Өрмекші адамдар
Астана несімен ерекшеленеді? Иә, ғажайып архитектурасымен, зәулім ғимараттарымен.
Сіз осындай күнге шағылысып жылтыраған биік ғимараттар қалайша әдемі әрі таза болып тұрады деп ойлайсыз?
Бәлкім, қолында шелегі бар ғимараттың төбесінен салбырап тұрған адамдарды байқаған боларсыз?
Олар өндірістік альпинисттер. Осы кәсіп жайлы «Maхima» клинингтік компаниясының қызметкері Элер Махмадаминовтан сұрап, әңгімелейтін боламыз.
— Өндірістік альпинисттерді қайда оқытады? Сіз қайда оқыдыңыз?
— 2000 жылдары СНГ елдерінде, тіпті Ресейде кәсіби альпинистерді оқытатын курстар жоқ еді. Көп қабатты, шыны үйлердің көптеп салынуына байланысты 2008 жылдардан бастап Қазақстанда арнайы оқыту орындары ашыла бастады. Алматыда, Щучие, Астанамызда да бар. Ал өзім басым 2002 жылы Германидағы Мюнхен қаласындағы альпинистерді оқыту орталығында 9 ай оқыдым.
— Мұндай қауіпті мамандықты таңдауыңызға не себеп болды?
— Жеке қызығушылығым. Бастапқыда тауға шығатынмын, ал қазір табыс көзі болып кетті.
— Еңбекақыңызға қанша сонда?
— Жалақымыз жақсы. Айына 120 мыңнан жоғары.
— Осы салада тәжірибеңіз қанша?
— Жалпы альпинизммен айналысқаныма 12 жыл. Бастапқыда альпинизм бойынша нұсқаушы болып істедім. Ал өндірістік альпинист болғаныма 5 жыл болды. Ресейдің Мәскеу, Санкт-Петербург, Қазан қалаларында жұмыс істедім.
— Жұмыс тәжірибеңіздегі ең биік ғимарат неше қабатты болды?
— 125 қабатты Мәскеудегі «Гранд» қонақ үйі еді. Жоғары қабаттың терезесін ауыстырдық. Сонда төменге қарағанымда жердегі адамдар кішкентай қыбырлаған жәндіктер сияқты болып көрінді.
— Ерекше тапсырыстарды орындадыңыз ба? Мысалы төбеден түсіп романтикалық құттықтау жасау сияқты.
— Иә, жаңа жылда қызықты тапсырыс болды. Бір кісі кішкентай балаларын аяз ата болып киініп, терезеден кіріп, сыйлықтарды табыс етуімді өтінді. Сөйтіп бір күн аяз ата болып, балаларды қуантып кеттім.
— Жеке тәжірибеңізден қызықты оқиғаңыз туралы айтып берсеңізші.
— Бір рет үйдің қабырғаларын бояп жүргенде 9 қабаттағы терезе ашылып, бір апа «Балам, байқа. Мә мынаны ал» деп, шәй мен кәмпит ұсынды. Әр жағынан баласы шығып, «Не істеп жатырсың, мама? Жап терезені, бөгет жасама» деп айқайлады. Осы оқиға есімде қалыпты.
— Ауа-райы сіздердің жұмыстарыңызға қаншалықты әсер етеді? Әсіресе Астананың желін ескерсек.
— Қатты жел болғанда, жаңбыр жауғанда жұмысқа шықпаймыз. Сондықтан ауа-райы болжамын қарап, бақылап жүреміз.
— Жұмыс барысында трагедиялық оқиғалар болды ма?
— Жоқ, үнемі қауіпсіздік ережелерін сақтап жүремін, оның үстіне тәжірибем де аз емес, сондықтан ондай жағдай болған жоқ.
— Қорқынышты жеңу үшін «допинг» қабылдап немесе ішімдік ішкен таныстарыңыз бар ма?
— Жоқ, өз басым ондай альпинистерді кездестірмедім.
— Биіктіктен кез-келген адам көре алмайтын қаланың әдемі көріністерін тамашалайсыздар. Осы туралы айтып берсеңіз?
— Иә, дұрыс айтасыз. Мына алып қаланы, көркем ғимараттарды биіктіктен көреміз. Ол сұлулықты сөзбен түсіндіру үшін тіл байлығым жетпейтін шығар. Таңның атқаны, күннің батқаны, көліктердің қозғалысы, жердегі адамдардың қарбалас тіршілігі, жалпы биіктіктен бақылау қызық.
