Сәлем қаззақтар! Бүгін әлеуметтік желіде сынақ жасап көрдім.
Әлеуметтік желі болғанда да бала — шаға жиналған вк да емес, өздерін қазақтың майлы қаймағымыз деп есептейтін Фейзбукта.

Қайрат Нұртастың инстаграмдағы парақшасынан алтын түсті машинамен түскен суретін алдым да

instagram.com/p/3711-wM5xe/?taken-by=kair_n

Фейзбуктағы бір группаға "Қайрат Нұртас алтын жалатқан машина сатып алыпты". деген тақырыппен салып жібердім.



Бір сағат ішіндегі нәтиже:

• 70 тен астам лайк;
• 120 шамасында пікір;
• Оншақты бөлісу.

Бірі мақтап, бірі даттап жатыр. Мынау рас ақпарат па? деп тексеріп жатқан бір адам жоқ.

Қорытынды:
Шошқа секілді алдарыңа келгенді жей бермей сәл ізденсеңдерш уоптывмоадожадр ау!

Дау жоқ, «фейсбук», «инстаграм», «вконтакте» сияқты қалың бұқараға бағытталған әлеуметтік желілер — интернет нарығының теңдессіз алпауыттары. Алайда, осы алпауыттардың тасасында қалған, дегенмен, атап өтуге тұрарлық айрықша әлеуметтік желілер де бар. Кейбірінің қолданушылары жүз миллионнан асса, кейбірі жүз мыңға да жетпейді. Кейбірін барынша пайдалы деп тапсаңыз, кейбірі еріксіз жымитады. Бұл желілер бір ғана мақсатпен не бір ғана аудиториямен шектеледі. Бастысы — барлығының көңілінен шығуды мақсат етпейді. Назарыма ерекше ілінгендерін тізіп өткім келеді.

… сананың ұсақтығы. Жекелеген емес, қоғамның. Уәде беріп орындамаған әкім де ұсақ. Қожайын сезінген Өскемен де ұсақ. Жетім сезінген Семей де ұсақ. Осыны тізбелеген адам да ұсақ. Орысша айтқанда «комплекс неполноценности»...

бұл менің сөздерім емес, Алмас ағаның (kozildirik ) цитатасы ғой.
Қалай басталды бұл әңгіме...?
Опчм осы сайтта көп азаматтар сұрап еді «Фб-та барсың ба?»- деп, жақсы жер деп те мақтады. Кіріп көрдім, танысып көрдім… бірақ мақала ол туралы емес.  бүгін сол Фб-тан бір жазбаны байқадым. Данияр Токтарбаев деген азамат былай жазыпты:

Шығысқазақстандықтар! Жерлестер! Мұхиттай барысымыздың жеңісі құтты болсын!!! Ура! Ура! Ура!)

Білмейтіндеріңіз болса, кеше Мұхит атты ағамыз "Қазақстан барысы"-ның жеңімпазы атанды. Шыны керек, үлкен қуаныш! Шығысқазақстандықтар үшін екі жыл қатар жерлестерінің "Қазақ барысы" атанғаны уапче қуаныш!
Тек осы қуанышты бөлісе алмағандықтары ма, әлде бір-бірінен қызғанғандықтары ма… кей ағалар Фб-ті басына көшіріп жатыр екен. Бағдат Амангелді деген ағамыз:

Шығыстың барысы деп жеңісін ортақ қылған Айбекке облыс уәде еткен үйін әлі берген жоқ!Қайта Семей өз ұлына қолдау жасады.Алдымен облыс орталығы өз батырларын жарылқасын, сосын барып ортақтассын!

десе, оған жауап бергендердің ішінде, пост авторы (Д.Токтарбаев) былай депті:

Семей — ШҚО бөлігі, сен олай санамасаң, менің ойым сол. Ертең семейлік спортшы немесе басқа азамат әлем чемпионы атанып жатса, ол Қазақстан емес Семей азаматы дейсің бе?! Айбекке мен пәтер уәде еткен емеспін, сол пәтерді беруден бас тартқан да мен емес. осы сөздеріңді не облыс әкіміне не сол пәтерді уәде еткен азаматқа жеткізгенің жөн болар! Айбекке де Мұхитқа да шын көңілмен жанкүйер болдым. Бұл жазбам да шын қуаныштан жазылды, Айбек те, Мұхит — Шығыс барысы! Акимат барысы болмаса да, халықтың барысы.

