«Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы іске асырылғалы астана билігі «Даму» кәсіпкерлерді қолдау қорымен бірлесіп, жалпы 150 млрд теңгенің сомасындағы 709 жобаға қолдау көрсетті. Бұл туралы астаналық қордың филиал директоры Нұрсұлтан Абдолла астана әкімі Бақыт Сұлтановтың қала активімен Мемлекет басшысының Жолдауын талқылауы барысында мәлімдеді, деп хабарлайды елорда әкімдігінің ресми сайты.

Оның айтуынша, қор жұмыс жасағалы көптеген арнайы экономикалық көрсеткіштерге қол жеткізген. 

«Жыл сайын аталған бағдарламаға қатысушылардан ШОБ саны өсуде. Соңғы үш жылда субсидияланған жобаның саны 75 %, ал кепілдік берілгені – 28 % жетті. Бағдарлама жұмыс жасағалы 8 мыңнан аса жаңа жұмыс орны құрылды, 800 млрд теңгенің сомасында өнім шығарылды, салықтан бюджетке 46 млрд теңгеден аса қаржы түсті. Аталған бағдарлама астанада да, елімізде де ШОБ-тің дамуында үлкен роль ойнайды», — дейді Нұрсұлтан Абдолла.

Айта кетейік, Мемлекет басшысы өзінің Жолдауында бизнес климатты жақсарту мәселесіне көбірек көңіл бөлген. Елбасы «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасының мерзімін 2025 жылға дейін ұзартып, 20 мың жаңа жұмыс орнын құруды тапсырды.

Сондай-ақ кездесу барысында Бақыт Сұлтанов жыл басынан қолданыстағы ШОБ 9 пайыздан 106 мың бірлікке дейін өскенін хабарлады. ШОБ-тан бюджетке салық түсімі 300 млрд теңгені құрады (немесе жалпы салық төлемінен 45 пайыз түсім).  

«Астана бизнесті оңай жүргізу рейтингі бойынша ұлттық жеңімпаз атанып, Мемлекет басшысының арнайы премиясын жеңіп алды және 2050 жылға дейін ЖІӨ үлесінің 50 пайызын ШОБ қамтамасыз ету тапсырмасын мерзіміне бұрын орындады. Бүгінде мемлекет тарапынан жеке ісін ашқысы келетін адамдар үшін көптеген мүмкіндіктер ұсынуда. Қазіргі Жолдау экспорттық әлеуетті және отандық тауардың ішкі нарығын іске асыруға қосымша серпін береді», — деді Б. Сұлтанов.  

Еске сала кетейік, «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдаралмасы төрт бағытта жұмыс істейді, оның бірі бизнесті қолдауға бағытталған.

«Атамекен» ҰКП «Бизнесті құтқару қызметі» пилотты жобасын іске қосты. Енді шағын бизнес өкілдері үшін консультация алатын және заңсыз тексеруді тоқтататын 1432 байланыс орталығы құрылды, деп хабарлайды елорда әкімдігінің ресми сайты.

«Бизнесті құтқару қызметі» түрлі саладағы кәсіпкерлер үшін жұмыс істейді, яғни қоғамдық тамақтану орны (ресторан, бар, кафе), қызмет көрсету саласы (сән салоны, турагенттер, киім жөндеу және тігу және басқа), сервис (тамақты жеткізіп беру), сауда, сондай-ақ жөндеу және монтаж жұмыстарын жүзеге асыратын бизнесмендерге арналған. Жоба Астанада пилотты режимде іске асырылып жатыр және елордадағы шағын және микро-бизнесті шұғыл түрде тиімді қолдауға бағытталған. 1432 номері бойынша астана кәсіпкерлеріне өзекті және жедел кеңес ұсынылады, ал «Құтқару қызметі» мобильдік тобы сол айтылған жерге шұғыл түрде барады. Егер жоба қолданыстан сәтті өтсе республика бойынша енгізілетін болады.

«Атамекен» ҰКП қоғаммен байланыс жөніндегі департаменті хабарлағандай, «Бизнесті құтқару қызметі» келесідегідей принциппен жұмыс жасайды: «Егер Астана кәсіпкеріне бақылаушы органнан, салықтан немесе көші-қон қызметінен, полициядан заңсыз тексеруге келсе болмаса есепшотты арестке алса, бизнес объектіні коммуникациядан өшірсе – сізге шұғыл түрде көмек көрсетіледі». Мобильді топтың құрамына «Атамекен» ҰКП, прокуратура, жемқорлыққа қарсы органдар, Астана ІІД және ТЖД қызметкерлері кіреді.

