Бір әріптесіміз үйленіп, соның тойында бәріміз бас қостық. Бастық Жәрменнің жанына ақша жүзді, кең маңдай, көрікті бәйбішесі отырған. Тым сабырлы, бойында ақсүйектікке тән мінезі адамды еріксіз баурап алады екен. «Қызым, қызым, айналайыным» деп маған

Кезекті біреуін баяндап берейін. Бірнеше жыл бұрынғы оқиға еді. Сол кездегі бастығым Жәрмен алыс ауданға іссапарға жіберді. Жаныма өзі ерсе, шалды тағы біраз әурелесем бе деген ойым да болып еді. Алайда, немересінің шілдеханасынан босамайтынын айтып,

— Көзіңнің асты ісіп тұрған сияқты ғой?!
— Ұйқым қанбағаннан шығар…
— Бәлкім, азаннан іңірге дейінгі жұмыстан шаршап жүрген шығарсың, олай болса, қысылмай айта бер. Демалысқа жіберейін, тынығып кел. Мүмкін, жалақың ауыспай жүр ме? Олай болса да

Жүрегі езіліп, егіліп жылады… Кеудесін әлі де өше қоймаған қимастықтықтың шоғы күйдіріп бара жатты, оған өкініштің ап-ащы уын қосыңыз… Тамағына бір кесек өксік тығылып алып, ауа жібермей тұрғандай ышқынды, дәл қазір ғұмырының нүктесі қойылғандай, бір қимас армандары қалғандай жан-жағына алақтай берді. Жалғыз болып келген өмірге, жалғыз кете бере ме? Әділетсіздік қой, барып тұрған. Өзімен жастылар дәл қазір балаларының, одан қала берді немерелерінің атынан жаңылысып, абыр-сабыр күй кешуде. Ал, бұның кімі бар? Дүние төрт төңкерілсе де әзірге қозғала қоятын ыңғай танытпайтын, жалбыр жүнді сары мысыққа қөзі түсті. Жылу батареясының үстіне бауырлап жатып алған күйі көзін еріне ашып-жұмып, пырылдап мамыражай күйге енген. Өзінің өліара халінің бір жұрнағы болса да мамыражай күйде жатқан мысыққа әсер етпегеніне ызаланды, қолындағы телефонын бар күшімен, дәлдеп тұрып жылу батареясына қарай жіберіп қалды.
Жап-жасыл жағалауда, қармақ салған әлдекімнің жанында, қармаққа түскен күмістей жып-жылтыр шоршыған шабақтардың ортасында, неше күннен бері тоңазытқыштың астынан жылтыңдап, тырнағына ілікпей мазақ қылған әлгі бармақтай (әрине өзімен салыстырғандай «бармақтай» болмасы анық, адами тілде «бармақтай ғана») тышқанның әлсіретіп кеткен жүйкесін «тыныштық терапиясымен» емдейтін, жанына жағымды балық иісі… Бір сәтте бәрі быт-шыт болды. Көптен күтім көрмеген, балшыққа баттасқан сабалақ жүндері жер сыпырып жүретін сүйкімсіз канден ит арп ете қалып, ойша салып алған мөп-мөлдір көрінісін быт-шыт еткендей, тыжырынып, жұмылуы көздерін ажырайтып, жан-жағына қарады. Быт-шыт болған телефон, бетін басып егілген иесі. Еее, жағдай түсінікті… Келген сайын бір бума гүл, небір тәттілермен қоса бұл үйге шаттық ала келетін әлгі келбетті жігіттің бой көрсетпей қойғанына біраз болып қалыпты-ау. Кеш болса айнаны шыр айналып, гүл-гүл жайнап, құлпыратын иесінің жүзі соңғы кезде солғын тарта бастады. Кешке жақын безілдейтін есіктің қоңырауы да басылмады соңғы кездері. Асүй жақтан аңқитын тағамның тәтті иісі де бұның «танауын қытықтауды» қойды. Охо, келбетті жігіт келген күні бұл үй ханның сарайындай тамашаға толатын еді. Гүл-гүл жайнаған иесі бақыттың бал күйін кешіп, құлпырар еді… Шаттықтың шарабына масайып, бар әлемді жақсы көріп кетуші еді, әрине әлемнің ішінде өзі де бар:
