Жарияланымдар

Blog [3108]

Blog сөзі 3108 деген қысқартылған сөздерінен шыққан екен. Кеш те болса, алдыңғы күнгі блог күнімен.
Әрі қарай

Lingobit Localizer бағдарламасымен қазақшалау

Алғаш 9 сынып оқып жүргенде Lingobit Localizer бағдарламасының мененджеріне хабарласып, бағдарламасына қазақша интерфейстік тіл файлын жасап беріп көрейін деп ұсыныс жібердім. Кейін олар келісіп, алғаш 6 версиясына қазақша тіл қосып шығартқыздық. Бағдарлама коммерциялық мақсатта болғанымен, нетте кряктары толып жүр. Мүмкін басқа өңірлерден ойын/прогтарды қазақшалап көргісі келетін амиголар шығып қалар деген оймен Лингобиттің версиялары шыққан сайын қазақ тілін жетілдіріп отыруды ойластырдық. Тек, бұл бағдарлама туралы мақала, қолдау қызметінен қазақша нұсқаулық әлі жоқ. (ал өзім еріншекпін :-Ъ )

Төменде Camtasia Studio бағдарламасын қазақшалатып көрсету жолы көрсетілген. Әр бағдарламаның өзінің тілдік файлы болады, немесе.ехе файлында бірге жүреді, Lingobit Localizer бағдарламасы осындай файлдардың ішіндегі ақпаратты өзгертуге мүмкіндік береді. Осы арқылы, Камтазияның тілдік файлын Лингобитпен ашып, орысша текстті қазақшаға өзгертіп, бағдарлама папкасына қайта көшіріп Камтазияны ашқанда, қазақша менюді көруге болады:

Әрі қарай

Суға кеткен тиындар

Сүт сатумен айналысатын шаһар тұрғыны соңғы кездері сүтке су қосып сатуды ойлап шығарыпты. Күндердің күнінде, әлгі сатушы көрші қаланың базарынан табыспен үйіне кемеде қайтып келе жатады. Жолда көзі ілініп кеткен саудагер ояна келсе, тиын салатын әмияны орнында жоқ. Іздей бастаса, әмияны желкенге шығып алған мақұлық маймылдың қолында екен. Маймылға жалына кеткен саудагер қолын созып әмиянын сұрайды, бірақ маймылдың берер түрі жоқ. Ішінен тиындарды шаша бастайды: мақұлық бірін саудагерге лақтырса, бірін суға лақтырып ойнайды. Құдды бір табыстың тең жартысы суға тиесілі екендігінен хабардар еткен сияқты.
Әрі қарай

Орталық Азиядағы ресурс үшін күрес

Өндірілетін ресурстарының көп бөлігі шет елдік компанияларға тиесілі Орта Азияның мұнайы мен газы әлемдік энергетикалық қауіпсіздік үшін маңызды рөл атқарады.

Планетамыздағы үлкен газ өндірілетін үштіктің қатарына кіретін Каспий шельфіндегі Қашаған сияқты жағалауда орналасқан әлемдегі ірі орындар немесе Түркмениядағы Оңтүстік Ёлотен жері Орталық Азияның аумағына енеді.
Тасымалдау құбырлары Орталық Азиядан барлық бағытқа таралады, сонымен қатар шығысқа қарай тартылуы тиіс деп отырған Қытай мүддесіне қарамастан, қазіргі уақытта батысқа басымырақ кетіп жатыр.

Теңізге (Каспий теңіз емес, Әлемдегі ең үлкен көл, себебі: Мұхитқа шыға алмайды, тұйық) шыға алмайтын ортаазиялық елдерге Қытай қанша тиімді мүмкіндіктер жасап отырғанымен, олар таяу онжылдықта Еуропа энергетикасындf үлкен рөл атқара бермек.

Алыстағы нарық
Бұл саладағы (Каспийдің қарсы жағында орналасқан Әзірбайжан еліне де қатысты) Орталық Азияның басты проблемасы – ресурстарды нағыз табыс көзіне айналдыра алмай отырғандықтарында.

