Америкалық фотограф Блейк Литлдің (Blake Little) өзгеше жобасы «Preservation» деп аталады. Ол нысанасына адамдардың үстіне түгелдей әсел құйып суретке түсірген. Жерде жоқ образ жасап шығару үшін 900 екі литрлі құмыра бал кетіпті.







http://billionnews.ru/isskustvo/3883-medovye-lyudi-ot-bleyka-litla-9-foto.html

Дэва Премал мен Митеннің авторлығындағы ежелгі мантралар қазіргі заманауи аранжировкамен өңделген. Олардың әуендері спа-салон, йога-орталықтарда қойылады. Әлемге миллиондаған тиражбен тараған олардың танымал болу құпиясы — әнші мен гитаристің ерекше атмосферада орындауында жатыр. Олар өздерін әлем бойынша рухани миссия арқалап жүрміз деп санайды. Дэва Премал – сыңғыр үнді әнші, классикалық музыка білімін алған. Германияда шығыс философиясына табынушылар ортасында өскен. Оның The Essence, Love is Space, Embrace и Dakshina атты альбомдары New Age бағытындағы танымал музыка рейтингінде бірінші тұр. Сондай-ақ, емдеу, медитация, йога орталықтардағы сұраныс бойынша рекордты жарып шыққан. Дэва Премалдың соңғы дискі Мула Мантра Amazon.com. рейтингінде қазір бірінші орында келеді. Бұл альбомда Дэва Премалдың әуезді үні ежелгі ситар, бансури, дотар, уду, табла, виолончель, рояль, струнды квартет сияқты аспаптармен үйлескен.
Дэва Премал мен жұбайы Митен екеуі алғаш Үндістанда кездескен. Олардың музыкасы көп жылғы шығармашылықтарын түйіндеу арқылы медитацияның терең тәжірибесімен ұштасқан. 1991 жылдан бері ерлі-зайыптылар әлемде 50-ге жуық концерт беріпті.
Жуырда музыкант жұптар, яғни Сатыбалды айтпақшы «Om Mani Padme Hum»ды шырқайтын рухани гурулар Мәскеуге келгелі жатыр екен.
мына жерде
мына жерде де
әндерін тыңдаңыз))))))))

«Керекинфо» деген сайтқа келмегенімде мен де құдай біледі, осы күнге дейін «ойбай, мұнымыз дұрыс емес, ұлтымыздың түбіне жететін қауіп бұл, алдын алмасақ болмайды, құрдымға кетеміз, құримыз» деп байбалам салып жүретіндердің бірі болар ма едім…
Бақсам, қорқынышым, қаупім орынды-ақ екен. Бірақ онымен қалай күресу керек, ұлтыңды сүюдің, ол үшін күюдің, жаны ашудың жолы қалай, соны жете аңғармайды екенмін. Үркердей жиылған әлгі сайттағы интеллектуал жастардан үйренгенім де, әлі үйренерім де көп.
Сонымен, осы әлеуметтік желіге келмей тұрып та ұлтын өте-мөте жаннан артық сүйетіндердің байбаламын, қаупін, сақтандырғысы келетін жанашыр мақалаларын, дәйектерін оқып, естіп жүрдік. Әлі де сол екпін, сол қарқын, сол леппен келе жатырмыз. Күшеймесе бәсеңдей қойған жоқ. Шыны керек, «Айтуға оңай» бағдарламасын көргенім жоқ. Үзіп-жұлып желі бетінен әр жерінен қарағансыдым. Бұл бір ғана мысал. Бірақ, ұлтқа, қазақтыққа, болмысқа жан ашу бір басқа, оған төнгелі тұрған қауіптің салдарын айтып, нақты мысалдар келтіріп жан ашу бір басқа екенін түсінгендеймін.
Мектепте бала күнімде «Байлар да жылайды», «Изаура күң» деген сериалдан бастап, сосын Бразилияның, Мексика, Аргентина, Венесуэла т.б. елдердің, бертін, түрік, корей сериалдарын көріп өстік. Қазір трендте үнділер тұр))))
Айтайын дегенім, дәл осы шеттің дүниелерін көргеніммен қазақтығыма нұқсан келмепті. Мен қазақ күйімде қалдым. Елтіп әндерін тыңдаған шығармын, билеген де шығармын. Бірақ, мен шетелдердің сериалында осылай жамандық атаулыны көрсетті екен деп жаман жолға түсіп кеткен жоқпын. Сол сериалдың жаман жағы өміріме әсер етті дей алмаймын. Өмірімде қателіктер рас, көп кездесті. Біліп жасаған, білмей жасағандарым қаншама. Бірақ, оған шетелше тыңдаған әндерім, киноларым, сериалдарымның түк те қатысы жоқ. Қателігім шыңдалуға, сабақ алып, әр адамның кім екенін білуге көмектесті. Басқалар да менің кім екенімді білді дегендей. Тағы да айтам, ол қателіктеріме шеттің дүниелері қылаудай әсер еткен жоқ. Түсінгенім, мен тек оларды көріп қана қояды екенмін. Санама, жүрегіме өткізіп, еліктеп, өмірімнің қателіктерін сол шеттің кинолары, шеттің дүниелері бұзды деп сылтауратпайды екем. Не жасасам да өз қателігім, өз шешімім екенін түптің түбінде біліп тұрамын. Және өз айналамнан да «ойбай, дәл осы шеттің дүниелерін көп көріп, содан бұзылды, ұлттық иммунитетін әлсіретті, жаман жолға түсуіне әлгі бір сериал себеп болды» деген жайттарды кездестірмеппін. Жамандықты жасағысы келген адамға ештеңе себеп, тосқауыл болмасы анық.
Күйеуінен ажырасқан құрбыларым бар, күйеуге тимей жасы келіп қалғандары да бар, үйсіз жүргендері де бар, жұмыспен алданып жүргендері бар, жап-жақсы отбасы болып отырғандары да бар, солардың бәріне болмаса да біреуіне шетелден көрген дүниесі әсер етіп, содан өмірі қор болды деп айта алмаймын. Мысал келтірейін десем жоқ та екен. Әрқайсысының өзіндік тағдыры, қателіктері, өмір жолдары бар. Бар болғаны сол. Және оларды жаһандануға айдап салғалы тұрғандардың «қыл тамағында» жұтылып кеткелі тұр деп те ойламаймын.

