Бір сәттік қиял немесе параллель ғаламшарда
Yйде отыра беріп ішім пысып саяхатқа шықпақ болдым. Алдымен Жапонияға қарай жол тарттым. Төте жүріп отырып Токиоға бір ақ тоқтаппын.Көше толған абыр сабыр адамдар. Бәрі бір жаққа асығып бара жатқандай көрінді. Содан бір жапонды тоқтатып алып сұрадым.
Оу аға мына адамның бәрі қайда бара жатыр?
Ой ана бұрышта жаңадан Бешбармақ хаус ашылыпты соған кетіп бара жатырмыз. Тез бармасақ орын қалмай қалады. Бешбармағы керемет деп жеген адамдар айтып жеткізе алмай отыр. Ал мен асығыспын бауырым деді де ағаң алщаң басып кете барды.
Аа солай ма деп таңғалып тұрып қалыппын. Содан не болса да мен де барып көрейін деп қалың тобырға ілесіп кеттім.
Көп ұзамай ақ әлгі айтқан жерге келдім. Кезектегі адамдардың ұшы қиыры көрінер емес.Есік алдында ою кәзекей киген екі жапон жігіт қолдарында бір бір құман, келген қонақтарға саумайкім деп қолдарына су құйып ішке кіргізіп жатыр.
Қазақ болғанымның пайдасы тиіп кетті де баяғы қазақпыз ғой ға салып ішке кезексіз кіріп кеттім… Ойдоойт деген ай кең залда ине шаншып қоятын да жер қалмапты. Қалқада тұрған қос колонкадан Құрманғазының күйі құйылып тұр. Қос етек көйлек киген жапон қыздары ары бері жүгіріп жүр. Жапондықтар бес саусақтарынан аққан майды жалап жіберіп етті ұрып отыр. Тіпті қазақтардың қол жалайтын әдеттеріне деиін қалай үйреніп алған десейш…
Сөйтсем кәдімгі қазақтың бешпармағының ол жақта аяғы жерге тимей тұр екен. Жапондықтарың балықтарын бір шетке ысырып қойып, қазақтың майлы етін тұтынуды сәнге айналдыра бастапты. Инстаграмды ашып жіберсең екі жапонның бірі «Бүгін үйге доставкамен бешпармақ алдырдық. Besh.kz қа рахмет тез жеткізіп берді, сыйлыққа бір литр қымыз да бар екен» деп бір бірімен жарыса жарнамалап жатады.Көшеде кетіп бара жатқан жігіт жанындағы сүйіктісінен «Жаным бүгін не жейміз» деп сұрай қалса ,қыз наздана еркелеп « Беш жейікші» дейді.Көше тола арнайы бешпармақ дайындайтын мейрамханалар, не керек күнде біреуі ашылып жатады екен. Ірі қара малды қазақстаннан ұшақпен алдыру қолайсыз болғандықтан, жапондықтар жаңа мал өсіру шаруашылығын қолға алғалы жатыр екен.
Содан не керек Токионы аралап болып ендігі Кореяға қарай бағыт алдым.
Азын аулақ қолжүгімді қонақ үйге қоя салып, Сеул көшелерін аралауға шықсаааам…
Алдымда кездескен биік ғимараттың бір жақ бетіне тұтастай бетмай жарнамалап тұрған сұлу қыздың суреті жапсырылыпты. Қыз бір қарағанда көзге таныс ұшырады. Сөйтсем кәдімгі өзіміздің Баян Есентаева. Таңданысымды жасыра алмастан көзімді уқалап жіберіп тағы қарадым.Шатаспаппын… Келе жатып алдымда кезіккен ғимараттардың бәрінде өзіміздің қазақ жұлдыздары. Ерлерге арналған шаш өсіру су сабынын жарнамалап тұрған Лұқпан ағамыз, сақал мұрт қыратын ұстараны жарнамалап тұрған Нұрлан Абдуллин ағамыз, көзілдірік жарнамалап тұрған Қайрат Нұртас.Келе жатып мектептің қасынан өткен кезде үзіліске шыққан бір топ қыздың әңгімесін құлағым шалып қалғаны.
Төреғали оппаның жаңа әнін естідің бе?