Дау арасында Жалғас Зейноллаев деген семейлік айтыскер-ақын бауырымыз да бар екен, Қанат Оралбек деген азамат қосылыпты… түптің түбінде әңгіме Бағдат пен Алмас ағалардың арасында өрбіді…
— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —
— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

Еліміздегі спорт тізгінін ұстаған ағаларымыз "Қазақ барысын" дамытып жатқанда, сол сайысқа қатысар түрлері жоқ біздің батырлар Фб-та дау ішінде жүр. Опчм, жігіттер ұсақталып барады, даушыл шарқыш болып барады… Осындай батырдың бірі күйеу болар болса, мен күйеуге тигім келмид!

Ақпарат әлемді билейді. Ақпаратты таратудың әртүрлі технологияларының дамуы біздің планетамызды үлкен «ауылға» айналдырғандай және бізді ол «ауылда» шынымен не болып жатқаны қызықтырады, дегенмен, сол болып жатқан жағдайлар туралы басқалардың не жазып, не айтатындығы одан сайын қызықтыра түсетіндігі шындық.
Біздің жетістігіміз бен өз өмірімізде қаншалықты алға жылжығанымыз санамызға қандай ақпаратты саралап енгізгенімізге байланысты.
Ақпаратқа ие болғандар әлемді билейді. Осы сөздің дәлелі ретінде австралиялық интернет-журналист, хакер Джулиан Пол Ассанжды (Julian Paul Assange) келтіруге болады. Wikileaks сайтын құрушы Ассанж 1971 жылы шілде айының 3 күні Австралияда дүниеге келген. Үлкен көлемде шпиондық жанжалдар, биліктің жоғары эшелонындағы жемқорлық, әлемдік державалардың дипломатияларының «жасырын» тұстары мен әскери қылмыстары туралы құпия құжаттарды көпшілік назарына жариялаған. 
Мемлекеттік құпия құжаттарды жариялау қылмыспен теңеледі. Және бұл үшін бас бостандығынан айрылатынын, тіпті өміріне де қауіп төнетінін біле тұра Ассанж осы «батырлығын» қалай және не мақсатпен жасады?
Wikileaks сайты өз жұмысын 2006 жылы бастаған екен. Алдағы уақытта қандай деңгейде жұмыс жүргізетінін білген Ассанж негізгі сервердің «үйі» Швеция болады деп шешті. Себебі, бұл ел журналистерге деген түзу ниетімен танымал. Сайттың басты ерекшеліктері: Интерфейс қарапайым және түсінікті, белгілі техникалық білімі жоқ адам да жеңіл қолдана алады; кез-келген адам өзіне белгілі болған құпия құжаттарды еш кедергісіз сайтқа жібере алады; криптографиялық технологияларды қолданудың нәтижесінде ақпарат жіберуші толықтай жасырын түрде қалады (анонимно) және оған ешқандай қауіп-қатер төнбейді. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету шаралары ретінде құжаттар Wikileaks сайтына шықпас бұрын порталдың барлық серверлеріне көшірме жасалып, бір уақытта шығады. Нәтижесінде ақпарат қай жерден жіберілгенін анықтау мүмкін болмайды. 
Джулиан Ассанж Wikileaks сайтымен шектелмей, Ауғанстандағы соғысқа қатысты 100 мың, Ирактағы соғысқа қатысты 10 мыңдай құжаттарды баспасөз беттеріне де жариялауға берген. Олардың қатарында «әл-Жазира», «The Guardian», «Der Spiegel» және «The New York Times» секілді газет редакциялары бар. 
Бұл құжаттарды жариялау бұқара халыққа осы елдерде ғана емес, әлемде не болып жатырғанын жақсы түсінуге көмектеседі деген болатын Джулиан және ол қолында Пентагонның 15 мыңға жуық құпия құжаттары бар екенін де мәлімдеді. 

