Қазіргі заман пәлсафасына сай:
"Өмірде бәрін жеке тұлғаның қалыптасуы шешеді" деген қағида бар.
Жеке тұлғада мінез бар. Осы мінез бұл дүниеден адамға не қажет соның бәрін алып береді. Оқудың қажеті жоқ. Оқу деген болашақта біреуге бағынышты азаматты жасап шығарудың жолы. Сондықтан байығын келсең "өзіңе жұмыс істе өзгеге жұмыс істеме". Оқу бітірмей-ақ байып жатқандар көп қой. Оқуға мән бермесең өзіңді шектемейсің, өзгеге бағынышты болмайсың. Тек өзіңе сен.
Осы пәлсафаны ұстанған студенттім:
-Дене салмағы ауыр болғандықтан жерге жылдам құлайды, оған өзім көз жеткізгенмін, -деген. Сенің көзқарысың бойынша дұрыста шығар, бірақ, физика көзқарасы бойынша «кішкене» басқаша. Соны сен білсең ғой «кішкентайым». Сеніде қабыл еттік. Өйткені сенде барсың бұл дүниеде.
Қаншама анектодтарды дүниеге әкелдің.
Бірде сабақ үстінде қағаз бетін шеңбер бойымен қиып алғаннан пайда болған дөңгелекті студент қолына ұстаттым да:
-Дөңгелектің өлшемін анықтап берші, -дедім.
Студентім маған аң-таң болып:
-Дұрыстап тапсырма бермейсіз бе?, -жақтырмаған күймен.
-Түсінбеймін сіз биіктігін, ұзындығын өлшеп бер деп тұрсыз ба?-депті.
Дөңгелекте биіктік немесе ұзындық болмайтынын студенттім біліп пе?
Бұл дүниеде студенттерім болмаса ше?
-Болмаса қалайша сенсіз, сенсіз күн көрермін,-деп ойша әрқайсын есіме алдым. Табысымды қалайша табармын.
Бұл дүниеде бәрі бір-бірімен байланысқан. Осылайша бір-бірімізге байлап, бір себеп тапқызып бір-бірімізге қаратқан дүние-ай!

«Біздің кезімізде стипендия бәріне жететін, тіпті, ұшақпен Москваға барып келетінбіз» © Үлкен кісілер

Эх, шіркін десеңші! Жақсы оқығанымыз үшін жұрттың балаларынан мың теңге артық алып, 7 мың теңге шәкіртақыға мәз болған кезіміз-ай! Айдың соңы тақаса, карточкамызды қайта-қайта тексеріп, минусқа кіргізіп жіберетінбіз. Стипендия түсті деген күні жатақханада той

Қазір шәкіртақы біздің кезден әлдеқайда көп. Ресми деректерге сүйенсек, биыл 31 наурыздан бастап мемлекеттік ЖОО оқитын білімпаздар алатын стипендия сомасы былай өзгерді:

---

Студент — 16 759 теңге;
Интерн — 30 356 теңге;
Магистрант — 42 824 теңге;
Докторант — 65 599 теңге;
Назарбаев университетінің магистранты — 100 000 теңге.

---

Басқаны қойшы, СТУДЕНТКЕ 16 759 ТЕҢГЕ ЖЕТЕ МЕ? Ол ақшаға не келеді?



Ата-анасына жиі ақша салдыртып тұратын еркетотайларға білінбес, ал, өз нанын өзі тауып жейтін намысқой балаларға бұл ақшаның жетпейтіні анық. Жоғарыда көрсетілген соманы 30 күнге шақсақ, студент күніне 558 теңге ғана жарата алады. Қазіргі нарықта 558 теңге — бір түскі астың өзіне әупірімдеп әрең жететін ақша.
Шәкіртақысы жыртығын жамауға да жетпеген студент амалсыз оқуымен қатар жұмыс істеуге көшеді. Сабағының уақытымен сәйкес келетін жұмыс тапса — жақсы, таппаса, оқу құрбандыққа кетуі де ықтимал.
Оларға арналған жұмыстың түрі көп: даяшы, бармен, бала бағушы, курьер, жүк тасушы, оператор, сатушы, промоутер, гардеробшы, тағысын тағы жалғаса береді. Тіл білетіндері аудармамен күн көреді, өз мамандығы бойынша жарты ставкамен жұмыс істейтіндер де бар. Табан ақы, маңдай теріне 30 — 90 мыңның арасында ақша алады. Мысалы, Астанадағы KFC фастфудтар желісінде еңбек өтілі жоқ адамды жұмысқа қабылдап, оған 40 мың теңгеден басталатын айлық беріп отырады екен. Ал, Ханшатырдағы сатушы-консультанттардың минимум айлығы — 60 мың.