Астана кәсіпкерлер қаласына айналып келеді. Қала экономикасының жартысынан астамы шағын және орта бизнестің (ШОБ) есебінен қалыптасуда. Бұл туралы брифингте инвестиция және кәсіпкерлерді қолдау басқармасының басшысы Әлішер Абдықадыров айтты, деп хабарлайды елорда әкімдігінің ресми сайты.

«Бүгінде Астана кәсіпкерлер қаласына айналды деп сенімді түрде айтуға болады. Мұнда экономиканың жартысынан көбісі бірінші кезекте шағын және орта бизнес есебінен қалыптасуда, яғни астананың аймақтық жалпы ішкі өнімінде оның үлесі 54,4 %. Бұл еліміз бойынша үлкен көрсеткіш. Соңғы сегіз жылда шағын және орта бизнес субъектілерінің саны бес есеге өсті», — деді Ә. Абдықадыров.

Спикердің айтуынша, бүгінде әрбір екінші астаналық ШОБ саласында жүр. Мұның өзі Астананың Қазақстандағы ең басты жұмыс беруші қалаға айналғанын білдіреді. Халықтың үштен екі бөлігі экономикада белсенді, ал бұл 65 % тұрғынның — бизнеспен айналысатынын көрсетеді.

Айта кетейік, 2017 жылы Астана бизнесті оңай жүргізу бойынша рейтингте бірінші орынға шыққан болатын.

«Бизнесті барынша кең қолдауды қамтамасыз ету үшін біз тұрғындар мен кәсіпкерлерге, инвесторларға «бір терезе» қағидасы бойынша қайтарымсыз негізде барлығы бір жерге шоғырландырылған Қалалық қызмет көрсету орталығын құрмақшымыз. Біз бұл шараның қалада бизнесті  одан ары  оңтайлы етуге септігін тигізеді деп күтіп отырмыз», — деп сендірді Ә. Абдықадыров. 

Бүгінде қалада 111 мыңнан аса кәсіпкер субъектісі тіркелген болса, олардың басым көпшілігі шағын және орта бизнестің өкілдері.

19маусым күні Қызылордада облыс әкімі Қ.Көшербаевтың, «KAZAKH INVEST» ұлттық компаниясы» АҚ Басқарма төрағасы Біржан Қанешевтің және Байқоңыр қаласы әкімшілігі басшысының орынбасары Ольга Когайдың қатысуымен Байқоңыр қаласында кәсіпкерлік пен туризмді дамыту мәселелеріне арналған «Байқоңырда бизнес жасау мүмкін бе?» атты ІІ халықаралық интернет-форум өтті.
Сондай-ақ, онлайн режимде өткен форумға әлемнің 10 елінен: Ресей, Қытай, Ұлыбритания, Нидерланды, Әзербайжан, Израиль, Түркия, Финляндия, Дания және Қазақстаннан өкілдер қатысты.
Облыс әкімі интернет-форумды аша отырып, «жұлдызды қалашықтағы» бизнестің даму перспективалары туралы әңгімеледі. Сонымен қатар қазіргі таңда Байқоңыр қаласындағы 14 нысанды аймақтың коммуналдық меншігіне өткізу туралы жұмыстар жүріп жатқанын, ал олардың негізінде өнеркәсіптік контейнерлер жинау, тұрмыстық және өнеркәсіптік құралдар өндірісі, тоқыма, тамақ өнеркәсібі сияқты өндіріс орындарын ашып, туризмді дамытуға толық мүмкіндік бар екенін атап өтті.
-Бұдан бөлек 2023 жылға дейін ҚР туристік саласын дамыту Тұжырымдамасы аясында «Байқоңыр» туристік-ойын-сауық аймағын құру жоспарлануда. Бұл аймақта шолу алаңдары, ғарыштық аттракциондар, сауда орталықтары, музей, аквапарк, кинотеатрлар болады. Аталған нысандарды ашу мемлекеттік-жекеменшік әріптестік аясында жүзеге асырылады. Қазір инженерлік инфрақұрылым тарту жұмыстары жүргізілуде. Біз барлық кәсіпкерлер мен қызығушылық танытқан тұлғаларды осы іске атсалысуға шақырамыз. Байқоңыр қаласы инвесторларды қабылдап, олар үшін қолайлы жағдайлар жасауға дайын,-деді Қ.Көшербаев.
Форумға қатысушылар өз кезегінде «Байқоңыр» кешенін дамыту бойынша, мәселен: ақылды технологияларды енгізу, туристер үшін нұсқаулықтар әзірлеу, өнеркәсіпті дамыту сияқты ынтымақтастықтың перспективті бағыттарын талқылады.