-Муркам менің, тәп-тәттім. Тамағынан қызыл түске боялған тырнақтарымен қасып-қасып жіберіп, сап-сары жүндерін бетіне тақап құшақтап алатын. Иесінің өзіне бөлген ілтипатын келбетті жігітпен бөліскісі келмей қызғанып та қалатын.
-Сүп-сүйкімді екен өзі. Келбетті жігіт те құр қалмай бұны сипайтын. «Атаңның басы саған!» Тілі болса дәл осылай айтар еді, бірақ адамдар сияқты сөйлеу бақыты бұйырмаған соң, жағымсыз дауыспен «Мыыы-ййау» деп баж ете қалатын. Жақтырмаған түрі. Келбетті жігіт те өз ниетінің теріске шыққанын іштей сезсе де иесіне білдірмей:
-Тентек өзі- деп еркелетіп, арқасынан қаситын. Иесі асүйге кіріп кеткен бойда, келбетті жігіт екі көзін ажырайтып (бұндай сүйкімсіз болар ма еді):
-Брись!
Жігіттің лезде сүйкімсіз құбыжыққа айналатын, адамдар «екіжүзді» деп атайтын сортқа жататынын іштей болжап та қойған еді. Иесі мен жігіт ұзақ сөйлесетін, не айтса да иесі жымиып, күле береді. Жігіттің иесін құшақтағаны, еркелете сүйгені, шыр айналдырып көтеріп алып билейтіні бәрі көз алдында. Иесінің халатсыз қалып, әлгі жігіттің бұлшық еттері бұлаудай ойнап, жан алысып, жан берісіп, ыңырана жасайтын тірліктері де бұның көз алдында. Ентігін баса алмай, кеудесі дір-дір етіп демалып жатырған иесінің қандай рахат күйде екенін өзінің сүтке әбден тойып, күннің шуағында, маужырап жататын күйімен салыстыратын. Бірақ, иесінің бақытты күйі бұның сүтке тойған күйінен әлдеқайда артық екені көрініп тұратын.
Бақытты күндерді мазасыз күндер алмастыра бастады. Үйге жұмыстан ұнжырғасы түсіп келетін иесінің түрі аянышты еді. Келеді де телефонды қолына алады, құлағына ұзақ тосып тұрады, ар жағынан жауап болмаған соң, терең күрсініп отыра береді. Әрі-беріден соң күлімдеп тұратын мөп-мөлдір көздерінің жиегінен гауһар тамшылар құлай бастайды. Бұл жұбатқысы келіп, денесін бүрістіріп, құйрығын теріс қарап тұрған екілікке ұқсатып, жанына барып сүйкенеді. Бар жасай алатыны осы болса қайтсін енді? Иесі бұны құшақтап, кеудесіне басады да, тағы жылайды:
-Қайдасың? «Қасыңдамын ғой» дегісі келеді де, өзіне айтылмағанын ұға қояды, келбетті жігітті іздеп отыр. Мультфильмдегі етік киген мысық болса ғой, етігін киіп, қолына қылышын, басына қалпағын киіп алып, сапарға шығар еді. Келбетті жігітті ұстап әкеліп, басын игізіп кешірім сұратар еді иесінің алдында. Өмір ғой, ал өмірде ондай таңғажайып болмасы белгілі, қолдан келер қайран жоқ. Иесінің дәл қазіргі жынды адамша күбірлеп, біресе жылап, біресе талықсыған адамдай көзін жұмып ұзақ отыратын түсініксіз түрін көргісі келмей, жылу батареясының үстінен төрт тағандай секіріп түсті де, дыбысы білінбес жүрісіне басып, асүйге өтіп кетті.
