Адамдардың бақытты болуы, өмірді мәнді де мағыналы етіп сүруі өзіне байланысты… десе де, қоғамнан аттап кете алмайсыз. (лид осы болу керек ед)

Автобуста орын беру әдебі деген бар, үлкен адамның түрегеп тұрғаны қазіргі қоғам үшін сын (мәдениетті адамдар үшін). Сонымен бірге аяғы ауыр әйелдерге, аруларға (қыз-келіншектер), балаларға орын беру әдебі де сақталған. Басқаларда шаруам жоқ, тек өзіме ғана жауап беретін (амалсыздан) адам болған соң өзгелерден мұндай сыпайылықты, мәдениеттілікті күтпеймін. Керісінше, екі аяқта қуат бар кезде қақиып тұра беруге бармын (абтобуспен көөөөп жүретінімді айтып қойдым ба)))))

Мұны не үшін айттым, әңгіме автобустан орын табу емес, қоғамның өзгермейтін құбылмалы келбетінде. Адамдардың статусына қарап араласамыз, сыйласамыз, ал қыздардың қанша ақылды болғанын сөз жүзінде қаласақ та, іс жүзіне келгенде қос жанарымыз сыртқы сұлулыққа арбалып қалады (жігіттер қауымына қатысты).

Негізінде пікір білдіруде де жасқанамыз. Өзгелер қолдаса, «я за» деп шығамыз немесе «дұрыс емес» десе, әдеттегінше бұл іс-әрекеттерді қолпаштаймыз. Өзгеше оймен, пікірмен бір адам келсе оны түсінбейміз, тіпті, түсінуге тырыспаймыз. Мүмкін түсінігіміз жетпейтін болар.

Адамдар деген жер басып жүрген жануарлардың ішінде (жер астында, ауада тіршілік ететіндер де бар) ең ақылдысы, ең саналысы болып табылады ( б.т деген надоела уже). Бұл сөзді қанша оқып, естісем де мүлде келіспейін. Саналылықтың шегіне жетіп, шектен шыққан санасыздық принципімен өмір сүретін тобыр өкілдері деп адамзат баласын айтуға болады. Өзімізді қанша мақтасақ та оның не керегі бар, бәрібір жамандайтын өзіміз. Жануарлар бізді өсектемейді (мүмкін өз тілдерінде айтса, айтатын шығар), олар бізге тәуелді емес, мүлде еркін. Бірақ сол еркіндікті бұзатын да, көре алмайтын да — біз. Ой, мен не деп кеттім, әңгіме өмірден өз орныңды табу туралы сияқты еді… Орын табу үшін тырыспаңыз, басқаларға қалмай қалады))) Еркіндікте болыңыз, суда жүзген балықтай, көкте ұшқан қырандай, кермиық кең далада тоқтаусыз шапқан тұлпардай еркін болыңыз. Бірақ та (бәрі «но-ға» келіп тіреледі) адамдардың балықты аулайтынын, қыранға томаға кигізіп, еркіндіктен айыратынын, Батыраш, Қотыраш секілді тұлпарды өлтіретінін еске түсіріңіз. Мен мұны (нені ?) бұрыннан мойындаймын, біз бұл әлемге керек те, керек емес те, негізінде АРТЫҚ жануарлармыз.

Тышқандар мен егеуқұйрықтардың қытығы келеді екен. Огайо штатындағы Боулинг Грин Университетіндегі Яка Панксеппа жүргізген эксперимент егеуқұйрықта қытығы келетін нүктелер бар және қытықтаса күлетініні дәлелдеген. Жас егеуқұйрықтар тіпті қытықтағаннан күлгенде дыбыста шығаратын көрінеді.

Кейбір тасбақалар клоака арқылы тыныс алады. Тасбақаның бұл түрі Фицрой өзенінде мекен етеді. Әлемде мұндай парода біреу ғана

Қарғалар нағыз әзілқой құстар. Тіпті бұл құстарда бір – бірін алдау қабілетіде бар екен. Оксфорд университетіндегі ғалым Алекс Каселнико «Ғылым» журналына берген мақаласында қарғалар өте ақылды деп жазыпты. Оған қоса табиғат бақылаушысы Кэндис Севейджде қарғалардың ақылды екенін және бір – біріне қалжыңдай алатынын жазған. Кэндис Севейдж өз бақылауларының негізінде «Қарғалар: ақылды жігіттермен кездесу» деген кітап жазған.

