4 желтоқсан Астанада «Астана III Интернет форумы» болып өтті. «Ақпараттық қауіпсіздік» тақырыбында жан-жақты мәселелер қозғалды. Өте жоғары деңгейде, мағыналы әрі қызықты ақпаратқа толы болды. Сонымен, менің есімде қалған сәттерден баяндап өтуді жөн көрдім:



Қарағанды қаласынан жалпы 15 студент Ләззат Қожахметова апайымызбен келдік. Пойыздың мерзімінен жарты сағаттан аса кешігіп жетуіне байланысты форумның ашылуына куә бола алмай, бірінші сессиясына келіп жеттік.



Бірінші сессияда «Интернеттегі ақпарат қауіпсіздігі» жайлы ойталқы болып өтті.
Модератор: Жарқын Түсіпбекұлы;
Спикерлер: Досай Кенжетай, Алуа Серікқызы, Ерлан Оспан, Аршат Ораз, Жанасыл Болатбек болды. Өзіме ұнап, түртіп алған ақпараттар:
* Бірінші сессия бойынша саясаткер Алуа Серікқызының «Мониторинг кезінде қауіпті материалдар қандай болды?» деген сұрақ төңірегінде, «Мониторинг» жайлы өрбіткен тақырыбы ұнады.

Үзінділер айта кетсем:

Қазақ тілді сайттарда тақырыптың 4 түрі бар:
1) Ішкі саясат
2) Экономика
3) Сыртқы саясат
4)Идеология.
Ең көп талқыланатыны:
1 — орында: Ішкі саясат
2 — орында: Идеология және тіл
3 — орында: Экономика
4 — орында: Халықаралық саясат. Қазақ тілді сайттарда «Экономика» және «Халықаралық саясат» жайлы тақырыптар көп қозғалмайды.

Бір қызығы, "Ішкі саясат" тақырыбы жиі талқыланғанымен, оқырманның қалдырған пікірінде «Халықаралық саясат» жайлы пікірлер көп. Яғни, «Халықаралық қатынасқа» қызығушылық жоғары.

* Қаңтар-желтоқсан айларында интернетті қолданушылар рейтингі көбейді. Жыл басында сайтта отырушылар (1 сайтта мысалға) 1,5 сағаттан отырса, желтоқсан айында 3,7 сағатқа артқан. Жыл басында күніне 35 адам кірсе, қазір 80 адамға қолданушылар саны артқан.
* Интернет желісінде болған келеңсіз 2 жағдайды айта кетті:
1) Тексерілмеген ақпараттың жариялануы.
2) Бір-бірінің материалын көшіру.
Осы төңіректе көптеген қызықты мәліметтер естідік.

Жанасыл Болатбек: Ақпарат фото және видео арқылы көп таралады. Әсіресе, видео. Ең көбі: атыс-шабыс, +18. Әрбір адам өзі қаламайтын жаман видеоның таралмауына себеп болуы керек. Ютуб желісінің өзіне шағым бере кетуіміз керек. Ол бірден өшпесе де жиналған шағым әсерінен жойылады. Және оған пікір қалдырып, лүпіл басқанша үндеми қалдырып кету. Себебі, сіз пікірлеген сайын ол жоғарыға көтеріле береді.

Біздің өзіміз біраз адам жиналып, ақылдаса отырып үйлену тойларындағы 10 нан аса жағымсыз видеоларды өшіріп тастадық.

Аршат Ораз:
Бүгінгі таңда негативті ақпарат көп. Көп деген сайттар «рейтингті көтеремін» деп сапасынан айырылып жатады. Рейтинг үшін көп нәрсе құрбан болып жатыр. «Ziro.kz» сайтында 10 ақпараттың бірнешеуі негатив. Біздің оқырман сары басылымды ұнатады.

Түстен кейінгі уақытында осы«Негативті ақпаратпен күресу жолдары» жайлы шеберлік сабағын жүргізді.

Ойталқы барысында бірнеше тыңдарман спикерлерге «Ақпараттық қауіпсіздік, интернетке» байланысты бірнеше сұрақ қойды.
Сұрақ-жауап барысында «Бір ақпарат неге ұлтты екіге бөліп жібереді?», "Қытай халқы «Ютуб» желісін көруге тыйым салған, бізде неге олай етпеске?" «Ақпараттық соғыс деген не?» деген төңіректе қызу пікірталас болды.

«Көп деген басылымның тақырыбы аты-шулы болғанымен іші сұйық болуы мүмкін. Олар өздеріне солай назар аудартады» — деген пікірлер айтылды.

P.S Жалғасы бар… Келесі блогта. Суреттер Фейзбук желісінен алынды.

Алматы қаласында 23-24 мамырда Достық қонақ үйінде төртінші рет өткізілейін деп отырған InternetCA-2013 форумы жайлы естіген боларсыңдар (әрине, менің әлеуметтік желіге қоймай жазуымнан).

Шыны керек, бұдан алдыңғы форумдарға қатысып көрмедім. Бірақ, керекті ақпараттармен таныстыратындығы анық. Осы форумды ерекше күтіп жүрмін. Мұның бірнеше себептері бар.