Үлкен саясаттан хабарым жоқ, ол туралы білімім жеткілікті болса сарапшы деңгейінде болмаса да бір ойымды айтар едім. Иә, түсінем, айтқыңыз келіп тұр, «70 жылдық кеңестік шапқыншылық, отар заманы ше?» деп. Я болды. Ол периодтан өткенімізге 25 жыл болды. Осынша жыл өтсе де «зарлай» берудің мәнісі жоқ деп ойлаймын. Айналамдағы қазақтардың (мен көріп жүрген) сериал, шеттің әндерінен, биінен бұзылып, ұлттығынан ажырап қалып жатса, онда ол расымен қорқынышты әрі байбалам салатын-ақ дүние. Бірақ, мен соларды көрген жоқпын. Болмай-ақ та қойсын.
Мектепте оқып жүргенде талай шетелдің әндерін тыңдадық, биледік, содан 35 жасқа келдім. Ниче, вроде қазақилығым сол қалпында. Сол шеттің рэп, медляк т.б. әндерін тыңдап қана қоймай билейтін кластас, курстастарымның бәрі бүгінде үйлі-баранды, кемі 3-4 баланың ата-анасы болып отыр. Арасында көшенің биін билей алатындары да болатын. Солардың бұзылып кеткендерін көрген жоқпын.
Ойлаймын, адам бұзылайын деп бұзылмайды. Еліктеушілік жастық шаққа тән нәрсе. 20 жасыңда алып ұшып тұрған энергияң мен 40 жастағы энергияны мүлде салыстыруға келмейді. Көрген нәрсесіне еліктеп, бұзылғысы келсе, онда ол жеке адамның іштей бір сылтау мен себеп іздеуі. Ары кетсе психологиялық тұрғыдан әлсіздігі. Және ата-анасының баласына көңіл бөліп, қадағаламауында жатқан шығар проблема. Ал оған «ойбай ұлтымыз құрып барады, бұлай кете берсек ел болмаймыз» деп жаппай көптің атынан сөйлеу қисынсыз. Егер расында анық көрген нәрсесінен бұзылып, құртылып бара жатса, нақты мысал келтіріп айтыңыз, пәленше деп атын баттитып атаудың қажеті жоқ. Тек мысал ретінде келтірген дұрыс шығар. Ол келтірейін деп отырған мысалыңыздың өзі 3-4-еуден аспаса «байбалам» деңгейіне көтерудің қажеті бар ма, жалпы?
Жалғас Ертайдың желі бетінде бір пікірін көзім шалып қалды. «Қазақ сонда соншама әлсіз, көрген нәрсесінен құрып кетуге дайын тұратын неткен халық» депті. Рас қой, күйініп айтатындай жөні бар. Осы қазақтарды күндіз-түні аңдып, құртып жіберуге кім асыл уақытын арнап отыр екен деймін де?)))
Қауіп бар ма, байқадыңыз ба, айтыңыз, бөлісіңіз. Тек нақты мысалмен, деректермен келтіре кетсеңіз күшті болар еді. «Ойбай, жастарымызды құртып бітетін болды, аздырады» деп асығыс тон піше салмасаңыз екен. Сол жастарға, қазаққа, ұлтымыздың төл мәдениетіне, асқақ рухына ешкімнің де зәредей күмәні жоқ. Бәріміз де сүйеміз, жүрегіміз ауырады. Бірақ, құр байбаламмен емес. Нақты мысалыңыз болмаса, хотя бы байқаған, күдіктенген нәрсеңізді мысалға келтіріп сөйлер болсақ, екен еш болмаса. А так, бәріміз ақылдымыз, айта аламыз, айтып та жүрміз.
А, сосын шет елдерге қазақты танытам, қазақтың әнін, тілін, мәдениетін дәріптеймін деп түрлі экспериментке барғысы келетіндер, я болмаса жай ғана қазақтың ұлттық әнімен-ақ танытқысы келетін «өлермендерді» де түсінбейді екем. Неге қажет сол? Арманыңыз бір француздың немесе америкалықтың, италяндықтың үйінде қазақтың ұлттық әнін, биін т.б. тыңдағанын яғни күндіз-түні болмаса да тамсанып айына бір рет тыңдағанын көру ме? Өйтіп өзіңді таныту үшін жолын таба қаламын деп жанығудың не қажеті бар? Тауарды жалынып, жағынып өткізуге болатын шығар. Ал төл өнерді, тілді түсінікті ете қаламын деп өзге ұлттарға жағыну кімге керек? Осы көңілімізге ұнап қалған әнді қай тілде болмасын өзіміз-ақ тыңдап шығады емеспіз бе? Жоқ, міндетті түрде қазақпыз, мынау қазақтың әні, күресі, салт-дәстүрі, біз осындаймыз, ішегіңді тартып таң қал да, қата қал дегіміз келіп тұратындай. Осы бізді көргендер таң-тамаша қалу керек. О, қазақ деген осы екен ғой деп. Жағаңды ұстатып, тамсантуға, мойындатуға келдік дегенді басты бағыт етіп ұстанып алғандай көрінеді көзіме. Не керек, сол шеттің бізге тамсанып, таң қалғаны? Қай жыртығымызға дәру болмақ ол? Сіз танитын тамсанатын өнерлі һәм талантты бір шетелдің классигі өзін мойындату үшін қай халықтың алдына барып үздігіп еді? Ондай мысалдар бар болса айта отырыңыз. Мен білмейді екем. Мықты болсаң, өнерлі болсаң, өз ұлтың да, өзгелер де көре біледі деп ойлаймын. Танылғымыз келсе де «тек қазаққа тамсанып тұрса екен әлем халқы» дейтін балаң түсініктен кішкене көтеріліп те танылудың жолдары бар шығар деп ойлаймын. Ол әрине білім мен ізденіспен жететін дүниелер.
Ал айтар уәжіңіз болса айта отырыңыз, мархабат!
мына жерде