— Сіздің жұмысыңыздың 3 кемшілігі мен 3 артықшылығы қандай?
— Артықшылығынан бастайын. Біріншіден, сұранысқа ие, еңбек ақысы жоғары жұмыс. Екіншіден, адреналин. Қызығушылығым болғандықтан бұдан ләззат аламын. Үшіншіден, достарыммен жиналғанда биіктіктерді бағындырғаным туралы әңгіме айтым отыру ұнайды. Ал кемшілігі — қауіпті жұмыс. Алпинистің қателік жасауға құқығы жоқ. Бір қате жіберсең не денсаулығың, не өмірің қатерге тігіледі. Осы ғана, басқа кемшілігін білмеймін.
— Кәсіби ырымдарыңыз бар ма?
— Жоқ, ондай жоқ.
Мен де драйв пен экстримді сезіну үшін 12 қабатты «Парасат» іскерлік орталығының төбесіне мініп, өрмекші адамдарша түспекке бел будым.
Қауіпсіздік техникасы туралы нұсқаумен таныстырып, екі жігіт үстіме жабдықтарды кигізе бастады.
Сонымен ең негізгі жабдық, бұттан бастап киілетін обвязка (1). Сонан соң статикалық жіп (2), басқаша канат деуге де болады. Түсетін құрылғы (спусковое устройство) (3), яғни осы арқылы жіп өтеді. Карабин (8,9), отыратын жабдық. Негізгі құрылғылар осылар. Жалпы бір өндірістік альпиниске қажетті құрылғылар жинағы 400 мың теңгеден асады.
Канат қажалып жыртылып кетпес үшін құбыршекке (шланг) кигізеді екен.
Ал статикалық жіптің өзі шатырдағы қолайлы бір жерге мықтап байланады.
Басым айналатын шығар деп қобалжығаным рас. Алайда, биіктікке шыққанда да, төмен қарай түсіп жатқанда да еш қорыққан жоқпын. Акрофобиямен ауырмайтыныма көзім жетті.
Ендігі мақсатым — парашютпен секіру.
P.S. Бұл пост алғаш рет 14.07.15 ж. «Columnist.kz» сайтында жарияланған болатын.
Әрі қарай
Сіз осындай күнге шағылысып жылтыраған биік ғимараттар қалайша әдемі әрі таза болып тұрады деп ойлайсыз?
Бәлкім, қолында шелегі бар ғимараттың төбесінен салбырап тұрған адамдарды байқаған боларсыз?
Олар өндірістік альпинисттер. Осы кәсіп жайлы «Maхima» клинингтік компаниясының қызметкері Элер Махмадаминовтан сұрап, әңгімелейтін боламыз.
— Өндірістік альпинисттерді қайда оқытады? Сіз қайда оқыдыңыз?
— 2000 жылдары СНГ елдерінде, тіпті Ресейде кәсіби альпинистерді оқытатын курстар жоқ еді. Көп қабатты, шыны үйлердің көптеп салынуына байланысты 2008 жылдардан бастап Қазақстанда арнайы оқыту орындары ашыла бастады. Алматыда, Щучие, Астанамызда да бар. Ал өзім басым 2002 жылы Германидағы Мюнхен қаласындағы альпинистерді оқыту орталығында 9 ай оқыдым.
— Мұндай қауіпті мамандықты таңдауыңызға не себеп болды?
— Жеке қызығушылығым. Бастапқыда тауға шығатынмын, ал қазір табыс көзі болып кетті.
— Еңбекақыңызға қанша сонда?
— Жалақымыз жақсы. Айына 120 мыңнан жоғары.
— Осы салада тәжірибеңіз қанша?
— Жалпы альпинизммен айналысқаныма 12 жыл. Бастапқыда альпинизм бойынша нұсқаушы болып істедім. Ал өндірістік альпинист болғаныма 5 жыл болды. Ресейдің Мәскеу, Санкт-Петербург, Қазан қалаларында жұмыс істедім.
— Жұмыс тәжірибеңіздегі ең биік ғимарат неше қабатты болды?
— 125 қабатты Мәскеудегі «Гранд» қонақ үйі еді. Жоғары қабаттың терезесін ауыстырдық. Сонда төменге қарағанымда жердегі адамдар кішкентай қыбырлаған жәндіктер сияқты болып көрінді.