Бүгінгі таңда Ассанж Лондондағы Эквадордың елшілігінен саяси баспана алып, сонда отыр. 2013 жылдың тамыз айында Wikileaks сайтында 400 гигабайттық құпия материалдарға сілтеме салынған. Бірақ, құжаттар құпия кодпен сақталған. Құпия код  Джулиан Ассанжға немесе Wikileaks сайтының негізгі өкілдеріне қауіп төнген жағдайда жарияланады делінген.
Жасаған істерінен сөз бостандығын қалыптастырып, әлемде әділдік орнату, адам құқығын қорғау, құпияларды жариялау арқылы басқарушы элитаны «аяғын аңдап басуға» итермелегендей көрінеді. Алайда, бір емес, бірнеше әлемдік «айдаһарлардың» құйрығын басқан бір адамға барлығы жүріп қарсы тұра алмағаны қалай деген заңды сұрақ туады. 
Интернет-журналистің АҚШ-тан бастап, көптеген батыс елдерінің мемлекеттік «құпия» құжаттарын жариялап, қылмыс жасағанына қарамастан, оны халықаралық арнайы қызмет органдары іздеу салып, ұстай алмай жүргендігіне сену қиын. Wikileaks сайтында жарық көрген құжаттардың көпшілігінің АҚШ-қа қатысы бар. Америка Құрама Штаттары бәріне белгілі көп мөлшердегі ақшалай ғана емес, адами ресурстарымен, хакерлерімен, ұлттық қауіпсіздік агенттіктерімен қалайша бір сайтты жауып, жұмысын тоқтатуға күші жетпей отыр?
Джулиан Ассанж Остинда өткен технологияны дамытуға арналған South by Southwest халықаралық конференциясында Skype арқылы сөз сөйлеп, «АҚШ-тың ұлттық қауіпсіздік агенттігі мен Ұлыбританияның мемлекеттік байланыс орталығы біздің планетамызға «тыңшылық» жүргізетін болады, себебі, бұл бағыттағы олардың мүмкіндіктері 1,5 жыл сайын екі есе өсу үстінде» екенін мәлімдеді. 
«Әрбір адамды бақылау мүмкіндігі көп ұзамай шындыққа айналады, бұл алдағы бірнеше жылда шешілетін мәселе» деді Ассанж. Сонымен қатар өз сөзіне «біз жаңа тоталитарлық әлемге аяқ басып келеміз, Сталин немесе Пол Пот кезіндегідей емес, әрине,  тоталитарлық-тұрақты бақылау жүргізу мағынасында» дегенді сенімді түрде қосып айтты [1]. 
Америкалық лингвист, философ, саяси аналитик – Ноам Хомский өзінің зерттеулерінде «БАҚ көмегімен адамдарды басқарудың 10 әдісін» келтірген болатын [2]. Солардың ішінде «бірте-бірте енгізу» мен «адамдар туралы олардың өздерінен де көп білу» әдістері бар. Америка Құрама Штаттарының арнайы бақылау агенттіктері адамдарға бақылауды күшейтпесе, әлсіретпейтіні анық. Дүние жүзі бойынша көптеген мемлекеттер мен адамдар арасындағы ақпараттық-коммуникациялық байланыстарды, интернет желісіндегі процестерді, смс-хаттамаларды, пошта жәшігі арқылы хат алмасуларды, ұялы телефондармен сөйлесулердің барлығын бақылап отыратындығын, жазылып, сақталатындығын 2013 жылы Американың арнайы агенттіктерінде жұмыс жасаған Эдуард Сноуден мәлімдеген болатын. Онымен қоса «PRISM», «X-Keycore», «Tempora» сынды жобалар туралы да құпия құжаттарды жариялауға берген. 

Әскери адамдарға «бұрынғы» деген сөз қолданылмайтыны белгілі. Ал Сноуден сынды арнайы қызмет өкілдерін «бұрынғы» деп айтуға тіптен келмейді. Қандай «қылмыс» жасаса да оның бір себебі, анық «миссиясы» бар. Сноуденнің «миссиясы» Американың әлемге бақылау орнататындығы туралы «құлаққағыс» ретінде тұспалдап көрсету, аудиторияны соған дайындау немесе осы арқылы алдын ала қоғамның реакциясын біліп, саналарына судай сіңіргісі келген шығар. Бұл ақпарат интернет арқылы бұқараға тез жетіп, таралып, уақыт өте келе қалыпты жағдай ретінде қабылданатын болады. Осылайша Ноам Хомскийдің БАҚ арқылы басқарудың бірінші әдісін байқауға болады.