Еңбек еткені, шыңдалғаны дұрыс десек те, СТУДЕНТТЕР САБАҒЫН ҚАЙ УАҚЫТТА ОҚИДЫ, ЖҰМЫСЫНА ҚАЙ УАҚЫТТА ҮЛГЕРЕДІ?
Бұл сұраққа оқуы мен жұмысын қатар алып жүрген студенттердің өзі жауап берсін.


Бақдәулет Мухимов, Астана медициналық университетінің 3 курс студенті
«Астана қаласы Жедел жәрдем стансасында жұмыс істеп жатқаныма биыл үшінші жыл. Ақшаның жетіспеуінен емес, өзім қызығып, тәжірбие жинақтағым келгеннен жұмыс істеуге көштім. Мамандығым үлкен жауапкершілікті қажет етеді, сондықтан теория ғана емес, көп тәжірбие де керек. Бәріне үлгеріп жатырмын. Стипендия алған бойда тоя тамақ жеп алатынымыз болмаса, ол тіпті бір қыдырғаныңа да жетпейді ғой.»


Сандыбаев Ерлан, ЕҰУ 3 курс студенті
"Өзім білім алып жатқан осы универде веб-программист болып, 0,25 ставкамен жұмыс істеймін. Осындағы сайттардың бәріне жауаптымын десем де болады. Кейде жұмыс тым көбейіп, сабаққа келмей қалатын кезім болады. Ата-анаммен тұрғандықтан ақшадан қысылмаппын, егер жатақханада тұрсам, шәкіртақы мүлде жетпейтін еді. Шәкіртақым бір рет қана қыдырғаныма кетеді."


Өмірбекова Гүлнұр, ЕҰУ 3 курс студенті
«Imperial бинго-клубында оператор болып жұмыс істеймін. Сабағым түстен кейін, ал, жұмысым кешкі сегізден таңғы сегізге дейін. Он бес күн істеп, он бес күн демаламыз, сабағыма өте ыңғайлы. Осы семестрде стипендиядан айрылып қалсам да, жұмыстан алатын 70 мың теңге өзіме жетеді. Жұмыс істеуіме стипендияның жетпеуі, үйге ақша керек болғаны және бос уақытымның көбірек артылғаны әсер етті».


Сұлтанбай Кәмшат, ЕҰУ 3 курс студенті
«Таңертең сағат тоғыздан бірге дейін 1 жастағы баланы бағамын. Жарты айлыққа 30 мың теңге береді. Сабақтың бәрін түнде оқимын, тапсырмаларды ертерек тапсырып тастауға тырысамын. Жоғарылатылған стипендия алам, жетпейді. Оның үстіне, өзім — ақшаны көп жұмсайтын адаммын. 1 курс оқитын ініме көмектесемін. Көп қыдырмаймыз да, стипендия түскенде айына 1 рет киноға барып қоямыз».


Сабыров Талғат, ЕҰУ 3 курс студенті
«Бір компанияда инженер-программист боп жұмыс істеймін. Еркін график, берілген тапсырманы тапсырсам болғаны. Сабағыма еш кедергі келтірмейді, қайта тәжірбие жинақтауыма көмегі бар, әрі қызық. Ақша жағынан таршылық жоқ. Егер жұмыс істемесем де, шәкіртақыны бір айға жеткізер едім».