Қазақстанда 5 миллион бала, оның ішінде 43 мың жетім, 25 мың қамқорлық пен патронаттағы бала бар. 15 жыл ішінде 50 мың баланы асырап алған. Жыл сайын 3 мың бала жаңа отбасын табады. 209 мемлекеттік балалар үйі мен 33 Жасөспірімдер үйінде тәрбиеленуде. 13 мың бала Балалар үйінен шыққан, оның 80 пайызының ата-аналары бар. 20 жыл ішінде Қазақстаннан шетке 15 мың бала кетіпті. Мұны не үшін айтып отырмыз?
Тастанды балалар, безбүйрек аналар, жетімдер деген сөз әрине жақсы емес. Ол қоғамның ащы көрінісі мен ащы шындығы. Қайбір жылдары балаларды өлім аузына тастап кеткенше «арнайы жәшікке қалдырып кетсін» деген ұсыныс шығып, ол қоғамдық резонанс тудырып, жұртшылық қабылдамай қойған-ды. Сол себепті, 2013 жылы «Ана үйі» қоғамдық қорын меценат Айдын Рахымбаев жұбайымен бірге ашқан болатын. Ал, ОҚО-дағы «Аналар үйін» меценат Дінмұхамед Ыдырысов қаржыландырады.
Жобаның мақсаты – тастанды балалардың көбеюінің алдын алу, қиын жағдайға тап болған әйелдердің балаларын жетімдер үйіне өткізуіне жол бермеу. Республика бойынша осындай 28 үй бар. Астана, Алматы қалаларында 4 үйден ашылған. Осы жобаның арқасында 1049 бала тас жетім атанудан аман қалыпты.
Шымкент қаласында 2 «Аналар үйі» бар. Біріншісінде — 16 ана, 12 бала, 4 жүкті әйел паналап отырса, екінші үйде — 9 ана, 9 бала, 1 жүкті әйел бүгінде балаларымен осында тұрып жатыр. Аталмыш қоғамдық қордың үйлестірушісі Оксана Браткова ханыммен жолығып, кәмелет жасына жетпей жүкті болған қыздардың өмірбаяны туралы жазғым келетінін айттым. Өтінішіме қарсы болған жоқ, қыздармен жолығып сұхбат алуыма рұқсатын берді.
«Аналар үйінде» ешкімді де күшпен ұстамайды, мұнда өз еркімен келеді. Барлық жағдайы жасалған, үш мезгіл тамақ беріледі. Медициналық, әлеуметтік-психологиялық және құқықтық көмек көрсетіледі. Өйткені, кейбір кәмелет жасына жетпегендердің төлқұжаты жоқ. Аналар баласы 1 жарым жасқа келгенше бірге тұрады. Бірақ, одан кейін де оны бірден көшеге шығарып тастамаймыз. Білім алып, жұмысқа орналасуына жәрдемдесеміз. Көкшетауда тек қана кәмелетке толмағандар тұратын «Ана үйі» бар. Онда орта білім алумен қатар, қосымша тігінші, шаштараз, массажист, кондитер, аспазшы мамандықтарын алып шығады. Себебі, кәмелет жасына жетпегендер жоба бойынша 18 жасқа дейін баласымен осында болады», — дейді О.Браткова ханым.
Оксана Анатольевнаның айтуынша, мұнда отбасымен қайтадан табысып, тіпті тұрмысқа шығып жатқандар да бар екен. «Қыздың көбінесе ата-анасы, туған-туыстары немерелерін мойындамайды. Оң жақта отырып жүкті болып қалды, отбасыны абыройдан айырды деп есептейді. Сол себепті, біз қолдан келгенше жас ананың отбасымен қайтадан табысуына, оның ішкілікке салынып кетпеуіне күш салып, арнайы психологтармен жұмыс істейміз. Бұл жерде кәдімгі үйдегідей өмір сүруге тырысамыз. Үйді өздері жинап, тамақ дайындайды. Осындағы аналардың баласы тоғыз айға жеткен кезде балабақшамен келісіп, жұмысқа шығуына жағдай жасаймыз. Мәселен, қаладағы кәсіпкерлерден қыздар тапсырыс алып, тігін тігеді. Солайша қаржылық шығынды жабуға тырысамыз. Бұлар көшеде жүрген қыздар емес. Түрлі себептермен тағдыр айдап келіп отыр. Ең бастысы, олар өз баласынан бас тартқан жоқ», — дейді О.Браткова. Бір айта кетерлігі, құрылтайшылар «қанша «Аналар үйі» қажет, сонша саламыз» деп отыр екен.
Бірінші кейіпкеріміз Алтынай (аты өзгертіліп алынды):
— 17 жастамын. 15 жасымда көтеріп, 16 жасымда тудым. 1998 жылғымын. 2013 жылдан бастап өмірімнің бәрі қорқумен өтті. Қазығұрт ауданында туып-өскенмін. Әке-шешем бар. Бауырларым да бар. Олардың бәрі Алматыда. Мені анам осында өзі әкеліп тастады. Перзентханада қызымды босанғаннан соң «балаңды тастап кет» деп айтты. Ағайын, туыстар менің босанғанымды білмейді. Үйде маған қарауға мүмкіншілік болған жоқ. Соған қарамастан «баланы тастамаймын» дедім. Ал анам: «Не қыласың, асырай алмайсың» деді. Үш-төрт күннен кейін перзентханаға Оксана Браткова келді. Бұл жерді әуелі анам келіп көрген екен. Ол кезде мен перзентханада едім. Алғаш жаман жер екен деп ойлап бармаймын дегенмін. Бірінші мені басқа үйге алып барды. Кейін осында әкелді. Мамам Алматыға кетіп қалды. Кетерінде «Ойлан, әлі де кеш емес. Баланы біреуге беріп жібер» деді. Қызымның есімін Жібек деп Оксана апайым қойды. Перзентханада босанып келгелі бері осындамын. Мұнда мамам екі рет келіп кетті. Қазір қызым жасынан асты. Қызымды көрген соң мамам сәл жібиін деді. Ал папам телефон арқылы өзі хабарласады. Бірақ, көп сөйлеспейміз.
— Неге сені мұнда әкеліп тастады?
— Себебі, үйіміз жоқ. Ағам, әкем жұмыста, әпкем оқуда. Пәтер жалдап тұрады.
— Сонда сенің ата-анаң намыстанып жатыр ма әлде ағайындарынан ұялды ма? Үйдің жоқтығы жай сылтау шығар?
— Білмеймін, оны анамнан ашып сұрамадым. Өйткені, кінәнің бәрі өзімнен. Анамды кінәламаймын. Мектепте 8 сыныпта оқып жүргенмін. Бір жігітті жақсы көрдім. Бірде отырыс болды, бардық. Мамам үйде жоқ еді, үйге келді ол. Сол кезде мені қинап, күш көрсетті.
— Ешкім жоқта үйге неге ертіп келдің?
— Олай жасайды деп ойлаған жоқпын. Сөйтіп арада біраз уақыт өтті. Папам мен мамама айтуға қорықтым. Ол кезде мен қыздықтың не екенін білмейтін едім. Маған тиіскен кезде не болғанын түсінбедім. Әйтеуір айтпай жүре бердім. Жігітім «қыз емес екеніңді айтып қоямын» деп қорқыта бастады. «Сен көшеде әркіммен жолығып тұрсың, үйтіп тұрсың, бүйтіп тұрсың» деп қызғана бастады. Мен оған айтпашы деп жалына бастадым. Өзімнің сыныптастарыммен араласып сөйлесіп қалсам да қызғанатын. Қорқытсам ешкімге жоламайды деп ойлады. Содан айтпай жүре бердім. Ол қол жұмсай бастады. Сізге түсіндіре алмай жатырмын, қысқасы әйелі ретінде меншіктеп алды. Кейде телефонға да дер кезінде жауап қатпасам «Неге алмайсың?» деп қызғанып ұратын. Уақыт өте келе көтеріп қойдым. Оған айтқан едім, үйленемін деді. Айтпақшы, ол менен үш жас үлкен. Ақыры үйленеміз ғой деп онымен төсектес болып жүрдім. Үйдегілер екіқабат екенімді білмейтін. Бір күні қатты ұрғандықтан мойындарым көгеріп кетті. Мамам не болды деп сұраған кезде «қыздармен төбелестім» дей салдым. Мамам сенбеді. Екіншісінде көзім көгерді. Мамам: «Осы сенің жүрісің ұнамайды, тексертемін» деп шықты. Ішімде балам бір айлық еді. Алматыдан ағам, әпкем келіп, бәрі үйде түнгі сағат үште жиналды. Мен жүрегім айнып құсып жүрдім. Тексертемін деген соң қорқып үйден қашып кеттім. Мамамның ақшасын алып «Колосқа» келдім. Ол кезде қаланы білмейтін де едім. Қайда, кімге, неге барарымды білмеймін. Сонымен «Колоста» бір