Жоқ мен Қайрат оппаны ғана тыңдаймын, жақында киносы да шықты деп естігем енді бізге де тезірек келсе екен эх Қайрат оппа…
Қыздар 91 тобы жаңа ән шығарыпты тыңдап көріңдерші…
Ой қойшы сол 91 ді біздің Корей эстрадасына ұқсаған бәрі бір сарынды поп әндер, киімдері де бір стиль… Төреғали оппаның әндерін айтсаңшы шіркііінн, сахнаға оюлы киім киіп шығып жүрегім қазақ дегенінің өзі неге тұрады… Оқу бітіріп қазақстанға барам да Төреш оппаны тауып алып екінші әйелі болам осыдан қара да тұр…
Ой саған қарамайды ол
Неге?
Қазақ қызға үйленем деп өзі айтып жүрген жоқ па
Бірақ ия… эхх жаңа куәлік жасатам ба қайтсем екен…
Общым Корей елінде қазақ эстрадасы аспандап тұр екен. Біздің жұлдыздарды танымайтын адам жоқ. Интернет теледидар бәрінде жүр… Базардағы жұрт Ернар Айдар, Төреғалидің суреттері басылған плакат, футболка, жастық, саптыаяқ сатып байып жатыр… Корей әншілері әндеріне сұраныс азайып енді ол байқұстар қазақша әндерге кавер жасап айтудан басқа амал қалмапты…
Келесі бағыт сырға толы Индия елі болды. Дели қаласын күні бойы аралап, көрікті жерлерін көріп енді қонақ үйге қайтпақ болдым… Қап сайтан! Қас қылғанда қонақ үйдің әдресін ұмтып қалыппын… Енді қайттім? Салым суға кетіп селқос аяңдап келе жатырмын… Бір кезде бір үйдің жанынан өтіп бара жатып қыстыға жылаған әиел адамның даусы естілгендей болды. Басымды көтеріп көз салсам дауыс әргіректегі қарапайым үйден шығып жатыр екен. Жаздың ыстық күні есікке тұтқан жұқа пердені ашып қарасам ар жағындағы кішкене бөлмеде жалғыз әйелден басқа ешкім жоқ. Жылап отырған да сол екен. Байқұсты сонша мұңға батырған не болды екен деп барлап қарасам, көзім теледидарға түсті. Көгілдір экранда, Меруерт апам Өтекешова иең қайда ақбозат деп көз жасын көлдетіп жатыр екен. Сөйтсем қарапайым үнді әйелі біздің Қыз Жібекке қосылып көңілі босап отырған болды. Бір кезде мені байқап жалт қарады. Қорқып айқайлай ма деп күдіктеніп енді кете берген кезде, әлгі әйел тоқтатып алды. Аман саулық сұрасып жағдайымды айтып едім,қал қалдың астына салды.Құдайы қонақсың ғой деп қояды. Қазақша киноларды көп көреді екен. Қазақ дәстүрлерін бәрін біліп алыпты. Бұрын балам қаладан дискі әкеліп беруші еді, енді кабел телевидиние қостырып көрім болды,әлгі қазақстан телеарнасынан керемет телехикаялар береді деп әңгімесін айта жүріп қазанға ет салды.Менің атым қожа, Батыр Баян, Махаббат бекеті бәрін тегіс көріп тастапты.Бір кезде алдыма буы бұрқырап бір табақ ет келді. Соғымнан қалған ұзынсарыға сақтап қойған пілдің сүр еті шығар деп қоям ішімнен. Сөйтсем сауып, ой тойыс табынып отырған жалғыз сиыры екен. Қойшы сонымен қасиетті малдың етіне тойып алып, күрең масала шайдан сораптадық ау отырып. Таңертеңгісін апам сыбаға деп сыртында Ерке Есмахан суреті бар бір пакет етін беріп шығарып салды.Айтып тұрмын ғой дәстүр пәстүрдің бәрін біледі деп…
Ияя бұл менің қиялымдағы параллель ғаламшарда болған жағдай. Екі мың отызыншы жыл екен деп бір кездері Асылбек Боранбай ағамыз армандап жазған еді. Сол екі мың отызыншы жылға да таяп қалдық. Енді қалған 23 жылда өзгеріс бола ма екен. Қазақ өзін әлемге таныта ала ма екен. Әлем қазақты мойындай ма екен. Әлде сол бұрынғыша жаттың қаңсығын таңсық көріп өтер ме екен бұл қазақ…
Әрі қарай
Оу аға мына адамның бәрі қайда бара жатыр?