Екіншісі, «адамдар туралы олардың өздерінен де көп білу». Жоғарғы «система» адамдардың физиологиясымен қатар психикасы туралы да өте көп мөлшерде ақпарат жинап, басымдыққа ие болды. Ақпараттық технологияның дамыған заманында интернет, әлеуметтік желілер арқылы бұқара халық туралы әр түрлі бағытта деректер жинақталады. Олар Facebook, Twitter, Instagram т.б. тіркелу кезінде (аты-жөніңіз, суретіңіз, телефон нөміріңіз, айналысатын кәсібіңіз), қолдану кезінде (күнделікті суреттеріңіз, немен айналысатыныңыз, қызығушылықтарыңыз, GPS арқылы әрдайым жүрген жеріңіз, ой-пікіріңіз) тағы да басқа әркімнің өзі жазған ақпараттары арқылы қолданушының психикасын толықтай зерттеп біледі. Ал адамның психикасын білу дегеніміз – сол адамның қоршаған ортадағы болған оқиғаны түсінуін, елестетуін, қабылдауын, ерік, сезімін білу деген сөз. Психиканың жоғары нысаны – адам санасы. Демек, бұқаралық ақпарат құралдары арқылы адам санасы басқарылады деген сөз. Адам санасын басқару – күштеп емес, адамдарды «саналы» түрде өзіне тиімді жаққа бұру, керек іс-қимылдарға итермелеу. 

Байқап қарасақ, тарихы тереңде жатқан АҚШ-қа Wikileaks сайтында жарияланған «құпия» құжаттар ешбір кесірін тигізбейтіндей. Құжаттар қатысты болған мемлекеттік өкілдер не жазаға тартылып, не өз орнынан түсті дегенді естімедік. Сноуденнің мәлімдемесінен кейін АҚШ ұлттық қауіпсіздік агенттіктері мен барлау орталықтары «бақылауын» тоқтатты деп ешкім айта алмайды. Тарихта бірнеше рет кездесетін «ақпараттың жайылып кетулері» Американы басқалардың алдында одан сайын күшті қылып көрсететіндей. Әлемді мысымызбен басып отырмыз дегендей пиғылдарын үсті-үстіне дәлелдей түсетіндей.
Ресейлік жазушы, журналист, саяси сарапшы Д.Ю.Лысков pravda.ru сайтындағы жарияланымында былай дейді: «Wikileaks жеке мақсаттармен жасалған дүние ме, әлде АҚШ мемлекеттік департаментінің қаруы ма?» деген пікірталаста басы ашық тұрған нәрсені назардан шығарып аламыз, ол – Wikileaks-тың АҚШ тапсырысымен жасалғандығы.
Алайда, Wikileaks-ты кім жасағаны маңызды емес. Джулиан Ассанж бен оның ең басты ақпарат берушісі Бредли Меннингтің оқиғалары шынайы ма, әлде ойдан шығарылған «аңыз ба», оған ешкім ешқашан нақты жауап бере алмайды. Себебі, қандай жағдай болмасын күмән болуы заңдылық» [3]. 
Ең бастысы бірнеше жыл ішінде ғаламторда әлемнің назарын өзіне аудартқан ақпараттық ресурс таралды. Бұл ақпараттық ресурс ғаламшарымыздың көптеген мемлекеттерімен қатар, экономикалық аймақтарының да саясатына айтулы өзгерістер әкелді. 
«Тек бір ғана нәрсеге сенімді бола аламыз, яғни, ештеңеге ақи-тақи сенімді болмау керек» — деп Үлкен Плиний айтқандай [4], бұл ақпараттық ресурсты кім шығарғанын нақты айта алмаймыз. Оның мұндай жұмбақтығы оған тағы да күш қоса түсетіндей. Қалай болғанда да Wikileaks ақпараттық қоғамда әлемдік деңгейде көрініс берген ең ықпалды ақпараттық қару ретінде тарихқа енгені анық.


(Суреттер интернет желісінен алынған)

Мені
twitter: twitter.com/Raiymbek94
Facebook: www.facebook.com/raimbek.ramazanov?ref=tn_tnmn
желілерінде оқыңыз. Рахмет!

Қарағанды қаласында IV-ші блогқұрылтайдың дүркіреп өткені көпшілігіңізге белгілі. Бұл құрылтай жайлы айтылып жатыр, жазылып жатыр, мақтап жатыр, даттап жатыр, әлі де бүл үрдістің жалғасатыны белгілі. Менің айтпағым сол құрылтайдан мемдерге кейіпкер табылып отырғаны жайлы Бұл кейіпкеріміз Қазнеттің серісі — e_zhalgas болып отыр.