Бүгінде барлық адам жеке кəсіптің иесі болып, қомақты табыс көзін тапқысы келері анық. Мұндай ой бəлкім сізде де болар? Жалпы бизнесте табысты болудың өзіндік қағидалары мен сырлары бар. Ол туралы төменде айтып өтеміз.
Бизнестің екі түрі болады: сауда жəне қызмет көрсету. Біз қазақылыққа салып көбіне сауда түрін таңдап жатамыз, жəне оған етіміз үйреніп кеткен. Базарларда я болмаса интернет дүкендерде саудалаймыз. Ал қызмет көрсету дегеніміз көбіне сайт құру арқылы жүзеге асады. Онда сіз тұтынушыға өзіңіздің қызметтеріңізді ұсына отырып үстінен пайда көресіз. Мысалы: турфирмалар, ақылы бағдарламалар, құрылыс компаниялары қызмет көрсету түріне жатады. Жарайды бұл жайлы түсініп аларыңыз анық. Ал бизнестегі табыстың сыры, ең маңыздысы жаңашылдық пен тұтынушылардың керегін өзгелерден бұрын түсініп оны өндіре білу. Ал саудадағы ептілігіңіз ары қарай жұмыс жасауыңызға керек. Жаңашылдық дегеніміз өзгеде жоқ нəрсені жасай білу. Сіз бұл арқылы бəсекелес ешкімге болмайсыз, əрі клиент таңдауы сізде болады.

Бизнестің қыр-сырлары өте көп. Оларды өзіңіздің IQ түйсігіңіз жоғары болса лезде үйренесіз, қарапайым адамдарға Роберт Кийосакидың «Богатый папа, бедный папа» атты кітабын оқуға кеңес беремін. Кітап желісінде екі əке баласына біреуі жақсы жұмысқа орналасуды үйретсе, бірі жақсы жұмыс орнын құруды үйретеді, тағысын тағы.

Ал сіз бизнесті қай салада бастағыңыз келеді, жəне немен айналысқанды қалар едіңіз?

Мемлекет пен бизнестің әлеуметтік жауапкершіліктің қалыптасуы тұрақты дамудың негізгі шарттардың бірі. Қазіргі таңда корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік компанияның іскерлік беделі мен капиталдандыруын арттыратын тиімді қызмет ретінде қабылданады. Бұл бизнестің қоғамның, әлеуметтік, экономикалық және экологиялық салалардың дамуына ерікті үлесі болып табылады. Осы жайлы Алматы облысының өңірлік коммуникациялар қызметі баспасөз отырысында айтылды. Оған облыстық еңбек инспекциясы бойынша басқарма басшысының орынбасары Мұрат Бақыткерімұлы және кәсіпкерлер палатасының мүшесі Алмагүл Шегеқызы қатысып, биыл 10-шы рет өткізіліп отырған «Парыз» байқауы жайлы баяндама жасады.

Кәсіпорындар облыстың әлеуметтік жағдайын көтеріп қана қоймай, Отанымыздың өркендеуіне өз үлесін қосуы тиіс. «Байқауға өтінімдер және лауреаттарды анықтау үш түрлі субъект категориялары (ірі, орта, шағын) анықталады. Олар – «Үздік ұжымдық шарт», «Үздік әлеуметтік жауапты кәсіпорын», «Еңбекті қорғау саласындағы үздік кәсіпорын» және «Экологияға қосқан үлесі үшін» номинациялары» — деді Мұрат Мәдіғұлов. Сонымен қатар Баспасөз конференциясында жыл сайын өткізілетін байқауға 50-ден астам компания қатысатынын айтты. Әр жылдары жеңіске жеткендер бизнес субъектілері қатарында «Алматы қанты», «Нусипов и К» ЖШС, «JTI» компаниялар тобы, «Тамас» ЖШС, «Әділ» ШҚ, «ТК Интеграл» ЖШС, «ТАТЭК» АҚ бар.
«Өткен жылы облысымыздан екі кәсіпорын республикалық конкурстың лауреаттары атанды. Ірі кәсіпорындар арасында екінші орынға «Еңбекті қорғау саласындағы үздік кәсіпорын» номинациясы бойынша «ТК Метакон» иеленсе, «Экологияға қосқан» үлесі үшін» — «ТАТЭК» АҚ үшінші орын бұйырды», — деді кәсіпкерлер палатасының, адами капиталды дамыту бөлімінің басшысы Алмагүл Шегеқызы.
Еске салып өтсек, байқауға қатысу үшін кәсіпорындар өтінімі осы жылдың 1 шілдесіне дейін қабылданады.
Алматы облысының өңірлік коммуникациялар қызметі