Негізінен бұл жұмыстар, экспорттық маршруттар ұйымдастырып және ортаазиялық ресурстарды халықаралық нарыққа шығарып отырған шет елдік компаниялардың мойындарына жүктелген; тағы да басқа жолы – бұдан қымбатырақ қаражат төлеп, Ресей аумағындағы Кеңес заманында салынған транзиттік жүйелерді қолдану. Бірақ, шет елдік компанияларға ортаазиялық елдердің билік өкілдерімен тіл табысу оңайға түсе бермейтін көрінеді.

Мысалы, Түркіменияда қазба байлығы бар жерлерін толық бақылауда ұстауға толық мүдделі екен, сөйтіп олар келісім-шартқа отырған шет елдік компанияларға ойларына келген әрекетпен айналысуға шектеу қойып тастаған.

Қазақстандағы биліктегілер, осы салаға байланысты заңдарына қарамастан, ресурстарды игерушілер мәселесіне келгенде, олардың ұлтына көп мән беретіндіктерін байқатып қойды. Бұл атап айтқанда, сенімді инвестициялайтын әріптес елдердің репутациясына қауіп төндіруі мүмкін екен.

Батысқа ұмтылыс
Қазақстандағы жұмыстардың басты мақсаты — 2012-2013 жылдан кейін Қашаған жұмысын бастаған соң, елден әлемдік нарыққа күніне 1,5 млн баррель мұнай тасымалдау болып тұр.

Өңірлік мұнай тасымалдау желісі


Касgий жағасындағы тек үш республиканың, атап айтқанда Әзірбайжан, Қазақстан және Түркімения зерттегіш ғалымдырдың бүгінге дейін тауып, есептеп қойған нәтижелерінің шамамен 3,5% яғни 50 млрд баррель (7 млрд тонна) шикі мұнай өнімін иемденіп отыр; әлемдегі газ қорының 12,5 трлн куб метрі, шамамен 6,8%-іне тең байлық та осы елдердің меншігінде.

Қытайға жіберіліп жатқан Қазақстан мұнайы үш-төрт жылдан кейін күніне 400 мың баррель мұнай тасымалдаса да, батысқа жіберіліп жатқан мұнайдан үш есе аз болар еді.

Қытайға газ керек
Түркімения – қазірде Қытайға жақсы табыс беріп отырған мемлекет.
Небәрі 2,6 жыл ішінде Қытай ұлттық мұнай корпорациясы (CNPC) Солтүстік Түркімениядағы Бағтыярлықтан — Өзбекстан және Қазақстан жері арқылы – Солтүстік-Батыс Қытайдағы Шыңғжан-Ұйғыр автономиясына дейін 2,2 мың км болатын газ құбырын тартып үлгерді.

Өңірлік мұнай тасымалдау желісі


Болашақта Түркімендер Үндістанға, Пәкістанға, егер тыныштық орнап жатса Ауғанстанға да газ тасымалдауға да мүддесі бар.

Бүгінде түркімен елінің газы Ресей, Қытай, Иранға шектеулі мөлшермен ғана кетіп жатыр; бұған Ашхабаттың Мәскеу мен Тегераниен сөзге келіспей қалуы себеп.

Түркімендердің Еуропа нарығына газ шығару себебінің бірі осы еді. Бірақ, бұл жерде Әзірбайжанмен жүргізілер келіссөзде қиындықтар тууы мүмкін, себебі әлі күнге дейін екі жақ Каспийді бөлісе алмай келеді.