Оқуға кетер алдында, ректораттың шешіміне сәйкес, жұмысқа қажетсіз сайттарды жауып тастаған едім. Қажетсіз сайттарға кіру әрекеті жасалған кезде, сайттың не үшін жабылғаны, және жұмысқа тіке не жанама түрде қажет болатын болса ресурстың толық адресін көрсетіп, қызметтік хат жазу керектігі жазылған болатын. Әрине кім фейсбук, мой мир керек еді деп жаза қоймасы анық, дегенмен агент пен скайпқа рұқсат бердік. Ал БАҚ.кз сайтының қазақстандық БАҚ бөлімінің телеарналар беті жабылды. Түсініп отырған боларсыңдар, трафик көп кетеді. Ал мекеме мемлекеттік болғасын нағыз жұмыс түске таман басталады (ерте сегіз жарымда келгенмен) да, кешке жай бітеді. тоғыз, ондарда. Кешке жіберіп алған телесериалдарының қазасын түске дейін өтейтін хатшы қыздар жетіп артылады.
Сонымен бүгін сырқатыма байланысты үййде отыр едім. Оны мұны шұқып, мал агентім, шырылдай қалғаны. Сол стандартты "Қал қалай, сабақ қалай" деп басталған диалогтың астары бірдеңе сұрау екенін түсінетін шығарсыздар. Сөйтсек бір жұмыстасымыз түсте ерігіп отырса керек, дым ермек жоқ екен. Әңгіменің төркіні «мой мир ашып берші»-ге тірелді. Әрине ашып бере салуға болады еш қиын емес, бірақ мен дәл осы уақытта ол мекемеде жұмыста жоқ едім. Ал ол кісі болса, ара тұра қашықтан қолдау көрсетіп тұратынымды біледі. Сонымен бөтен мекеменің ісіне араласқан ұят болады деген сылтау айтып шығарып салғаным үшін, мықты ренжіп қалды. Тіпті бар ренішін агент арқылы төкті. Түскі үзіліс біткенше назын оқумен болдым, сосын отырып ойллаймын осындай болмайтын дүниеге ренжуге болады ма?

Facebookтің бас кеңсесі 2009 жылдан бері Калифорнияның Пало-Альто қаласына орналасты. Кеңсе дизайнын Studio O+A, Virginie Manichon, KPFF – Consulting Engineers, Air Systems Inc., Elcor Electric и Brightworks секілді дизайн-студиялар жасаған.



Кеңсенің жалпы аумағы — 13,935 ш.м.-ді құрайды. Кеңседе 700-ден аса адам жұмыс жасайды.

Бірнеше күннен бері көп адам компьютерлерінен Facebook-ке кіре алмай жатыр. Ал смартфон, планшеттерден ашылады. Егер сізде де ашылмай тұрса мына сілтемені басыңыз немесе браузеріңізге Facebook адресін

https://facebook.com

деп жазыңыз.

Егер бұл жазба сізге пайдалы болған болса достарыңызбен бөлісіңіз.

Назгүл Қожабекова
Көзің қайда, көшеден мені іздеген,
Сөзің қайда, жанымыз егіз деген?
Терезеңнің алдына келіп тұрмын,
Көгершіндей қысты күн жем іздеген…

Айсұлтан Жақыпов
Өткенді ешкімнен де жасырмаймын
Мен саған ендігәрі бас ұрмаймын
Көгершін болсаң қайтейін жем іздеген
Аквариумде балық қазір асыраймын

Назгүл Қожабекова
Өткенді жасырсаң да, елесі бар,
Бәрібір өшпек емес ол ойыңнан.
Ақ қанат көгершінді менсінбесең,
Сұп-суық балық салып жат қойныңа.

Айсұлтан Жақыпов
Елесті өшіретін амал бар ма?
Сурет боп тізбектелер жанарларда
Мен көргенде көк қанат көгершін ең
Қанатың қарттық келіп ағарған ба?

Назгүл Қожабекова
Көк аспанда шарлаған талмай ұшып,
Қанаттың ағарғаны ағат емес.
Қойныңызға балық сап жылынсаңыз,
Сізге де жастық шағың болған елес…

Айсұлтан Жақыпов
Жігіт ем талай топта «атойлаған»
Бірде дұрыс бір жерде қате ойлаған
Көгершінім, бір сұрақ қояйыншы
Қойныма не салғаным на қой саған?

Фейсбуқ желісі «Instagram» компаниясымен келісім-шартқа отырды. Бұл туралы Марк Цукерберг өзінің парақшасында аттай болмаса да, ешектей қылып жазыпты. Ал, уордпресстің негізін салушы Матт өзінің блогында осы жаңалықпен бөліскен екен. Ал, ресейдің порбс журналы Марк неге бұндай қадамға барды деп бас қатыруда.
Instagram — ұялы телефонға арқылы сурет жариялауға арналған приложение/application. Оның Simbian-ға және Aplle-ге арналған нұсқалары бар екен