Қайырлы күн, достар. Бүгінгі блогымда өз ісін жаңадан бастағалы отырған кәсіпкерлерге керек кеңестер ұсынамын. Кәсіпкер болу тиімді екенін жақсы білесіздер. Бірақ, оңай емес.
«ONTUSTIK» Кәсіпкерлік мектебінде бизнес-тренер болып жұмыс жасағаныма 2 жылға жуықтап қалды. Өзім кәсіпкер болмасам да, кәсіпкер дайындап, оқытып, білім беріп жүрмін. Егер қандай да бір бизнес ашқыңыз келіп жүрсе, төмендегі кеңестерді есте сақтап жүріңіз.

1. Сенім

Ең әуелі адамға сенім керек. Өзіңізге сеніңіз. Өзіңіздің табысты болатыныңызға сеніңіз. Ал егер керісінше, бастаған ісіңіздің мол табыс әкелетіндігіне, табысты кәсіпкерге айналатыныңызға күмәнмен қарайтын болсаңыз — бос әурешілік. Яғни, сенімсіз түрде кәсіп бастау не айналысу – тышпайтын т@тті қинау.

2. Қорықпаңыз

Бизнес бастағалы отырған кез-келген адамның басында алғашқыда үрей мен қорқыныштың болуы заңды. «Бастаған ісім нәтиже бермесе ше? Банкрот болсам не істеймін? Ел- жұрттың бетіне қалай қараймын? т.с.с. сұрақтар адамды жеп қояды. Ештеңеден қорықпаңыз. Егер Сіз қорқақ адам болсаңыз, кәсіппен айналысудың орнына үйде отыратын едіңіз. Өз-өзін дамыту арқылы, алға қойған мақсаттар, өзіне деген сенімділік, білім үйрену арқылы қорқыныштарды жоюға болады.

3. Мақсат

Көз тартар дүниені, жақсы нәрсені көргенде немесе терең ойға берілгенде адам ең бірінші қиялға беріледі (қиялдайды). Қиял деген – жүйрік, түбі терең, тұңғиық. Сол қиялдағаннан – арман туындайды. Армансыз адам – қанатсыз құспен тең. Мақсат деген – сол арманын жүзеге асыру үшін адамның алдына қойған қадамдары. Мақсатқа жету үшін күніге қадам жасаңыз. Мақсат 2-ге бөлінеді. Біріншісі, ауызша (ойша) мақсат. Екіншісі, жазбаша мақсат. Ойыңызда жүрген мақсат келесі күні ұмытылып кетуі мүмкін. Сондықтан да, мақсаттарыңызды қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді етіп қойын дәптеріңізге жазып жүріңіз. Қысқа мерзімді мақсатты орындау арқылы ұзақ мерзімді мақсатты орындай аласыз. Әр мақсаттың орындалуы Сіз үшін мотивация болары анық.

4. Жоспар

Жоспарлаңыз. Жоспарлау құралдарын пайдаланыңыз. Жоспарға сәйкес жұмыс істеңіз. Сол кезде Сіздің жұмысыңыз өнімді әрі берекелі болады. Жоспарыңызға сәйкес бүгін істеу керек нәрсені бүгін істеңіз. Ертеңге қалдырылған істің оның ертесіне қалып кетпейтініне ешкім кепіл бере алмайды. Жоспарыңызды да қағаз бетіне түсіріп жүруді естен шығармаңыз.

5. Әрекет

Алға жетелейтін арман, анық мақсат, жүйелі жоспарыңыз бар. Осыларға әрекетті қосыңыз. Алма піс, аузыма түстің кебін кимеңіз. Әрекет түбі – берекет. Әрекет етіңіз, еңбектеніңіз. Сіздің табысқа жету мүмкіндігіңіз ұлғаяды. «Тоқтыққа үш жолмен жетуге болады: еңбекпен, тілемсектікпен және ұрлықпен. Соңғы екеуі кездейсоқ тоқтық. Кездейсоқ келген жеткіліктілікті, байлықты ұстап қалу қиын, тіпті мүмкін емес. Желмен келген несібе желмен ұшып кетеді». М. Кемел.

6. Шығыныңызды есептеп жүріңіз.

Күнделікті өзіңізге, отбасыңызға, бизнесіңізге кеткен шығындарды жазып жүріңіз. Бизнес-жоспар түзген кезде де, мүмкін болатын барлық шығындарды есепке алыңыз. Бастапқыда бизнесіңізден мол табыс түсті екен деп масаттанып кетпеңіз. Егер, сол табысты түсіруге кеткен шығыныңызды есепке алып жүрмесеңіз бәрі бекер.

