Өлімші болып ұмтылған соң ба, әлде бәсекелестік аз болған соң ба №3-ші эстфетаны жеңдім. Ал шабыңдар. Гетеден бір өлең.

Помню, как она глядела —
Помню губы, руки, грудь —
Сердце помнит — помнит тело
Не забыть. И не вернуть.
Но она была, была!
Да, была! Все это было:
Мимоходом обняла —
И всю жизнь переменила.

Сілтеме

Біздің теңгемен алсақ 70-80 миллион шамасында. Осыншама қыруар ақшаны Әділет министрлігінің жауапты хатшысы Марат Бекетаев өз қалтасынан бөліп отыр.


Осы ақпаратты оқып бастағанда, «Шенеунікке мұндай ақша қайдан келді?» деп ойладым бірден. Жымысқы ойдың келгені де рас. Сөйтсем, бұл көкеміз үкіметтің шешімімен 2008 жылдан бері ENRC-дің (Eurasian Natural Resources Corporation Plc) директорлар кеңесінің мүшесі болып белгіленген екен. Содан бергі алған жалақысы осы.
«Адал мемлекеттік қызметкер ретінде бұл табысымды өз қажетіме жарата алмаймын. Қайырымдылыққа беруім керек. Балалар үйі немесе басқа да қайырымдылық қорларына берсем болар еді. Алайда, әйелдер колониясына көңіл бөлінуі тиіс.» Бұл – Марат Бекетавтың өз қадамына қатысты айтқан пікірі.
Шынына келсек, құптарлық бастама. Абайсызда шалыс басып, тағдырдың тәлкегінен абақтыда отырған нәзік жандар қаншама? (Осы жерде мүмкіндігінше мына материалды қарап алуға кеңес берер едім.)
Біреулер «Өздеріне сол керек» дер бәлкім. Аяйтындар да табылары сөзсіз. Осы орайда, әйелдер түрмесіндегі ахуалды жақсарту реформасы қолға алыныпты. Ал аты аталған шенеуніктің аударған ақшасы елдегі тек 2 колонияға жұмсалмақ. Соның бірі Атыраудағы жалпы режимдегі әйелдер абақтысы. Бөлінген қаржының арқасында 232 әйел жазасын өтеп жатқан осы мекемеде медициналық қызметті жақсарту жоспарланған.
Европадағы түрмелердің бірінен алынған сурет Тіпті, жұмыс орындарын көбейтіп, мамандыққа даярлау көзделген. Екінші нысан Алматыдағы 107 адамға арналған балалар колониясы. Қысқа қайырғанда, түрмені тек жазалау орнынан, қоғамға бейімдеу нысанына айналдыруға басымдық берілмек.
P.S: Сонда да «Бұл деген артық табысыңды көрсетпеу үшін жасалған көзбояу» деген арам ой кетпей отыр. Қалай дегенмен, ақша бөлгені рас болса, өз мақсатына жұмсалса екен деймін.

1 жыл бұрын достарыммен отырғанда «Дидар мен Мұратты еске алу керек еді. Не істеуге болады?» деп әңгіме бастаған едім. Іліп әкетіп «Футболдан турнир өткізейік» деді. Құп көрдік. 2-і де сыныптастардың ішіндегі жайдары да, еңбекқорлары еді. Дидар — батырлар жырының бәрін жатқа білуші еді. Сол үшін оның атына термешілер мен жыршылар байқауын өткізбек болдық. Алайда, шенеуніксымақтар пайда тапқысы келіп, ұйымдастыруға ақша сұрайды ғой баяғы. Содан шамамызға қарап футболды ғана өткізбек болдық. Осы демалыстарда өткен шарадан фотобаян. Бағалай отырыңыздар. (Фотоаппарат әуесқой)

Осылай басталды

Ұйымдастырған осы досым.



Құран оқытып, ниет қылдық

Достарымыздың келіншектеріне рахмет. Зыр қағып қызмет көрсетті







Ойындар осылай өтті

Аманкелді орта мектебі — жеңімпаз

Медальді тексеріп көріп жатыр

Чемпиондармен суретке түстік

Суретке түсірген осы бала. Көрсеңдер бетіне түкіре жүріңдер)))

