Жақының сеніп айтқан әңгімені жұртқа жаясың ба?

— Өй, қу сүйектің майын сорасың ба?!
— Қане, сақам, алшы, тауха түсе ғой!
— Өй, Мергенбай...!
— Қарызға бір мүжік тікші, ұтсам екі асық қылып қайтарам…
— Сақаңды бере тұршы, ұтсам екі майлы асық беремін…
— Арқарыңды (сақа) неше асыққа айырбастайсың?
— деген жаңғырықтар мен бірге ойнаған балалардың бейнелері санамда ақ-қара түсті деректі кино таспалары секілді айнала береді. "Үш табан", «алтыатар»,«шік-бүк», «черта» ойындарын ойнап, у-шу болып жататын едік. Асық ойнаудың екі тәсілі бар: бірі шынға, екіншісі өтірікке. Шынға ойнасақ, тігілген асықты ұтылсақ, қайтарылмайды; өтірікке ойнасақ, қайтарып аламыз. Дүниені ұмытып, туп-тура асықтан әлем чемпионты секілді шынымен дауласамыз. Ара-тұра төбелесіп аламыз. Арамызда «Пәленшемен шығасың ба? Түгеншемен бірге-бір тұрасың ба?» деп шағыстыратын түлендер табылады. Жауап былай: «Шығам», «тиіссе қарап тұрмаймын», «білмеймін».
Футбол. Көгалға барып екіге бөлініп, доп тебеміз. "Қақпамыз" екі үлкен тас. Қақпада жасы кіші балалар тұрады. Біз бес-алтыншы сыныпта оқысақ, қақпашылар бірінші-екінші сыныпта оқитын балалар. Бейне бір әлем чемпионатында ойнағандай еліреміз кеп. Жіліншіктен, тізеден жәй ғана теуіп жіберіп, талайды ойбайлатқаным есімде. Өтірік күліп: «Кешір» деп басынан сипап, құшақтап алдай саламын. Добымыз жыланы бар тоғанға түсіп кетсе, қақпашыларды аяқтарынан салбыратып, допты алдырамыз. )))) Футболымыздың соңы кейде төбелеспен аяқталады. Бітімге келіп, татуласып, қайта ойнаймыз. Футболдан соң, біраз тынығып, жас мөлшері, дене бітіміне қарай жұптасып күресеміз.
Карта. Алтылық және қара қатын ойнаймыз. Жабылып кеткен картаның бәрі демей-ақ қояйын, көбі (көзірлер) менің жеңімде болады. Ұтылып бара жатсам дау шығарамын. Картаның соңы шатақпен аяқталып, бір-бірімізді қуалап, тебісіп кетеміз.
Қисалақ немесе қиса. Сол кезде жасы 17-18 мөлшеріндегі бойжеткен бар еді. Аз-мұз жеңілтек, қара ағашша қатқан арық, маймақ, былқ-сылқ етіп қисаңдап жүргеніне қарап "қиса, қиса, қиса-еу" деп артынан шулайтын едік. Ол пысқырмай жүретін, күшіктер секілді шәуілдесіп қаламыз.
Мен көрген түріктің тарихи сериалы. Осман сұлтандығы, кресшілер, апыр-топыр. Есімде қалған кейіпкер — Оруч баба.
Даллас. Джеа. Жағымсыз әрі отты кейіпкер. Оған қарап: «Бәттібай, тағы сытылып шықты» дейсің амалсыз.
Дункан Маклауд. Шотландия тауларында 400 жыл бұрын туған бас шапқыш. ))))
Зена. Сол қатынды көру үшін сабағымды тез-тез оқып тастайтынмын. Зена қиқулап, айғайлап төбелескенін көріп, ырза боламын.
Юсуф Миролу. Юсуфтар өлмейді. © Құсшы
Жаңа киім кигенді «и, жыртыс» деп жамырасып қарсы алатын едік. 90ж. аяғында жаңа киім киетіндер аз, кигендер мақтанып жүреміз, олай жүріп, былай жүріп.
Құрбы қыздар. Бөлек әңгіме. Құрбыларға қырындаудың бір тәсілі олармен бірге жасырынбақ және кәртүшке ойнау.
Мектепке кіру үшін кезекте тұрып та төбелесіп кетеміз. Бізге бәрібір.
«Тезірек өсіп, азамат боламын» деп балалықтың қадірін білмедім, құнттамадым. Тоңған кезде жанымды жылытатын, ащыны тәтті ететін қайталанбас сәттерді күлімдеп есіме аламын. Қайран, сол кездер!

Сауалнамаға қатысайық…

Футбол десе, қонаққа келген енесінің қорылдауын елемейтін жанкүйерлер, шабыс қалай? Қадым замандағы әдет бойынша мониторға шынжырсыз байланып отырсыңдар. Отырыңдар. Футбол жайлы әңгімені еркіне жіберейік. Бүгін Милан мен Атлетиконы сөз етейік. Қызық үшін. Әуелі Милан жайлы бірер ауыз жаза кетсем, команда екі жыл бұрынғымен салыстырғанда мүлде басқа. Бапкері — Аллегри деген азамат. Ардагерлер кетті, кейбірі басқа командаларға ауысты, буын алмасу, т.с.с. «А сериясында» дәл қазір 13 орында! Жақсы ойыншылар бар, әсіресе шабуыл шебінде. Марио, Робинио. Кака қайта оралды. Былай сүйкімді команда.
Атлетико. Қазір Ла Лигада доп айырмасы болмаса, Барсамен иық тірестіріп 1-2 орынды бөлісіп келеді. Бапкері — Диего Симеоне. Мінезді жігіт. Тәжірибелі жанкүйерлер бұл жігіттің футболшылық кезін де, бапкерлік кезін біледі. Команда осы маусымда жалпылай да, жекелеген кейіпкерлерімен де сөзсіз мықты. Қақпашысынан бастап, шабуылшылармен қоса алғанда.
Фаворит сырт көзге бірұрыпқұлатқандай айқын секілді, бірақ Фортуна жеңешеміз кімге күлімдейтіні белгісіз. Белгілі болса, қызық болмайтын еді. Көрер қызық көп болсын!