Қазақ Елінің Тәуелсіздік күні құтты болсын! Бұл бақытқа жеткен де бар, жетпеген де бар. Тәубенің ең зоры — Тәуелсіздік. © Тәуелсіздік үшін күрескен кешегі ата-бабаларымыз да ТӘУЕЛСІЗ ұрпақтың жарқын күлкісі үшін жанын садақа еткен болар. ЕШКІМ ДЕ ҰМЫТЫЛМАЙДЫ, ҰМЫТПАЙМЫЗ! Бұл күн — дүркіреп тұрып өткізуге әбден лайық!
Тарихтан тағылым, өткенге -тағзым ете отырып Түркияның Измир қаласында білім алып жатқан жиырма шақты студент кәсіби шеберіміз болмаса да барын салып үш күн ішінде би шығарып, арнайылап туымыз түстес футболка тіктірдік. Осылайша Тәуелсіздік күніне барынша сый жасауға тырыстық. Айнала жап-жапсыл, күн шығып тұрса да боғымызбен бірге қатып қала жаздадық.  Мына жерде білінбейді қайта. Мен қолғап киіп алдым.  Қыз-жігіттердің ұйымшылдығына тәнті болдым, барлығына рақмет!  Арасында Кавказдан келген сақалды Ахмет деген жігіттің де көмегі зор болды. Күнннің суығында дайындалатын жер тауып, біз үшін шыр- пыр болып жүрді. Видео кәдімгі қол камерамен түсірілді. Ол үшін өзбек бауырларға да рақмет! Ал, біз қазақтар биледік! Жемісі осы.  

Студенттік өмір. Ауызымыз ашылған күндер. Бітпейтін лекция. Қорқытатын мұғалімдер. Ия, студенттік өмірдің 1 курсын осылай өзімше сипаттар едім. курс бітпестей көрінетін, сессия біткенше асығатынбыз. Енді керісінше сияқты, бітпесе дейсін, бірақ амал қанша.

Дәл осы уақыт ЖОО дардың барлығында делік жазғы сессия өтіп жатыр. Біреудің қуанатын, біреудің құлайтын біреудің жылайтын енді бірееуді мұғалімнің артынан жүгіріп типа оқымыстылардың алаңсыз ауылға қайтатын уақыты. Қазіргі кредиттік жүйе бойынша базалық пәндер бланкі, жалпы білім беретін пәндер компьютермен тест тапсыру арқылы емтихан өтеді, Осыған көзқарастарыңыз…

Әзіл, қалжың, анекдот. Әрине, бұның бәрі жанға ерекше қуаныш, күлкі сыйлайтын әңгімелер. Алайда, кейбір анекдоттар бір қарағанда жәй күлкі үшін шығарылған дүниеге ұқсағанымен, дұрыстап ойланып қарасаң, астарында философиялық ой жатады. Менің қазіргі мақалама арқау болған осындай бір анекдот.

Бір кездері өмірде қой аузынан шөп алмас ең аңқау адам болыпты. Сол адамның аңқаулығын пайдаланып жұрт оны үнемі алдап кете беретін. Жұрттың қулығынан шаршаған әлігі Аңқау іштей өшігіп «Осы жұрт мені үнемі алдап кете береді. Ендеше неге мен де оларға солай жауап қайтармаймын» деп, біреуді алдамақ болады. Сөйтеп ақыры мақсатына жетеді. Өш алып айызы қанған Аңқау үйіне оралып:

— «Мен біреуді қатырып тұрып алдадым» деп, Жолдасына мақтанбасы бар ма.

— «Кімді алдадың?» дейді, Жолдасы оған таң қалған жүзімен.

— «Таксисті алдадым» деп еңсесін көтеріп кеп айтады.

— "Қалай алдадың" десе, әлігі Аңқау байғұс:

— «Ақшасын төлеп, бірақ мінбей кеттім» депті.

Бұдан кейін, бұл Аңқаудан асқан ақымақ жоқ шығар дерсіз. Бірақ қателесеcіз. Неге, өйткені ондайлар толып жүр. Олар көп жағдайда университеттер мен колледждерде жүреді. Яғни олар — аңқау студенттер.

