тағы да тапсырады. Өткен жылы түсе алмай қалды «каким-то образом». Докторлықты қуатын түрі бар. Әзірге жігіті жоқ десең, ә!

Топта тағы да басқа белсенді қыздар болды ғой. Солардың бірі Ләззат пен Динара да қазір Жанармен бірге бір мектепте қызмет етіп жүр. Ләззат басқа жерде әдіскер болған еді, ал Динара 59-да мұғалім болған. Жанар бастық екеуін өзінің қасына жинап алды. Биыл Атыраудан Ақмарал келетін сияқты. Сондай ниеті бар. Атырауда маса шағып тастапты. Бір күні «Дарында» біреуі директор, біреуі зауыш боп отырса, мен таң қалмаймын. Бұл қыздар ғылыммен айналысамыз дейді ғой. Қайдам, бес жыл ішінде оқу орнына оқытушы боп орналасып алатын шығар. Анау Акрамның жүрісі: қазір ТарМУ-дың бір жерінде кафедрада жұмыс істеп жүр. Мәгәстірін де оқып жатыр. Бұл кісілер Twitter-де жоқ әзілдесе қояйын десең. Содан елге танымал адамдармен әзілдесіп отырасың, бейтаныс адамдармен әңгімелесіп отырасың Twitter-де. Олар блог жазбайды, Canon/Nikon фотоқұрылғылары жоқ. Телефондарына видео түсірмейді YouTube-қа салатындай. Бірақ оқып жүрген, қызметте жүрген адамдар. Менің де миымнан шәпәтәқ еткізіп, интернетті алып тастаса ғой, шіркін!

Нұрбол аға да алғашқы жылы мәгәстірге түсе алмай, «Жас Қазақта» жұмыс істеді ғой. Биыл мәгәстірді бітіріп жатыр. Жақында 250 мың теңге де жеңіп алды. Мәләдес-әй! Жанар да биыл мәгәстірге түсіп кетсе екен деп тілеймін ал. Өкініштісі, қазір топтың студенттері жан-жаққа шашырап кетті, бірлік жоқ, хабарласу жоқ, т.б. Осман империясы сияқты ыдырап кетті ғой, қасқа!

Мен сияқты сіздер жайлы бірге оқыған таныстарыңыз бір жерлерде жазып жатса, қызық шығар, ә-на!? Кім біледі, мен жайлы да топтағылардан біреу бір жерге бірдеңе жазған шығар… Қой, құрысын, аман болсын бәрі! Әрі жүрсін, әрі!..

Басшыға бағынғанның зияны жоқ. Басшыға құрмет көрсету — міндет. Басшыларымыз аман жүрсін! Ал Оспановты мойындай алмайды екенмін қай жерде жүрсе де. Оқудың соңғы жылында кураторымыз Жанар деген жас оқытушы болған, тіл білімі сабағын оқытатын. Ол кісі де екінші топтың басшысы болып мойындалмайды, түйіндемесі қарастырылмайды. Қария жасына жетсем де, топтың басшысы «Абитова Жанар» болды деп ыржаң етіп, қалған екі тісімді көрсетіп, таяғыма сүйеніп кете беремін пінсиә алуға…

Қарағанды қаласының зияткерлік мектебінде не бар?
— 350 адамға арналған мәжіліс залы мен асхана;
— Интерактивті тақтасы мен проекторы бар 60 аудитория;
— WiFi желісі;
— Бір үлкен және бір кіші спортзал;

Бірінші сыныптың мұғалімі 28 жастағы Мисс Нилам(әлі күйеуге шықпаған) бір оқушының әлденеге алаңдап жүргенін байқап одан не болғанын сұрайды.
1-ші сыныптың оқушысы мұғалімге «мен тым ақылдымын», менің 3-ші сыныпта оқитын әпкем бар тіпті мен оданда ақылдымын сол үшін менде 3-ші сыныпта оқуым керек деп жауап береді.
Мұғалім сәл ойланып бұл туралы директормен ақылдасады. 1-ші сыныптың оқушысының бұлай айтқаны директорды да қызықтырмай қоймайды. Директор сәл ойланып мұғалімге ол баланы маған алып келіңіз өзім тексеріп көрем егер менің сұрақтарыма жауап бере алса 3-ші сыныпқа жібереміз, егер мүдіріп қалса 1-ші сыныпқа қайтып барады дейді.
Мұғалім оқушыны алып келеді.
Директордың 1-ші сұрағы: 3х3 неше?
Оқушы: 9
Екінші сұрақ: 6х6 неше
Оқушы ойланбастан 36 дейді
Директор мұғалімге қарап көбейту кестесін 3-ші сыныптағылар зорға жаттап жүр, бұл баланың қабілеті ерекше сияқты 3-ші сыныпқа жібергеніміз дұрыс болар дейді. Мұғалім егер рұқсат болса бұл балаға менің 10 сұрағым бар соған қалай жауап беретінін көрсек деп айтады да сұрақтарын бастайды.
Мұғалім: Сиырда төртеу, ал менде екеу
Оқушы: (сәл кідіріп) Аяқ