7. Тайм-менеджмент

«Уақытты басқару – өміріңді басқару» — дейді. Ханға да, қараға да, бай мен кедейге де тәулігіне 24 сағат уақыт беріледі. Сол 24 сағатты кім қалай өткізіп жатыр, өзіне ғана аян. Өмірдің лезде, байқаусыз зырғып өте шығатынын бәріміз білеміз. Ал, сол алтын уақытымызды ұрлап, тонап жатқан нәрселерді елеп жүрміз бе? Расында, кәсіппен айналысамын деген адам өткен уақыттың кері қайтарылмайтынын, ертеңгі күнің жұмбақ екенін, бүгінгі күннің сыйлық екенін түсінуге тиіс.

8. Білім іздеңіз

Тек қана кәсіппен айналысқысы келетін адам ғана емес, кез-келген адам күн сайын білім іздеуі тиіс. Білімсіздік – қараңғылыққа жетелейді. Білім өмірде – таяныш, жолда –дос, жалғыздықта – жолдас, қуанышта – бастаушы, қайғыда –медет, күресте – құрал, зұлымдыққа қарсы айла деп діни хадистерде бекерге айтылмаған. «Қараңғылық – бар бәленің бастауы, тасырлық та, тоғышарлық та содан, қараңғылықтың бұғауы мен надандықтың кісенінен азат ететін жалғыз күш — оқу» — деген екен академик Мырзакелді Кемел. Білім іздеген адамның алдында қиыншылық аз болады, кез-келген тығырықтан шығудың жолын табады, болашаққа деген мүмкіндік ашылады. Сондықтан да күн сайын ізденіңіз, үйреніңіз, оқыңыз.

Бостан бос, еш әрекетсіз, не өзіңе, не басқаға пайдаң тимей өткен уақыт «өлген уақыт» деп саналады.

Ал 5-ке шақырылған той 8-9-да басталғанда «мен сол кеште 3-4 сағатым- уақытым, яғни өмірім текке кетті, өлді» деп санаймын! Кешігіп баруға қалыптасқан тәртіп, той иесіне деген құрметім жібермейді.

Жылына қанша өмірім осындай тойларда, қонақтарда өліп жатыр десеңші! Ал бір тойға 300 адам жиналса, төртке көбейтсек 1200 сағат өмір шығады екен. Бұл деген не деген далаға кеткен ресурс! Текке кеткен өмір! Сол уақтты қаншама білім жинауға, қаншама денсаулық үшін спортпен айналысуға, басқа да пайдалы шаруаға жұмсауға болушы еді!!!

Ал бүкіл Қазақстанды алып есептеп көрсеңіз, бұл деген қанша адамның өміріне пара-пар уақыт қой!!!
Әрине той тәңірдің-қазынасы, бірақ уақытында басталып, уақытында аяқталса қандай ТАМАША!

Мен қарта ойнап, бильярд ойнап, сыра ішіп, крассворд шешіп, түкке тұрмайтын сериалдар көріп, нард ойнауға кеткен уақытты Өлген өмір деп ойлаймын. Адамдар ондай уақыттарын өзінің сүрген өмірінен сызып тастау керек. Сонда нақты қанша өмір сүргендері белгілі болады.

Мен өзім де осы уақытқа дейін жарты өмірімді ӨЛТІРІП алыппын!
Енді қалған азын аулақ өмірді өзіме де, маңайыма да пайдасы тиетін қылып өткізуді ұйғардым!

Астанада мүмкіндігі шектеулі жандарды, соның ішінде есту қабілеті нашарлаған жандарға әшекейлер, түрлі бұйымдар жасауды үйрететін курстар ашылды.

– Алғаш рет курстар 2010 жылы өткен. Өткен жылы елорда әкімдігінің қолдауымен, «Көмек» әлеуметтік көмек көрсету орталығы ашылды. Онда сұлулық салоны бар, мүгедектігі бар астаналықтарды оқытып жүргенімізге бір жыл болды. Үш айлық оқу аяқталған соң тәжірибе басталады. Былтыр курсты тәмамдаған қыздардың жартысы осы салонда, кейбір басқа жерлерде жұмыс істеп жүр, — дейді «ЖасНұр» саңыраулар қауымдастығы» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Қызылгүл Сембина.