Зерттеуші Криста МакЛеннаның пікірінше әр бір сиыр өзіне құрбы таңдап алады екен. Оның зерттеулерінің нәтижесі сиыр өз құрбысымен көбіне бірге жайылады, егер оларды екіге бөліп жіберсе екеуіде жалғыз болғандықтан көңілсіз жүреді екен. Екі құрбы сиырды бір күн бөлек ұстау олардың тіпті сүт берулеріндегі бұзылыстанда байқалыпты.


Пингвиндердің көп бөлігінде өмір бақи тек бір ған секс партнер болады екен.


Кәмшаттардың терісінде қалта болады. Олар ол қалтада өздерінің сүйікті тастарын сақтайды. Неге дейсізғой… Кәмшаттар табиғат берген сол бір сыйды тиімді пайдаланады. Қалтасында сақтаған тастармен ұлудың сыртын жарып ішін жейді. Бұл аңның кейбір түрлері ғұмыр бойына қалтасына сақтаған бір тасын ғана пайдаланып өтеді екен.

Мысықтардың келіп аяғыңызды немесе басқа жеріңізді сүзген сияқты басымен түртетінін білетін боларсыз. Оның да өзіндік себебі бар. Мысықтар сол әрекеті арқылы өздерінің сізге деген махаббатын білдіреді және басқа мысықтарға оның қожайыны сіз екендігіңізден хабардар етеді. Жалпы мысықтың келіп сүйкенуі сізді жақсы көруінің белгісі.


Дельфиндер батып бара жатқан адамды құтқаруға немесе басқа адамдарға батып бара жатқан адам туралы хабар беруге тырысады дегенді бәріміз білеміз. Ал, кейбір деректер дельфиндер суға түскен адамды акуланың шабуылынан да қорғайды деп көрсетеді. Осы әрекетіне қарай Эмори Университетінің зоологы Лори Марино дельфиндер жер бетіндегі ең ақылды жануар деп баға береді.


дереккөз

Қысқаша айтайын, көріңіз тамашалаңыз:

«Адам сөйлескенше, жылқы кісінескенше» деген екен бізден бұрынғы қазақтар. Ия, жан-жануарларда сөйлейді. Бір-бірімен қалжыңдаса да алатын шығар бәлкім.
Ауылда өскен бала болған соң әр малдың жүріс-тұрысын аңдап өскенбіз. Жүні қалың қойларға қарап «Осылар ыстықтамай ма екен?» деп бала кезімде талай ойланушы едім. «Денелері қышымайды ма?» деген сауалда миымның бір бөлшегінде жатушы еді. Біз, адамдар бір жауырынымыз не болмаса басқа да қол жетпейтін жерлеріміз қышыса бауырымызға, баламызға, келіншегімізге айта аламыз. «Жауырынымды қасып жіберші. Е, е, осылай, сәл төменірек» дегендей.

Қаршығалар еуропаның тек бір елінде — Исландияда кездеспейді.

***

Хамелеон тілін өз денесінің тең жартысына тең қашықтыққа лақтыра алады. Сонымен қатар, оның көздері бір-біріне тәуелсіз айнала алады, сондықтан да хамелеон бір мезгілде басын қимылдатпай барлық бағытқа қарай алады.

***

Түйе құстың жұмыртқасы қатып пісу үшін оны 40 минуттай қайнату керек.

Табы: Сүтқоректілер
Сабы: Жыртқыштар
Кіші сабы: Caniformia (Ит пішіндестер)
Тұқымдасы: Ailuridae (Кіші панда тұқымдастар)
Түрі: A. fulgens (Кіші немесе қызыл Панда, Жылтыр мысық, от түлкі деген атаулары бар)

Құрбетті сүтқоректі он тұяқты бауырларым, Gastarbaiter -дің итермелеуімен, төменгі санаттағы бауырларымыз туралы танымдық тақырыптар сериясын бастауды жөн көрдім. Жираф, піл салысатын аяқтанушыларымыз болса, іске сәт!