Мұғалім: К дан басталып С-ға аяқталады. Сырты жүн,ішінен дәмді ақ түсті қоймалжың сұйықтық шығады
Оқушы: Кокос

Мұғалім: Сенің шалбарыңда бар ал менде жоқ
Оқушы: Қалта

Мұғалім: Бұл нәрсенің түсі қызғылт және кірген кезде қатты болады, ал шыққанда жұмсақ әрі жабысқақ болады.
Оқушы: Сағыз

Мұғалім: еркектер тұрып, әйелдер отырып, ал иттер 3 аяқтап не істейді
Оқушы: қолын көтереді.

Мұғалім: мен оған саусағымды кіргіземін және бұл нәрсе үшін маған ең жақсы еркек қана қол жеткізе алады дей бергенде директордың екі көзі шарасынан шығып кете жаздады.
Оқушы: (саспастан) неке жүзігі деді

Мұғалім: қандай сөз Ғ тан басталып К-ға аяқталады? Егер ол сенде жоқ болса саусақтарыңмен жұмыс істеуге тура келеді.
Оқушы: Шанышқы (Fork)

Мұғалім: Бұл барлық еркекте бар біреуде ұзын, біреуде қысқа. Ол оны тек үйленгеннен кейін ғана әйеліне береді
Оқушы: Фамилия

Мұғалім: Еркектің көп тамыры бар және сүйегі жоқ әйел затымен қатынасына жауапты дене мүшесі қандай?
Оқушы: Жүрек

Мұғалім: Жұмыс істемесе жатады, жұмыс істесе тұрады, жұмысты бітіргесін дымқыл болатын не?
Оқушы: Қолшатыр

Бәрін тыңдап отырған директор мұғалімге қарап соңғы екі сұрақтың жауабын менің өзім басқаша ойлап отырдым. Бұл баланы Кембридж университетіне жіберіңіз депті

Дұрыс!
Себебі ме? Бірнешеу!
Өйткені бұрын аз болған, 2007 жылғы 25 қаңтардағы ҚР БҒМ-нің №25 бұйрығының негізінде факультатив сабақтардың есебінен 2010 жылы қазақ тілі пәнін 2 сағатқа көбейтіп жіберіпті. Ал бұл өзге тілдегі мектептердегі бағдарламаны шым-шытырық қылған да қойған.

Жамбыл облысы, Жамбыл ауданы, Айша бибі селолық округіне қарасты (Сол кезде Бахтияр Артаев әкім ед) 140-150 шақты үйі бар, Қаратау бөлімшесі «Тұрар Рысқұлов» орта мектебінде білім алдым. Бастауыш сыныптағы кезім онша есімде жоқ. Әйтеуір Жәриякүл әпкидің (класс жетекші) қолындағы дәу (нән, үлкен) сақинасы бәріміздің есімізде. Тағы, үйдегілердің айтуы бойынша «Кән, біздің Жәпөк өлең айтат» десе, атып тұрып сайрай берген екем. Ишо индиский киіндіріп билетіп қоятын болған. (Кейін соны есейген сайын бетіме басып) Содан 4 жыл оқып бастауышпен қоштастым. Солай 5,6,7-ші сынып өте берді.

Аудандық жарыстардың бәріне қатысатын, мектепте 3-4 әқ бала болды. Сол тізімде мен де бар едім. Менікі енді ән жағынан. "Әнші балапан", «Боз торғай», «Абай оқулары» сияқты байқаулардың табалдырығын тоздырдым. Бірде 8-сынып оқып жүргенiмде Аудандық «Абай оқулары» байқауында, Абай атамыздың «Сегiз аяқ» әнiн домбырамен орындап «1-орын» алдым! Айтпақшы, өткенде Домбыра Partyде Marco мырза сол «Сегіз аяқты» айтып берші дегенде, сөзі мен әнін ұмытыңқырап айта алмай ұйялғаным бар ет.) Ал жаңағы «Бас жүлденi» бip мектеп директорының баласы алды. Жыладым сол кезде. Менi бip дипломмен қуантты, оған диплом мен DVD және Облыстық «Абай оқулары» байқауына жолдама бердi. Сол бала кайда екен казip?! Әлде сол атақты көтере алмай iшiп кеттi ме екен, а! Проста iшiң ашит та е!…