Ой ана бұрышта жаңадан Бешбармақ хаус ашылыпты соған кетіп бара жатырмыз. Тез бармасақ орын қалмай қалады. Бешбармағы керемет деп жеген адамдар айтып жеткізе алмай отыр. Ал мен асығыспын бауырым деді де ағаң алщаң басып кете барды.
Аа солай ма деп таңғалып тұрып қалыппын. Содан не болса да мен де барып көрейін деп қалың тобырға ілесіп кеттім.
Көп ұзамай ақ әлгі айтқан жерге келдім. Кезектегі адамдардың ұшы қиыры көрінер емес.Есік алдында ою кәзекей киген екі жапон жігіт қолдарында бір бір құман, келген қонақтарға саумайкім деп қолдарына су құйып ішке кіргізіп жатыр.
Қазақ болғанымның пайдасы тиіп кетті де баяғы қазақпыз ғой ға салып ішке кезексіз кіріп кеттім… Ойдоойт деген ай кең залда ине шаншып қоятын да жер қалмапты. Қалқада тұрған қос колонкадан Құрманғазының күйі құйылып тұр. Қос етек көйлек киген жапон қыздары ары бері жүгіріп жүр. Жапондықтар бес саусақтарынан аққан майды жалап жіберіп етті ұрып отыр. Тіпті қазақтардың қол жалайтын әдеттеріне деиін қалай үйреніп алған десейш…
Сөйтсем кәдімгі қазақтың бешпармағының ол жақта аяғы жерге тимей тұр екен. Жапондықтарың балықтарын бір шетке ысырып қойып, қазақтың майлы етін тұтынуды сәнге айналдыра бастапты. Инстаграмды ашып жіберсең екі жапонның бірі «Бүгін үйге доставкамен бешпармақ алдырдық. Besh.kz қа рахмет тез жеткізіп берді, сыйлыққа бір литр қымыз да бар екен» деп бір бірімен жарыса жарнамалап жатады.Көшеде кетіп бара жатқан жігіт жанындағы сүйіктісінен «Жаным бүгін не жейміз» деп сұрай қалса ,қыз наздана еркелеп « Беш жейікші» дейді.Көше тола арнайы бешпармақ дайындайтын мейрамханалар, не керек күнде біреуі ашылып жатады екен. Ірі қара малды қазақстаннан ұшақпен алдыру қолайсыз болғандықтан, жапондықтар жаңа мал өсіру шаруашылығын қолға алғалы жатыр екен.
Содан не керек Токионы аралап болып ендігі Кореяға қарай бағыт алдым.
Азын аулақ қолжүгімді қонақ үйге қоя салып, Сеул көшелерін аралауға шықсаааам…
Алдымда кездескен биік ғимараттың бір жақ бетіне тұтастай бетмай жарнамалап тұрған сұлу қыздың суреті жапсырылыпты. Қыз бір қарағанда көзге таныс ұшырады. Сөйтсем кәдімгі өзіміздің Баян Есентаева. Таңданысымды жасыра алмастан көзімді уқалап жіберіп тағы қарадым.Шатаспаппын… Келе жатып алдымда кезіккен ғимараттардың бәрінде өзіміздің қазақ жұлдыздары. Ерлерге арналған шаш өсіру су сабынын жарнамалап тұрған Лұқпан ағамыз, сақал мұрт қыратын ұстараны жарнамалап тұрған Нұрлан Абдуллин ағамыз, көзілдірік жарнамалап тұрған Қайрат Нұртас.Келе жатып мектептің қасынан өткен кезде үзіліске шыққан бір топ қыздың әңгімесін құлағым шалып қалғаны.
Төреғали оппаның жаңа әнін естідің бе?