Биыл сабақтар мамыр айында басталды. Шаштараздың, маникюр шеберлерінің курстары бар, жобаны іске асырған уақыттың ішінде 50 астам мүмкіндігі шектеулі тұлға оқытылды, енді олар қызмет көрсетіп, ақша таба алады, жұмыссыздар санатынан өзін-өзі жұмыспен қамтығандар санатына өтеді. Бұл жолы мүгедектігі бар 15 адам оқып жатыр. Салондағы курстардан басқа, табиғи тастардан әшекейлер жасау бойынша сабақтар өткізіліп, тігін шеберханалары жұмыс істейді. Күзге қарай кілем тоқу үйірмесін, жиһаз цехын ашу жоспарланған.

– Топқа көп адамды қабылдауға болмайды, бір топта 5-6 адам ғана оқиды, сонда тиімді болады, сонымен қатар, бізбен бірге ым тілінің мамандары да жұмыс істейді,- деді Қ. Сембина.

Бұдан басқа, Орталықта халықтың мұқтаж топтарына, мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға, мүгедектерге, көп балалы және тұрмысы төмен отбасыларға киім-кешек, ойыншықтар, кітаптар, аяқ киім, азық-түлік түрінде қайырымдылық гуманитарлық көмек көрсетіледі.

Мүдделі азаматтар 39-00-63, 39-00-61 телефондары бойынша хабарласа алады.

Материал Астана қаласы әкімдігінің ресми сайты astana.gov.kz деректері бойынша әзірленді.

Әр компанияда «Корпорациялық даму стратегиясы» (Стратегия корпоративного развития) деген құжаттар топтамасы болады. Компания пайда болған соң әдетте оның аты ойлап табылады, заты, жарғысы және осы даму стратегиясы жасалады.
Әдетте даму стратегиясын жазу үшін арнайы компания жалдайды, өйткені стратегияжазғышты штатта ұстаудың қажеті жоқ, ол бірреттік қана жұмыс. Кейде ақша аз болса, штатқа алынған пиаршы, сапа менеджменті бойынша маман өздері жазып шығады.
Жалпы, шыны керек, даму стратегиясын жасауға деген көзқарас та, қатынас та немкұқрайды. Онсыз да жасалатын жұмысқа жоспар құрып қажеті қанша деп ойлайтын болуы керек. Негізі, ол құжаттың маңызы айтарлықтай дер едім өз басым. Сайтыңызға орналастыру үшін ғана емес, «осы істеп жүрген жұмысымның мәні не өзі? кімге керек? не үшін?!» деген сұрақ мазалағанда сол миссия/басымдылық/мақсат/міндеттер деген құжатқа көз тастасаңыз — сұрақтарыңыз жоқ болуы керек.
Это в идеале!
Ал біздің жағдайда миссия деген не?

МИССИЯНЫҢ МИССИЯСЫ
Егер сіз әлгі айтқандай, даму стратегиясын өзі жазып жатқан компания қызметкері болсаңыз, миссия деген тарауды жазу үшін бір ғана сұрақ қойыңыз, соның жауабы — сіздің миссия болмақ:
Сіздің компания жоқ болса, қоғам, мемлекет және тұтынушылар не жоғалтады?

Айталық, жауап: Менің компаниям жоқ болса, тұтынушылар ең алдымен жоғары сапалы жастық-көрпеден қағылады — мұндай өнімді жақын шетелде де жасамайды, біздің өзіміз ойлап тапқан технология бойынша жасаймыз. Ал мемлекет үлкен салық төлеп отырған отандық өндірушілердің бірін жоғалтады, "Қазақстанда жасалған" маркасымен шығатын өнімнің бірі нарықтан кетсе, оған да абырой болмайды.

Осыған сәйкес сіздің миссия жасалады:
Жақсы тыныққан адам ғана жақсы еңбек ете алады. Ал әр қазақстандықтың жақсы тынығуына біздің көрпе-жастығымыз сеп болады. Отандық мамандардың жасап шығарған өнімі оқушы балаға да, жұмысбасты ересекке де, зейнеткер ата-апаға да жоғары сапасымен әрі қолжетімді бағасымен ыңғайлы.
Тұжырымыңыз неғұрлым нақты, ұғынықты, түсінікті болса, бизнесіңіз де соғұрлым нақты, ұғынықты әрі түсінікті болады.

Әлемге танымал компаниялардың жариялаған миссиялары:

COCA COLA: Әлемді сергіту. Шаттыққа шабыттандыру. Әрбір әрекетімізді мәнді ету (To refresh the world… To inspire moments of optimism and happiness… To create value and make a difference).