Интернеттің жұмысы жайлы толық білмейтін мен үшін бұл ең алдымен қызық. Қазақстандағы интернеттің техникалық тұрғыдан жүзеге асуы, ғаламтордың құрылымы, сайттардың дүниеге келуі, бұл торда өзіңе қатысты ақпараттардың конфедициалдығы, құқықбұзушылықтардың заңдық тұрғыда жазалануы, жалпы Казнеттегі барлық-барлық өзгерістер туралы ақпараттанғым келеді. Болашақта осы салаға қатысты жобаларымды жүзеге асыруға көмектеседі деп ойлаймын.

— Көкейдегі сұрақтар;

Бір жағынан шет елден келетін сарапшылардың қорғайтын тақырыбы да қызығушылығымды оятпай қоймады. Халықаралық ұйымның өкілі ретінде арнайы шақырылған ЕҚЫҰ Өкілдігінің БАҚ-тағы сөз бостандығы мәселелері жөніндегі бюросының директоры Андрей Рихтердің «Международные стандарты правового регулирования Интернет» және Литвадағы Журналистер Одағының басшысының "Әлеуметтік мәселелерді шешудегі креативті интернет-шешімдер" тақырыптары қызықтыра түсті. Біз білетін құқық реттеушіліктен басқа не айта алар екен, не қоса алар екен? Аталған сауалдарға форумда көңілге қонымды, пайдалы, тың жауап аламын деп үміттеніп жүрген жайымыз бар. Бізге дейін түрлі интернет саласына қатысты форумдар, конференциялар өткізіліп жатқандығын ескере отыра, өз басым осы күнге дейін тыңдамаған мына бір тақырып назарымды аударды. «Проблемы доступа к правовой информации на интернет-ресурсах государственных органов Казахстана» атты баяндаманы ЖШС «Компания «ЮрИнфо» бас директоры Игорь Лоскутов оқиды. Сонымен қатар, форумға Қазнеттің біз білетін белгілі тұлғалары да баяндама оқып, презентация қорғайды. Қазақ интернетінің дамуы жайлы баяндамалар форумға баланс береді. Садық Шерімбек, Жалғас Ертай, Нұрлан Құлымбетов сынды бізге белгілі тұлғалар презентация қорғайды.(Садық пен Нұрланның презентация қорғағанын көрмеппін) Тақырыптар мен интернетке қызығушылықты бірінші себепке жатқызып келесі себепке көшейік.

— Көптен көрмеген достарды көріп, улап-шулап қалу;

Блог саласында, жалпы интернетте араласатын достарыңның көп болғандығына не жетсін?! Күнде кездесуге кейде мүмкіндік, кейде уақыт, кейде,әлің жетпейді. Монитордың артынан хал-жағдай сұрау әдеттегі дүние. Офлайндағы кездесу достардың жаңалықтарымен бөлісуіне, жаңа идеялардың туындауына, Тимур айтпақшы, аралас-құрмалас сөйлемдер айтуға мүмкіндік береді. Облыстардан жиналатын, форумға әдейілеп келген достармен тағы бір рет кездесіп, фотоаппаратқа шырт-шырт етіп суретке түсіп, «былай түсір, менімен түс, мында түсір» деген әңгімелер, бітпейтін тақырыптарда бөсуге күшті мүмкіндік. Кездесулер адамдарды жақындататыны сөзсіз.

— Менің жыр болған бір жылдық дипломым;

Неменеге дипломын «пихать» етіп отыр деп сөкпеңіздер. Бұл мен үшін жыры ең көп, жатсам-тұрсам, жұмыс істеп отырсам да, жазып отырсам да ойлайтын ең ауыр, психозды ой. Жылдың басында тақырыбымды бекітіп алып бір жапырақ жоспармен, әлі шегіртке болып жүрмін. Неге жазбайсың енді? Е ее е еее-йй, жоқ оған материал, жоқ! Қазақстандағы алғашқы БАҚ сайттарының пайда болуы жайлы энциклопедия жазған адамды он рет аспанға лақтырар едім. Орысша материалдар болғанымен фотожурналистикаға қатысты кітап жоқ. Сонша шаршайтындай, қандай тақырып? «Отандық сайттардағы фототуындылардың ақпараттық мазмұны мен ерекшеліктері» деген фотожурналистикаға қатысты бір түйір ғана қазақша кітап бар тақырып. Бір түйір кітаптың өзі де фотожурналистикаға емес, фотографияға арналған.
Форумға келген қатысушылар мен қонақтардан, диктофонымды арқалап сұхбат алып, дипломдық жұмысыма материал жинаймын. Егер келейін деп жатсаңыздар маған көмегі тиетіндей материалдарыңызды арқалай келсеңіздер жақсы болар еді… Елдің зығырданын қайнатып, қисық-мисық сұрақтарымды қойып аламын деп жүрмін. Көрерміз қалай боларын…

Мен үшін осындай маңызды себептер бар. Сондықтан достар, сіздердің жарқын жүздеріңізді көріп, бас ауыртатын проблемалардан алыстағыңыз келсе, форумға келіңіз. Сіз сөйлемесіңіз мен сөйлеймін.

Жолда келе жатып адресті ұмытып қалып жатсаңыздар: Алматы қаласы, «Достық» қонақ үйінде (Құрманғазы к-сі 36, Қонаев к-сі қиылысы. Мамырдың 22-23 күні таңертеңгі сағат 09:30-да тіркеуде көріскенше.

Не да, не ғой, материал, ақпарат ұмытпаңдаршы… болып жатса…