Футбол десе, қатынын төркініне жіберетін жанкүйерлер, атша шауып жүрмісіңдер?! Қалай, мониторға сәл еңкейіп, сол қолмен жақтарыңды таянып, ыңғайланып отырсыңдар ма? «Кім не жазды екен, ә?» миықтарыңнан мырсылдап. Футбол үшін көп сөздің қажеті жоқ, көпәріп деп ешкім оқымайды. Барынша қысқа етіп жазайын. Біршама уақыттан бері ештеңе жазбай кеттім. Жалпы, Керекинфоның «белсендісі» емеспін ғой. Менің Барсаға көкбауыр тұсымның бұратындығы жасырын емес-ті. Чемпиондар Лигасының 1/8 финалында Мансити футбол командасымен ойнайды. Жеребе осылай түсті. Бұл команданы зерттеуге тырысып көрдім. Мықты тұсы, әлсіз тұсы қайсы. Сұрақтарыма жауап іздедім. Біраздан бері Манситидің ойындарын әр жерін көріп жүргенмін, былай жақсы команда. Топтық кезеңде Мюнхен-Аренада Байернді ұтты. Кеше Мансити-Ливерпуль ойынын төреші «ойын басталды-ойын аяқталды» деген белгіні білдіретін ысқырық шалған кездерінен, яғни, басынан аяғына дейін көрдім. Команданы бір ойынына қарап, «пәлен екен, түген екен» деген таяз ойлылық пен футболдық мағынада дүмшелік болар. Манситидің бюджеті қомақты, футболшылары шебер. Бапкері — Пеллегрини деген азамат. Бұл азамат Испания футболымен етене таныс, талай жыл Ла Лиганың бірнеше командасында бапкер болған. Барсаны жақсы біледі. Командалары Каталония шеберлерімен сан мәрте кездескен. Манситидің ең мықты тұсы — қос қапталдағы жартылай қорғаушылар мен шабуылшылар. Испания футболымен таныс — испан Силва (Бұрынғы командасы «Валенсия»), Навас (Бұрынғы командасы «Севилла» — испан акцентімен), Негредо (бұл да «Севилладан»), ЯЯ («Барселона») және Серхио Агуэро. Коларов, Джеко, Фернандинио, Насри секілді футболшылар бар. Мықты әрі әлсіз тұсы — орталық қорғаушылар: Компани мен Лескотт. Қарсылас команданың шабуылшыларынан әр ойында кемі екі-үш рет «көз жазып» қалатын әдеттері бар. Қателіксіз адам болмайды. Есесіне, осы қорғаушылар қарсылас команданың айып алаңындағы стандарттар кезінде басып-жаншып, баспен гол соғып кетуге қауқарлы. «Зік» еткізеді, болды, доп қақпада! Барсаның шағын денелі шабуылшылары осы екі азаматты әбден терлететін түрі бар. Қақпашы Хартты Барса сынап көреді. Көбіне, қақпашылар жайлы көп айтылмайды. Ойын барысына қарай, дәлірек айтсақ, бабы мен бағына қарай жұмыс істейді. Ал, көрер қызық көбейсін! Әдемі футбол көру бұйырсын!

2011 жылы, 13 қыркүйекте:

Челси — Байер
Порту — Шахтер
Генк — Валенсия
Боруссия Д — Арсенал
Барселона — Милан
Виктория Пльзень — БАТЭ
Олимпиакос — Олимпик
АПОЕЛ — Зенит

14 қыркүйекте:

Манчестер Сити — Наполи
Бенфика — МЮ
Вильяреал — Бавария
Лилль — ЦСКА
Интер — Трабзонспор
Базель — Оцелул
Динамо Загреб — Реал
Аякс — Лион

~~~
Еуропа лигасы. 15 қыркүйекте:
Шэмрок Роверс — Рубин
Ганновер — Стандард
Копенгаген — Ворскла
ПСВ — Легия
Цюрих — Спортинг
Лацио — Васлуй
Слован Братислава — Атлетик
ПСЖ — Зальцбург
ПАОК — Тоттенхэм
Хапоэль Т-А — Рапид Бухарест
Динамо Киев — Сток Сити
Бешикташ — Маккаби Тель-Авив
Атлетико — Селтик
Висла Краков — Оденсе
Штурм — Локомотив
Андерлехт — АЕК
Маккаби Хайфа — АЕК Ларнака
Стяуа — Шальке
Фулхэм — Твенте
Бирмингем — Брага
Алкмаар — Мальме
Аустрия Вена — Металлист
Брюгге — Марибор
Удинезе — Ренн

Дереккөзі: Мына жерде

1-інші жартылай финал 10 мамыр
01 Magdalena Tul — Jestem (Польша)
02 Stella Mwangi — Haba Haba (Норвегия)
03 Aurela Gace — Feel the Passion (Албания)
04 Emmy — Boom-Boom (Армения)
05 Yuksek Sadakat — Live It Up (Туркия)
06 Nina — Caroban