Сынық терезе теориясы
"Қылмыспен күресудегі табысыңызға қалай жеттіңіз?" сұрағына Нью Йорктың аты аңызға айналған мэрі Джулиани былай жауап беріпті:
— Бос тұрған бір ғимарат бар. Сол ғимараттың бір терезесі сынса, сол терезені тездетіп жөндемесеңіз аз уақыт ішінде сол жерден өткен адамдар тағы бір тас лақтырып, сындырып кете береді. Мен бір терезе сынса бірден жөндетіп отырдым. Бір бағана түбіне немесе ғимарат жанына біреу қоқыс пакетін тастап кетсе, сол қоқысты тез жинамасаңыз басқалар да солай тастап кете береді. Мен тасталған әр қоқысты жинатып отырдым.
Бір жердің қылмыс ауданына айналуы сынған терезеден басталады. Айналада ешкім әрекет қылмаса, терезе тездетіп жөнделмесе жұрт ол жерде тәртіпке қарайтын ешкім жоқ екен деп басқа терезелерді де сындыра бастайды. Мұның арты үлкен қылмыстарға айналады, біраз уақыттан кейін ол аудан полиция кіре алмайтын аудандардың біріне айналады.
Мұны түсінген Нью Йорк полициясы алдымен кішкентай қылмыстардың соңына түседі. Метроға билет алмай кіргендерді, подъезд алдында дәрет сындырғандарды, қоғам мүлкін бүлдіргендерді, көшеде бөтелке лақтырғандарды ұстап, жазалай бастайды.
Әрі қарай
— Бос тұрған бір ғимарат бар. Сол ғимараттың бір терезесі сынса, сол терезені тездетіп жөндемесеңіз аз уақыт ішінде сол жерден өткен адамдар тағы бір тас лақтырып, сындырып кете береді. Мен бір терезе сынса бірден жөндетіп отырдым. Бір бағана түбіне немесе ғимарат жанына біреу қоқыс пакетін тастап кетсе, сол қоқысты тез жинамасаңыз басқалар да солай тастап кете береді. Мен тасталған әр қоқысты жинатып отырдым.
Бір жердің қылмыс ауданына айналуы сынған терезеден басталады. Айналада ешкім әрекет қылмаса, терезе тездетіп жөнделмесе жұрт ол жерде тәртіпке қарайтын ешкім жоқ екен деп басқа терезелерді де сындыра бастайды. Мұның арты үлкен қылмыстарға айналады, біраз уақыттан кейін ол аудан полиция кіре алмайтын аудандардың біріне айналады.
Мұны түсінген Нью Йорк полициясы алдымен кішкентай қылмыстардың соңына түседі. Метроға билет алмай кіргендерді, подъезд алдында дәрет сындырғандарды, қоғам мүлкін бүлдіргендерді, көшеде бөтелке лақтырғандарды ұстап, жазалай бастайды.