8 сыныпта оқып жүргенде «тұтқа» деген ойын ойнайтынбаз. Есіктің тұтқасын ұстамау керек. Кім 3 рет ұстап қояды — сол жеңіледі. Бірде Жасұлан деген досыммен ойнадық. Жеңілген адам «Мен — осырақпын» деп 3 рет айқайлауы тиіс. Мен жеңілдім. Мектептің ішінде айқайлауға ұялып, далада айқайлауға келістірдім.
Айқайладым. Алдымызда кетіп бара жатқан сыныптас қыздардың бірі бұрыла қалып "Өзің осырақсың" демесі бар ма. Байғұстың ұрлығы ашылып қалды деп өліп күлдік.
Ұрлық дегеннен шығады. Үйімізде алма ағаш болса да біреудікін ұрлап жеген қызық болатын. Бір топ бала жиналып ауылдың шетіндегі бір үйден алма ұрлап жатырмыз. Арамызда таныс емес бір бала да таласып-тармасып жеп жатыр. Мән бермедік. Бір уақытта досым отырған бұтақ сынып кетеді ғой. Сонда жаңағы бөтен бала «бұтағын сындырмаңдар, әкем өлтіреді» деп қарап тұр.
Өлтіру дегенді еске алсам 6 сынып орала кетеді ойға. Аулада өзіммен тетелес тәтеммен (әпке) су шашып ойнап жүрген болатынбыз. Ол 5 литрлік шелекпен, менің қолымда ожау. Мені малмандай су қылды. Содан кейін үйге кіріп алып, есікті ашып-жауып мазақтамасы бар ма. Ожауға су толтырып дайындалып тұрамын. Ашқанда шашамын — жауып үлгіреді. Шашамын — жауып үлгіреді. Дайындалып тұрғанда есік тағы ашылды. Бірден шашып жібердім. Сумен бірге жүрегім де кетті басқа жаққа. Есікті ашқан кіші апам емес, үлкен апам екен. Байғұс 1 апта бойы пысықсып үйді жинап, абырой жинап қыдыруға кетіп бара жатқан. 2 сағат отырып әуреленген шашы мен әдемі көйлегін шылқыттым да жібердім. Сол кездегі су «Матрица» фильміндегідей асықпай ұшқандай көрініп кетті ғой. «Сен ұлды өлтіремін» деп тұра ұмтылды. Ауладан шықпай қашып жүрмін. Әкем жарықтық болыспайтын. Бар болғаны "Қашып не қыласың. Адам өлтіру оңай дейсің бе. Көп болса 1-2 рет ұрар" деп ішімді күйдірсін. Құтылмадым. Бұзаудың ноқтасымен әбден ұрды ғой. Содан бері су шашпаймын.
Су шашу. Ех. Сол таяқ жегенге дейінгі жақсы көретін ермегім еді-ау. Өзімнен 3 жас үлкен нағашым екеуміз сусындардың бөтелкесіне су құйып алып атысып ойнайтынбыз. Мен 6 жаста, ол 9-да. Бастапқыда киіммен, артынша тыр жалаңаш ойнаймыз ғой шіркін. Нағашым "Үстімдегі бәрі шерст" деп ұрандатып жүретін. Мен жарайды. 3-і сыныпта оқитын нағашымды айтсай. Сыныптастары тырқылдап күліп қарап тұратын. Бәлкім қарайтын жері болған шығар.
Қарайтын жерге қатысты да қызық көп. Көшемізде бір қызық әже тұрған. Көршілердің бәрі «Мультфильм» деп атап кеткен. Айтса айтқандай түрі мультик кейіпкерлеріне келетін. Оның үстіне сөйлесе елді қыран-топан етеді. Бір тойға немересін ертіп апарыпты Мультик әже. Той қызып, тілек кезегі келгенде апам сөйлеп бастапты. Сол уақытта сыртта жүрген жігіттердің бірі кішкене баланы әкеліп:
— «Апа, сіздің бала емес пе?» дейді.
-Менікі емес. Менікі үйде
— Сізді әже деп жатыр ғой.
— Көтек не дейді. Кәне бұтын шеш.
Содан апамыз бұтын шешіп қарап «Ойбой! Айналайын золотой т… Менікі екен ғой» деген екен.
Менікі қыртқан әңгіме ғой. Бітпейді еске ала берсең. Өзім күлдім. Басқасын қайдам.