Өмірін нұрға, құшағын гүлге толтырған Саянмен кездесу кездейсоқ басталған. Қырықтан аса бастаған бұның жүрегіне отызға тола қоймаған жас жігіт өмір сыйлайды ойлай қоймаған. Кеудесінен жүрек емес, әлдеқашан қан айналымын ретке келтірер бір уыс етке ғана айналған тастай қатқан кесекті ғана сезетін. Көктемі 20 жасында өтіп кеткен, содан оралмады, күз, күз артынан қыс, қайтадан күз… Өмірі осылай өтіп кете берер ме еді Саян кездеспегенде? Тар көшеден өте бере зулап келе жатқан көлік бұның көлігін оңдырмай соғып, аударып тастады. Дүние шыр айналып жүре берді. Не болғанын түсініп үлгерген жоқ, көз алдын түнек басты. Есін ауруханада жиды. Соқтығысқан көлік апатынан басынан жарақат алып, ауруханада жатыр екен. Дәрігер келіп қорқатын ешнәрсе жоқ екенін айтып кеткеннен кейін, жанына ұзын бойлы, көзінде жарқыраған оттан гөрі ұяңдық басым, жымиғанда екі бетінің ұшында ойық пайда болатын, сүйкімділігі ер адамға артықтау берілген келбетті жігіт келді:
-Қалайсыз? Бізді қорқыттыңыз ғой. Оянғаныңызға қуаныштымын.
Еңкейіп бетінен сүйді. Еріні жұп-жұмсақ, бетіне ыстық із қалдырып кетті.
-Кінәлімін, кешіріңіз! Сіз әбден жазылып кеткенше жаныңызда боламын.
Сөзінде тұрды. Күн құрғатпай келіп, жағдайын біліп жүрді, келген сайын әдемі гүл мен қызықты кітап алып келіп, оқып беріп отыратын. Кетерде маңдайынан сүйіп қоштасатын. Өмірі көрмеген, танымайтын бір жігіттің өміріндегі ең қамқор адамына айналғаны таңғалдырарлық жай еді. Мүмкін бұрын бұндай қамқорлық көрмеген суық көңіл жылт еткеннен жылу іздеді ме екен?
Тәуір болып үйіне шыққаннан кейін де Саян қонаққа келді. Хал сұрасудан басталған қамқорлық тереңдей бере сезім атты «қораға» тірелді. Енді шегіну мүмкін емес еді. Кеш болса елеңдеп, Саянды іздейді, күндіз жұмысында қолы қалт етсе Саянның сөздерін есіне түсіреді. Қоштасардағы бетінен сүйгенін есіне түсірсе кеудесі шымыр ете түседі, бұрын соңды болмаған іңкәрлік пайда болды. Айналасындағылардың бәрін жақсы көретіндей, бәрімен күлімдей сөйлесе бастады. Үнемі қатулы қабағынан ығысатын жұмыстастары оның өмірінде өзгеріс болып жатқанын сезе бастады. Жұмыстан кейін күтіп тұрған жас жігітті көрген кейбір жел сөзге жақындау әйелдер қауымы әлдеқашан түйін жасап үлгерді. Гулеген жел сөз өзінің құлағына да тиді, ешбірін елеген жоқ. Бәрі бақытын қызғанғандай көрді. Саянның жас қыздармен де жүрісі көп екен, қырыққа келген әйелдің басын айналдырып, пайда көргісі келеді екен-мыс. Бұл өсектердің күніне түрін естісе де елемеді. Саян-аппақ, ниеті тап-таза. Жай ғана жымиғанына қарап бағасын беретін айналасындағылар кім еді сонша? Әйтпесе Саянның бұны қалай еркелетінін, тіпті сәбидей әлпештеп көтеріп алып билейтінін, таңды ұзақ сырласумен атыратынын, оның алып армандары жайлы қанатты тәтті қиялдарының барын кім біліпті, өзінен басқа? Құшағы- нағыз рахаттың ордасы, бақыттың бесігі. Құшырлана сүйгені қандай? Миына сүйісу туралы сигнал барғаннан бастап, жүрек бүлк етіп, бар тамырларына ып-ыстық қан ойнатып, саусақтарының ұшына дейін ләззаттың хабары баратын. Иә, бұндай бақытты сезіп көрмеген қызғаншық, сезімсіз, сұп-сұр әйелдер қайдан білсін? Себебі әйел көп, ал Саян жалғыз! Өсекте де, ұятты да ысырып тастады. Ғұмырының жартысын ел сөзінен