жертөледе таңға дейін түнеп шықтым. Ол жер жылы әрі үстімде курткам бар еді. Сондықтан жаурамадым. Мысықтар ғана жүрді. Сөйтіп таң атты. Қалтамда екі мың теңге ғана бар. Қарным аш. Адамдардан сұрастырып жүріп «Жоғарғы базар» жаққа бардым. Қандай автобус баратынын айтты. Келіп тамақтанып алдым. Кеш болды. Аялдамада отырмын. Сол жерде «Пальма» деген кафе бар екен. Ішінен бір күзетші шығып: «Неге отырсың?» деп сұрады. Шамасы, мені жаман қыз деп ойлаған болуы керек. Жылап жібердім. Ол ішке кіргізіп шай, тамақ берді. Үйден қашып кеткенімді, баратын жерім жоқтығын айттым. Жаңағы күзетші «Менің бір әпшем бар, соған бала күтуші керек. Бірақ оған екіқабат екеніңді айтпа. Кейін бір мәнісі болар» деді. Ол әйелге бала күтуші өте қажет екен. Түнгі 10-да шақырды. Барсам үйінде үлкен әже жүр. Сол үйдің тірлігін істеп жүрдім. Үш-төрт күннен кейін әже «сенің жүрісің жаман» деді. Мен қорықтым да шынымды айттым. Әже маған: «Бұл жайды ата-анаңа айту керек қой. Саған үйде жүргеніңе ақша төлемейміз. Үй жинап, тамақ істеп, баланы балабақшаға апарып келесің» деді. Уақыт өтіп жатыр, үшінші ай болды. Үйдегілер мені полициямен іздеп жатыр. Сол үйдегі әпке медбике еді. Менің жағдайымды кейіннен білді. Отырып ақылдастық. «Үйге барсам мамам мен папам ұрсады» деп жыладым. «Бопты, онда жүре бер. Сені бұл жерден ешкім таба алмайды» деді. Сосын күзетші жігітке хабарласып, жұмыс тауып беруін өтіндім. Ол «Жоғары базарға» шақырды. Ыдыс жуушы болып орналастым. Үш күннен кейін шаршадым. Себебі, аяғым ауыр, үшінші айға кетіп бара жатыр ғой. Кафеге аяғым тартқан жоқ. Даяшы жоқ, соның орнында уақтыша жұмыс істей тұр деді. Бірде есікті аша салайыншы деп артқа қарасам менттер тұр екен. Олар негізі тамақтануға келген. Бері кел деп шақырды. Мені іздеп жүрген полицейлер екен деп ойлап өзімнен өзім: «Екіқабат болған соң үйден қашып кеттім» деп айттым. Олар ауылға алып кетті. Ол кезде ата-анам Алматыға кетіп қалған. Полицейлерге «Ата-анама айтпаңдаршы, ұрады, қорқам» деп жалына бастадым. Ақыры, сырым белгілі болды. Мамам «баланы тумайсың, алдырып тастайсың» деді. Жігітімді шақырды, сот болды. Экспертизаға алып барды. Бірақ, білмеймін, кейіннен сол сот жабылып кетті. Жігітім «бала менен емес» деп мойындамай қойды. Олардың үйі мен біздің үйдегілер сөйлесті. Сол кезде мен тұрған үйдегі әже бәріне айқайлап «өзім қараймын» деп ұрсып тастады. Мамам да, ол әже де жылады. Сөйтсем, ол әже әлгі үйге бөтен екен. Оның маған жанашырлық білдіріп жүрген себебі, ішімдегі баланы алғысы келіпті. Тіпті, мамама «сенімхат жазайық» деп нотариусқа да барыпты. Сөйтіп сол үйдің қызы болып жүрдім. «Босанғанша осында тұрасың» деген. Бәрібір баламды ешкімге бермейтін едім. Арада сегіз ай өтті. Тоғыз айға жақындаған кезде үй жұмыстарынан шаршай бастадым. Маған «ыдыстарды неге жумайсың, туалет, ваннаны тазалап қоймайсың ба?» деп ұрса бастады. Сөйтіп ол үйден де қашып кетіп, қайтадан жоғары базарға келдім. Қайда барарымды білмедім. Сол жерде туннель бар еді, бір апай пәтер жалға береміз деп тұр екен. Жақындап бардым да: «Әпше менде қазір 2000 теңге бар. Күйеуім Алматыда, жақында келеді. Қалған ақшаны сол кезде беремін» деп алдадым. Үш күндей сол пәтерде тұрдым. Төртінші күні толғағым келді. Қиналып жатырмын, кімге айтарымды да білмеймін. Телефонға толғағым келіп, жете алмай кеттім. Үйдің егесі біраз уақыттан кейін жедел жәрдем шақырды. «Күйеуің қайда, неге осындай кезде қасыңда болмайды?» деп ұрсып тастады. Сосын «Дарханға» алып келді. Төлқұжатымды 16 жасар екенімді біліп қояды деп жасырып қойғанмын. Оларға «1994 жылғымын» деп айттым. Компьютерге салып көрді де неге алдайсың деді. Мен болсам толғағыммен әлек болып жатырмын. Таңғы алтыда бардым. Жұма күні түске қарай босандым. Міне, перзентханадан шыққалы осы «Аналар үйіндемін».
— Қалай сонда сені ата-анаң ештеңе болмағандай іздемейді және осында әкеліп тастай салады? Әлі түсінігім жетпей отыр.
— Мамам-папам жақсы кісілер. Өзім қателестім. Мамама ешқандай кінә артпаймын. Қызымды тудым деп өкінбеймін, тек ата-анамның абыройына кір келтірдім деп өкінемін. Қазір олай етпегенімде бәрі басқаша болар ма еді. Жоғары оқу орнына түсіп, өзім қатарлас құрбыларыммен күліп-ойнап жүрер ме едім. Маған осы қызымды өсірсем, жетілдірсем болды, басқа ештеңе қызық емес. Өзіме алмасам да қызыма сатып алғым келіп тұрады. Ата-анамнан кешірім сұрадым. Біраз жағдайымды жасап алайын, ата-анамды қасыма әкеп аламын. Ертең үйге кезекке тұрамын, көмектесемін оларға. Себебі, ағам үйленіп, әпкем тұрмысқа кетсе ата-анам бәрібір жалғыз қалады. Кейде қызым түнде жылайды. Сол кезде бәрі есіме түсіп кетіп «Мамам да мені осылай өсірген бе екен» деп ойлаймын. (Осы жерде жылады). Бірде қызым қатты мазасызданып жылай берді. Айтайын десе әлі кішкентай. Ашуым келіп, өз-өзімді ұстай алмай «Неге жылай бересің?» деп ұрып тастадым. Біраз уақыттан соң неге ұрдым деп өз өзіме жыным келді. Содан кейін ұрмаймын, қорқамын.
— Жігітің кешірім сұрап келсе оған қосылар ма едің? Ол қызын көрді ме?
— Байқайсыз ба, қызым маған емес, әкесіне көбірек ұқсайды. «Инстаграмм» желісіне қызымның суреттерін салғанмын. Әкесі көрді деп ойлаймын. Ол маған келіп аяғыма жығылып кешірім сұраса да оған қайтып бармаймын. Себебі, мені екіқабат кезде қалай ұрып-тепкілегенін айтып жеткізе алмаймын. Сол кезде баламның түсіп қалмағанынан таң қалам. Бір жарым айлық бала бар ішімде. Тіпті, «алдырып таста» деп ақша да әкеліп берді. Ақшаны лақтырып, жартысын жыртып тастадым. Туамын деп тұрып алдым. Көзіме ештеңе көрінбеді. Мектепте оқуым бар, не істеймін деп уайымдасам да, бәрібір туамын деген ой көлбеңдеп тұрып алды.
— Сонда аттестатыңды қалай алдың?
— Аттестатымды кейіннен Оксана апай алып берді. Қазір кешкі мектепте оқып жатырмын әрі бір кафеде ыдыс жуушы болып жұмыс істеймін.
-Жалпы, құрбыларыңа осындай жағдайға ұрынып қалмауы үшін қандай ақыл-кеңес айтқан болар едің?
— Өзіммен жастыларға кейде ақыл айтқым келіп кететіні рас. Себебі, менімен жастылар күліп-ойнап жүр, әлі ештеңені түсінбейді. Өзіңе байланысты екен бәрі. Негізі, жігіттер қыздарды көрсе ұшып тұрады ғой. Сол кезде қыздар өз өзін ұстаса ештеңе болмайды. Тек қатты күш қолданса ғана ол зорлыққа жатады. Айтпағым, ер балаға себеп бермеу керек. Мысалы, менің қыздығымды алған кезде зорлық көрсетті. Мен ол туралы алдында ештеңе білмедім. Егер білгенімде басқаша болар ма еді. Ер адам көбіне «таныссам, құшақтасам, жүрсем» деп ойлайды. Ал қыз қашанда өз абыройын ойлауы керек екен. Жігіттердің көзіне түсуге тырысқанша, қарапайым болып жүргені дұрыс. Былай көп жағдайда қыздар алданып қалады. Анаммен де сөйлесіп, сырласқанымда ғой. Өздігімнен шешім қабылдап, үйдегілерге айтпай қорқып қашып кеттім.