Ең алғаш Астанаға студент болып келген кездері «Нағыз қазақ осылар»(Вот настоящий казах) дегенде кекетіп жатқандай көретінмін. Бірақ, ойымды айтуға орысшам жетпейді. Үндемей жүре бердім. Орысшам жетілгенде бәріне айтармын дегенмін іштей.
Орысша үйрендім. Біреуден әрі, біреуден кері. Тіл білген жақсы. Бірақ, оны шет тілі деп санамайды ғой бізде. Өмір сүруге ғана керек. Жүре келе пікірім өзгерді. Өзім сияқты қара домалақтарды шын құрметтегеннен айтқан екен. Бірақ енді өкініп жүрмін. Өкінбей ше? Сол уақыттағы ауылдық ойдағы, қаймағы бұзылмаған қазақылығымды жоғалтып алдым. Бәрі де байыбына бармай көтерген көкіректің кесірі.
Шет елдің тілі мен мәдениетін жоққа шығарудан аулақпын. Тек, өзімнің өткенімді ұмыта бастағанымды енді түсіндім. Бәрінен ең ауыры — кеше туған тәтемнің (әпке) қоңырау шалып «Уақытыңды алсам ренжімеші...» дегені болды. Жүрегімді жұлмалап жатқандай сезім кештім. Демек, бұған дейін қоңырау шалғаны үшін ренжігенім болғаны ғой. Сонда менің ата-анасын апта бұрын бекітілген кесте бойынша қабылдайтын Еуропалықтардан айырмам қанша? Олар сөйтеді екен деп күлеміз. Қайта олар мұнысын жариялы жасайды. Жасандылық жоқ. Ал біз ше?
Жоқ, мұным болмайды! Бірді айтып, екіншісіне кетіп қала бердім. Қысқасы, нағыз қазақ бола алмасам да, бауырларымның серігі бола білейін. Олардан артық отаным жоқ. Сіздер де өздеріңізді жоғалтып алмаңыздар!!!

Теледидардан әуен тыңдап отырып, мына клипті көзім шалды. Ерекше назарымды аударғаны — кемпірдің үстіне кигені болды. Бір қарағанда — оюланған камзол сияқты екен. Дұрыстап қарасақ жапырақтың суреті. Көзге тартымды көрінеді. Біздің клиптерде киім іздеп әлек. Өз ұлттық киімдер аша түсетіндей ғой қайта.

Біз жалпы есімді жалқы есімге айналдыруға құмармыз. Көп нәрсені өзімізге жақын заттың атымен атаймыз. Мысалы: Жергөкті(подгузник) — «Памперс» дейміз. Шоколад десе — «сникерс», ыдыс жуатын сұйықтықтың бәрін бірдей «Фэйри» деп атаймыз. «Ксерокс» — көшіру құрылғысының бір маркасы. «Газель» — барлық шағын автобусқа қатысты. Солай солай кете береді.
Мен айтпай қалған тағы қандай жалпыға танымал ұғымдар бар?

Бір танысымның 3 жасқа толған қызының айтқаны еді бұл. Өткен аптада туған күнін атап өтіп, тортты үрлерде ұзақ ойланды бүлдіршін. Ойланды да дәл осылай дүрс еткізді. Ауылдан келген атасы «Не дейді? Не дейді?» деп түсінбей қалды. Әрине, ауласы өзінікі, қолындағы немерелері еркін асыр салып ойнайтындықтан қайдан түсінсін. Қыс бойы 4 қабырғаға қамалған сәби қоғамның белең алып бара жатқан созылмалы дертін ашып тастады осылай. Бүкпесіз.
Бәріміз әке-шешесіне қараппыз ғой. Олар да қипақтап қалды. Бірақ, оларды кінәлаудан аулақпыз. Ауласына шығарса бала көп, ойын алаңы аядай. Оның жартысына көлік қойып тастаған. (Жүргізушілерді де сөгулден аулақпын. 300 пәтерлік үй салып, 30 көлікке тұрақ орын ойластырса қайтсін). Саябаққа жиі апарудың реті келе бермейді.
Тек ата-ананың ықыласын ғана аңсайтын кіршіксіз бала сезім, көңіл бөлмесек доғалданып материалдық құндылыққа бас иіп кететіндей ме?..

Менің ең алғашқы би кештерім мен отырыстарымның әуендері ретро бола ма деген сұрақ мазалап жүр кейінгі кезде. Қазір 80-90 жылдардың әндеріне әлі күнге жер тебініп билейтініміз рас. Тіпті, «Ретро 80-90» деген атаумен арнайы ашылған орындар да жетерлік. Бұл — сол кездегі әндердің өлмейтіндігін көрсетсе керек, меніңше. Классикалық музыкалар өз алдына.
Хит әуендер жыл бітпей күресінге кетіп жатқан мына заманда, қазіргілерден кімнің әуені өлмейтінін тап басып айту қиын. Менің өзіме МузАРТ ретро болатын сыңайлы. 10-20 жылдан кейін сұранысын жоғалтпайтын қандай әуендерді, қандай әншілерді айта аласыз?