— Ерекше тапсырыстарды орындадыңыз ба? Мысалы төбеден түсіп романтикалық құттықтау жасау сияқты.
— Иә, жаңа жылда қызықты тапсырыс болды. Бір кісі кішкентай балаларын аяз ата болып киініп, терезеден кіріп, сыйлықтарды табыс етуімді өтінді. Сөйтіп бір күн аяз ата болып, балаларды қуантып кеттім.
— Жеке тәжірибеңізден қызықты оқиғаңыз туралы айтып берсеңізші.
— Бір рет үйдің қабырғаларын бояп жүргенде 9 қабаттағы терезе ашылып, бір апа «Балам, байқа. Мә мынаны ал» деп, шәй мен кәмпит ұсынды. Әр жағынан баласы шығып, «Не істеп жатырсың, мама? Жап терезені, бөгет жасама» деп айқайлады. Осы оқиға есімде қалыпты.
— Ауа-райы сіздердің жұмыстарыңызға қаншалықты әсер етеді? Әсіресе Астананың желін ескерсек.
— Қатты жел болғанда, жаңбыр жауғанда жұмысқа шықпаймыз. Сондықтан ауа-райы болжамын қарап, бақылап жүреміз.
— Жұмыс барысында трагедиялық оқиғалар болды ма?
— Жоқ, үнемі қауіпсіздік ережелерін сақтап жүремін, оның үстіне тәжірибем де аз емес, сондықтан ондай жағдай болған жоқ.
— Қорқынышты жеңу үшін «допинг» қабылдап немесе ішімдік ішкен таныстарыңыз бар ма?
— Жоқ, өз басым ондай альпинистерді кездестірмедім.
— Биіктіктен кез-келген адам көре алмайтын қаланың әдемі көріністерін тамашалайсыздар. Осы туралы айтып берсеңіз?
— Иә, дұрыс айтасыз. Мына алып қаланы, көркем ғимараттарды биіктіктен көреміз. Ол сұлулықты сөзбен түсіндіру үшін тіл байлығым жетпейтін шығар. Таңның атқаны, күннің батқаны, көліктердің қозғалысы, жердегі адамдардың қарбалас тіршілігі, жалпы биіктіктен бақылау қызық.
— Сіздің жұмысыңыздың 3 кемшілігі мен 3 артықшылығы қандай?
— Артықшылығынан бастайын. Біріншіден, сұранысқа ие, еңбек ақысы жоғары жұмыс. Екіншіден, адреналин. Қызығушылығым болғандықтан бұдан ләззат аламын. Үшіншіден, достарыммен жиналғанда биіктіктерді бағындырғаным туралы әңгіме айтым отыру ұнайды. Ал кемшілігі — қауіпті жұмыс. Алпинистің қателік жасауға құқығы жоқ. Бір қате жіберсең не денсаулығың, не өмірің қатерге тігіледі. Осы ғана, басқа кемшілігін білмеймін.
— Кәсіби ырымдарыңыз бар ма?
— Жоқ, ондай жоқ.
Мен де драйв пен экстримді сезіну үшін 12 қабатты «Парасат» іскерлік орталығының төбесіне мініп, өрмекші адамдарша түспекке бел будым.
Қауіпсіздік техникасы туралы нұсқаумен таныстырып, екі жігіт үстіме жабдықтарды кигізе бастады.
Сонымен ең негізгі жабдық, бұттан бастап киілетін обвязка (1). Сонан соң статикалық жіп (2), басқаша канат деуге де болады. Түсетін құрылғы (спусковое устройство) (3), яғни осы арқылы жіп өтеді. Карабин (8,9), отыратын жабдық. Негізгі құрылғылар осылар. Жалпы бір өндірістік альпиниске қажетті құрылғылар жинағы 400 мың теңгеден асады.
Канат қажалып жыртылып кетпес үшін құбыршекке (шланг) кигізеді екен.
Ал статикалық жіптің өзі шатырдағы қолайлы бір жерге мықтап байланады.
Басым айналатын шығар деп қобалжығаным рас. Алайда, биіктікке шыққанда да, төмен қарай түсіп жатқанда да еш қорыққан жоқпын. Акрофобиямен ауырмайтыныма көзім жетті.
Ендігі мақсатым — парашютпен секіру.
P.S. Бұл пост алғаш рет 14.07.15 ж. «Columnist.kz» сайтында жарияланған болатын.