Марко ұялтқан кез

Мектепті есіңе алсаң, «балалық шақ, қандай бақытты кезең» болды деп өкінеріңді немесе «әйтеуір мектептен құтылдым-ау» деп қуанарыңды білмейсің. Ол кезде жасалған да, жасалмаған да қателіктер көп болды… эх...ііі джарайд енді тақырыпқа көшейік. Жалпы үстел теннисі немесе пинг-понг ойнап көрдіңдер ме, керемет ойын солай емес пе?! Шамасы 6-7-нші сыныптарда оқып жүргенімде біздің мектепке үстел теннисіне арналған үш үстел әкелді, оны мектепке кірген кезде бірден көруге болатын еді. Иә-иә сабаққа бара жатқанда «уоо, үзілісте сосын сабақтан кейін кешке қалып ойнайтын болдық қо», деп көңілің көтеріліп қалады, естеріңізде болса ешқайсысымыз да мектепке үлкен «желание»-мен бармайтын едік, фобия деуге келмес, дегенмен… Спорттың осы түріне қызыққаным соншалық, арнайы ракетка сатып алдым, ааа джө-джө… өтірік айтам, маған әкем сыйлаған екен ғо «советский», қалыңын, ауырлауын, сосын біздің сыныптағы бір балада болд сапалы ракетка, оның да қағидасы «the best or nothing» болатын, алайда түк те ойнау білмеді, ал қалған балалар дүкендерден қытайдікін сатып алып жатты, кейбір балдар двп, фанерадан өздері жасайтын, шарикті ұрғандағы дыбысы жіңішке шығатын, ана дыбыс үстел теннисіндегі бүкіл кайфты бұзып жіберетін. Тіпті мектеп директоры да ракетка сатып алып ойнай бастады, әрі алгебра, геометрия пәндерінен сабақ берді. Ахан ағай осының барлығына қалай үлгеріп, қалай шаршамайды деп таң қалатынбыз. Осы ойынды біздің сыныпта тек 5-ақ бала жақсы ойнады, оның ішінде: мен (жаман мақтаншақпын иә?!)) және менің екі досым. Қатты соққылардан жарылып қалатын шариктерді 10-15 теңгеге кезекпен сатып алып жүрдік. Бір күні сабақтан кейін кешке қалып, басқа балдардың ақшаға ойнап жатқандарын көрдік, өйткені жай қызық үшін ойнау қызық болмады. Шыны керек ақшаға ойнауға қорықтым, ол кезде бізде қайдағы ақша, үйден 100-200 теңге беріп жібергенге мәзбіз. Бірақ қасымдағы екі досымның бірі маған қызыққа ақшаға ойнап көрейік деді. Білесіз бе, досың араңдағы бәсекелестік ең жаман сезім екен, ойын барысында оны кәдімгідей сездім.

Данияр бауырымыз бастаған эстафета жалғасусыз қалмасын.
Ойланған адамға әлдебір виртуал сайт саған о бастан борышкер емес, сенің оған да берешегің мөрленіп, заңдастырылмаған. Бірақ алынып та, беріліп те жатыр.
2004-2005 жж. бастадым-ау деймін бұл саяхатты.

2012 жылдың 26-27 қарашасында Кереку қаласында облыстық ішкі саясат басқармасы мен әлеуметтік волонтерлық орталығының ұйымдастыруымен Экология, туризм, кәсіпкерлік саласында Халықаралық жастарды in kaz форумы өтті. Форум аясында Экология, туризм, кәсіпкерлік саласындағы ең үздік инновациялық идеялар арасында сайыс болды. Халықаралық жастарды in kaz форумына алыс жақын шет елденде қонақтар қатысты Ресейден Германиядан сондай-ақ Астана, Семей, Қарағандыдан озық ойлы біраз жастардың 300 – ден астам жобасы негізінде басын біріктірген екен.

Айтайын дегенім сол сайысқа менде өз жобамды ұсындым. Ол жоба өткендегі бір жазбамда сіздердің назарларыңызға ұсынылған Ұстаздарға арналған онлайн журнал болатын. Нәтижесі жаман емес. Тимур ағаның ІТ-тірлігінің артынан ілесе шығарған e-cabak.kz ұстаздарға арналған әдістемелік онлайн журналымды ұсындым. Сайыс сырттай (заочна) өтті.