Иә, иә. дәл өзі. Ата-анамыз үстіне көйлек алмаса да соңғы тиын тебеніне дейін беріп бізді оқытып жатыр. Ал кейбіреуіміз ата-анамызға масыл болмай, түске дейін оқып, түстен кейін жұмыс жасап, ақша тауып, бар жалақымызды оқудың ақшасына жұмсаймыз. Бірақ көбінесе сабағына салғырт қарайтындар, осы жұмыс жасап жүргендер. Бірақ олардың артықшылығы оқу ақысын уақытылы төлеп тұрады. Тек қана олар емес, бәріміз де ақшамызды кешікпей төлеуге тырысамыз. Қарызымыздан құтылғаннан кейін үстімізден ауыр жүк түскендей болады. Бірақ, бұл жерде тағы да «Бірақ» бар. Біздер әйтеуір университетке барымызды беріп жатырмыз, (тағы да) беріп жатырмыз. Оның ішінде заңдысы да бар, заңсызы да бар. Мұғалімге жәй «сыйлық» ретінде беретініміз де бар. Алайда, өзіміз не алып жатырмыз? Жалпы, университетке біз білім алу үшін, үйрену үшін келеміз. Бірақ сол білім бойымызға сіңіп жатыр ма? Әлде сол Аңқау кейіпкерімізге ұқсап, ақшасын төлеп, бірақ оқымай бәрін қатырып жүрміз бе? Осы хақында ойланайықшы. Бәрімізге белгілі, біздер (студенттер) қазір сессия деген майданды басымыздан кешіп жатырмыз. Тағы да сол өзін айлакер көрген Аңқаудың кейпіне еніп жатырмыз.

Бүгін Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің журналистика факултьтетінің ұйымдастыруымен республикалық «Ең дарынды болашақ журналист» атты пәндік олимпиадасы өтіп жатыр. Олимпиаданың басты мақсаты республика деңгейіндегі ең дарынды, қарымды журналисттерді анықтау, іріктеу. Төртінші рет өткізіліп отырған олимпиадаға республикамыздың барлық аймақтарынан 10 команда қатысып отыр.  Алғашқы турда 100 сұрақтан тұратын тест өткізілді. Келесі кезең таныстыру болып өтті. Жоғары дәрежеліде дайындалып келген болашақ журналистер өз таныстырулары мен алдын ала дайындалған видеоларын көрсетіп олимпиаданың беташарын ашып берді. Биылғы олимпиаданың былтырғыдан ең басты ерекшелігі барлық аймақтағы университеттердің толық қамтылғандығы. Телерадиожурналистика кафедрасының меңгерушісі, доцент Құдайберген Тұрсын: «Өткізіліп отырған олимпиада болашақ журналистердің дамуына үлкен септігін тигізеді» -деді.

Осы өмірде кез келген адамның өзіне ыстық, жақын жері, мекені (ғимарат, мекеме немесе т.с.с) баршылық. Соған сәйкес, көптеген естеліктер ойына түсіп, жүрегі мен жанның бір толғандырып жібереді. Сол жерге адамның сүйіспеншілігі белгілі бір өзінің өмірінің бөлігін өткізуімен сәйкестендіруге болады. Оның жанынан өткен кезде ғажайып бір толқынға түседі. Ол жерде көп уақыт болмаған жағдайда, сағынышқа түсіп, ой-толғауға батады. Кішігірім өзгеріс орын алғынмен, бірден тауып, әрбір ұсақ-ірі жайттар мәңгі есінде қалады. Бұл керемет бір сезім.

Сәкестік пе білмеймін, бүгін ескі кітаптар, суреттер салынған шкафты ақтарып отырып, он жыл бұрын, яғни 2002 жылдың 27-ші Қарашасында «біссіміллә» деп бастаған күнделігіме тап болдым.
Мына сурет те осыдан дәл 10 жыл бұрын Әлем Тілдері Университетінің жатақханасында түсірілген. Мұнда мен 19 жасқа таяп қалғам.

Бүгін студенттер күні. Осы күнде өзіміздің студенттік кезімізді еске түсірейік. Студенттік шағымыздағы фотоларды ілейік. Жанына қай жыл және қай жер екенін де жазуға да болады.


2000-шы жылдардың басы. Бірге оқитын қыздар Нихаль мен Элифпен бірге.