ығысып, одан қала бере жалғыз ұлының көңіліне қарап өз-өзін құлыптап ұстады. Жанына не керек екенін білсе де, іздемеді, табылғанын елемеді. Ұлыбританияда оқитын ұлы ағылшын қызына үйленіп, сол жақты мекендеп қалатынын жеткізгенде, өзінің жалғыздығын сезді. Ғұмырында есте қалардай тәтті күй кешпегеніне ызаланған, өкінген. Жан-жағына елеңдеп шуақ іздей бастаған. Құлпырған қызғалдақтар тұрғанда, тамыры қатайып қалған қарағайдай ағашқа кім назар аудара қойсын? Бір іңкәрлікке шөлдеген, ғажайыпты күткен… Саян кезіккенде іздегенінің, аңсағанынын барлығын содан тапқысы келген, тапты да…
Саян арманшыл еді, өз кәсібін ашқысы келетін, үлкен жоспарларымен бөлісетін:
-Қолдау жетіспейді,-деп мұңайған сәттерінде ойланбастан, көмекке ұмтылатын. Өмір бойы тынымсыз еңбегінің жемісін жалғыз өзі қайтпек, одан да жаны қалайтын адамының бақытына, қуанышына себеп болсын. Қомақты қаржыны Саянның шотына аударған. Сол күні Саянның үнемі ұяң күлімдейтін көзіндегі жайнаған отты көрсең! Ооо, жолындағының бәрін өртеп жіберуге де жететін еді от! Саянының жүзіндегі қуаныш отын көріп, бұл да есі шыға қуанған. Өмірінде айтуға тұрарлықтай бір қадам жасағанына сенімді еді.
Саян жоғалды. Телефонына жауап бермеді. Мүмкін жұмысқа кірісіп кетіп босамай жатқан шығар деді басында, содан соң алаңдай бастады. Мүмкін бір бәлеге тап болды ма, ауырып қалды ма, әлде… Мазасыз сұрақтар миын жеп, мең-зең күйге түсті. Көктемінің соңын жаз емес, бірден күз жалғай бастайды. Жапырақтарын ызғырық шалып, үсе бастады. Аспанда қалықтаған қарылғаштары, күзден қайыр жоқ екені біліп, жылы жаққа ұшып кетті. Сылдырап, сыңғырлайтын өзен бетіне мұз қата бастады. Суыққа қайта бой үйрете бастады. Көктем келіп қала ма деп көкжиекке елеңдей берді…
Саянын көрді бір күні, су жаңа машина тізгіндеп алыпты. Бағдаршамнан түйісіп қалды. Жүрегін қуаныш, лезде өкініш, үміт, тағы да күйініш оты орап, мың күйге түсті. Жанындағы еліктей лағындай, қарақат көзі мөлдіреген қызды көріп, жүрегін ып-ыстық күйінде суырып алып, мұзға лақтырғандай күй кешті. 20 жасында жап-жас күйінде жолдасынан айырылғанда дәл мынадай қайғырмаған шығар мүмкін. Мүмкін, жастықпен қымбатынан айырылғанын дұрыс сезбеді де. Аспанда қалықтап жүрген ең аяулы арманы быт-шыт болып сынып, қоқысқа лақтырылғандай күй кешті.
Үйге кіре бере егілді, жылады. Тағдырына ызаланды, өтіп кеткен көктеміне өкпеледі. Алдамшы бақытты өлердей жек көрді. Арман атаулымен өштесіп алды. Кырықтың қырқасына шығып, кемелденер шағында бойжеткеннің от күйін кешкен өзін топас санады. Арызын кімге айтарын, кімге жұбанарын білмеді. Пырылдап рахат күй кешкен мысық екеш мысықтың тыныштығын қызғанды. Оны іштей бір сыбап алды. Ең аяулы арманының айдан құлаған күні дүниенің мамыражай тыныштық кешіп жатқанына таңғалды.
Жылап іспектей болған бетін жуып болып айнаға қарады, бетін әжім торлапты, самайына шыққан бір тал ақ шашын ешкім көріп қоймады ма деген күдікпен, жан-жағына ұрлана қарады да, білдіртпей жұлып алды.