-Ал сен неге анаңа өзің қадам жасап, айтуға тырысып көрмедің?
— Өйткені мамам маған «өйт, бүйт» деп көп ұрса беретін. Ашуланшақ. Сөйлесе алмайсың, «нервный» боп қалған. Мамам мені сыртқа көп шығармайтын. Үйде отыратынмын. Қазір қалаға келдім, өмірім мүлдем басқа. Қалада неше түрлі қыздарды көресің, адамдарды көресің. Жалпы, қыз балаға кішкене еркіндік беру керек деп ойлаймын. Мен тек бір жігітті көрдім, ойым сол ғана болды. Жақсы көрдім. Сіз жаман ойлап қалмаңыз, қыздар тек бір адаммен ғана шектелмей жігіттерді салыстырып көру керек екен. Қу болатын жерде қу, шындық айтатын жерде шындықты айту керектігіне көзім жетті. Аңқау болсаң әркім алдап кетеді. Болашақта қызыммен ашық сырласып, сөйлесемін. Басымнан өткен жағдайды сабақ қылып, абайла деп айтамын.
-Мұнда енді қалай, жағдайларың жақсы ма? Бәрі жеткілікті ме?
— Бір айға балаға деп 60-70 памперс береді. Жегім келеді, осындай жейікші деген нәрселеріміздің бәрін өзінің қалтасынан болсын шығарып, әкеп береді. Барлық мейрамды атап өтеміз. Бұл жердің демеушілері бар. Оның үстіне небір байлар бар ғой, осында таза киімдер әкеліп тастайды, соны бөлісіп аламыз.
— Ертең бұл жерден кетсең қалай күн көрмексің?
— Осында жатқан біраз қыздармен шығатын кезіміз сәйкес келеді. Солармен бірігіп пәтер жалдап, жұмысқа кеткен кезде бір-біріміздің балаларымызға қарасамыз деп отырмыз.
Екінші кейіпкеріміз Зарина (аты өзгертілді):
— Шымкент қаласында туып-өстім. 16 жасымда жүкті болдым. Мектепке кеш барғанмын. 8 сыныпта жүргенде бір жігітпен танысып, жүре бастадым. Бес айдан кейін мен одан екіқабат болып қалдым. Оған айтып едім, үйленемін деді. Әке-шешесімен таныстырды. Бірақ, олар әке-шешемнің ішетіндерін жақтырмай қалды. Ал өзім оларға ұнаған едім. Сосын олар «Әке-шешесі ішеді екен, ондай отбасы бізге керек емес, алмаймыз» деді. Екі ай өтті. Олар кетіп қалды. Мамама аяғым ауыр екенін айттым. Мама басында жақтыратын еді, кейін «Неге бір өзіңсің? Неге сені ешкім тұрмысқа алмайды?» деп тиісе бастады. Оларға: «Мен кінәлі емеспін. Сіз ішкеннен кейін мені ешкім алмай жатыр» дедім. Тоғыз ай жұмыс істедім. Себебі, ата-анам жұмыс істемейді, үш сіңлім бар. Асханада ыдыс жудым.
-Қалай сонда, сенің ішің білінбеді ме?
— Жұмыста ешкім байқамады. Ішім онша білінбейтін. Тоғыз айдан кейін перзентханаға түстім. Онда он күндей жаттым. Себебі, баламның туу туралы куәлігі жоқ еді. Мамам перзентханаға мас болып келді. Сол жерде дәрігерлер «Аналар үйі» бар екенін айтты. Мен оларға «Керек емес, үйімде бәрі жақсы» дедім. 28 ақпанда босансам, 13 наурызда перзентханадан шықтым. Әке-шешем күн сайын ішіп келеді. Папам балаға жолаған да жоқ. 19 наурыз күні олар маған: «Сен де, балаң да керек емес, үйден кет» деді. Қайда барамын десем, «Білмеймін, қайда барсаң, онда кет» деп айтты. Сосын «азанға шейін үйде қалайыншы, ертең кетемін» дедім. Сол кезде дәрігердің Оксананың телефон номерін бергені есіме түсіп, жылап осында хабарластым. «Осылай, жағдайым қиын, көмектесіңізші» деп. 20 наурыз күні осы жерге келдім. 8 ай болды. Мұнда ата-анам іздеп келген емес. Себебі, мекенжайын білмейді. Бірақ, осындай үйге орналасқанымды біледі.
— Сонда сенің ата-анаңа бәрібір ме?
— Білмеймін.
-Қазақ па олар?
— Жоқ, әкем — орыс, анам — өзбек. Баламның атын Сергей қойдым. Жігітім қазақ, ол отбасында жалғыз бала.
— Жігітің жақтан баланы іздеуі мүмкін бе?
— Араласпаймын, баста екі рет хабарласқан.
-Кейін балаңды алып барасың ба соларға? Жігітің қайтадан үйленем деп келіп тұрса не істейсің?
— Білмеймін. Негізі, баламның барына өкініп жатқан жоқпын. Алданғаныма өкінемін.
— Құрбыларыңа сақтандыру үшін қандай кеңес айтқан болар едің?
— Білмеймін не айтатынымды. Енді біреуге сенуге болады, біреулерге сенуге болмайды, сәл абай болу керек. Көбіне қыздар алданып қалады.
Сұхбат соңында Оксана Анатольевнаға осында жұмыс істеп жүріп, не түйдіңіз? Жалпы, ата-аналарға қандай кеңес берер едіңіз деп сұрақ қойдым.
«Иә, ата-аналар ақша тауып балаларын асырау керек. Кейбірі кешкісін ауыр жұмыстан шаршап келіп, шай іше салып ұйықтауы мүмкін. Балаларды өсірем деп олармен сөйлесуге мұршасы болмайды. Айтарым, қанша жерден шаршап келсеңіз де балаңызбен сөйлескеніңіз дұрыс. Алдында осы жобаға келмей тұрғанда өзім де сондай едім. Осындағы түрлі тағдыр иелеріне қарап түйгенім, дастархан жиналмаса жиналмай кетсін, бәрін кейінге қалдырып, қызыммен сөйлесуге тырысатын болдым. Кез келген ата-ана балаларымен ашылып, жүрекпен сөйлессе осындай мәселелер орын алмас па еді деп ойлаймын. Мұндағы қыздардың көбісіне зорлық көрсетілген, кейбірінің ата-анасы жұмысбасты, маскүнем т.б. Нан табуға уақыт табылады, тек баланыз сізге сенім артпаса ертең бәрі кеш болады. Қысқасы, әрбір ата-ана балаларын жақсы көріп, сүйіп, бақылап отыруы керек».
Түйін: Сарапшылар кәмелет жасына жетпеген жүкті және босанғандардың көбін тұрмыстық зомбылықтың құрбаны екендігін анықтаған. Оларды (13 пен 17 жастағылар) туыстары жасырады немесе үйінде босандырып алады, баланы сатуға, туыстарына беруге, болмаса қуып жіберуге тырысады. Мұндай қыздардың әрине ешқандай құжаты жоқ, білімі де толық аяқталмаған, психикасы бұзылғандығы байқалады.
Екінші, Балалар үйі мен Жасөспірімдер үйінің қоғамға бейімделмеген тәрбиеленушілері 24 пайызын құрайды. Үшінші, кәмелет жасына жеткен жалғызбасты аналар 70 пайызға жеткен. Оның ішінде 21 жасқа дейінгілер ата-анасынан жүктілігін жасырады. Көбіне баланы алдыртуға немесе перзентханада баласынан бас тартуына мәжбүрлейді. Сондай-ақ, тұрмыста болса да түрлі себептермен көшеде қалған, басына түскен қиыншылықпен қалай күресерін білмейтіндер құрайды. Бұл аздай, қоғамдық қорға екі баласы бар, үшіншісі әлі шақалақ әйелдер де көмекке жүгініп жатады екен.
Сонымен қатар, мақала жазар алдын біраз азаматтардың пікірін сұрастырып шықтым. Кейбірі мұндай қамқорлыққа алған баспана қыздардың бұзылуына, «осындай паналайтын жерге бара саламын деген ойға алып келеді» дегенді алға тартса, ал кейбірі «Жоқ, бала тастанды болғанша анасымен болғаны дұрыс, мұндай үйлер қоғамға қажет» деп жақтап шықты.
Айтпақшы, кейіпкерлердің кейбір сөздерін оқырманға шынайы жеткізу мақсатында (аймақтық диалектикалық ерекшеліктер болуы мүмкін) өзгеріссіз қалдырдым.