Жоқ мен Қайрат оппаны ғана тыңдаймын, жақында киносы да шықты деп естігем енді бізге де тезірек келсе екен эх Қайрат оппа…
Қыздар 91 тобы жаңа ән шығарыпты тыңдап көріңдерші…
Ой қойшы сол 91 ді біздің Корей эстрадасына ұқсаған бәрі бір сарынды поп әндер, киімдері де бір стиль… Төреғали оппаның әндерін айтсаңшы шіркііінн, сахнаға оюлы киім киіп шығып жүрегім қазақ дегенінің өзі неге тұрады… Оқу бітіріп қазақстанға барам да Төреш оппаны тауып алып екінші әйелі болам осыдан қара да тұр…
Ой саған қарамайды ол
Неге?
Қазақ қызға үйленем деп өзі айтып жүрген жоқ па
Бірақ ия… эхх жаңа куәлік жасатам ба қайтсем екен…
Общым Корей елінде қазақ эстрадасы аспандап тұр екен. Біздің жұлдыздарды танымайтын адам жоқ. Интернет теледидар бәрінде жүр… Базардағы жұрт Ернар Айдар, Төреғалидің суреттері басылған плакат, футболка, жастық, саптыаяқ сатып байып жатыр… Корей әншілері әндеріне сұраныс азайып енді ол байқұстар қазақша әндерге кавер жасап айтудан басқа амал қалмапты…
Келесі бағыт сырға толы Индия елі болды. Дели қаласын күні бойы аралап, көрікті жерлерін көріп енді қонақ үйге қайтпақ болдым… Қап сайтан! Қас қылғанда қонақ үйдің әдресін ұмтып қалыппын… Енді қайттім? Салым суға кетіп селқос аяңдап келе жатырмын… Бір кезде бір үйдің жанынан өтіп бара жатып қыстыға жылаған әиел адамның даусы естілгендей болды. Басымды көтеріп көз салсам дауыс әргіректегі қарапайым үйден шығып жатыр екен. Жаздың ыстық күні есікке тұтқан жұқа пердені ашып қарасам ар жағындағы кішкене бөлмеде жалғыз әйелден басқа ешкім жоқ. Жылап отырған да сол екен. Байқұсты сонша мұңға батырған не болды екен деп барлап қарасам, көзім теледидарға түсті. Көгілдір экранда, Меруерт апам Өтекешова иең қайда ақбозат деп көз жасын көлдетіп жатыр екен. Сөйтсем қарапайым үнді әйелі біздің Қыз Жібекке қосылып көңілі босап отырған болды. Бір кезде мені байқап жалт қарады. Қорқып айқайлай ма деп күдіктеніп енді кете берген кезде, әлгі әйел тоқтатып алды. Аман саулық сұрасып жағдайымды айтып едім,қал қалдың астына салды.Құдайы қонақсың ғой деп қояды. Қазақша киноларды көп көреді екен. Қазақ дәстүрлерін бәрін біліп алыпты. Бұрын балам қаладан дискі әкеліп беруші еді, енді кабел телевидиние қостырып көрім болды,әлгі қазақстан телеарнасынан керемет телехикаялар береді деп әңгімесін айта жүріп қазанға ет салды.Менің атым қожа, Батыр Баян, Махаббат бекеті бәрін тегіс көріп тастапты.Бір кезде алдыма буы бұрқырап бір табақ ет келді. Соғымнан қалған ұзынсарыға сақтап қойған пілдің сүр еті шығар деп қоям ішімнен. Сөйтсем сауып, ой тойыс табынып отырған жалғыз сиыры екен. Қойшы сонымен қасиетті малдың етіне тойып алып, күрең масала шайдан сораптадық ау отырып. Таңертеңгісін апам сыбаға деп сыртында Ерке Есмахан суреті бар бір пакет етін беріп шығарып салды.Айтып тұрмын ғой дәстүр пәстүрдің бәрін біледі деп…
Ияя бұл менің қиялымдағы параллель ғаламшарда болған жағдай. Екі мың отызыншы жыл екен деп бір кездері Асылбек Боранбай ағамыз армандап жазған еді. Сол екі мың отызыншы жылға да таяп қалдық. Енді қалған 23 жылда өзгеріс бола ма екен. Қазақ өзін әлемге таныта ала ма екен. Әлем қазақты мойындай ма екен. Әлде сол бұрынғыша жаттың қаңсығын таңсық көріп өтер ме екен бұл қазақ…