2008 жылғы өндірілген мұнай:


BBC агенттігінің нақ тілшісі Джон Робертс керекинфо беріп тұр

Компьютерге әуестік

Барі де, компы бар жұрт аз кезде үйге пайда болған компқа әуестіктен басталған еді. Ең бірінші қызық, атауы біртүрлі «виндоусты» орнатып, бүкіл файлды құртқаннан басталған. Өз компьютеріңді ашып, ішіндегілерді шешіп, құрылғыларын алып, қопарыстырып көру сондай қорқынышты емес. Себебі, өзіңнің меншігің. Нағыз тәжірибе осы ұсақ түйектерден басталған екен. Кейін туыс-туған, жолдас, таныстардың компьютерін жөндеп көру, сәтсіз болып жатса, бірден жаңадан «терезе» орнату операциясы орындалатын. Әрине одан алатын ақша маңызды емес, маңыздысы — көріп білуде ғой. Егер сынып тұрған компьютердің диагнозын барынша дәл айтып, қалай жөндеу керек екенін біліп тұрса, табыс өзі-ақ келеді. Айтпақшы, диагнозды дұрыс қою көбінде тәжірибесі мол компьютерщиктерге тән қасиет.
Компьютерщиктердің бастапқы баспалдағы осындай ұсақ түйектерді меңгеруден басталып, кейін тіл меңгеру қажеттілігіне алып келеді.
-Қанша тіл білесің?
-3 тіл! Қазақша, орысша, ағылшынша.
-Жоқ! Програмдау тілдері бар ғой? Паскаль, Си, ПиАшПи, Яваларды айтамын.
Бағдарламалаудың өз этикасы бар. Өз нормалары мен тәртіптері.
-Негізі, алдымен алгоритмін құрап, сосын барып бағдарлама жазу керек болса, біздің жақтың балалары бағдарламаларын құрып алып, соған қарап алгоритм сызады демекші, жалқау программерлер анау жерден бір, мына жерден бір код ұрлап, соларды құрастырып бірдеңелерін жасап жатады. Оларды кодерлер дегеннен гөрі, быдлакодер деген дұрысырақ.
Қазақша базалық білім алып, орысша бағдарламалаудың не екенін ұғынуға болады, бірақ, заманға сай өмір сүру үшін — ағылшын тілі маңызды.
Шегі жоқ, қопарса қазыла беретін бағдарламалау саласы өте қызықты. Бірақ қатты әуестенуге болмайды деп ойлаймын. Реалдағы өмірдің қызықтарынан құр қалмау керек.
Әрі қарай

Бір-екі шумақ

Адамзат сезімі…

Жүрекке әмір жүрмейді

Сұраулы жүзбен қарайсың маған.
Жақындасам жалтардың.
Көңілім, неге болды екен алаң,
Жаныңа батты-ау,
шаңшар мұң…
Айтқызбай-ақ,
сездің бе, әлде,
іштегі сырын сезімнің.
Жүргенім де меңіреу халде,
Жетегінде төзімнің.
Мұз еді жүрек көргеннен сені,
Шуағың тиіп еріп еді…
Қайтейін бірақ,
Мен емес теңің.
Ойласам қайғы төгіледі.
Аңсаған күнім алыста тегі,
Білемін, қайта келмейді.
Түсінсең жаным кешірші мені,
Жүрекке әмір жүрмейді

(Жаңғырық Бестәңірі)

Келе берем

Бардым. Тостым.
Сен жоқсың,
сезіндің бе?
Сезіндің бе, шегі бар төзімнің де.
Білесің бе?
Мен сені шын сүйемін,
Келе бергім келеді кезігуге.
Тосып тұрмын,
Уақыт өтіп барады.
Бір көруге өзіңді кетіп тағат.
Ойыңа да келмеді-ау,
бәлкім сенің,
Мен келер деп кешігіп,
тосып қалады.
Айыға алмай түйіткіл жебелерден.
Қайтып барам,
Күдікті ой себелеумен.
Болма мейілі,
Болмағың мен келгенде,
Келе берем,
бәрі-бір келе берем.

(Жаңғырық Бестәңірі)
Әрі қарай

Абақтыда өлген Уан атам

Жаз ортасы ауған мезгіл болса керек. Ауыл тозған ескі қоныстан көтеріліп, жаңа қонысқа беттеген. Мен атамның алдына мініп алғам, көштен әжептәуір ұзап кеттік. Былқылдақ деп аталатын жерде, дөңес беткейде тұрған аңғал-саңғал, опырайған, қираған ескі
Әрі қарай