Есенбісің, достым!

Міне, көзді ашып жұмғанша, тағы бір апта зу етіп, менің 28 күндік жұмыс кезегім де келді. Өзің аңғарып үлгергендей, менің фотореп жанрындағы әңгімемнің кейіпкері басқа емес, бұл жолы кәдімгі көне диван болмақ.

Бәлкім, сен дереу мені «мына ауған неме жамбасын жайғастырып, жантаятын жиһазын да жыр қылды ғой!» деп жазғырарсың. Ендеше, дат, тақсыр!

Маралбек САҒЫНҒАНОВ, «Еуразия Бірінші» телеарнасы жаңалықтар бөлімінің жүргізушісі:
– Алғашқыда репортаждарды тек қазақ тілінде жазып жүрдіңіз? «Өзімді екі тілді журналист ретінде сынап көруге бел будым» деген болатынсыз. Сынақтан өте алдыңыз ба?

– Қазақ және орыс тілді жүргізуші ретінде бір жылдай эфирде болдым. Орысша «акцентпен» сөйлейтінімді сынағандар да кездесті. Бірақ тап бұдан қысыла қойғаным шамалы. Бәрібір ана тілімде сөйлегендей сөйлей алмасым анық. Орыс тілінде жазуға келсек, қазір бір ақпараттық сайтқа материалдар беріп жүрмін. Редакторлар «қоя қой» деп жатқан жоқ. Көп мақтамайды да. Соған қарағанда әлі де сынақта жүрген тәріздімін.

Қазақстанның түкпір-түкпірінде өтіп жатқан «домбыра пати» шарасы Шу қаласына да жетті. Ойда жоқта жасалған іс-шара болғандықтан қала белсенділері Шу қаласының құрметсіз азаматы Adiletshu деген кісінің бақшасына жинала салды. Жиналғандары көбі Adiletshu деген кісінің інілері болып шықты. Нақтырақ айтқанда төртеуі.

Аллаға мадақ! Маған бойдақтық өмірді жазбапты. Кезінде бір ағамыздың: «Осылай ұрық сасып жүре бересің бе, үйленсеңші ертерек!» — деген сөзі қатты тиіп, үйленуге бел байлаған болатынмын. Енді міне, жалғыз әйелімнен 5-ші баланы сүйіп отырмын. Шүкір деймін Аллаға!
Бұл біраз жыл бұрын әлгі әйелім 2-ші баланы туған кезде басталып кетті. Қазіргі қатындарды қорқытып туғызбасаң өздігінен туам демейді екен. «Енді тағы бесеу тумасаң, туғыш қатын алам!» — деп еркектерше қоқиланғаным есімде. "Өзім-ақ туам, қаншау керек?!" — дегені де есімде. Міне, содан бері үйдегі әйел қорықты ма, сыйлыды ма білмеймін, туып әлек — мен туғызып әлекпін.
Тоғыз жылда бесеу туып үлгерді. Жаман емес. Бүгінгісі 3,66 кг деп қуанып қояды. Сонымен біздікілер мынадай тәртіппен туылуда:
Абдулмәлик / ұл
Абдуррахман / ұл
Абдуссамад / ұл
Сәжида / қыз
Абдурраззақ / ұл
Енді, бойдақтықтың ащы дәмін татып жүрген, жастыққа басы тисе ұйықтай алмайтын, әр түні «авария» болып қала беретін, ұрық сасып жүрген бойдақтарға айтарым — ҮЙЛЕНІҢДЕР!
Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір хадисінде: «Сүйгіш және туғыш әйелге үйленіңдер» — дейді. Іске сәт енді, інілерім!

общым былай, жер лай, аяқта етік, қалтада Каспий ағам берген банкі каптошкасы, осы банктен несие алғанда онша қарай бермейтін, келісім-шартты толық оқымайтын кездеріміз болады, соның біреуіне тоқтала кетейін.

Сәлем
Менің мәзірім тақырыпта тұрғандай «Салындысы бар қызанақ» деп аталады. Өте аз уақытта жасалатын мәзір керек болғандықтан, мен ең қарапайым түрін жасап көрдім.
Ол үшін:

• 2 қызанақ
• 1 жұмыртқа
• 1 қияр керек