Қиын жағдайда қалған жас қыз-келіншектер мына телефон нөміріне хабарласуына болады:

8-800-080-77-71 немесе 8-747-311-40-17.

www.dom-mamy.kz/

Жансая Сыдықбай, Шымкент қаласы

Мен өтірік айтуды үйрендім. Мырс етіп күлкіңіз келсе, сіздікі әбден дұрыс. Өйткені, ешқандай да періште емеспін. Иә, бұрындары да талай өтіріктерді айтқанмын. Бірақ, соның қайсыбірін жүрегіме ауыр алып, «осыным күнә болды-ау, осыным дұрыс болмады-ау» деп қайғырып отырған сәтім есімде жоқ, яғни санақ жүргізбеппін. Әрине, өтірігін санап, сызып қойып жүргендер бар болса кешірім өтінем.
Өмір бізге бейпіл берілгендей уақытты ысырап еткішпіз. Шындықтың сыңары өтірік те кейде аңғал, мәрт, құтқарғыш роліне еніп кететіні бар. Өне бойы шыңғырып тұрған шындықпен өмір сүрер болсақ, қазіргі маска киіп алған кейпімізден дым да қалмас еді.
Өзгелер тұрмақ өзіңнен жасыратын шын кейпіңді өтірікпен жамап-жасқап, өтірік күліп, өтірік қайғырғансып жүруге мәжбүр болатын кездерден жүрек айныса да, Хақтың шарапатынан үміт үзбейміз.
Өтірікті кейде не үшін айтамын деп ойланамын. Көп әңгіме болмас үшін, дауға ұласпас үшін, бәзбір адамдар туралы шын ойыңды бүркіп қалып, жақаурата салу, жек көріп тұрсаң да өтірік күлумен ғана құтылып кету, кейде шындықтан да мықты құтқарушы ма деп қалам?
Өтірікті жақсы көрмеймін, бірақ шындықты сүйем деп те жалған айта алмаймын. Егер мен шынымды айтар болсам, ох, біраз адамдардың жүрегі айнып, өмір бойы бетімді көрмей кетуі мүмкін. Адам мен Алла тұрмақ, өз шынымды өзіме жайып салуға қорқамын. Сөйтемін де, жылы жауып қоюға тырысамын. Өзіңді жайып салу шарт емес, күштеп тұрған да ешкім жоқ. Бірақ, сол бірнәрсе мазалайды да тұрады. Сол кезде сенің қасыңнан шындық көкең емес, өтірікпен орап қойған сыртқы бейнең келеді. Кім жәрдемдесті? Тағы да сол, өтірік қол ұшын созған.
Шындық сені көп жағдайда абыройлы ете бермейді. Иә, небір күнә жасаған екенсің, жариялама. Айтуға, ақталуға міндетті емессің. Шындық та құтқара алмайды. Өтемі – жазасын алу немесе сол жазаны күту.
Он жасқа дейінгі өтірік кешірімді шығар. Ал жиырма жасқа дейінгі айтқан өтіріктеріңіз ақтап алуға келе ме? Оны қойшы, отыздан асқан шақта қатталып жиналған өтірік-архивіңіз сізге маза бере ме? Адам жасы ұлғайған сайын өтірікті де шебер, сондай нанымды етіп айтады екен. Әсіресе, өзімнен жиі байқаймын. Мысал келтіре кетейін бе?
Ол: – Қалай жағдайың, көрінбей кеттің? Бәрі дұрыс па?
Мен: – Иә, жақсы, бәрі ойдағыдай.
Сауал берушім досым болсын, дос емесім болсын, «Жақсы» деген өтірікті айтамын көп жағдайда. Себебі, өмір болған соң как раз бір проблемамен басың қатып жүруі мүмкін. Оны дос емес біреу сұрап тұрса өліп кетсең де айтпауың керек. Себебі, ол көп сөзге ұластырып, өсек деген ауылдың шаңын шығаруы мүмкін. Айтатын да, айтпайтын да бір шаруаларыңды шындықпен емес, айналайын сол мыңболғыр өтірігіңмен арашалап аласың.
Жаңа періште емеспін дедім ғой. Кейде менде өсек тыңдағанды, біреулердің өтірігі ашылғанын естігім келеді. Ол көпке танымал шенеунік пе әлде жұлдыз ба болса, тіпті көзім жайнап кетеді. Көзі жоқта талайларды сыртынан сыбап, талайлардың түгін қоймадық. Сол кезде өзімді періште сезінгем жоқ әрине, жүрегім тітіркеніп-ақ кетеді. Ертесіне ол адамның бетіне түк болмағандай күле қарап, амандасатынымды айтсайшы бәрінен бұрын. Ол ол ма, тіпті араласып дастарқанының төрінен бір-ақ шығамын. Сол төрге мені шындық емес, өтірік шығарып тұр емес пе?!
Шындығың сүмірейіп сонау подъездің қалқасында емес, сенің адами болмысыңнан әлдеқашан ысырылып қалып кеткені ойымызға да келмейді. Бірақ, қанша дегенмен шындықтың мінезі сондай нашар, ойламаған жерден шымшып алып, селк еткізеді. Өтіріктің сыңары өткір шындықтың бетіне қарай алмай, ал арпалыс келіп.
Түн баласы жасаған күнәларым маза бермей дөңбекшіп, өтіріктерімді кеше гөр деп Жасағанға жалбарынам. Енді өтірігім сүмірейіп, шындығым үстем құрады. Ойлаймын кейде, шындықтың мекені қараңғыны жамылған Түн бе деп. Ал өтірікке жарық берілген сияқты сайран сал қалағаныңша деп.
Себебі, таң атысымен өтірікпен қалай сәлемдескенімді өзім де аңдамай қалам. Жиырма мен отыз жас аралығында айтқан өтіріктер кішкене жеңілдеу екен. Ал отыздан асқан сайын өтірігіңе де отыз келі қосылып кете ме білмедім, салмағын ауырсынатын болыппын. Қоғам да, адам да, билік те, саясат та мені өтірік айтуға мәжбүрлеп отыр, анау кінәлі, мынау кінәлі, әлемдік өркениет кінәлі, жылдамдық кінәлі, ақпараттың көптігі кінәлі, солардың кірі жұқпай қоймайды деп, тағы да сол айналайын өтірікпен бір жұбанып аламын.
Өтірік маған не берді? Ештеңе. Тек күнделікті маскамның шешіліп қалмауына септігі тисе болды.
Ал шындық не берді? Бұл кішкене болсын адамдықты ұмытпауды, жүрегіме үңіліп кірден тазалап тұруды үйретті.
Өтірікті тәтті деп жатады. Өз басым тәттілігін сезініп көрмеппін. Тек сытылып шығуға ғана көмектесетінін мойындаймын. Ал шындықтың ащы дәмін өзімше татып жүрмін.
Бірақ, өтірікті де өмірімнен мүлде алып тастай алмайды екенмін. Керектігін ұқтым. Жанға біткен жара сияқты өмірімнің соңына дейін мазалап өтетінін байғұс жүрегім сезіп тұр. Хотя бы сөз соңында өтірік мүләйімсімей-ақ қояйын, шындықтың да өтіріктің бар болғаны үшін өте әдемі көрінетін жалған кейпі бар.
Шындықтың өтірікке, өтіріктің шындыққа айналатынын дәл мына бүгін 9 қаңтар күні түсінген сияқтымын. Бұған дейін не ойлап келгенімді өзім де білмеймін.
9. 01. 2015 жыл