IKEA: Әрбірдің күнделікті тұрмысын жақсы өзгерістерге толтыру (To create a better everyday life for the many people)

GILLETTE: Клиенттеріміз өздерін күнде жақсы сезінуі үшін қырыну және гигиена заттарын ұсынамыз. Ұстараны ары қарай жақсарта алмаймыз деген күні біз жұмысымызды тоқтатамыз (All designed for the unique needs of men – helping them to look, feel and be their best every day. We'll stop making razor blades when we can't keep making them better)

Миссияны атқарумен қатар, компания келешекте (шамамен он шақты жыл ішінде) нақты қандай жетістікке қол жеткізбек? Онысын «Компания мұраты (видение)» деп аталатын тарауда жазады. Көп эксперттер мұраттарды мақсаттармен біріктіріп жазу қажет дейді, меніңше сол дұрыс.
Сонымен мақсат-мұраттар жазған кезде оларыңыз SMART талаптарына жауап беруі керек:
Specific: нақтыланған — басқаша түсіну мүмкін емес, мазмұны тұрақты (мысалы, "қажетін қанағаттандыру", «көңілді ету» деген сияқты тіркестер қолданғанда абай болу);
Measurable: өлшемі бар — мүмкіндігінше есептеп, өлшеп білуге болатын жоспары бар (мысалы, алдағы бес жылда көшбасшы үштіктің қатарынан табылу, клиенттеріміздің санын миллионға жеткізу, жылдық айналым көлемін 100 млн теңгеге жеткізу, өнімімізді әлемнің 25 еліне жеткізу);
Achievable: қолдан келетін — айды аспаннан шығаратын, қияли арман емес, қажырлы еңбек арқасында қол жеткізуге болатын нәтиже (мысалы, «африкалықтардың арманын орындаймыз» емес, «африка құрлығындағы өмірді ыңғайландырамыз — 8000 км қашықтыққа су құбыры мен электр желілерін жүргіземіз»);
Results-oriented: нәтижеге ұмтылған — мақсат, мүдде, мұраттардың өзара балансын сақтап, нәтижеге межелі мерзімде қол жеткізуге мүмкіндік беретін;
Time-bound: уақытпен шектелген — мақсат-мұраттарға қол жеткізу мерзімін белгілеу керек. Соңғы нәтиже ғана емес, аралық көрсеткіштерді де (тоқсан сайын, жыл сайын, үш жыл сайын) белгілеп, компания өзінің жұмысын бағалауы керек.

!!! Яғни, мақсаттар мен мұраттарды жазған кезде "өсіру", «тереңдету», «дамыту», «күшейту» деген сияқты жалпылама сөздермен жазуға мүлдем болмайды.

ӘР ҚЫЗМЕТКЕР — КОМПАНИЯНЫҢ АЖЫРАМАС БӨЛШЕГІ
Ары қарай корпорациялық құндылықтар, стратегиялық мақсаттар және бизнес жүргізудегі үлгі боларлық әрекеттері жазылады. Бұлардың жазылуы да әр компания үшін аса маңызды. Оған компаниядағы барлық қызметкердің берік болуы — одан да маңызды. Осы құндылықтар мен мақсаттардың әрқайсының бойына әбден сіңіру үшін пиаршы жұмыс етеді.
Оның барлығы «Корпорациялық мәдениет» деген ұғымға кіреді. Әр қызметкер, лауазымы қандай болсын, бұл қағидаларды қатты ұстануы — компания жетістігінің, өнімдерінің сұранысының жоғары болуының бірден бір негізі. Миссияда айтылғандай — оқушының, ересектің, зейнеткердің көңілінен шығатын сапалы көрпе-жастық жасап, сапалы қызмет көрсету — ең басты міндет.

Мысал келтіре кетейік. Айталық, бір аймақта сіздің көрпе-жасық шығаратын компания өнімдерінің сапасыз подделкасын жасап сатыпты. Ол өнім бір айға жетпей жіптері сетінеп, бояуы оңайыпты. Сатып алған адам көңілі қалып, компанияға арыз жазады. Сонда оның қоңырауын қабылдаған хатшы қыздан бастап, осы олқылықтың орнын толтыруға атсалысатындардың барлығы компанияның құндылықтарын негізге ала отырып әрекет етсе, жанжал өте қысқа мерзімде жойылады. Теориялық түрде, тіпті бір тәулік ішінде жоюға болады. Барлық деңгейдегі қызметкер шын ынта-ықыласын көрсетсе.