Біраз уақыт бұрын Қазақстанның ақпарат саласы тағы бір басылыммен толыққан болатын. «45minut.kz» деп аталатын республикалық газеттің тыныс-тіршілігімен танысу мақсатында басылымның бас редакторы Ізгілік Нағиевпен сұхбаттастық. Сұхбат барысында бас редактор мырза бізге «45minut.kz» газетінің электронды нұсқасы да болатынын, электронды нұсқаның оқытушымен, оқушымен, ата-анамен тікелей байланыстағы желіге айналатындығын әңгімелеп берді.

— «45minut.kz» газетінің мақсаты қандай? Газет басылым ретінде нені көздейді?

Әр жылдың тамыз, қыркүйек айларында білім беру орындары «Мектепке жол» акциясын ұйымдастырып өз мектептеріндегі аз қаржылы отбасылардың балаларына көмек ретінде киім кешек, оқу құралдарын т.б. материалқы жағдайлар жасап жатады, оған тек мектеп емес ауқатты ата-аналарда қолқабыс етеді. Ол тірліктерін құп делік, Ал, енді мына балаға берілген аяқ киім оқушының аяғына қалай деп ойлайсыздар?

Алоо
— Ермұхан қал қалай мен келдім, қазір саған жіберем агентке шықшы,
— Алоо е, мен уже үйдемін, мектеп жауып кетті ғой.
— Қалайша обед жаңа ғана болды ғой.
— Біздің жақта түстен кейін ешкім болмайды мектепте, түске дейін ғана ғой жұмыс.
— қалайша түс жаңа ғана болды түстен кейін балармен кім жұмыс жасайды?
Түстен кейін ешкім жүрмейді бізде мектепте. Біз Югтанбыз ғой! Ол сендерде ғой солай істейсіңдер сосын гранттың бәрін аласыңдар.
— Жарайды онда электронды поштаңа салас салам.
— Мақұл, ертең таңертең қараймын…

Бұл Қала мен ауыл мұғалімінің ұялы телефон арқылы Қазақ елінің бір шетімен екінші шетінен аз ғана әріптестік қатынасы…

Сонымен жаңа оқу жылы басталып кетті, құтты болсын! Менің балам алғаш мектептің бірінші класын бастаушы қатарында. Бірінші сентябрь күні мектебіне апарып класына орналастырдық. Мектепке барып тұрып өзімнің балалық шағымды тағы бір сәт еске түсірдім.

Мен мектеп табалдырығын аттағанда қай жылғы балалар мектеп бітіргелі жатқандығы толық есімде жоқ. Есімде қалғаны ол жылдары біздің мектеп 9 жылдық еді. Тағы бір есімде қалғаны 1977-ші жылғылар жоғарғы кластардың бірінде оқып жүретін.Шамасы осылар-ау деймін мектептің ең үлкендері.Себебі, бізді төбелестіріп қоятын да, өздері біреулермен төбелесіп жүретіндер де солар секілдітін қазір қарап отырсам. Мектептің қабырғасының әр жерінен «77 жаса»(типа, «Алға Қазақстан») деген ұрандарды оқып қалушы едік. Айтпағым бұл емес дегенменен.
Ия, біздердің мектеп бітіретін жылдарымызда мектепке пакет ұстап бару немесе түк ұстамай бара салу дәстүрге айналса ол кезде олай емес еді. Мектеп дәлізінде ерсілі-қарсылы жүгіріп жүретін біздер жоғарғы класс оқушыларының қолындағы дипломаттарға қызыға қараушы едік. «Тезірек өсіп, осындай дипломаттар ұстасақ қой» деген арман әрқайсымыздың ішімізде жатушы еді. Қолдарына дипломат ұстап жүрді демесек олар да бала екен-ау ойлап отырсам. Кей-кейде әлгі бізге жігіт секілді көрінетін 77-лер де балалалыққа салынып қолындағы дипломаттарымен қыздардың арқасынан «ыңқ» еткізетін.
Сіздердің мектептеріңізде осындай үрдіс болды ма?

Суретке сілтеме

Қазір көгілдір экраннан «Бәйтерек» киносы көріп мектепте балалықпен жасаған қылықтарым есіме түсіп балаларыма айтып күліп отырмын.
Сіздерде бөлісе жатарсыздар мектепте жасаған балалық қылықтарыңызбен. Есте қалғанын баян ете берейін.