«Керекке» кіруім сиреп кетіп еді, Фб-дағы сілтемелерден соң еріксіз осында келдім. «Төрттіктің» (Асқар, Маралбек, Эльвира, Әйгерім) желі туралы жазбалары қызық екен.
Асқар — түрлі атпен пікір жазғанын мойындап, әке ретінде қызына қарауға жар бермейтінін мойындай кетіпті. Ойбой, ол біздің де басымыздан өтіп жатыр. Кейде қызым қасыма келіп «Мама» дегеніне қарай қоймасам, бетімді бұрып тұрып қаратып алады. Қызығына түсіп кеткенім соншалық, «Туу, баршы ары, ойнашы өзің. Адамды мешать етіп» деп ұрсып аламын да, артынша мұным не деп біртүрлі боп қаламын. Кінәлі кім, әрине мен емес, Интернетті ойлап тапқандар кінәлі))) Мен сондай судан таза, сүттен ақпын))))) Қалжың еу, серьезно қабылдап қалмаңдар)))
Әйгерім — тура мені жазғандай болыпты. Сондағы айтылғандар пәшти мен. Айқай-шу, ұрыс-керіске жоқпын. «Сенікі дұрыс» деп қоя саламын. Сөз көтере алмайтындығым бар. Жүрекпен қабылдаймын. Содан ба, жүрегімді ауыртып алмас үшін ешкіммен дауласып, жаға жыртысып, виртуалды әлем болса да «тыныш» жүруге тырысам))) Тым жақын да, тым алыс та араласпаймын кейбір адамдармен.
Эльвира — жалпылай сипаттама беріп өтіпті. Суперана болып көрсетпейді екем өзімді. Ырымшылмын ба, баланың суреттерін тіл-көзден қорқып салмаймын. Жалпы, тіл-көз деген атымен жоқ десе де, желіге бала-шағаны араластырмас едім. Ол өйткені, менің жеке өмірім, жеке шаруам деген түсініктемін. Табысты, псевдо, әсіредіншілдер симптомы менде жоқ сияқты. Барды бар, жоқты жоқ деп айту кейде жақсылық әкеле бермейді екен. Соны түсінгелі бері үнсіз қалуды үйреніп жүрмін. И то… Общм, Эльвира Гаста айтпақшы, жазбаны «айырған»)))))
Маралбек-Марко — жазбасының соңын жұртты ынталандырып, оған қоса мені де)))))) бәйге жариялай кетіпті. Дұрыс қой, жұртты ынталандырып тұрмаса тағы болмайды. Қысқасы, бәріңе респект!!!
****
Елу ме, алпыс па, «керекше» айтқанда қойым біліпті, ел жаңарып, онымен біз де жаңарып отырмасақ, даму деген ұғым атасының басына ма?

«Керекке» келгелі небір мықты тарлан-блогерлердің жазбаларынан білім базамды толықтырып, солардың жазған дүниелері арқылы өзімнің дүниетанымымды, көзқарас, пікір т.б. салыстыратынымды жоққа шығармаймын. Мықты блогерлердің жазғандарын оқып отырып, кейде солардай ойлай алмағаныма ұялып кетсем, кейде пікірлес, мен ойлап жүрген нәрсені дөп басқанына қуанып та қалатынмын.
Бірде Түркістанда ХҚТУ-да жастарды қызықты іс-шараларға ұйытып жүретін ұстазым Мақсат Шотай маған Лев Гумилевтің «Конец и вновь начало» деген кітабын әкеп берді де: «Көкбөрі, (мені Көкбөрі дейтін) мына кітапты оқышы. Оқып шықсаң басыңа неше түрлі идеялар келеді. Мысалы, Александр Македонский, Наполеон, Шыңғысхан сияқты тарихи тұлғалар есік алдында огород егіп, арам шөбін жұлып, бала-шағасын асырап қарапайым шаруа боп жүрсе болар еді ғой. Жоқ, олар өйте алмады. Оларды ұлы амбицияға, өрге сүйреген пассионарлығы еді» деді. Сенде мысалы пассионарсың. Неге, сен де көрші ауылдың жігітіне тұрмысқа шыға салып, сиыр сауып, бала-шағалы болып бір ауылда келін болып қала бермедің. Сен олай еткің келмеді. Сен алдыңа үлкен мақсат қойып, осында Астанаға келдің. Демек, сені де карьераға деген құштарлық алып келді" десін.
Кітапты алып оқып шықтым. Тілі ауыр, миым аузыма түсіп қала жаздады. Ғылым дегенге соншалықты ғылымиландырып жіберген кітаптың кей жерлерін қақтым, кей жерлеріне ойлау деңгейім жете қойған жоқ. Оның үстіне, орысшам да шамалы, терминдер де тентіретіп жіберді. Содан ба, идея алып, тас-талқанын шығарып ештеңе жаза қойған жоқпын. Немді жазам, «толком» түсінбесем)))))))
Әйтеуір ішінде Мұхамед пайғамбарды «эпилептик, кешкісін мұсылмандар жасырынып шарап ішеді», деген сияқты интригалық жазған тұстары есімде қалыпты. Оны мен «ондай адамды біздің елордадағы университетке атын беріп қажеті жоқ, ол біздің пайғамбарға тіл тигізген» деп кітаптан цитата келтіріп тұрып мақала жазбақ болып айнып қалғам, Себебі, кітапты «шағып оқып шықпағандықтан» тыныштық керек дедім. Егер жазсам Эльвира айтпақшы әсіредіншіл болар ма ем? ))))))
Желі дейміз бе, блогтұғырлар мекені дейміз бе, сайт т.б. Интернетке шоғырланған бүгінгі өміріміз алдағы уақытта қалай түрленетінін білмеймін, білгішсініп болжам да айта алмаймын. Пайдалысын тұтынып, пайдасызын өзің сүзгіден өткізіп отыру ғана қалды.
Декретте отырсам да Интернетпен «ауырамын». Қолым қалт етсе осында «жүгірем». Неге жүгірем, нені білгім келеді, неге тойымсызбын, мұның соңы қауіпті ме, жоқ па дейтін сұрақтарға жауап іздеп пәлсапалатып отырғым да келмейді. Данышпандар и так то көп.
2011 жылы Асхат Еркімбай жаңа медиа туралы семинардан кейін осы «Керектен» шықпайтын болғам. Содан кейін Фб-дан, Твиттерден парақша аштық. Бірақ, ол кезде жұрттың бәрі «Мой мирде» жүретін. Кейін осында үдере көшіп келді. Бұрын ақпараттың қызық түрлерін осы жерден алушы ем, қазір Фб-дағы сілтемелерден, ел-жұрттан біліп отыратын болдық. Бірақ, жазған-сызғандарыңды бәрібір де топтастырып жинау үшін өз блогың керектігін түсіндім. «Вордпресстегі», "Қазжурдағы" паролімді ұмытып қалыппын. Жұмысқа шыққан соң тағы да блог ашқым келеді. Мен келем дегенше талай жаңалық еніп, талай өзгеріске ұшырап жатса да, сол «старамодный» күйімде қалып, блогың болғаны дұрыс деген пікірімде қаламын)))))))