Біздің елдегі тәжірибе көрсеткендей, жазылған стратегия мен корпорациялық мәдениет іс жүзінде жай ғана шатпақ күйінде қалады. Компания құндылықтарын түйсінбек түгіл, жұмысқа құлшыныстың жоқтығынан, көп адам жай айлық алып жүргендер қатарында. Жалпы, клиенттің разылығы үшін жұмыс істемейтін, білімі мен біліктілігін жоғарылатуға ұмтылмаған қызметкер жұмыс істеуге құқығы жоқ деп санаймын. Ісін белгіленген мерзімде бітіре алмайтын, клиент өтінішіне салғырттықпен қарайтын, бизнес-процестерді сынақ мерзімі ішінде ұғына алмаған адамның болашағы бұлыңғыр. Үнемі айтатыным:

Ешқандай аз айлық сенің салғырт жұмысыңды ақтамайды. Он бес мың ба, қырық мың ба — осы айлыққа істейтін жұмысқа кірістің екен — істе. Істемесең — көбірек айлық беретін жерге тайқай, бұл орынға адам табылады.

Жарайды, бұл менің бастық болсам — қырар едім деген фашистік армандарымның үзігі.
Тақырыбыма оралайын.
Постымның соңында мен өзіміздің қазақ компанияларының миссияларын көрсетпекпін.
Компанияның миссиясы түсінікті ме? Жарияланған миссияларына компания қызметі сай ма? Компанияның бизнесі сізге түсінікті ме? Сіз сол компанияға жұмысқа тұрғыңыз келе ме? Құндылықтарына мойынсұнар ма едіңіз?
Осы сұрақтар төңірегінде пікір білдірсеңіздер апашка қуанып қалар еді.
Сонымен:

САМҰРЫҚ-ҚАЗЫНА: Қордың миссиясы – ұйымдардың ұзақ мерзімді құнын ұлғайту және Қор тобына кіретін активтерді тиімді басқару арқылы Қазақстан Республикасының ұлттық әл-ауқатын арттыру.

ҚАЗМҰНАЙГАЗ: Ұлттық мұнай-газ саласын дамытуға қатысудан Қазақстан Республикасы үшін барынша жоғары тиімділікті қамтамасыз ету; Компания активтерінің ұзақ мерзімді құнын арттыру, рентабельділікті жоғарылату, өндірістің қауіпсіздігін қамтамасыз ету; Халықаралық нарықта бәсекеге қабілетті, интеграцияландырылған мұнай-газ компаниясы ретінде орнығу; Бизнесті әлеуметтік-жауапкершілік тұрғысынан жүргізу, отандық тауарлар, жұмыстар мен қызметтердің жеткізушілерін қолдау, жергілікті кадрларды дамыту.

САМҰРЫҚ ҚАЗЫНА ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК ҚОРЫ: Мегажобалардың іргелі девелопменті, «жасыл» технологиялар қолданылатын құрылысты инвестициялау, сондай-ақ құрылыс саласына инновациялар енгізу арқылы Қазақстан Республикасының құрылыс саласы мен жылжымайтын мүлік нарығын дамытуға жәрдемдесу.

ҚАЗПОШТА: Барлық клиентке Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында олардың қажеттіліктерін толығырақ қанағаттандыратын, заманауи сапалы почталық, қаржылық және логистикалық қызметтер спектрін ұсыну.

ҚАЗАҚСТАН ТЕМІР ЖОЛЫ: Жүйе құраушы инфрақұрылымдық компания бола тұрып, біз экономиканың тұрақты өсуі үшін сапалы көліктік негізді қамтамасыз етеміз, Акционер үшін құнды құрамыз, қажет және бәсекеге қабілетті көлік-логистикалық қызметтерді көрсету жолымен тұтынушыларға және тұтастай қоғамға пайда келтіреміз.

KCELL: Миссия компании — создание новых продуктов и услуг, чтобы удовлетворять существующие и новые потребности клиентов новыми, захватывающими способами; принесение пользы людям и создание комфортной жизни с помощью инновационных услуг, основанных на наших навыках в области информационных и коммуникационных технологий (қазақша нұсқасында миссия туралы ештеңе жоқ)

AIR ASTANA: Біз Еуразия жүрегінен әлемдегі ең үздік әуекомпаниялардың бірін құрып жатырмыз.

КАЗКОМ: Казкоммерцбанк работает для того, чтобы повысить качество жизни людей, открывая для них широкие возможности мира финансовых и банковских услуг, позволяющих осуществить планы, надежды и мечты с пользой для себя, своей семьи, своей компании, бизнеса, общества и страны.

BEK AIR: обеспечить безопасные, эффективные и финансово доступные основной массе населения авиаперевозки по Республике Казахстан и за ее пределы. Для этого компания выбрала надежные модели воздушных судов Fokker-100, имеющие наиболее подходящую для региональных полетов конфигурацию.
(соңғы жағында қосып қойыпты: Главные лозунги Авиакомпании «BEK AIR» — «Не надо нам помогать — просто не нужно нам мешать и мы всё сделаем сами!» :) )