Ол!
Ол қазіргі жаңа технологияларды жақсы меңгерген. (Компьютер, ұялы байланыстың түр-түрі, планшет, ноутбук, т.б.) Ол өзіне дәл қазіргі таңда не керектігін біледі. Уақытын босқа сарп етпейді, алдына қойған мақсаттарына жұмсай алады. Ылғи да жаңа идеялар тауып, ескінің орнын алмастырып отыруға құштар. Үнемі ізденісте жүреді. Көпшіліктің ойын дөп басады. Әрдайым белсенді, ортасына ұнамды. Негативін жасырып, позитивін жарқырататын жеке тұлға. Ұлы төңкеріс жасау қажет емес, бастысы, еткен еңбегіңнен ләззат ала білу жетістік деп санайды. Ұйымдастырушылық қабілетке ие, соңынан біраз адамды ерте алады, әжептәуір командасы бар. Командаға мүшелер де осал емес, кіл алғырлар. Өзіңізді осы санаттанмын деп танысаңыз, сіз үшін не істейміз? Әрине, қуанамыз да

«Олар»
«Олар» ылғи да өзге планетадан келгендей кейіп кешіп жүреді. Бәріне күйіп-пісіп жаны ашиды. Ұлт тағдыры, адам тағдыры, қоғам тағдыры, адамзат һәм қала берді жан-жануарларға дейін жаны ашығыш. Бірақ, қолдарынан келер дәрмен жоқ, тек ыстық эмоцияға бейім тұратындар. Лаулап жанатын «олар» шынтуайтында қаншалықты патриот, қаншалықты ұлтын сүйгіш екенін еш жерден өлшеп көрмеген және өлшеп беретін орын да жоқ. Ол «орынның» жоқтығы да қандай жақсы болған. «Оларды» «Ол» санатына жататындар аса ұната бермейді, «оларға» псевдопатриоттар деп күле де, мүсіркей де қарайды. Өзінің сол топтан емес екеніне кәміл сенімді. Бұлардың да «өз» көсемдері, «беткеұстарлары» бар. Жалауша берсең топ бастайды. Бірақ, «олардың» әлеуметтік эмоциясы қаншалықты сауатты және қаншалықты мән-мағынаға ие? Негізі «оларды» онша ұната бермейтініміз рас, иә?  Өз басым мойындаймын.

«Үшінші топ»
О, оларға бәрібір. Күн не, түн не, әйтеуір өтіп жатқан уақыт. Тек «үшіншілердің тынышын ешкім алмаса болды. Тойын жасайды, құдалығын аман-есен атқарып, келін түсіріп, шетел асып, сауда жасап, басқа да күйкі шаруалармен басы қатып дегендей… Оған саясатыңның да, ақыл-ойыңның да, әдебиет-мәдениетіңнің де қажеті шамалы. Тіршілік есебі түгел, көк көйлегі бүтін, қарны тоқ болса болды. «Үшіншілерге» анау пәленше деген классик өлді ме, жоқ тіріліп келді ме я болмаса бір алпауыт мемлекеттің басшысына «бірдеңе» болып қалды ма, бәрібір. Бәрібір болмағанда немене, именно сол барып тоқтату, оның да, «Олардың» да, біздің де, жалпы ешкімнің де шаруасы емес. Сонымен, тұжырсақ, «үшіншілердің» ештеңемен шаруасы жоқ. Шаруасы бола қалған күннің өзінде оларға біздер таңырқап қалуымыз мүмкін, «саяси сауаты» ашылып кеткен бе?» деп. Бұл топты кінәлауға менің ешқандай құқым да, қақым да жоқ және өте орынсыз. Мойындау-2.

… «Ал, сен өзіңді қай топқа жатқызасың?» — деп сұрағыңыз келіп тұрса, жазғандарымнан жобалай беруіңізге болады. Тапсаңыз әрине хихихи Айтпақшы, әнеубір суретке бола мені сөкпессіздер)))

Оптикалық иллюзия — көріп тұрған затқа шын мәнінде дәл өзіндей емес, алдамшы көрініс ретінде әсер қалдырады, яғни басқаша айтқанда көрудің оптикалық алдауы. «Иллюзия» — латын тілінде "қате", "қателесу" деген мағынаны білдіреді. Иллюзияның себеп-салдары неден туындайтыны туралы көптеген ғалымдар айналысқан. Кейбір суреттерге ғылыми түсініктеме берілсе, кейбірінің жауабы әлі күнге табылмаған. Бәзбір иллюзиялар «көзіңізді ашытып жас келтіріп, басыңызды ауыртуы мүмкін, тіпті кеңістікке „лағып“ кетуіңіз де мүмкін» деп ескертеді

Әскери газетте жұмыс істейтін болғандықтан кейде Интернеттен осы тақырыпқа қатысты бірдеңе-шірдеңелерді іздеп отырамын. Содан адасып жүріп, мына бір ақпаратқа топ ете қалдым да, өзгелермен бөліскім келді. Қысқасы, аударып салдым.
2008 жылы Пекин қаласының маңында балаларға арналған әскери жаздық лагерь ашылыпты. Бүгінде лагерьге 2000-ға жуық балалар қабылданады. Лагерь жаз мезгілінде екі ай бойы жұмыс істейді. Онда көбіне бұрынғы әскери қызметшілердің, полицейлердің, өрт сөндірушілердің балалары барады яғни 70 пайызын құрайды. Мұнда 7 жастан 17 жасқа дейінгі балалар келеді. Бұл жақта әр отбасында бір ғана бала болғандықтан олар тым ерке, тіпті төсегін де жинай алмайды, осы лагерьге барса әскери өмірдің ащы дәмін татып, қатал тәртіпке үйренеді деп үміттенеді-міс ата-аналар. Лагерьдегі курс төрт аптаға созылатын көрінеді.


src=«kerekinfo.kz/uploads/images/00/06/62/2013/10/09/37dd13.jpg» alt="" /><img src=«kerekinfo.kz/uploads/images/00/06/62/2013/10/09/f0ca3a.jpg»


alt="" /><img
src=«kerekinfo.kz/uploads/images/00/06/62/2013/10/09/5d641e.jpg» alt=«Менде бір керемет сюжет бар...: Балаларға арналған әскери лагерь» />Толығырақ Мына жерде...

Киімді не үшін киеміз? Онсыз да түсінікті нәрсеге түсіндіретін коммент беріп мыжғым кеп тұрған жоқ. Бірақ, рамкадан шығып кететін де кездер бар, оны мынадай түсініктегілер жасай ма сонда?

Апамыз ниче қартайдым деп тұрған жоқ